Miasta-kościoły w tożsamości społeczeństw skandynawskich: aspekty architektoniczne, przestrzenne i turystyczne

• Autorzy: Hrehorowicz-Gaber H.

Warianty tytułu

EN

Church-town in the identity of the scandinavian societies: architectural, spatial and tourism aspects

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Warunki środowiskowe wynikające z morfologii terenu i cech klimatycznych mają istotny wpływ na kształtujące się przez wieki społeczeństwa skandynawskie. Wszystkie kraje nordyckie z wyjątkiem Danii charakteryzują się niewielką gęstością zaludnienia, która od zawsze wpływała na kształtowanie się kultury regionu. Duże odległości i niewielka liczba ludności były przeszkodą w przepływie informacji i możliwościach tworzenia zwartych organizmów państwowych. Skutkowało to późnym przyjęciem monoteistycznej religii chrześcijańskiej i długotrwałym ustrojem plemiennym, gdyż warunki życia nie wymagały bardziej skomplikowanej organizacji społeczeństwa. Trudne warunki klimatyczne przyczyniły się też do rozwoju kultury regionu państw nordyckich. Surowa przyroda jest pierwszym elementem umacniającym tożsamość religijną i kulturową państw nordyckich. Taką podstawę miał również proces tworzenia miast-kościołów w północnej Skandynawii. Do dzisiaj przetrwało wiele z nich, będąc podstawą powstawania większych miejscowości albo trwając w osamotnieniu jako relikt przeszłości. W dawnych czasach budowa takich osad była koniecznością wynikającą z odległości i bezpieczeństwa. Dzisiaj są ciekawym elementem wspólnej tożsamości regionu, świadczącym o wyzwaniach stawianych człowiekowi przez przyrodę i pozostają dużą atrakcją turystyczną.

EN

The natural conditions resulted from terrain formation and climatic characteristics have got significant impact on generated through the ages Scandinavian society. All the Nordic countries except Denmark are characterized by low population density, which has always influenced the cultural development of the region. Long distances and a small number of populations has been an obstacle to the flow of information and opportunities to create compact state organization. This resulted in the late adoption of monotheistic Christian religion and tribal long-term regime, as living conditions didn't require complicated organization of society. Difficult weather conditions also contributed to the cultural development of the Nordic region. Raw nature is the first element of a strengthening religious and cultural identity of the Nordic countries. This was also the basis for the creation of "church towns" in northern Scandinavia. In ancient times, the construction of such settlements was, because of distance and safety. Today they are an interesting part of the common identity of the region, demonstrating the challenges of man by nature and are a major tourist attraction.

Słowa kluczowe

PL

miasta-kościoły; architektura skandynawska; tożsamość; Gammelstad

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka
• Rocznik: 2014
• Tom: Z. 31
• Strony: 31--36
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., rys.

Twórcy

autor

Hrehorowicz-Gaber H.

• Politechnika Krakowska; Instytut Projektowania Miast i Regionów, Katedra Budowy Miast

Bibliografia

• [1] Barucki T., Architektura Szwecji, Arkady, Warszawa 1989.
• [2] Berthelson B., Luleå stifts kyrkstäder. Luleå stift i ord och bild, Lulea 1953.
• [3] Burman A.Ch., Norrbottens synliga historia - del 2 band 1, Luleå 1998.
• [4] Donnerfelt. B., Kyrkstäder i Jämtlands län, Östersund 1983.
• [5] Eriksson K., Kyrkstäder, Stockholm 2001.
• [6] Hrehorowicz-Gaber H., Architecture of the Artie Circle, IX. International Scientific Conference of Faculty of Civil Engineering, s. 23-30, Kosice 2012.
• [7] Lulea Kommun, http://www.lulea.se/forinvanare/byggaochbo/samhallsplanering/detaljplaner/gammelstad.