Warunki zasilania wód leczniczych w Kopalni Soli Wieliczka

• Autorzy: Witczak S. , d'Obyrn K. , Duliński M. , Rajchel L.

Warianty tytułu

EN

Conditions of medicinal water supply in the Wieliczka Salt Mine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na podstawie wieloletnich badań aktualne rozpoznanie warunków hydrogeologicznych w rejonie Kopalni Soli Wieliczka wskazuje na złożony charakter udokumentowanych wód. Są one zróżnicowane zarówno pod względem zasolenia, jak i wieku. Z upływem czasu nastąpiła wymiana wód synsedymentacyjnych na wody infiltracyjne. W dwóch wypływach kopalnianych: WVI-32 na poziomie VI oraz WVII-16 na poziomie VII są ujmowane solanki wykorzystywane w balneoterapii w Uzdrowisku Kopalnia Soli Wieliczka. Wieloletnie pomiary wydatku wody potwierdzają stabilny charakter wypływów z łagodną tendencją malejącą, co świadczy o zróżnicowaniu obszarów zasilania i dróg dopływu wody do miejsc wypływu w kopalni. Skład izotopowy wody z wypływu WVI-32 jest zmienny w czasie, co nie pozwala na jednoznaczną interpretację wyników, w związku z czym konieczne są dalsze badania. Wypływ WVII-16 reprezentuje wody plejstoceńskie, pozbawione bezpośredniego kontaktu z wodami współczesnymi, jednak po czasie dłuższym niż 25 lat może pojawić się w tym wypływie domieszka wód współczesnych.

EN

Based on long–term research, the current hydrogeological conditions in the vicinity of the Wieliczka Salt Mine show a complex nature of documented water that is diverse in terms of salinity and age. Over time, there was an exchange of waters from those of the sedimentation period to infiltration waters. Brine used for balneotherapy in the spa of the Salt Mine Wieliczka is captured at two outflows: WVI-32 at level VI, and WVII-16 at level VII of the mine. Long–term measurements of water flow confirm the stable nature of the outflows with a mild descending trend. NaCl content in the WVI-32 leak has a clear increasing trend, while the WVII-16 leak did not show any significant trend, which reflects a diversification of supply areas and inflow routes to the outflow areas in the mine. The isotopic composition of water from the WVI-32 leak is variable and did not allow for an unambiguous interpretation of the results, and creates need for further research. The WVII-16 leak represents the Pleistocene water without a direct contact with the contemporary waters, however, after more than 25 years, addition of such waters may appear.

Słowa kluczowe

PL

wody lecznicze; zasilanie; skład izotopowy; tryt; Wieliczka

EN

therapeutic water; groundwater recharge; isotopic composition; tritium; Wieliczka

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 466
• Strony: 313--322
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Witczak S.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

d'Obyrn K.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Duliński M.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Rajchel L.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• 1. ALEXANDROWICZ Z., DULIŃSKI M., HERCMAN H., RÓŻAŃSKI K., 2000 — Podsumowanie badań na tle poglądów o genezie Grot Kryształowych. W Groty Kryształowe w Kopalni Soli Wieliczka (red. Z. Alexandrowicz): 126-130. Inst. Ochr. Przyr. PAN, Kraków.
• 2. BRUDNIK K., 1993 — Program zwalczania zagrożenia wodnego na rok 1993. Masz. Arch. Dz. Geologii KS Wieliczka.
• 3. D'OBYRN K., BRUDNIK K., 2011 — Wyniki monitoringu hydro-geologicznego w Kopalni Soli „Wieliczka" po zamknięciu dopływu wody w poprzeczni Mina. Prz. Gór., 4, 6: 90-96.
• 4. D'OBYRN K., POSTAWA A., 2014 — Assessment of the qualitative and quantitative stability „Wieliczka" Salt Mine (Poland) brines and of their possible use for medicinal purposes. Geol. Quart., 58, 3: 459-464.
• 5. D'OBYRN K., RAJCHEL L., 2014 — Balneologiczne walory Kopalni Soli „Wieliczka". Acta Balneol., 56, 4, 138: 220-223.
• 6. D'OBYRN K., RAJCHEL L., 2015 — Balneoterapeutyczne wykorzystanie solanek w Uzdrowisku Kopalnia Soli „Wieliczka". Prz. Geol., 63, 10/2: 981-984.
• 7. POBORSKI J., SKOCZYLAS-CISZEWSKA K.,1963 — O miocenie w strefie nasunięcia karpackiego w okolicy Wieliczki i Bochni. Ann. Soc. Geol. Pol., 33, 3: 339-348.
• 8. WITCZAK S., D'OBYRN K., DULIŃSKI M., RAJCHEL L., 2015 — Kontakty hydrauliczne wód leczniczych z wodami podziemnymi i powierzchniowymi w rejonie Kopalni Soli Wieliczka. W: III Polski Kongres Górniczy. Wrocław, 14-16.09.2015: 279-281. PWroc., Wrocław.
• 9. WITCZAK S., GÓRKA J., RAJCHEL L., SZYBIST A., BIEDROŃSKI G., 2014 — Dokumentacja hydrogeologiczna ustalająca zasoby eksploatacyjne wód leczniczych z wy- pływu WVI-32 (komora Z-32) zlokalizowanego na poziomie VI i z wypływu WVII-16 (komora Layer, d. Fornalska 2) zlokalizowanego na poziomie VII w Kopalni Soli „Wieliczka". KPG „Progeo" Sp. z o.o. [maszynopis].
• 10. ZUBER A., CIĘŻKOWSKI W, 2007 — Geneza wód a modele koncepcyjne podziemnych systemów wodonośnych. W: Metody znacznikowe w badaniach hydrogeologicznych. Poradnik Metodyczny (red. A. Zuber): 126-155. Ofic. Wydaw. Pwr., Wrocław.
• 11. ZUBER A., DULIŃSKI M., 2005 — Badania izotopowe wód kopalnianych Wieliczki wykonane w latach 1973-2004: rezultaty i ich interpretacja. Opracowanie dla Kopalni Soli Wieliczka. WFiIS AGH, Kraków [maszynopis].

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).