Sacrum i dźwięk w krajobrazie Krakowa

• Autorzy: Klimkiewicz M.

Warianty tytułu

EN

Sacrum and sound in the landscape of Cracow

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem opracowania jest zbadanie charakterystycznych związanych z krakowskimi sanktuariami dźwięków, ich źródeł i rodzajów. Podjęto próbę zdefiniowania sacrum za pomocą dźwięków i na tej podstawie określenie jego związku z ciszą oraz ich wpływu na istnienie świętej strefy w Krakowie. W tym celu zbadano trzy świątynie i typowe dla nich źródła dźwięków: Katedra Wawelska – Dzwon Zygmunta; Bazylika Mariacka – Hejnał Mariacki; Łagiewniki – carillony. Podczas badań przeprowadzono m.in. wywiady wśród Krakowian na temat stosunku do ww. dźwięków miasta, istnienia sacrum w jego krajobrazie oraz rozmowy z pracującymi w sanktuariach osobami. Wykonano również badania dotyczące zasięgu oddziaływania tych dźwięków. Końcowym efektem są odpowiedzi na pytania – czy możliwe jest aby dźwięk niepochodzący z natury był nośnikiem Sacrum w krajobrazie miejskim oraz co i jak wpływa na to, że fala dźwiękowa zyskuje tak wysoką rangę?

EN

The aim of this study is to analyze sounds characteristic of Cracow's sanctuaries, their sources and types. It attempted to define sacrum in Cracow by means of these sounds and to use this measure as a basis for identifying relationship between sacrum and silence and the influence of sounds on the existence of the sacred space in this city. So as to attain it, three temples and sounds characteristic of them were examined: Wawel Cathedral – The Royal Sigismund Bell; St. Mary's Basilica -Mariacki bugle-call; Łagiewniki – carillons. Interviewing the citizens of Cracow with regard to their attitudes towards the aforementioned sounds and the existence of sacrum in the city's landscape was a part of the research; another one was constituted by the conversations with the persons employed in the sanctuaries. Furthermore, the study included the analysis of the coverage of the sounds. The final results provide answers to the following questions: is it possible that a sound from outside of nature is a carrier of Sacrum in a city landscape as well as what and how can make a s wave such an important element.

Słowa kluczowe

PL

sacrum; Kraków; Dzwon Zygmunta; Hejnał Mariacki; soundmark; dźwięk

EN

sacrum; Cracow; Sigismund Bell; Mariacki bugle-call; soundmark; sound

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 21
• Strony: 23--35
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., ryc., fot.

Twórcy

autor

Klimkiewicz M.

• Politechnika Krakowska Wydział Architektury Kraków, Polska

Bibliografia

• Bernat S., 2005: Dźwięk i muzyka w krajobrazie [w:] Perspektywy rozwoju regionu w świetle badań krajobrazowych (red.): M. Strzyż, Problemy Ekologii Krajobrazu, Kielce, PAEK: 295-301.
• Bernat S., 2008: Dźwięk jako element oceny i klasyfikacji krajobrazu [w:] Klasyfikacja krajobrazu. Teoria i praktyka (red.): J. Lechnio, Problemy Ekologii Krajobrazu, T. XX, WGiSR UW, PAEK: 265-272.
• Bernat S., 2012: Zarządzanie krajobrazem dźwiękowym miast [w:] Audiosfera miasta (red.): R. Losiak, R. Tańczuk, Prace kulturoznawcze XIII, Audiosfera miasta, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław: 19-30.
• Eliade M., 1993, Traktat o historii religii, Wydawnictwo OPUS, Łódź.
• Europejska Konwencja Krajobrazowa, Florencja, 20 października 2000 r., http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20060140098, dostęp dnia 15 maja 2012.
• Korab A., 2007: Dzwony Jana Pawła II, Niedziela – wydanie internetowe, nr 18, http://www.niedziela.pl/artykul_w_niedzieli.php?doc=nd201118&nr=, dostęp dnia 15 maja 2012: 20-21.
• Korab A., 2007: Bractwo Dzwonników Wawelskich, Niedziela, edycja małopolska - wydanie internetowe, nr 45, http://www.niedziela.pl/artykul/51682/nd/Bractwo-Dzwonnikow-Wawelskich, dostęp dnia 15 maja 2012
• Lebiedowska B., 2011: Pejzaż akustyczny jako szczególny element krajobrazu [w:] Element szczególny w otoczeniu (red.): A. Bissenika, WSEiZ, Warszawa: 109-117.
• Losiak R., 2011: Recepcja dźwięków świątyń we współczesnym krajobrazie fonicznym miasta [w:] Niematerialne wartości krajobrazów kulturowych (red.): S. Bernat, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego nr 15, Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, Sosnowiec: 38-53.
• Losiak R., 2012: Słuchanie miasta? Wokół koncepcji badań miejskiej audiosfery [w:] Prace Kulturoznawcze XIII, Audiosfera miasta (red.): R. Losiak, R. Tańczuk, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław: 11-15.
• Mazan L., 1993: Legenda złotej trąbki, Oficyna Wydawniczo-Handlowa Anabasis, Kraków.
• Mazan L., 2003: Z Mariackiej wieży hejnał płynie, Oficyna Wydawniczo-Handlowa Anabasis, Kraków.
• Nacher A., 2010: Komponować świat, słuchając – dźwięk jako komunikacja, Przegląd Kulturoznawczy, nr 1 (7): 75-87.
• Róg R., 1997: Historia bazyliki – dzwony, dostęp 15 maja 2012, http://www.parafia.karmelici.pl/wnetrze.html#dzwon.
• Sielepin A., 2011: Milczenie w liturgii, Anamnesis. Biuletyn Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski, 20011, nr 64: 60-69.
• Stachowski A.H., 2000: Encyklopedia Krakowa, PWN, Warszawa.