Kompleksowe badania osuwisk w dolinie Brdy w Koronowie k. Bydgoszczy

• Autorzy: Zabuski L. , Mrozek T. , Świdziński W. , Kulczykowski M. , Laskowicz I.

Warianty tytułu

EN

Complex investigations of landslides in the Brda river valley in Koronowo near Bydgoszcz

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In the recentyears intensified landslidingwas observed in the surroundings and in the town of Koronowo near Bydgoszcz. (Krajeñskie Lake District). The gently undulated moraine upland, a wide valley of the Brda river, its relatively steep valleysides and incised valleys of tributaries are morphologicfeatures related to modeling by North Polish Glaciation. Quaternary tills alternated with fluvioglacial sands and gravels are underalined by Miocene clay and mud with brown coal intercalations. Due to such morphologic and geologic setting the study area isprone to slope instability. Failure apt soil massifs were assigned to 4 groups. Out of 32 identified landslides, 9 were selected for detailed examination. To register a nature and rate of failures a complex monitoring system was installed on slopes where the selected landslides resulted in severe damages to municipal infrastructure. The system was facilitated with inclinometers andpiezometers, supported by a network of GPS-RTK geodetic benchmarks as well as with a recording weather station. The performed examination revealed that the most unfavourable arrangement of the layers is, when under a non-cohesive soil (e.g. sand, gravel) lies a cohesive impermeable layer (e.g. clay, loam). The landslides are rather shallow ones (except 2 incidents) with slow rate of displacement of an order offew mm/year. The landslide triggeringfactor is water originatingfrom precipitation and snow melting. Influence of water was especially significant in early Spring 2011, due to the combined effect ofsnow melting and infiltration of thawing water originating from the former, exceptionally high rainfalls. The influence of hydrologic conditions on slope deformations is complex. There is a significant timelag between a movement initiation and unfavourable hydrometeorological conditions. That is exemplified with the landslide that was initiated in February-March 2011 in consequence of atmospheric conditions of November-December 2010. The obtained results formed the background for inventing engineering treatment measures aiming at current remedial stabilization of slopes and mitigation ofpossible landsliding in the future.

Słowa kluczowe

PL

osuwiska; monitoring; dolina Brdy w Koronowie

EN

landslides; monitoring; Brda river valley in Koronowo

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 62, nr 9
• Strony: 472--480
• Opis fizyczny: Bibliogr. 36 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Zabuski L.

• Instytut Budownictwa Wodnego, Polska Akademia Nauk, ul. Kościerska 7, 80-328 Gdańsk

autor

Mrozek T.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

autor

Świdziński W.

• Instytut Budownictwa Wodnego, Polska Akademia Nauk, ul. Kościerska 7, 80-328 Gdańsk

autor

Kulczykowski M.

• Instytut Budownictwa Wodnego, Polska Akademia Nauk, ul. Kościerska 7, 80-328 Gdańsk

autor

Laskowicz I.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

Bibliografia

• 1. BIEDROWSKI Z. & TROĆ M. 1997 -Awaria budynków posadowionych na zboczu osuwiskowym doliny Warty w Poznaniu. XVIII Konferencja Naukowo-Techniaczna „Awarie Budowlane”, Szczecin- Międzyzdroje, maj 1997 r.
• 2. BIJAK G. 2007 - Ruchy masowe na skarpie wiślanej w Dobrzyniu nad Wisłą, Czasopismo Forum Geologicznego, 4(1): 1-8.
• 3. BOGUSZ J., KUJAWAL., KURKAW., ROGOWSKI J., SZOŁUCHA M, KORCZ M & LESZCZYŃSKI W. 2000 - Studies on different application of real-time kinematic GPS, Report on Geodesy, 6/52: 173-179.
• 4. CHOWANIEC J.& WÓJCIK A. (red.) 2012 - Osuwiska w Województwie Małopolskim. Atlas-Przewodnik, Państw. Inst. Geol., Oddział Karpacki, Kraków: 144.
• 5. CRUDEN D.M & VARNES D.J. 1996 - Landslide Types and Processes. [W: ] Turner A.K, Schuster E. (red.) Landslide Investigations and Mitigation, Transportation Research Board, NRC Washington D.C., Special Report, 247: 36-75.
• 6. DIKAU R., BRUNDSEN D., SCHROTT L. & IBSEN L.M. (red.) 1996 - Landslide Recognition: Identification, Movement and Causes, J.Wiley & Sons, s. 251.
• 7. DOMAŃSKA D. & WICHUR A. 2007 - Możliwości wykorzystania pomiarów inklinometrycznych do oceny stateczności skarp, Górnictwo i Geoinżynieria, AGH, Kraków 31 (3): 97-103.
• 8. GRABOWSKI D., GRANICZNY M. & RĄCZKOWSKI W. 2005 - SOPO - osuwiska pod kontrolą, strona Państw. Inst.Geol. http://148.81.254.67/pl/instytut-geologiczny-badania/bezpieczna-infra- struktura/ 2005-sopo-osuwiska-pod-kontrolp.html.
• 9. GREEN G.E. & MIKKELSEN P.E. 1986 - Measurement of ground movement with inclinometers, Proc.4th Int. Geotechnical Seminar on Field Instrumentation and In Situ Measurements, Singapore: 235-246.
• 10. GREEN G.E. & MIKKELSEN P.E. 1988 - Deformation measurements with inclinometers, Transportation Research Record 1169, TRB Washington: 1-15.
• 11. HU G.R., KHOO H.S., GOH P.C., LAW C.L. 2003 - Development and Assessment of GPS Virtual Reference Stations for RTK Positioning. J. Geodesy, 77: 292-302.
• 12. ILCEWICZ-STEFANIUK D., CZERWIŃSKI T., KORYCZAN A., TARGOSZ P. & STEFANIUK M. 2006 - Landslides survey in the nor- theastern Poland, Proc. Conf. Mass Movements Hazard in Varius Environments, Kraków, PGI, Spec. Papers, 20: 67-73.
• 13. ILCEWICZ-STEFANIUK D. & STEFANIUK M. 2007 -Procesy osuwiskowe w dolinie Wisły, III Symp. WPGIwP, Puszczykowo k. Poznania: 393-399.
• 14. LISTKOWSKA H. 1986 - Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1 : 50 000, arkusz Koronowo. Wyd. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 15. LISTKOWSKA H. 1988 - Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1 : 50 000, arkusz Koronowo., Wyd. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 16. KONDRACKI J. (red.) 2009 - Geografia regionalna Polski, PWN, Warszawa, s. 441.
• 17. MARCINIEC P., MROZEK T., NESCIERUK P., RĄCZKOWSKI W., WARMUZ B., WÓJCIK A. & ZIMNAL Z.2011- Uaktywnienie osuwisk w polskich karpatach fliszowych w 2010 roku. Posiedzenie PIG-2011, 67(19): 26-27.
• 18. MARGIELEWSKI W. 2004 - Typy przemieszczeń grawitacyjnych mas skalnych w obrębie form osuwiskowych polskich Karpat fliszowych, Prz. Geol., 52 (7): 603-614.
• 19. MARGIELEWSKI W. 2009 - Problematyka osuwisk strukturalnych w Karpatach fliszowych w świetle zunifikowanych kryteriów klasyfikacji ruchów masowych - przegląd krytyczny. Prz.Geol., 57: 905-917.
• 20. MAŚLANKA K. 2012 - Osuwisko w Kłodnem, Aura, 6: 8-10.
• 21. MROZEK T., RĄCZKOWSKI W. & LIMANÓWKA D. 2000 - Recent landslides and triggering climatic conditions in Laskowa and Pleśna regions, Polish Carpathians, Studia Geomorphologica Carpahto-Balcanica, 34: 89-112.
• 22. POPRAWA D.& RĄCZKOWSKI W. 1999 - Geologiczne skutki powodzi w 1997 roku na przykładzie osuwisk województwa nowosądeckiego. [W:] Starkel L., Grela J. (red.) Powódź w dorzeczu górnej Wisły w lipcu 1997 r., Wydawnictwa Oddziału PAN, Kraków: 119-132.
• 23. POPRAWA D. & RĄCZKOWSKI W. 2003 - Osuwiska Karpat. Prz. Geol., 51: 685-692.
• 24. RĄCZKOWSKI W. 2007 - Landslide hazard in the Polish Flysch Car- pathians, Stud. Geomorphol. Carpatho-Balcanica, 41: 61-75.
• 25. STARK T.D. & CHOI H. 2008 - Slope inclinometers for landslides, Landslides, 5: 339-350.
• 26. SUBOTOWICZ W. 2001 - Litodynamika brzegów klifowych Wybrzeża Polski, GTN-Gdańsk, Ossolineum.
• 27. SUBOTOWICZ W. 2002 - Osuwisko na klifie w Jastrzębiej Górze w rejonie byłego O.W. Horyzont, V Konferencja Geologia i Geomorfologia Pobrzeża Południowego Bałtyku, Słupsk-Rowy, 6-8.06.2002, Słupsk, Pomorska Akademia Pedagogiczna, s.62.
• 28. ŚWIDZIŃSKI W., ZABUSKI L. & KULCZYKOWSKI M.2012- Opracowanie koncepcji ustabilizowania osuwisk w dolinie Brdy w Koronowie z uwzględnieniem mechanizmów deformacji zboczy i oceną ryzyka osuwiskowego (sprawozdanie z wykonania projektu badawczo-rozwojowego NCBiR, nr R14 0008 06), IBW PAN, Gdańsk, opracowanie wewnętrzne.
• 29. TEJCHMAN A., GWIZDAŁA K., ŚWIDZIŃSKI W., BRZOZOWSKI T. & KRASIŃSKI A. 1995 - Stateczność i ochrona klifów polskiego Wybrzeża, Politechnika Gdańska, Gdańsk, s. 152.
• 30. TYSZKOWSKI S. 2008 - Badania rozwoju osuwisk w rejonie Świecia, na podstawie materiałów fotogrametrycznych. Landform Analysis, 9: 385-389.
• 31. TYSZKOWSKI S. 2009 - Zjawiska i formy osuwiskowe w wąwozie Czerwonej Wody (Wysoczyzna Świecka) - wybrane problemy. Funkcjonowanie środowiska przyrodniczego w okresie przemian gospodarczych w Polsce. Biuletyn Monitoringu Środowiska, Szymbark: 316-321.
• 32. ZABUSKI L. 2013 - Ocena procesów osuwiskowych na podstawie wyników pomiarów inklinometrycznych, Prz. Geol., 61 (4): 248-256.
• 33. ZABUSKI L., WÓJCIK A., GIL E., MROZEK T. & RĄCZKOWSKI W. 2009 - Landslide processes in flysch massif - case study of the Kawiory landslide, Beskid Niski Mts. (Carpathians, Poland). Geol. Quart., 53 (3): 317-332.
• 34. ZABUSKI L., ŚWIDZIŃSKI W. & KULCZYKOWSKI M.2011- Ekspertyza geotechniczna dotycząca przyczyn powstania osuwiska nasypu kolejowego, wpływu osuwiska na stateczność prawobrzeżnego przyczółka mostu kolejki wąskotorowej w Koronowie oraz koncepcji jego zabezpieczenia, IBW PAN, Gdańsk.
• 35. ZABUSKI L., ŚWIDZIŃSKI W. & KULCZYKOWSKI M.2012- Identyfikacja i monitorowanie procesów osuwiskowych w dolinie Brdy w Koronowie k. Bydgoszczy, Inżynieria Morska i Geotechnika, 6: 691-700.
• 36. ŻELAŹNIEWICZ A., ALEKSANDROWSKI P., BUŁAZ., KARNKOWSKi P. H., KONON A., OSZCZYPKO N., ŚLĄCZKAA., ŻABA J. & ŻYTKO K. 2011 - Regionalizacja tektoniczna Polski. Komitet Nauk Geologicznych PAN, Warszawa, 2011.