Edmund Goldzamt (1921-1990). Refleksyjny dogmatyk

• Autorzy: Skalimowski Andrzej

Identyfikatory

DOI

10.4467/0023589XKHNT.21.033.14797

Warianty tytułu

EN

Edmund Goldzamt (1921-1990). A reflective dogmatist

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The article presents the biography of Edmund Goldzamt, an architect whose scientific biography has not been told yet. Born in 1921 in Lublin, educated in the USSR, he returned to Poland in 1952. Despite his modest design achievements, he played a significant role in the Stalinization of Polish cultural life. The ideological theses he developed (drawing on Soviet guidelines) were the driving force in introducing the doctrine of socialist realism in Polish architecture and urban planning. In addition, Edmund Goldzamt was a longtime theoretician and educator; he lectured at the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology and had a scientific career at the Polish Academy of Sciences. After 1956, he revised his ideological views and devoted himself to research on the social determinants of architecture and urban planning.

Słowa kluczowe

PL

architektura; urbanistyka; stalinizm; realizm socjalistyczny; PZPR; ideologia; Warszawa; sowietyzacja

EN

architecture; urban planning; Stalinism; socialist realism; PZPR; Polish United Workers' Party; ideology; Warsaw; Sovietization

• Wydawca: Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
• Czasopismo: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
• Rocznik: 2021
• Tom: T. 66, nr 4
• Strony: 171--189
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz.

Twórcy

autor

Skalimowski Andrzej

• Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów PAN

• https://orcid.org/0000-0003-2712-5711

Bibliografia

• Źródła archiwalne
• Archiwum Akt Nowych: Ministerstwo Edukacji Narodowej, 1143; Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego, 6505.
• Archiwum Państwowe w Warszawie, Archiwum Józefa Sigalina, 157, 345, 366.
• Archiwum Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Architektów Polskich.
• Źródła drukowane
• Barucki T., Ogólnopolska Narada Architektów, „Przegląd Kulturalny” 1956, nr 15, s. 1.
• Budynek z restauracją „Gastronomia” w Warszawie, „Architektura” 1963, nr 11, s. 429-431.
• Fajans A., Koło Młodej Architektury przy OW SARP, [w:] Fragmenty stuletniej historii 1899-1999, t. 1, Relacje, wspomnienia, refleksje, red. T. Barucki, Warszawa 2000, s. 327.
• Goldzamt E., Architektura zespołów śródmiejskich i problemy dziedzictwa, Warszawa 1956.
• Goldzamt E., Warszawa przyszłości, „Nowe Widnokręgi” 15.07.1945, nr 13, s. 8-12.
• Goldzamt E., Zagadnienie realizmu socjalistycznego w architekturze, [w:] O polską architekturę socjalistyczną, red. J. Minorski, Warszawa 1950, s. 15-47.
• Konkurs SARP nr 193 na architektoniczne rozwiązanie Placu Zamkowego i związanego z nim obszaru Starego i Nowego Miasta w Warszawie, „Architektura” 1955, nr 6, s. 151-171.
• Kotarbiński A., Nasza dotychczasowa postawa wobec realizmu. Głos dyskusyjny na naradę, „Architektura” 1956, nr 3, s. 57-58.
• Nowicki J., Po październiku, [w:] Fragmenty stuletniej historii 1899-1999, t. 1, Relacje, wspomnienia, refleksje, red. T. Barucki, Warszawa 2000, s. 316.
• Nowicki J., Pod okiem socrealistycznej inkwizycji, [w:] Fragmenty stuletniej historii 1899-1999, t. 1, Relacje, wspomnienia, refleksje, red. T. Barucki, Warszawa 2000, s. 285.
• Nowicki J., Zespoły mieszkaniowe Warszawy XX wieku - budowa nowego miasta, [w:] Fragmenty stuletniej historii 1899-1999, t. 1, Relacje, wspomnienia, refleksje, red. T. Barucki, Warszawa 2000, s. 126.
• Ogólnopolska Narada Architektów, „Stolica” 1956, nr 15, s. 6-7.
• Ogólnopolska Narada Architektów, Materiały do dyskusji SARP, red. T. Barucki, S. Pietraszek, z. 3, Warszawa 1956.
• Piotrowski R., Stanowisko architekta, „Komunikat SARP” 1947, nr 10, s. 10-15.
• Rezolucja Partyjnej Narady Architektów, „Trybuna Ludu” 23.06.1949, nr 170, s. 1.
• Sigalin J., Warszawa 1944-1980, Z archiwum architekta, t. 2, Warszawa 1986.
• Sulikowski E., Konkurs na rozwiązanie Centralnego Placu Warszawy i związanego z nim obszaru Śródmieścia, „Stolica” 1952, nr 13, s. 5.
• Torańska T., Oni..., Warszawa 1990.
• Wnioski Ogólnopolskiej Narady Architektów, „Architektura” 1956, nr 5, s. 122-123.
• Wróblewski A., Rozrachunki - i co dalej? (Z ogólnopolskiej narady architektów), „Miasto” 1956, nr 5, s. 34-35.
• Z dyskusji architektów na temat wyników konkursu SARP na centrum Warszawy, „Architektura” 1953, nr 5, s. 118-126.
• Literatura przedmiotu
• 100 lat Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. 1915-2015. Nauczyciele, red. J. Rogulska, S. Wrona, Warszawa 2017.
• Baraniewski W., Ideologia w architekturze Warszawy okresu realizmu socjalistycznego, „Rocznik Historii Sztuki” 1996.
• Fijałkowska A., Polityka i twórcy (1948-1959), Warszawa 1985.
• Golon M., Młodzież polska na studiach cywilnych i wojskowych w ZSRR w okresie klasycznego stalinizmu (1950-1956/1957), [w:] Polska 1944/45-1989. Studia i materiały, t. 7, red. T. Szarota, Warszawa 2006, s. 61-121.
• Salvadori R., Sylwetki i portrety, Warszawa 2010.
• Skalimowski A., Partyjny kolektyw i jego eksponenci. Bezpośrednia ingerencja kierownictwa PZPR w organizację odbudowy Warszawy w latach 1949-1956, [w:] Letnia Szkoła Historii Najnowszej IPN 2011, red. P. Gasztold-Seń, Ł. Kamiński, Warszawa 2012, s. 42-57.
• Werblan A., Stalinizm w Polsce, Warszawa 1991.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).