Broń chemiczna w XX i XXI wieku. Cz. 1, Bojowe środki trujące do czasów odkrycia środków fosforoorganicznych

• Autorzy: Kloske Marcin , Witkiewicz Zygfryd

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0013.5557

Warianty tytułu

EN

Chemical weapon in the 20th and 21st centuries. Part 1, Chemical warfare agents before G nerve agent group discovery

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Publikacja zawiera syntezę wiedzy o broni chemicznej i jej stosowaniu podczas I wojny światowej oraz w okresie po tej wojnie, do czasu odkrycia substancji o działaniu paralityczno-drgawkowym. Opisane są bojowe środki chemiczne (BST), które w tym okresie były odkryte, produkowane i użyte na polu walki. Są one określane jako BST pierwszej i drugiej generacji.

EN

The publication contains a synthesis of knowledge about chemical weapon and its use during the First World War and in the period after that war, until the nerve agent discovery. It describes chemical warfare agents (CWAs) that were discovered, produced, and used on the battlefield at that time. They are referred to as the first and second CWAs generation.

Słowa kluczowe

PL

broń chemiczna; bojowe środki trujące; I wojna światowa; okres międzywojenny

EN

chemical weapon; chemical warfare agents; World War I; interwar period

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 68, nr 3
• Strony: 95--118
• Opis fizyczny: Bibliogr. 60 poz., tab.

Twórcy

autor

Kloske Marcin

• Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych, ul. Żwirki i Wigury 103/105, 00-912 Warszawa

autor

Witkiewicz Zygfryd

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Nowych Technologii i Chemii, Instytut Chemii,ul. gen. S. Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa

Bibliografia

• [1] Kurth J., The War and the West, Orbis, 61, 2017, 494-505.
• [2] Lopez A.C., Johnson D.D.P., The determinants of war in international relations, J. Econ. Behav. Organ., 2017, DOI:10.1016/j.jebo.2017.09.010.
• [3] Scheff T., Reginald Daniel G., Sterphone J., Shame and a Theory of war and violence, Aggress. Violent Behav., 39, 2018, 109-115.
• [4] Konopski L., Historia broni chemicznej, Bellona, Warszawa, 2009.
• [5] Burmaoglu S., Sarıtas O., Changing characteristics of warfare and the future of Military R & D, Technol. Forecast. Soc. Change, 116, 2017, 151-161.
• [6] Chwastiak M., Lehman G., Accounting for war, Account. Forum, 32, 2008, 313-326.
• [7] Chai P.R., Boyer E.W., Al-Nahhas H. & Erickson T.B., Toxic chemical weapons of assassination and warfare: nerve agents VX and sarin, Toxicol. Commun., 1, 2017, 21-23.
• [8] Prockop L.D., Weapons of mass destruction: Overview of the CBRNEs (Chemical, Biological, Radiological, Nuclear, and Explosives), J. Neurol. Sci., 249, 2006, 50-54.
• [9] Mayor A., Chemical and Biological Warfare in Antiquity, [in:] History of Toxicology and Environmental Health, 2015, 9–20, Elsevier, 2015, DOI:10.1016/B978-0-12-801506-3.00002-9.
• [10] Szinicz L., History of chemical and biological warfare agents, Toxicology, 214, 2005, 167-181.
• [11] Cheronis N.D., Chemical warfare in the middle ages. Kallinikos’ ‘prepared fire’, J. Chem. Educ., 14, 1937, 360.
• [12] Larabee A., A brief history of terrorism in the United States, 2003, 18.
• [13] Schwartz A.T., Kauffman G.B., Experiments in alchemy. Part I: Ancient arts, J. Chem. Educ., 53, 1976, 136.
• [14] Schwartz A.T., Kauffman G.B., Experiments in alchemy. Part II: Medieval discoveries and ‘transmutations’, J. Chem. Educ., 53, 1976, 235.
• [15] Croddy E., Chemical and biological warfare, Springer, 2001.
• [16] Handbook of toxicology of chemical warfare agents, Elsevier/AP, Academic Press is an imprint of Elsevier, 2015.
• [17] Witkiewicz Z., Makles Z., Szarski K., Broń chemiczna na ziemiach polskich, Wojskowy Przegląd Historyczny, R. 40, nr 1-2, 1995, s. 163-171.
• [18] Parker J., Kędzierski S., Fabryki śmierci, Wydawnictwo „Colori”, 1999.
• [19] Friedrich B., Hoffmann D., Clara Immerwahr: A Life in the Shadow of Fritz Haber, [in:] One Hundred Years of Chemical Warfare: Research, Deployment, Consequences, B. Friedrich, D. Hoffmann, J. Renn, F. Schmaltz, M. Wolf (ed.), Springer International Publishing, 2017, 45-67, DOI:10.1007/978-3-319-51664-6_4.
• [20] Friedrich B., Hoffmann D., Renn J., Schmaltz F., Wolf M., One Hundred Years of Chemical Warfare: Research, Deployment, Consequences, Springer International Publishing, 2017, DOI:10.1007/978-3-319-51664-6.
• [21] Croddy E., Perez-Armendariz C., Hart J., Chemical and Biological Warfare, Springer, New York, 2002, DOI:10.1007/978-1-4613-0025-0.
• [22] Foulkes C.H., ‘Gas!’: the story of the Special brigade, William Blackwood & Sons Ltd., London, 1934.
• [23] Rawson A., British Army handbook, 1914-1918, Sutton, 2006.
• [24] Jones S., Hook R., World War I gas warfare tactics and equipment, Osprey, 2007.
• [25] Groehler O., Der lautlose Tod, Verl. d. Nation, 1987.
• [26] Friedrich B., Gas! Gas! Quick, Boys! How Chemistry Changed the First World War. By Michael Freemantle, Angew. Chem. Int. Ed., 52, 2013, 11695-11696.
• [27] International humanitarian law, Transnational Publishers, 2003.
• [28] Humanitarian Law, (ed.) Judith Gardam, Ashgate/Dartmouth, 1999.
• [29] Pictet J., Humanitarian law and the protection of war victims, A.W. Sijthoff, Leiden - Henry Dunant Institute, Geneva, 1975.
• [30] Lankosz K., Międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych: wybór dokumentów, Wyższa Szkoła Administracji, Bielko-Biała, 2007.
• [31] Flemming M., Gąska M., Mikos-Skuza E., Międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych: zbiór dokumentów, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa, 2003.
• [32] Falkowski Z. i in., Międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych, Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, Warszawa, 2014.
• [33] Grünberg K., Adolf Hitler: biografia, Książka i Wiedza, Warszawa, 1996.
• [34] Bullock A., Hitler: a study in tyranny, Harper & Row, New York, 1962.
• [35] Kershaw I., Hitler, W.W. Norton, 1999.
• [36] Eckart W. U., The Soldier’s Body in Gas Warfare: Trauma, Illness, Rentennot, 1915-1933, [in:] One Hundred Years of Chemical Warfare: Research, Deployment, Consequences, B. Friedrich, D. Hoffmann, J. Renn, F. Schmaltz, M. Wolf (ed.), 2017, 213-227, Springer International Publishing, 2017, DOI:10.1007/978-3-319-51664-6_12.
• [37] Wells C.F., Chemical warfare. A course in the study of toxic gases, J. Chem. Educ., 5, 1928, 929.
• [38] Harris R., Paxman J., A higher form of killing: the secret history of chemical and biological warfare, Random House Trade Paperbacks, 2002.
• [39] Fort A., Prof: the life and times of Frederick Lindemann, Pimlico, 2004.
• [40] Kemnitz T., Rentsch P., Führungskomplex Falkenhagen: fotografische Perspektiven und militärhistorische Aspekte, Edition Vimudeap, 2005.
• [41] 1000 słów o chemii i broni chemicznej, Wydawn. Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa, 1987.
• [42] Batycki W., Hiszpanski S., Krótki zarys obrony przeciwlotniczo-gazowej ludnosci cywilnej, Warszawa, 1936.
• [43] Matuszek O., Widmo wojny gazowej upiorną wizją: obrona ludności cywilnej przed działaniem broni przeciwnika, ochrona przeciwgazowa i przeciwlotnicza, Ksieg. i Druk. Katolicka, 1930.
• [44] Sikorski W., Przyszła wojna: jej możliwości i charakter oraz związane z nim zagadnienia obrony kraju, TAiWPN Universitas, 2010.
• [45] Marzecki S., Ogólne zasady toksykologii oraz patologii zatruć gazami bojowymi, 1922.
• [46] Włodarkiewicz W., Lwów 1939, Bellona, Warszawa, 2007.
• [47] Neild R., The Problem of chemical and biological warfare: a study of the historical, technical, military, legal and political aspects of CBW, and possible disarmament measures, Almqvist & Wiksell International; Humanities Press, 1975.
• [48] Zawilski A., Bitwy polskiego września, Znak, 2011.
• [49] Giannakoudakis D.A., Bandosz T.J., Detoxification of Chemical Warfare Agents, Springer International Publishing, 2018, DOI:10.1007/978-3-319-70760-0.
• [50] Hoenig S.L., Compendium of chemical warfare agents, Springer, 2007.
• [51] Schwenk M., Chemical warfare agents. Classes and targets, Toxicol. Lett., 293, 2018, 253-263.
• [52] Ramirez J.G., Bacon D.R., Modern Chemical Warfare: A History, Bull. Anesth. Hist., 22, 2004, 1-15.
• [53] Stern F., Fritz Haber: Größe und Tragik seines Lebens und seines Landes, Angew. Chem., 124, 2012, 50-58.
• [54] Friedrich B., Fritz Haber und der “Krieg der Chemiker”, Phys. Unserer Zeit, 46, 2015, 118-125.
• [55] Friedrich B., Fritz Haber: Chemist, Nobel Laureate, German, Jew. By Dietrich Stoltzenberg, Angew. Chem. Int. Ed., 44, 2005, 3957-3961.
• [56] Dunikowska M., Turko L., Fritz Haber: The Damned Scientist, Angew. Chem. Int. Ed., 50, 2011, 10050-10062.
• [57] Romero A.M., Commercializing chemical warfare: citrus, cyanide, and an endless war, Agric. Hum. Values, 33, 2016, 3-26.
• [58] Bey T., Walter F.G., Sarin, Soman, Tabun und VX, Notf. Rettungsmedizin, 5, 2002, 462-468.
• [59] Riches J., Analysis of Organophosphorus Chemicals, in, Best Synthetic Methods, 2015, 721-752, Elsevier, 2015, DOI:10.1016/B978-0-08-098212-0.00007-8.
• [60] Witkiewicz Z., Niszczenie starej broni chemicznej w Niemczech, Przem Chem, 73, 1994, 145-146.

Uwagi

Artykuł sfinansowano ze środków własnych autorów.