Prądnice do małych elektrowni wodnych

• Autorzy: Glinka Tadeusz

Warianty tytułu

EN

Generators for small hydropower plants

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Small hydropower plants built on streams should be: cheap, maintenance-free and work-reliable. The article presents two types of generators dedicated to these type of power plants: squirrel-cage inductive and permanent magnet induced. The catalog squirrel-cage induction motor can be used as an induction generator connected to the power grid. It draws the inductive reactive power, necessary for excitation, from the power grid. In solitary operation, the generator needs to be excited with the use of a capacitor of a selected capacity. It is the simplest and the cheapest generator solution. The permanent magnet generator can work in solitary operation or be connected to the grid via an inverter. The size, weight and price of generators – all can be reduced by using mechanical gears that increase the rotational speed of the generator. Also presented is a compact power generator in which the water turbine is built inside the pipe, and a generator with permanent magnets is mounted on the outside of the pipe.

PL

Małe elektrownie wodne budowane na małych rzekach powinny być: tanie, bezobsługowe i pracować niezawodnie. W artykule przedstawiono dwa rodzaje prądnic dedykowanych do tych elektrowni: indukcyjną klatkową i wzbudzaną magnesami trwałymi. Katalogowy silnik indukcyjny klatkowy może być wykorzystany jako prądnica indukcyjna połączona z siecią elektroenergetyczną. Z sieci pobiera moc bierną indukcyjną konieczną do wzbudzenia. W pracy samotnej prądnica wymaga wzbudzania z kondensatora o dobranej pojemności. Jest to najprostsze i najtańsze rozwiązanie prądnicy. Prądnica z magnesami trwałymi może pracować samotnie lub może być połączona z siecią poprzez falownik. Gabaryt, masę i cenę prądnic można zmniejszyć stosując przekładnie mechaniczną podwyższającą prędkość obrotową prądnicy. Przedstawiono też kompaktowy agregat prądotwórczy, w którym turbina wodna jest zabudowana wewnątrz rury, a na rurze od strony zewnętrznej jest osadzona prądnica z magnesami trwałymi.

Słowa kluczowe

EN

hydroelectric power plants; induction generator; turbines; electric machines

PL

elektrownie wodne; prądnica indukcyjna; turbiny; maszyny elektryczne

• Wydawca: Oddział Zagłębia Węglowego Stowarzyszenia Elektryków Polskich w Katowicach
• Czasopismo: Śląskie Wiadomości Elektryczne
• Rocznik: 2023
• Tom: Nr 6 (150)
• Strony: 4--12
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys.

Twórcy

autor

Glinka Tadeusz

• Sieć Badawcza Łukasiewicz - Górnośląski Instytut Technologiczny, ul. K. Miarki 12-14, 44-100 Gliwice

Bibliografia

• [1] Glinka T.: Maszyny elektryczne i transformatory. Wydawnictwo PWN, 2018 r. ISBN 978-83-01-20115-9. s. 332.
• [2] Glinka T.: Maszyny elektryczne wzbudzane magnesami trwałymi. Wydawnictwo PWN, 2018 r. ISBN 978-83-01-20735-9. s. 287.
• [3] Glinka T.: Ćwiczenia tablicowe z transformatorów i maszyn elektrycznych Wydawnictwo PWN, 2022 r. ISBN 978-83-01-22005-1. s. 338.
• [4] Gawron S., Glinka T.: Wodny agregat prądotwórczy. Patent PL 228937 z dnia 06.12.2017 r. Uprawniony Łukasiewicz - GIT.
• [5] Bernatt J., Gawron S., Glinka T.: Układ uzwojeń prądnicy synchronicznej wzbudzanej magnesami trwałymi. Patent PL 234636 z dnia 05.12.2019 r. Uprawniony Łukasiewicz - GIT.
• [6] Gawron S., Glinka T.: Prądnice synchroniczne z magnesami trwałymi przeznaczone dla małych elektrowni wodnych. Konsulting Polski. ISSN 2353-5191. Nr 7/8, 2016/2017. s. 44-48.
• [7] Gozdowiak A., Kisielewski P.: Hydrogenerator modułowy dla małych elektrowni wodnych. Maszyny Elektryczne - Zeszyty Problemowe. ISSN 0239-3646. Nr 01/2022. s. 127-133. https://komel.com.pl/zeszyt1_2022.html.
• [8] Grono A.: Regulator stałego poziomu górnej wody w małej elektrowni wodnej. Energetyka ISSN 0013-7294. Nr 2/1985, s. 69-71.
• [9] Węgiel T., Borkowski D., Polniak A., Wawrzykowski K., Cebula A., Liszka D., Krzemianowski Z.: Alternative solutions for small hydropower plants. Energies. 2022, Vol. 15, Iss. 4, Spec. Iss., 31 s.:fot., rys., schem., tab., wykr. - Tryb dostępu: https://www.mdpi.com/1996-1073/15/4/1275. - Oznaczenie ref./art.: 1275.
• [10] Katalog silników elektrycznych firmy Cantoni Motor.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).