Identyfikatory
Warianty tytułu
Problems of reserves inventorying and calculating the volume of extraction on the example of aggregates deposits
Języki publikacji
Abstrakty
W niniejszym artykule przedstawione zostały zagadnienia praktycznej realizacji obowiązku ewidencjonowania zmian zasobów w eksploatowanych złożach kruszywa naturalnego o genezie głównie wodnolodowcowej i glacjalnej. W odniesieniu do powyższej procedury omówiono obliczanie wielkości wydobycia potrzebnego dla ustalenia opłaty eksploatacyjnej, a także opłaty podwyższonej za wydobycie nielegalne. Opisano funkcję, tło prawne oraz niektóre praktyczne aspekty sporządzania operatów ewidencyjnych zasobów, a także ich przydatność jako podstawy weryfikacji wielkości wydobycia, które posłużyło do naliczenia opłaty eksploatacyjnej. Omówiono proces transformacji wielkości zmian zasobów spowodowanych wydobyciem wynikających z obmiaru wyrobiska, do zmian zasobów obliczonych metodami użytymi w Dokumentacji Geologicznej i Projekcie Zagospodarowania Złoża. Odnosząc się do aktualnie obowiązujących przepisów i praktyki, przedstawiono krótkie charakterystyki przydatności metod obliczania zasobów geologicznych do bieżącego obliczania ubytku zasobów spowodowanych wydobyciem. Pod tym kątem opisano najczęściej używane metody: średniej arytmetycznej, wieloboków Bołdyriewa, trójkątów oraz przekrojów. Poruszono także zagadnienie możliwości użycia danych z operatu ewidencyjnego jako podstawy do naliczania opłaty eksploatacyjnej. Podstawowym wnioskiem jest uznanie, że wielkości zmian zasobów przedstawione w operacie ewidencyjnym ze względów formalnych i praktycznych nie powinny wprost stanowić podstawy do naliczenia opłaty eksploatacyjnej. Przedstawiono również sugestie alternatywnych rozwiązań obliczania wielkości wydobycia mogące służyć naliczeniu tej opłaty oraz opłaty podwyższonej za wydobycie nielegalne. Dla wykazania uniwersalności problemu dla różnych kopalin skrótowo przedstawiono omawiane zagadnienie w odniesieniu do innych kopalin: torfu wysokiego, kredy jeziornej i bursztynu.
This article presents the issues of practical implementation of the obligation to record changes in resources in the exploited natural aggregate deposits, mainly of glaciofluvial and glacial origin. With reference to the above procedure, the calculation of the amount of extraction needed to establish the exploitation fee was discussed, as well as the increased fee for illegal exploitation. Function, legal background and some practical aspects of preparation an inventory of mineral deposit resources were described, as well as their usefulness as a basis for verification of the volume of extraction, which was used to calculate the exploitation fee. The process of transformation of the size of changes in resources caused by mining (resulting from the measurement of the excavation) to changes in resources calculated using the methods used in the Geological Documentation and the Deposit Development Project, was discussed. Referring to the current regulations and practice, short characteristics of the suitability of geological resources calculation methods for the current calculation of the loss of resources due to extraction are presented. From this point of view the most commonly used methods are described: arithmetic mean, Bołdyriev polygons, triangles and geological cross-sections. The issue of the possibility of using data from the inventory of mineral deposit resources as a basis for calculating the exploitation fee was also discussed. The basic conclusion is the recognition that the magnitudes of changes in resources presented in the inventory of mineral deposit resources for formal and practical reasons should not directly form the basis for calculating the exploitation fee. Alternative solutions for calculating the amount of extraction that may be used to charge this fee and a levy for illegal mining have also been proposed. In order to demonstrate the universality of the problem for various mineral deposits, this issue is briefly presented in relations to other deposits: high peat, lake chalk and amber.
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
18--24
Opis fizyczny
Bibliogr. 7 poz.
Twórcy
autor
- Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
autor
- Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
Bibliografia
- [1] Frankiewicz J. K. 1980. Surowce mineralne świata Torf. Warszawa
- [2] Jurys L. 2005. Naturalne spłycania się wyrobisk po eksploatacji kredy jeziornej – podstawy teoretyczne i praktyczne przykłady. Bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie, Miesięcznik Wyższego Urzędu Górniczego. Katowice
- [3] Jurys L., Kramarska R., Oller M. i Cylkowska H. 2008. O metodyce dokumentowania i eksploatacji holoceńskich złóż bursztynu w delcie Wisły. Górnictwo Odkrywkowe 2008, XLX/II nr 2- 3
- [4] Jurys L. i Damrat M. 2016. Złoże kruszywa naturalnego „Mirowo II” - obraz złoża w dokumentacji geologicznej a rzeczywistość. Górnictwo Odkrywkowe 2016, LVII. 2: 17-24
- [5] Kulczycki Z., Sowa A. 2004. Rola i zadania służby mierniczej i geologicznej w odkrywkowych zakładach górniczych wydobywających kopaliny pospolite. Górnictwo Odkrywkowe 2004, XLVI nr 3-4
- [6] Nieć M. (red.), 2002. Zasady dokumentowania złóż kopalin stałych. Ministerstwo Środowiska Departament Geologii i Koncesji Geologicznych, Komisja Zasobów Kopalin, Warszawa, s. 40
- [7] Nieć M. 2004. Informacja geologiczna – jej jakość i użyteczność. Górnictwo Odkrywkowe 2004, XLVI nr 3-4
Uwagi
PL
Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-03a3a8a3-0015-4e57-9d6a-eb834a9bdf28
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.