Arrowheads of the Štramberk type from Spytkowice 26 (district of Wadowice) against the background of the Eneolithic chipped industries

• Autorzy: Kenig Robert

Identyfikatory

DOI

10.4467/21995923FQ.19.003.11496

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This paper presents the Štramberk type arrowheads found during excavations in Spytkowice in 1993 and 2019. They represent a local Eneolithic phenomenon known mostly from the Moravia region and Silesia on both sides of the Polish-Czech border. However, some examples from outside of this area are discussed as well. The main aim is to present them against the background of other artefacts of this type, and against Eneolithic arrowheads in general. The phenomenon in question seems to be intercultural and its origins may be connected with late Lengyel culture groups, although such arrowheads were also found in Funnel Beaker culture contexts and, as suggested by some researchers, may continue even as late as the Early Bronze Age.

Słowa kluczowe

EN

Eneolithic; Chipped industry; Lengyel culture; Funnel Beaker culture; arrowheads

PL

groty strzał; wczesny brąz; historia; Centralna Europa; kultura

• Wydawca: Polska Akademia Umiejętności
• Czasopismo: Folia Quaternaria
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 87
• Strony: 59--73
• Opis fizyczny: Bibliogr. 32 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kenig Robert

• Instytut Botaniki im. W. Szafera Polskiej Akademii Nauk, Lubicz 46, 31-512 Kraków, Polska
• graduate student at Institute of Archeology of the Jagiellonian University, Gołębia 11, 33-332 Kraków

• https://orcid.org/0000-0001-5027-1341

Bibliografia

• [1] Brzeska-Pasek A., Kenig R., Oberc T., Nowak M., 2018. Wczesnoneolityczne osady w Spytkowicach i ich rola w dystrybucji krzemienia jurajskiego. Acta Archaeologica Opaviensia 5: 139–164.
• [2] Chmielewski T. J., 2014. Unknown knowns. Eneolithic findings from Kietrz-Łęgi and Racibórz-Studzienna. Acta Archaeologica Academiae Scientiarum Hungaricae 65: 177–216
• [3] Chorąży B., Chorąży B., 2001. Nowe odkrycia osiedli neolitycznych na terenie Pogórza Cieszyńskiego. Neolit i początki epoki brązu w Karpatach polskich. Krosno: 343–356.
• [4] Chorąży B., Chorąży B., 2002. Sprawozdanie z ratowniczych badań wykopaliskowych na stanowisku 14 w Cieszynie-Krasnej, województwo śląskie. Badania archeologiczne na Górnym Śląsku i ziemiach pogranicznych w latach 1999–2000. Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego. Katowice: 95–105.
• [5] Čechák P., Herčík O., Suchopárová K., 2017. Ojedinělý nález šipky typu Štramberk ze Slatiny. Archeologie východních Čech 13: 119–126.
• [6] Dryja S., 1997. Spytkowice 26, gm. loco. Informator Archeologiczny, badania, rok 1992: 18.
• [7] Dryja S., 1998a. Spytkowice 26, gm. loco. Informator Archeologiczny, badania, rok 1993: 21.
• [8] Dryja S., 1998b. Spytkowice 26, gm. loco. Informator Archeologiczny, badania, rok 1994: 23.
• [9] Dryja S., 1998c. Spytkowice 26, gm. loco. Informator Archeologiczny, badania, rok 1995: 23.
• [10] Dryja S., 1998d. Pierwsze znalezisko wczesnoneolitycznych przekłuwaczy typu Vedrovice z ziem polskich Sprawozdania Archeologiczne 50: 141–148.
• [11] Dryja S., 2005. Spytkowice 26, gm. loco. Informator Archeologiczny, badania, 1996: 69–70.
• [12] Fock G., 1941. Tulpenbecher und Kragenflasche aus einem jungsteinzeitlichen Grab von Ratibor-Süd. Nachtrichtenblatt für Deutsche Vorzeit, 17: 37–39.
• [13] Janák V., 1998. Lengyelská keramika z Kotouče u Štramberka a počátky eneolitu v oderské části Moravské brány. Pravěk Nová řada 7(1997): 105–127.
• [14] Janák V., 2005. Nástup eneolitu v českém Slezsku (hornoslezská lengyelská skupina a kultura nálevkovitých pohárů). Typescript of habilitation thesis. Opava.
• [15] Janák V., 2007. Příspěvek neolitické a eneolitické štípané kamenné industrie k poznání sociálních a hospodářských poměrůsvé doby na příkladu Horního Poodří. In: Kazdová E., Podborský V., (Eds) Studium sociálních a duchovních struktur pravěku (Studium der sozialen und geistlichen Strukturen der Urzeit). Eds. Brno: 37–179.
• [16] Klima B., 1962. Pozdnĕ paleolitická stanice na Kotouči ve Štramberku. Antropozoikum 10(1960), 63–112.
• [17] Kopacz J., 2012. Koncepcja krzemieniarstwa schyłkowego na przykładzie eneolitu moraw. Przegląd Archeologiczny 60: 25–47.
• [18] Kopacz J., Přichystal A., Šebela L., 2016. Forerunners of the new epoch in lithic chipped industries of the moravian young eneolithic. Musaica Archaeologica 1: 105–118.
• [19] Kozłowski J. K., 1972. Wielokulturowe stanowisko eneolityczne w Raciborzu-Ocicach w świetle badań lat 1960–1962. Rocznik Muzeum Górnośląskiego 10: 77–187.
• [20] Kruk J., Milisauskas S., 1985. Osiedle obronne ludności kultury lubelsko-wołyńskiej /2800–2700 lat p.n.e./. Wydawnictwo PAN.
• [21] Kufel-Diakowska B., Bronowicki J., 2017. Problem użytkowania eneolitycznych grotów trzoneczkowatych w świetle materiałów z terenów Górnego i Dolnego Śląska. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne 59: 19–47.
• [22] Libera J., 2001. Krzemienne formy bifacjalne na terenach Polski i zachodniej Ukrainy (od środkowego neolitu do wczesnej epoki żelaza). Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• [23] Mynarski M., 2013. Neolityczne kultury kręgu naddunajskiego w zachodniej części polskich Karpat i ich przedpola. Typescript of master thesis, IA UJ.
• [24] Nevizánsky G., Šalkovský P., Zachar T., 2017. Archeologický výskum v slovenskom pravne. Príspevok k poznaniu metalurgie medi v obdobíe neolitu. Zborník slovenského národného múzea v Martine, kmetianum 14: 37–47.
• [25] Pelisiak A., Gębica P., 2007. Podstawy geomorfologii i gleboznawstwa: (dla archeologów). Rzeszów.
• [26] Rydlewski J., Valde-Nowak P., 1979. Problem osadnictwa epoki kamienia w polskich Karpatach zachodnich w świetle badań na polskiej Orawie i w rejonie prawobrzeżnych dopływów górnej Wisły. Acta Archaeologica Carpathica 19: 5–36.
• [27] Sano K., 2009. Huting evidence from stone artefacts from the Magdalenian cave stie Bois Laiterie, Belgium: a fracture analysis. Quartär 56: 67–86.
• [28] Schirmeisen K., 1936. Neuere Vorgeschichts funde auf dem Burg-und dem Schellen burgberg bei Jägerndorf. Verhandlungen des naturforschen den Vereines in Brünn 67/1935: 138–148. Brünn.
• [29] Struhár V., 2014. Contrubution to the problems of occurrence of erratic Side Notched Arrowheads („Kerbespitze“) in Eneolithic cultures. International Symposium „Centenary of Jaroslav Palliardi´s Neolithic and Aeneolithic Relative Chronology“ and XXXIIIrd Conference on the Neolithic and Aeneolithic our countries. Moravské Budějovice, Monday 15th – Thursday 18th September 2014. Programme, Book of abstracts. 2014. Moravské Budějovice, 26–27.
• [30] Stryjkowska M., 2010. Materiały z badań przeprowadzonych w 1993 roku na stanowisku Spytkowice 26. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 31: 29–38.
• [31] Šikulová V., Zápotocký M., 2010. Rane eneoliticky medeny pektoral z vrchu Kotouč u Štramberk. Archeologicke rozhledy 62: 395–428.
• [32] Vencl S., 1964. K otazce datování sídlištĕ na temeni vrchu Kotouče ve Štramberku. Acta Musei Moraviae 49: 49–60.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).