Dynamika węgla organicznego i węgla frakcji humin w profilu gleby płowej w zależności od zmianowania i nawożenia

• Autorzy: Pikuła Dorota

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2025.5.5

Warianty tytułu

EN

Dynamics of organic carbon and carbon of humins fraction in the soil profile of the Luvisols according to crop rotation and fertilization

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Od wielu lat badania naukowe koncentrują się nad glebową materią organiczną, której utrzymanie w glebie na optymalnym poziomie jest kluczowe nie tylko ze względów prawidłowego funkcjonowania gleby, ale także ochrony środowiska. W pracy przedstawiono wyniki wpływu długotrwałego nawożenia gleby obornikiem w dawce stosowanej w praktyce rolniczej i saletrą amonową w dawkach 100 i 150 kg/ha na zawartość węgla organicznego i węgla frakcji humin w profilu gleby płowej. Badania wykazały, że zawartość węgla organicznego w profilach gleb obu zmianowań stopniowo zmniejszała się wraz z głębokością. Stosowanie obornika w dawce 35 t/ha raz na 4 lata, na glebach zakwaszonych w połączeniu z uprawą roślin bobowatych w mieszance z trawami oraz gorczycy w płodozmianie nie sprzyja gromadzeniu stabilnych form próchnicy w warstwie 0-30 (frakcja humin < 50%). W głębszych warstwach profilu gleby płowej (30-60 i 60-90 cm) węgiel jest akumulowany we frakcji humin, ponad 70%. Świadczy to o tym, że w głębszych warstwach gleby występują bardziej próchniczne i stabilne formy materii organicznej.

EN

The effect of long-term soil fertilization with manure in the dose used in agricultural practice and NH₄NO₃ in doses of 100 and 150 kg/ha on the content of org. C and humin fraction C in the lesser soil profile was presented. The studies showed that the content of org. C in the soil profiles of both crop rotations gradually decreased with depth. Application of manure in the dose of 35 t/ha once every 4 years on acidified soils in combination with the cultivation of legumes in a mixt. with grasses and mustard in crop rotation did not favor the accumulation of stable forms of humus in the 0-30 layer (humin fraction < 50%). In the deeper layers of the lesser soil profile (30-60 and 60-90 cm), C was accumulated in the humin fraction, over 70%. This indicates that in the deeper layers of the soil there were more humus and stable forms of organic matter.

Słowa kluczowe

PL

nawożenie mineralne; nawożenie obornikiem; doświadczenie wieloletnie; huminy; węgiel organiczny

EN

mineral fertilization; manure fertilization; long-term field experiment; humins; organic carbon

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2025
• Tom: T. 104, nr 5
• Strony: 566--568
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., wykr.

Twórcy

autor

Pikuła Dorota

• Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czartoryskich 8, 24-100 Puławy

• https://orcid.org/0000-0003-4173-197X

Bibliografia

• [1] J. Wiater, Agricultura 2000, 84, 515.
• [2] M. Körschens, Archiv. Acker- Pflanzenbau Bodenkunde 2002, 48, 89.
• [3] D. Pikuła, O. Ciotucha, Agronomy 2022, 12, 2385, https://doi.org/10.3390/ agronomy12102385.
• [4] V. Šimanský, E. Wójcik-Gront, J. Horváthová, D. Pikuła, T. Lošák, A. Parzych, M. Lukac, E. Aydın, Agronomy 2022, 12, nr 6, 1460, https://doi. org/10.3390/agronomy12061460.
• [5] S. Zawadzki, Podstawy gleboznawstwa, PWRiL, Warszawa 2002.
• [6] I. Łakomiec, Roczniki Gleboznawcze 1966, XVI(1), 157.
• [7] M. Adamus, J. Drozd, E. Stanisławska, Nawozy organiczne, AR, Szczecin 1998.
• [8] D. Pikuła, A. Rutkowska, Plant Soil Environ. 2014, 60, nr 11, 507.
• [9] D. V. Guimaraes, M. I. S. Gonzaga, T. Oliveira da Silva, T. Lima da Silva, D. Nildo da Silva, M. Iraildes Silva Matias, Soil Tillage Res. 2013, 26, 177, https://doi.org/10.1016/j.still.2012.07.010.
• [10] S. S. Gonet, Properties of humic acids of soils with diversified fertilization, Dissertations 33, Akademia Techniczno-Rolnicza, Bydgoszcz 1989.
• [11] H. Dziadowiec, S. S. Gonet, Przewodnik metodyczny do badań materii organicznej gleb, Prace Komisji Naukowych PTG 120, Warszawa 1999.
• [12] S. Martyniuk, D. Pikuła, M. Kozieł, Sci. Rep. 2019, 9, 1878.
• [13] J. Kondracki, Geografia regionalna Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• [14] World reference base for soil resources 2022, International soil classification system for naming soils and creating legends for soil maps, 4th edition, https://www.isric.org/sites/default/files/WRB_fourth_edition_2022-12-18.pdf.
• [15] PB 021-wyd. IV, 28.08.2020, Zawartość węgla organicznego. Metoda miareczkowa.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).