Wartość pastewna wybranych półnaturalnych zbiorowisk trawiastych obszarów przyrodniczo cennych na Wyżynie Miechowskiej

• Autorzy: Grygierzec Beata , Szewczyk Wojciech , Musiał Kamila

Identyfikatory

DOI

10.15584/pjsd.2019.23.1.2

Warianty tytułu

EN

Fodder value of selected seminatural grasslands of the valuable areas in Miechow Upland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ekosystemy muraw kserotermicznych niewykorzystywane rolniczo podlegają wtórnej sukcesji w kierunku ciepłolubnych zarośli kserotermicznych i różnych postaci lasu. Obniżając spadek powierzchni tych obszarów podejmuje się różne działania m.in. ekstensywne użytkowanie poprzez wypas zwierząt, głównie owiec. Stąd uzasadniona wydaje się ocena tego typu zbiorowisk pod względem ich wykorzystania pastewnego. Celem pracy była ocena runi muraw kserotermicznych pod kątem paszowym w oparciu o skład botaniczny, plonowanie oraz zawartość podstawowych składników pokarmowych. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że w składzie botanicznym analizowanej roślinności dominowały Brachypodium pinnatum i Inula ensifolia, co pozwoliło na wyodrębnienie płatów o charakterze trawiasto-zielnym oraz zielnym. Zbiorowisko to należy do zespołu Inuletum ensilfoliae i cechuje się dużym bogactwem gatunków roślin naczyniowych, ze średnią liczbą gatunków w spisach florystycznych wynoszącą od 46 do 63. W zbiorowisku tym stwierdzono także 35 gatunków objętych ochroną częściową, bądź całkowitą. Względem uzyskanych plonów suchej masy wyodrębniono zbiorowiska plonujące bardzo słabo i nieliczne zbiorowiska, które plonowały na poziomie średnim. Pod względem żywieniowym, ruń muraw kserotermicznych miała niską zawartość białka ogólnego, niewiele prób roślin cechowało się odpowiednią zawartością włókna surowego.

EN

Ecosystems of xerothermic grasslands that are not used for agriculture are subjected to secondary succession towards xerothermic shrubs and various forms of the forest. In order to counteract the decline of the area of these habitats, various types of activities are undertaken, including extensive use by grazing animals, mainly sheep. Therefore, it is justified to assess this type of communities in terms of their fodder value. The aim of the study was to assess the xerothermic grasslands sward in terms of the botanical composition, yield and content of basic nutrients. As a result, it was found that the floristic composition of the analyzed vegetation was dominated by Brachypodium pinnatum and Inula ensifolia, which allowed isolation of seperate patches: herbaceous and grassy-herbaceous. That association of Inuletum ensilfoliae is characterized by high species richness, with an average number of species in phytosociological releves from 46 to 63. In that community there were included also 35 protected species. In terms of the obtained dry matter yield, the crops are yielding rather poorly and only a few communities that yielded at the medium level were isolated. In terms of nutrients, the sward of xerothermic grasslands contained low levels of total protein, and only a few samples of plants were characterized by an adequate content of crude fiber.

Słowa kluczowe

PL

murawy kserotermiczne; skład botaniczny; plonowanie; wartość pastewna

EN

xerothermic grasslands; botanical composition; yield; fodder value

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej w Rzeszowie, Oddział Południowo-Wschodni ; Polskie Towarzystwo Gleboznawcze Oddział w Rzeszowie
• Czasopismo: Polish Journal for Sustainable Development
• Rocznik: 2019
• Tom: T. 23, cz. 1
• Strony: 15--24
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., tab.

Twórcy

autor

Grygierzec Beata

• Zakład Łąkarstwa, Instytut Produkcji Roślinnej, UR w Krakowie

autor

Szewczyk Wojciech

• Zakład Łąkarstwa, Instytut Produkcji Roślinnej, UR w Krakowie

autor

Musiał Kamila

• Zakład Systemów i Środowiska Produkcji, Instytut Zootechniki, Państwowy Instytut Badawczy w Balicach

Bibliografia

• 1. AOAC. 2003. Official Methods of Analysis of AOAC International. 17th ed. Gaithersburg. MD USA. Association of the Official Analytical Chemists (AOAC) International.
• 2. Barańska K. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony kseroterm. Dla różnorodności biologicznej. Warszawa. 5-34.
• 3. GUS. 2018. Wyniki produkcji roślinnej w 2017 r. Warszawa. ss. 74.
• 4. Kostuch R., Misztal A. 2007. Roślinność kserotermiczna istotnym elementem bioróżnorodności Wyżyny Małopolskiej. Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie. T. 7. z. 2b(21). 99-110.
• 5. Kozłowska A. 1923. Stosunki geobotaniczne ziemi miechowskiej. Spraw. Kom. Fizjogr. PAU. 57. 1-68.
• 6. Matuszkiewicz W. 2002. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa PWN. wyd. III.
• 7. Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland, a checklist. (Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski). IB PAN. Kraków.
• 8. Musiał K., Walczak J., Pawłowska J. 2018. Kształtowanie się wybranych parametrów jakościowych mleka owcy olkuskiej poprzez wypas na murawach kserotermicznych z klasy Festuco-Brometea. Rocz. Nauk. Zoot. T. 45. z. 1. 99-112.
• 9. Nazaruk M., Jankowska-Huflejt H., Wróbel B. 2009. Ocena wartości pokarmowej pasz z trwałych użytków zielonych w badanych gospodarstwach ekologicznych. Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie. IMiUZ. Falenty. t. 9. z. 1(25). 61-76.
• 10. Niżnikowski R., Jóskowiak L., Wójcik R. 2017. Ekstensywny wypas owiec w ochronie przyrody i krajobrazu. Wiadomości Zootechniczne. R. LV. 2. 92-100.
• 11. NRC DLG. 1988. Nutrient Requirements of domestic animals. Nutrient requirements of sheep. National Academy of Sciences. Washington. DC.
• 12. Połujański A. 1854-1855. Opisanie Lasów Królestwa Polskiego i guhernii zachodnich Cesarstwa Rosyjskiego pod względem historycznym, statystycznym i gospodarczym. Warszawa. T. 1. 1-427 + mapa + 11 tabl. T. 2. 1-277 + 2 tabl. T. 3. 1-156 + tabl. T. 4. 1-167.
• 13. Sokołowicz Z., Topczewska J. 2016. Chów zwierząt w gospodarstwach ekologicznych w aspekcie zrównoważonego rozwoju. Polish Journal for Sustainable Development. Rzeszów. T. 20. 169-176. DOI: 10.15584/pjsd.2016.20.18.
• 14. Soler Luque Z., Kostecka J. 2018. Biodiversity loss, the causes, the state and basic form of nature protection in Spain and Poland. Polish Journal for Sustainable Development. Rzeszów. T. 22(2). 75-84. DOI: 10.15584/pjsd.2018.22.2.9.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).