Ocena precyzji procedury pomiarowej w badaniach międzylaboratoryjnych metodą odporną z wykorzystaniem "algorytmu S"

• Autorzy: Volodarsky E. T. , Warsza Z. L. , Kosheva L. A.

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2015.6.30

Warianty tytułu

EN

Estimation of the measurement procedure precision controlled in inter-laboratory experiments by using the "S-algorithm"

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Omówiono zastosowanie statystycznej metody odpornej „algorytm S” do oceny precyzji (niepewności) badanej procedury pomiarowej na podstawie wyników międzylaboratoryjnych pomiarów porównawczych, gdy wyniki te zawierają dane odstające (outlier). Tradycyjne odrzucanie takich danych zmniejsza istotnie wiarygodność oceny, szczególnie dla małych próbek. Metody odporne uwzględniają wszystkie wyniki, ale dane odstające traktują inaczej. Stosowanie algorytmu S zalecają przepisy międzynarodowe, lecz brak przykładu, jak postępować w praktyce. Podano więc zależności i proces iteracji tej metody. Dla przykładu oszacowano precyzję pewnej metody na podstawie wariancji wyników badania za jej pomocą obiektów jednorodnych w 9 akredytowanych laboratoriach. Jedna z wariancji była outlierem. Uwzględniając wartość odstającą otrzymano standardowe odchylenie 1,5 razy większe, niż po jej odrzuceniu, zaś metodą odporną z wykorzystaniem algorytmu S wartość bliską tej mniejszej, ale o większej od niej wiarygodności.

EN

Effect of outliers in measurement results on the accuracy of resulting estimate precision was studied by a robust estimation method taking into account all measurement results including outliers. As an example, the estimates of the common standard deviation of all numerical data from comparing tests of the measurement precision of some method in 9 labs. were calcd. both by traditional methods and a robust „S-algorithm” method. The higher efficiency of the robust method was confirmed.

Słowa kluczowe

PL

procedura pomiarowa; pomiary; badania międzylaboratoryjne; algorytm S

EN

measurement procedure; measurement; interlaboratory researches; S algorithm

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2015
• Tom: T. 94, nr 6
• Strony: 1008--1011
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., tab.

Twórcy

autor

Volodarsky E. T.

• Narodowy Uniwersytet Techniczny Ukrainy Politechnika Kijowska, Kijów, Ukraina

autor

Warsza Z. L.

• Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów, Warszawa

autor

Kosheva L. A.

• Narodowy Uniwersytet Lotnictwa, Kijów, Ukraina

Bibliografia

• 1. ISO 13528:2005, Statistical methods for use in proficiency testing by inter-laboratory comparisons (IDT), attachment C2.
• 2. E.T. Volodarsky, Z.L. Warsza, L.A. Koshevaya, Przem. Chem. 2014, 93, nr 8, 1252.
• 3. E.T. Volodarsky, Z.L. Warsza, L.A. Koshevaya, Pomiary Automatyka Kontrola 2014, 60, nr 10, 816.
• 4. E.T. Volodarsky, L.A. Koshevaya, Z. Warsza, Pomiary Automatyka Kontrola 2011, 57, nr 5, 483.
• 5. PN-ISO 5725-1:2002, Dokładność (poprawność i precyzja) metod pomiarowych i wyników pomiarów. Część 2.
• 6. R. Willinik, Metrologia 2008, 45, 442.
• 7. E.T. Volodarsky, Z.L. Warsza, L.A. Koshevaya, Pomiary Automatyka Kontrola 2012, 58, nr 4, 396.
• 8. E.T. Volodarsky, Z.L. Warsza, Przegl. Elektrotechn. 2013, 11, 260.
• 9. J. Piotrowski, K. Kostyrko, Wzorcowanie aparatury pomiarowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
• 10. A. Zięba, Analiza danych w naukach ścisłych i technice, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.
• 11. R. Zieliński, Tablice statystyczne, PWN, Warszawa 1972.
• 12. Guide to the Expression of Uncertainty in Measurement (GUM), revised and corrected version of GUM 1995, BIPM_JCGM 100:2008; wersja polska Wyrażanie niepewności pomiaru. Przewodnik, GUM 1995, z komentarzem J. Jaworskiego, Wydawnictwo Głównego Urzędu Miar Alfavero, Warszawa 1999, 2002.