Zwiększenie odporności zasobu zabytkowego. Długoterminowe priorytety polityki konserwatorskiej w Polsce

• Autorzy: Pałubska Katarzyna

Identyfikatory

DOI

10.35784/odk.5321

Warianty tytułu

EN

Increasing the resilience of the historic resource. The long-term priorities of conservation policy in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Analiza bieżących problemów ochrony zabytków i priorytetów Państwa w zakresie dziedzictwa wykazały konieczność podjęcia tematów, które w sposób szczególny wpływają na stabilność i efektywność systemu ochrony zabytków. Krajowy program ochrony zabytków i opieki nad zabytkami ma na celu realizację przepisu art. 84 w związku z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Krajowy program jest głównym dokumentem strategicznym określającym cele administracji rządowej oraz podległych jej służb i instytucji w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, a także środki służące do realizacji wyznaczonych celów. W projekcie Krajowego programu 2023-2026 dokonano diagnozy stanu ochrony zabytków w Polsce w trzech podstawowych płaszczyznach: organizacji i zadań organów ochrony zabytków w Polsce, stanu zachowania zabytków w Polsce, w tym roli i znaczenia form ochrony zabytków oraz systemów informacji o zabytkach, komunikacji, partycypacji, porozumienia i współpracy w obszarze ochrony zabytków w Polsce. Celem głównym aktualnego projektu Krajowego Programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami jest Zwiększenie odporności zasobu zabytkowego w Polsce.

EN

The analysis of current problems of monument protection and state priorities in the field of heritage showed the need to address topics that particularly affect the stability and effectiveness of the monument protection system. The National Program for the Protection and Care of Monuments aims to implement the provision of Art. 84 in conjunction with Art. 86 sec. 1 of the Act of 23 July 2003 on the protection and care of monuments (Journal of Laws of 2022, item 840). The national program is the main strategic document defining the objectives of the government administration and its subordinate departments and institutions in the field of monument protection and care, as well as measures to achieve the set goals. The draft of the National Program 2023-2026 diagnoses the status of monument protection in Poland in three basic dimensions: the organization and tasks of monument protection authorities in Poland, the state of preservation of monuments in Poland, including the role and importance of forms of monument protection and systems of information about monuments, communication, participation, agreement and cooperation in the area of monument protection in Poland. The main objective of the current draft of the National Program for the Protection and Care of Monuments is “The increasing the resilience of the historical resource in Poland”.

Słowa kluczowe

PL

polityka konserwatorska; zabytki; priorytety; Polska

EN

conservation policy; monuments; Poland

• Wydawca: Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS ; Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
• Czasopismo: Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
• Rocznik: 2023
• Tom: Nr 18
• Strony: 149--162
• Opis fizyczny: BIbliogr. 14 poz.

Twórcy

autor

Pałubska Katarzyna

• Wydział Nauk Historycznych, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Departament Ochrony Zabytków w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego

• https://orcid.org/0000-0002-3628-6421

Bibliografia

• 1. European Green Deal (Bruksela, 11.12.2019 r. COM(2019) 640 final), https://eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:b828d165-1c22-11ea-8c1f01aa75ed71a1.0016.02/DOC_1&format=PDF
• 2. Europejska konwencja o ochronie dziedzictwa archeologicznego z La Valetta z dnia 16 stycznia 1992, Dz.U. 1996 nr 120 poz. 564.
• 3. Gruszecki A., et al. (1997). Kartograficzne udokumentowanie zasobów budownictwa obronnego w Polsce od połowy XVIII wieku do 1945 roku. Projekt badawczy KBN nr 7T07F03610, m-pis z częścią kartograficzną w zbiorach Zakładu Konserwacji Zabytków Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, Warszawa
• 4. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997, Dz. U. 1997 r. Nr 78, poz. 483, z 2001, Nr 28, poz. 319, z 2006, Nr 200, poz. 1471, z 2009, Nr 114, poz. 946.
• 5. Konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, przyjęta w Paryżu dnia 16 listopada 1972 r. przez Konferencję Generalną Organizacji Narodów Zjednoczonych, Dz.U. 1976 nr 32 poz. 190.
• 6. Molski P., et al. (2021). Wytyczne Generalnego Konserwatora Zabytków z 6 października 2021 dotyczące ochrony zabytkowych dzieł budownictwa obronnego - fortyfikacji wzniesionych od poł. XVIII w. do końca I wojny światowej, Warszawa, Syg. DOZ-KiNK.6521.10.2021.KP, https://konserwator.nid.pl/media/procedure_standard/dziela-budownictwa-obronnego-wytyczne.pdf
• 7. Nowa Strategia UE w sprawie adaptacji do zmian klimatycznych, https://www.europarl.europa.eu/legislative-train/theme-a-european-green-deal/file-new-eu-strategy-on-adaptation-to-climate-change
• 8. Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 września 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu uchwały Rady Ministrów w sprawie "Krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami na lata 2019-2022". M.P. 2022 poz. 998.
• 9. Pałubska K., Zalasińska K. (2021). Najnowsze dokumenty strategiczne określające zmiany w podejściu do modernizacji zabytków w Polsce. Ochrona Dziedzictwa Kulturowego, 2021(11), 127-142, 10.35784/odk.2811
• 10. Ustawa z 23 lipca 2003 o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, Dz. U. 2022, poz. 840.
• 11. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 Kodeks postępowania administracyjnego, Dz. U. z 2023 r. poz. 775.
• 12. Wielgus K., et al. (2021). Wprowadzenie do wytycznych i standardów dotyczących ochrony zabytkowych dzieł budownictwa obronnego, Warszawa, Syg. DOZ-KiNK.6521.10.2021.KP, https://konserwator.nid.pl/media/procedure_standard/dziela-budownictwa-obronnego-wprowadzenie.pdf
• 13. Wytyczne operacyjne dotyczące wdrażania Konwencji światowego dziedzictwa, https://whc.unesco.org/en/guidelines/
• 14. Zalasińska K., Pałubska K. (2021). Guidelines and Instructions of the General Conservator of Historical Monuments: New Tools for Conservation Policy. Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation 2021(68S), 9–16, doi: 10.48234/WK68SCONSERVATOR

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).