New functions of rural sacral buildings in the Groningen province, The Netherlands

• Autorzy: Arno Maria

Identyfikatory

DOI

10.37190/arc210104

Warianty tytułu

PL

Nowe funkcje wiejskich budowli sakralnych w prowincji Groningen w Holandii

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Religious buildings are an important element of the European cultural heritage. The aim of the article was to show that due to secularization of Europe, adaptation of religious buildings to other functions becomes a necessity. Their owners (Church institutions), architects, conservators and historians are facing the dilemma: how to preserve the building or transform it so that it can have a different function.The article presents the issue of restoration and adaptation of historic sacral buildings to other purposes. Most Western European countries are struggling with the problem of a constantly growing number of unused churches, most of which are historic buildings of high historical and architectural value, but also of cultural and social value. This issue is particularly evident in the Netherlands, where, due to the lack of church-goers and the excessive maintenance cost, churches are purchased by private persons or institutions and transformed into cultural, residential or service facilities. The author presented and discussed the cooperation of the Stichting Oude Groninger Kerken foundation, which, together with architectural studios, provides for abandoned religious buildings in the Groningen province. This cooperation resulted in the creation of many attractive projects for adaptation of old churches. Abandoned and rundown buildings have gained a new life. Three adaptation projects seem particularly interesting: in Garmewolde, Klein Wetsinge and Leegkerk. They were transformed into cultural, tourist, meeting and integration facilities. With their new function, the former churches contribute to the promotion of the province of Groningen, which significantly increases the attractiveness of the region to tourists. In conclusion, it should be emphasized that the adaptation of abandoned sacred buildings is one of the possibilities to preserve the religious heritage for future generations. The optimal solution is to combine the new function with the identity of a given place, its historical, cultural and sacred value.

PL

Obiekty sakralne to ważny element dziedzictwa kulturalnego Europy. Celem artykułu było pokazanie, że z powodu laicyzacji Europy adaptacja obiektów sakralnych na inne funkcje staje się koniecznością. Ich właściciele (instytucje kościelne), architekci, konserwatorzy oraz historycy stają przed problemem, jak zachować obiekt bądź przekształcić go na inną funkcję. W artykule poruszono problem rewaloryzacji i adaptacji zabytkowych obiektów sakralnych do innych celów. Większość krajów Europy Zachodniej boryka się z problemem stale rosnącej liczby nieużytkowanych świątyń, z których większość jest obiektami zabytkowymi o wysokiej wartości nie tylko historycznej i architektonicznej, ale również kulturowej i społecznej. Szczególnie jaskrawo problem ten widać w Holandii, gdzie wskutek braku wiernych i zbyt dużych kosztów utrzymania kościoły nabywają osoby prywatne lub instytucje, by przekształcić je w obiekty kulturowe, mieszkaniowe lub usługowe. Autorka przedstawiła i omówiła współpracę fundacji Stichting Oude Groninger Kerken – opiekującej się opuszczonymi obiektami sakralnymi w prowincji Groningen – z pracowniami architektonicznymi. Współpraca ta zaowocowała powstaniem wielu atrakcyjnych projektów adaptacji dawnych świątyń. Opuszczone i popadające w ruinę kościoły zyskały nowe życie. Szczególnie interesujące wydają się trzy projekty adaptacji: w Garmewolde, Klein Wetsinge oraz Leegkerk. Przekształcono je na obiekty pełniące funkcje kulturalne, turystyczne, miejsca spotkań i integracji mieszkańców. Kościoły w swojej nowej funkcji przyczyniają się do promocji prowincji Groningen, znacznie zwiększając atrakcyjność regionu dla turystów.Podsumowując, należy podkreślić, że adaptacja opuszczonych budynków sakralnych jest jedną z możliwości zachowania dziedzictwa dla przyszłych pokoleń. Optymalnym rozwiązaniem jest połączenie nowej funkcji z tożsamością danego miejsca, jego wartością historyczną, kulturową i sakralną.

Słowa kluczowe

EN

adaptation; former church; religious heritage; Netherlands

PL

adaptacja; dawny kościół; dziedzictwo religijne; Holandia

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2021
• Tom: Nr 1 (65)
• Strony: 31--38
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., il.

Twórcy

autor

Arno Maria

• Faculty of Architecture, Warsaw University of Technology

• https://orcid.org/0000-0001-6794-2578

Bibliografia

• [1] Wierzbicka A.M., Architektura jako narracja znaczeniowa, Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa 2013.
• [2] Karg D., Określenie miejsca – ruiny kościołów jako profanacja, którą należy zachować?, [in:] A. Tomaszewski (red.), Ruiny zabytków sakralnych – ochrona i adaptacja do nowych funkcji, Fundacja Fara Gubińska – Centrum Spotkań Polsko-Niemieckich, Gubin 2008.
• [3] Ballester J.M., The Council of Europe and cultural heritage 1954–2000: intergovernmental work, Council of Europe Publishing, Strasburg 2001.
• [4] Decommissioning and Ecclesial Reuse of Churches, Guidelines presented at the conference 'Does God dwell here anymore', Rome, Italy, Pontifical Gregorian University, November 29–30, 2018, http://www.cultura.va/content/dam/cultura/docs/pdf/beniculturali/guide-lines.pdf [accessed: 8.02.2020].
• [5] Białkiewicz A., O zmianach użytkowania obiektów sakralnych / Adaptive reuse of sacred buildings, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2016.
• [6] Wojtuszek M., Aspekt architektoniczny przy adaptacji obiektów sakralnych, PhD Thesis, Politechnika Śląska, Gliwice 2015.
• [7] Coolmans T., Life Inside the Cloister: Understanding Monastic Architecture – Tradition, Reformation, Adaptive Reuse, Leuven University Press, Leuven 2018.
• [8] Fiorani D., Kealy L., Musso S.F., Conservation­Adaptation. Keeping alive the spirit of the place. Adaptive reuse of heritage with symbolic value, EAAE, Hasset 2017.
• [9] Wesselink H.E., Een sterke toren in het midden der stad: Verleden, heden en toekomst van bedreigde Nederlandse kerkgebouwen, PhD Thesis, Vrije Universiteit Amsterdam, Amsterdam 2018.
• [10] Reinstra A., Reuse of Abandoned Churches in the Netherlands, [in:] M. Schrenk, V. Popovich, P. Zeile, P. Elisei (eds.), REAL CORP 2013. Planning Times. Proceedings of 18th International Conference on Urban Planning and Regional Development in the Information Society. Rome, Italy, 20–23 May, 2013, CORP, Schwechat 2013.
• [11] Velthuis K., Spennemann D.H.R., The future of defunct religious buildings: Dutch approaches to their adaptive re-use, "Cultural Trends" 2007, Vol. 16, Iss. 1, 43–66, doi: 10.1080/09548960601106979.
• [12] Netsch S., Gugerell K., Reuse of churches in urban and rural Dutch landscapes, "Acta Horticulturae et Regiotecturae" 2019, Vol. 22, Iss. 1, 48–55, doi: 10.2478/ahr-2019-0009.
• [13] Sociaal Plan Bureau Groningen, https://sociaalplanbureaugronin-gen.nl/bevolking/ [accessed: 7.02.2020].
• [14] Beacons of meaning. Policy Plan The Groningen Historic Churches Foundation 2017–2020, Groningen 2016, https://www.groningerkerken.nl/downloads/Beleidsplan_SOGK__2017_2020_English_translation.pdf [accessed: 3.02.2020].
• [15] https://www.groningerkerken.nl/nl/sogk [accessed: 3.02.2020].
• [16] Statutenwijzigings SOGK, Groningen 2011, https://www.groningerkerken.nl/downloads/Statuten_SOGK_15_juni_2011.pdf [accessed: 3.02.2020].
• [17] Kerk Garmerwolde. Historie van de kerk, https://www.kerkgarmerwolde.nl/historie [accessed: 3.02.2020].
• [18] Bakens van betekenis. Beleidsplan Stichting Oude Groninger Kerken 2021–2024, https://www.groningerkerken.nl/downloads/SOGK043_RAP_Beleidsplan_A4_web.pdf [accessed: 11.02.2020].
• [19] Roman Gothic Church Garmerwolde, [in:] Guided Tour in English, R. Prins (transl.), https://www.kerkgarmerwolde.nl/historie [accessed: 3.02.2020].
• [20] Kerk Klein Wetsinge. Historie van de kerk, https://www.kerkklein-wetsinge.nl/historie [accessed: 6.02.2020].
• [21] Informatie buurt Wetsinge, https://allecijfers.nl/buurt/wetsinge-hethogeland/ [accessed: 11.02.2020].
• [22] Nieuwe sociale functie voor kerk Klein Wetsinge, https://architectenweb.nl/nieuws/artikel.aspx?ID=38723 [accessed: 7.02.2020].
• [23] Klein Wetsinge: baken voor de toekomst. Groningen Kerken. Blog over instandhoudingsprojecten van SOGK, https://groningerkerken.wordpress.com/2013/07/17/klein-wetsinge-baken-voor-de-toekomst/ [accessed: 7.02.2020].
• [24] Kerk Leegkerk, https://groningerkerken.wordpress.com/2013/07/17/klein-wetsinge-baken-voor-de-toekomst/ [accessed: 11.02.2020].
• [25] Steensma R., De middeleeuwse kerkinrichting. Sacrale Sporen, De Groninger Cultuurschat Kerken van 1000 to 1800, Koninklijke van Gorcum, Groningen–Assen 2008.
• [26] Leegkerk. Groningen, http://www.awg.be/nl/project/leegkerk [accessed: 11.02.2020].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).