The analysis of the impact of small retention on water resources in the catchment

• Autorzy: Mioduszewski W. , Querner E. P. , Kowalewski Z.

Identyfikatory

DOI

10.1515/jwld-2014-0028

Warianty tytułu

PL

Analiza oddziaływania małej retencji na zasoby wodne zlewni

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of this study was to analyse the impact of selected small water retention measures on surface and groundwater level in river basins. The study was limited to the analysis of measures like small water reservoirs, restoration of bogs and reconstruction of drainage systems in the river valleys. A few study cases were described. Dutch SIMGRO numerical model describing the regional surface water and groundwater flow has been used for simulation modelling of different cases. The result of the study has shown that small retention measures are a good and effective method to increase the ability to retain water in the small river basins. Construction of small water reservoirs and weirs on ditches and creeks and restoration of drained bogs can limit the fast outflow of precipitation and melting water from the catchment. The study has proved that the small water retention measures can be helpful for flood protection and in decreasing of drought threats in small river basins.

PL

Omówiono wpływ wybranych działań małej retencji na ograniczenie zagrożeń powodowanych suszą lub powodzią. Na podstawie badań modelowych oceniono wpływ małych zbiorników wodnych i piętrzeń wody w sieci rowów na odpływ rzeczny oraz poziom zwierciadła wód gruntowych. Zwiększenie potencjalnej zdolności retencyjnej zlewni rzecznej może być osiągnięte różnymi metodami. Skuteczna jest budowa małych zbiorników wodnych oraz budowli piętrzących wodę i ograniczających szybki odpływ wód opadowych i roztopowych. Renaturyzacja obszarów bagiennych poprzez likwidację systemu odwadniającego, a również hamowanie odpływu wody w dużych zlewniach nie wywiera istotnego wpływu na reżim hydrologiczny zlewni. Może natomiast znacznie poprawić warunki wodne niezbędne do zachowania walorów przyrodniczych cennych obszarów mokradłowych. Wskazana jest modernizacja istniejących systemów melioracji dolinowych w celu umożliwienia racjonalnego gospodarowania miejscowymi zasobami wody. Przynosi to korzyści rolnictwu, jak również środowisku przyrodniczemu, w tym ochronie zasobów wody. Przedstawione wyniki badań wpisują się we współczesny trend unowocześnienia i reorganizacji zasad gospodarowania wodą, szczególnie na terenach rolniczych, ale również na obszarach zurbanizowanych. Cechą charakterystyczną tego trendu jest retencjonowanie wody na obszarach powstawania zasobów wody. Zatrzymywanie wody z opadów atmosferycznych, topnienia śniegu w zlewni, w tym na terenach rolniczych, leśnych i zurbanizowanych, jest podstawowym elementem ograniczania skutków suszy i ochrony przed zwiększaniem się maksymalnych przepływów powodziowych.

Słowa kluczowe

EN

drought; flood; reservoirs; river basins; water retention

PL

bilans wodny; mała retencja; systemy melioracyjne; zbiorniki wodne

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Journal of Water and Land Development
• Rocznik: 2014
• Tom: no. 23
• Strony: 41--51
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Mioduszewski W.

• Institute of Technology and Life Sciences, Falenty, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn, Poland; tel. [phone]

autor

Querner E. P.

• Alterra DLO, Wageningen, The Netherlands

autor

Kowalewski Z.

• Institute of Technology and Life Sciences, Falenty, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn, Poland; tel. [phone]

Bibliografia

• BERNINGEER K., KOSKIAHO I., TATTARI S. 2012. Constructed wetlands in finish agricultural environments: balancing between effective water protection, multi-functionality and socio-economy. Journal of Water and Land Development. No 17 p. 19–30.
• BŁACHUTA J., KAMIŃSKI W., KOWALCZAK P., ROSA J., ZGRABCZYŃSKI J. 2011. Podręcznik dobrych praktyk w gospodarce wodnej w terenach nizinnych – wybrane zagadnienia [Handbook of good practices in water management in lowlands – selected problems]. Poznań. Biuro Projektów Biprowodmel. Tapescript pp. 66.
• BURSZTA-ADAMIAK E. 2012. Analysis of the water capacity of green roots. Journal of Water and Land Development. No 16 p. 3–10.
• CAMPBELL C.S., OGDEN M.H., 1999. Constructed wetlands in the sustainable landscape. New York. John Wiley and Sons. ISBN 0-471-10720-4 pp.270.
• CHANG M. 2006. Forest hydrology. New York. Taylor and Francis. ISBN 0-8493-5332-7 pp. 474.
• GILLIAM J.W., SKAGGS R.W. 1986. Controlled agricultural drainage to maintain water quality. Journal of Irrigation and Drainage Engineering. Vol. 112. Iss. 3 p. 254–263.
• GUTRY-KORYCKA M. 2003. Theoretical basis of shaping various forms of retention. [In: Role of catchment retention in shaping rain floods]. Eds. M. Gutry-Korycka, B. Nowicka. Warszawa. UW p. 320.
• KOWALCZAK P. 2001. Hierarcha potrzeb małej retencji w zlewni Warty. Hierarchy of spatial needs of small retention in the Warta basin. Warszawa. IMGW pp. 125.
• KOWALEWSKI Z., BOROWSKI J., ŚLESICKA A. 1989. Badania modelowe podstawowych systemów odwadniająco-nawadniających w dolinach rzecznych. W: Budowle i urządzenia w systemach melioracyjnych dolin rzecznych [Modeling research on the basic drainage – irrigation system in the river valley. In: Constructions and devices in drainage systems in river valleys]. Workshop materials. Falenty. IMUZ p. 211–224.
• KOWALEWSKI Z. 2008. Plan działania w zakresie małej retencji. W: Wybrane problem retencji wodnej [Plans and measures in scope of small retention. In: Selected problems of water retention]. Eds. J. Gliński, Z. Michalczyk. Lublin. UMCS p. 61–73.
• MIODUSZEWSKI W., SZUNIEWICZ J., KOWALEWSKI Z., CHRZANOWSKI S., ŚLESICKA A., BOROWSKI J. 1996. Gospodarka wodna na torfowisku w dolinie Środkowej Biebrzy [Water management on a peat bog in the Biebrza Midlbasin]. Falenty. Wydaw. IMUZ. pp. 84.
• MIODUSZEWSKI W., QUERNER E., KOWALEWSKI Z., ŚLESICKA A. 1996. Wpływ eksploatacji dolinowego systemu melioracyjnego na zasoby wodne małej zlewni rzecznej [Impact of exploitation of valley drainage system on water resources in small river catchments]. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Nr 4 p. 265–278.
• MIODUSZEWSKI W., QUERNER E., KOWALEWSKI Z., ŚLESICKA A. 1997. The impact of water level control in drainage systems on groundwater levels in river basins. Journal of Water and Land Development. No 1 p. 37–48.
• MIODUSZEWSKI W. 1998. Reconstruction of retention capacity of small river basins as a protection measure against floods and droughts. International Agrophysics. Vol. 12. No 4 p. 259–270.
• MIODUSZEWSKI W., OKRUSZKO T. 2012. Protection of wetlands – the example of conflicts. Journal of Water and Land Development. No 16 p. 35–42.
• MIODUSZEWSKI W. 2014. Small (natural) water retention in rural areas. Journal of Water and Land Development. No 20 p. 19–30.
• MROZIK K., PRZYBYŁA C. 2013. Mała retencja w planowaniu przestrzennym [Small retention in spatial planning]. Poznań. Wydaw. PRODRUK. ISBN 978-83-64246-06-7 pp. 216.
• QUERNER E. 1988. Description of a regional groundwater flow model SIMGRO and some application. Agricultural Water Management. No 14 p. 209–218.
• QUERNER E. 1993. Aquatic weed control within an integrated water management framework. Report 67. Wageningen. DLO Winand Staring Centre pp. 203.
• QUERNER E. 2000. User’s manual for groundwater model SIMGRO. Wageningen. DLO Winand Staring Centre. Draft Report pp. 97.
• QUERNER E., MIODUSZEWSKI W., POVILAITIS A., ŚLESICKA A. 2010. Modelling peatland hydrology: three cases from Northern Europe. Polish Journal of Environmental Studies. Vol. 19. No. 1 p. 149–160.
• ŚLESICKA A., QUERNER E. 1999. Modelling of groundwater dynamics in the Central Biebrza Basin. In: Assessment of the effect of changes in water management within Central Biebrza Basin. Eds. W. Mioduszewski, M. Wassen. Falenty. Wydaw. IMUZ p. 31–55.
• SOMOROWSKA U. 2011. Wpływ stanu retencji na odpływy z nizinnej zlewni [Impact of the state of subsurface retention on the outflow from the lowland catchment]. Warszawa. UW. pp. 151.
• SZAJDA-BIRNFELD E., PŁYWACZYK A., SKARŻYŃSKI D. 2012. Zielone dachy. Zrównoważona gospodarka wodna na terenach zurbanizowanych [Green roofs. Sustainable water management in urban areas]. Wrocław. UP. pp. 181.
• WALCZAK R.T., GLIŃSKI J., SŁAWIŃSKI C., LAMORSKI K. 1998. Agrophysical methods of water retention control in the rural areas. International Agrophysics. Vol. 12 p. 277–284.
• ŻBIKOWSKI A., ŻELAZO J. 1993. Ochrona środowiska w budownictwie wodnym. [Environmental protection in hydroengineering]. Materiały informacyjne. Warszawa. Agencja Wydaw. FALSTAFF pp. 156.
• ŻELAZO J. 2006. Renaturyzacja rzek i dolin [Restoration of rivers and valleys]. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. Nr 4 (1) p. 11–31.