Porównanie wyników szacowania niepewności pomiaru na podstawie próbek dublowanych w monitoringu jakości wód podziemnych, według różnych schematów badań

• Autorzy: Kostka A.

Warianty tytułu

EN

Comparison of measurement uncertainty estimation results based on duplicate samples of groundwater quality monitoring according to different experimental designs

• Konferencja: VI Konferencja „Modelowanie przepływu wód podziemnych” Ciechocinek, 16–18.11.2014
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In accordance with EU and Polish legal regulations the obtained results of chemical analysis of groundwater monitoring should include the information about the measurement uncertainty. Sampling process, transportation and analysis procedure – all impact the final outcome of measurement. In this paper, on the basis of duplicated samples taken during groundwater monitoring, various calculations of measurement uncertainty were compared via simplified balanced, full balanced and unbalanced experimental designs. The aforementioned estimations differ in terms of number of chemical analysis, which is reflected in the cost of monitoring. The details of results and the possibility of assessing particular components influencing the value of uncertainty derives from the number of undertaken analysis. Calcium, magnesium, bicarbonate and aluminum were investigated. The calculations were made using RANOVA program, applying robust statistics method. Conclusively, the simplified balanced design fulfills the necessary legal requirements at the lowest possible costs. The major drawback associated with this method is the total measurement uncertainty due to the lack of values of components. The full balanced experimental design provides sufficient information on certain components of measurement uncertainty. However, significant financial input is necessary. The unbalanced experimental design, which allows to estimate the contribution of particular components in the total measurement uncertainty, is more affordable and only one extra chemical analysis (for the pair of samples) is needed.

Słowa kluczowe

PL

niepewność pomiaru; próbki duplikowane; zrównoważone badania; niezrównoważone badania; projekt RANOVA

EN

measurement uncertainty; duplicate samples; balanced and unbalanced design; RANOVA

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 63, nr 10/1
• Strony: 834--839
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kostka A.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

Bibliografia

• 1. DYREKTYWA 2006/118/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem i pogorszeniem ich stanu (Dz. Urz. 372/19).
• 2. KMIECIK E. 2011 - Metodyczne aspekty oceny stanu chemicznego wód podziemnych. Wyd. AGH, Kraków, s. 174.
• 3. NORDTEST 2011 - Internal Quality Control - Handbook for Chemical Laboratories, 4th edition. NORDTEST report TR 569.
• 4. PALAK-MAZUR D., CABALSKA J., KOSTKA A., KUCHARCZYK K., MIKOŁAJCZYK A., ROJEK A., STAŃCZAK E., ŚCIBIOR K. & WOŹNICKA M. 2014 - Monitoring stanu chemicznego oraz ocena stanu jednolitych części wód podziemnych w dorzeczach w latach 2012-2014. Sprawozdanie z wykonania etapu IV; zadania: 4, 5, 6, 11, 12. PIG-PIB, Warszawa [mat. niepubl.].
• 5. PN-EN ISO/IEC 17025:2005 - Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa.
• 6. RAMSEY M.H., THOMPSON M. & HALE M. 1992 - Objective evaluation of precision requirements for geochemical analysis using robust analysis of variance. J. Geochem. Explor., 44: 23-26.
• 7. RAMSEY M.H. & ELLISON S.L.R. (red.) 2007 - Eurachem/EURO- LAB/CITAC/Nordtest/ AMC Guide: Measurement uncertainty arising from sampling: a guide to methods and approaches. Eurachem. Available from the Eurachem secretariat.
• 8. RAMOWA Dyrektywa Wodna, Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz.Urz. 327/1).
• 9. ROZPORZĄDZENIE Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz.U. z 2008 r. nr 143, poz. 896).
• 10. ROZPORZĄDZENIE Ministra Środowiska z dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz.U. z 2011 nr 258, poz. 1550).
• 11. ROSTRON P.D. & RAMSEY M.H. 2012 - Cost effective, robust estimation of measurement uncertainty from sampling using unbalanced ANOVA. Accredit. Qual. Assur., 17: 7-14.
• 12. WITCZAK S., KANIA J. & KMIECIK E. 2013 - Katalog wybranych fizycznych i chemicznych wskaźników zanieczyszczeń wód podziemnych i metod ich oznaczania. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, s. 717.