Dom w "mieście-osiedlu"

• Autorzy: Sikora Anna

Identyfikatory

DOI

10.4467/25438700SM.19.029.11366

Warianty tytułu

EN

House in the “city-estate”

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Myśląc o strukturze funkcjonalno-przestrzennej małych miast z reguły mamy przed oczami niewielkie w skali miasteczko z historycznie ukształtowanym rynkiem, otoczonym kamieniczkami oraz drobnoziarnistą tkanką peryferii. Istnieją również małe miasta, wyrosłe z XX wiecznych robotniczych osiedli przyfabrycznych, które z czasem przekształciły się w monofunkcyjny ośrodek miejski, gdzie zespół zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej pełni funkcję śródmieścia co buduje specyficzną tożsamość miejsca. W artykule przedstawiono przykłady budowy i przekształceń struktury miejskiej wybranych jednostek osadniczych. Pojęcie „domu” zidentyfikowano dwojako: jako budynek (potocznie nazywany blokiem) ze specyficznymi interakcjami społecznymi i sposobem użytkowania oraz jako małe miasto (tytułowe miasto-osiedle), które pełni funkcje zarówno jednostki sąsiedzkiej jak i organizmu miejskiego. Analizując przekształcenia morfologiczne, autorka podejmuje próbę wskazania cech i czynników mających wpływ na procesy zmieniające anonimowe, schematyczne układy urbanistyczne osiedli przyzakładowych w wielofunkcyjny „dom”, zaprojektowany w sposób dający szanse na poziom komfortu zamieszkania właściwy tradycyjnym modelom miasta o historycznej proweniencji.

EN

When thinking about the functional and spatial structure of small towns, we usually have a small town in front of our eyes with a historically shaped market square, surrounded by tenement houses and fine-grained peripheral tissue. There are also small towns, which arose from the 20th century factory workers’ settlements, which in time evolved into a monofunctional urban centre, where the multi-family housing complex functions as a downtown, which builds the specific identity of the place. The article presents examples of construction and transformation of the urban structure of selected settlement units. The concept of a “house” was identified in two ways: as a building (colloquially called a block of flats) with specific social interactions and use, and as a small town (the title city-estate), which serves as both a neighbourhood unit and an urban organism. When analysing morphological transformations, the author attempts to indicate the features and factors affecting processes that change the anonymous, schematic urban layouts of company estates into a multifunctional “house”, designed in a way that gives the chance of a level of comfort of living typical of traditional city models with historical provenance.

Słowa kluczowe

PL

małe miasta; dom; zabudowa wielorodzinna

EN

small towns; house; multi-family housing

• Wydawca: Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechniki Krakowskiej
• Czasopismo: Środowisko Mieszkaniowe
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 28
• Strony: 46--52
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., il.

Twórcy

autor

Sikora Anna

• Wydział Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury, Politechnika Rzeszowska

Bibliografia

• [1] W. Chudzik, Central Industrial District (1937-1939) – people, offices, institutions and administrative system [in:] History of bureaucracy volume VI, ed. T. Bykowa, A. Górak, G. Smyk, Lublin 2016, p. 789-796
• [2] M. Cobel-Tokarska, Social space: world – home – city [in:] Short lectures on sociology. Review of problems and methods, ed. A. Firkowska-Mankiewicz, T. Kanash, E. Tarkowska, Warszawa 2011, p. 45-61
• [3] M. Furtak, CID Central Industrial District 1936-1939. Architecture and Urban Planning, Publishing House Księży Młyn, Kraków-Łódź 2014
• [4] A. J. Kozłowski, Socio-political conditions of the construction of the Central Industrial District [in:] Central Industrial District. Concept and implementation in press articles from 1935-1939, ed. A. J. Kozłowski, A. Buszko, I. Z. Czaplicka-Kozłowska, p. 63-81
• [5] A. Sikora, Tourist attractiveness of “new” CID cities – on the example of Nowa Dęba [in:] From design to legend. Central Industrial District after eighty years (1937-2017), University of Rzeszów Publishing House, Rzeszów 2018, p. 341-352
• [6] A. Sikora, Crisis Phenomena in “City-Estate”, Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury - Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture. JCEEA, t. XXXV, V. 65 (4/18), Rzeszów, 2018
• [7] A. Sikora, The development of small settlements in the industrial plant - city model - based on the examples of Nowa Dęba and Nowa Sarzyna, E3S Web Conf., Volume 45, 2018, VI International Conference of Science and Technology Infraeko 2018 Modern Cities. Infrastructure and Environment. 2018
• [8] A. Sikora, Possibilities for Creating Public Spaces in a Small Town: Case Study, IOP Conf. Series: Materials Science and Engineering 603, 2019