Selected areas and results of the activities of the National Institute of Cultural Heritage for the protection and care of monuments in the years 2015-2019

• Autorzy: Landmann Tomasz

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0015.8973

Warianty tytułu

PL

Wybrane obszary i rezultaty działań Narodowego Instytutu Dziedzictwa na rzecz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami w latach 2015-2019

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In the article, the subject of considerations is the effects of actions of the National Institute of Cultural Heritage in selected areas of monument protection and care in the years 2015-2019. The undertaken subject corresponds to the protection of cultural heritage in the context of strengthening the cultural security of the Republic of Poland. The purpose of the considerations is to present the results of the activities of the National Institute of Cultural Heritage in the system of protection and care of monuments in Poland, in the years 2015-2019, taking into account selected areas of task implementation by the cultural institution under study. The analysis is based on statistical data published by the National Institute of Cultural Heritage (hereinafter referred to as NID) in periodic and annual reports on the activities of the institution, in additional reports, as well as on scientific literature on the protection and care of historical monuments. In the article, it was established that NID has carried out numerous activities for the protection and care of monuments, and thus the protection of cultural heritage in the context of strengthening the cultural security of the Republic of Poland. The main areas of activities of NID concerned maintaining records and documentation of monuments, monitoring and counteracting threats to cultural heritage, as well as performance of training and information tasks. Opinions and expertise issued for public administration bodies and the implementation of programmes for the protection and care of monuments were important.

PL

Przedmiotem rozważań w artykule jest problematyka efektów działań podjętych przez Narodowy Instytut Dziedzictwa w wybranych obszarach ochrony zabytków i opieki nad zabytkami w latach 2015-2019. Podejmowana tematyka koresponduje z ochroną dziedzictwa kulturowego w kontekście wzmacniania bezpieczeństwa kulturowego RP. Celem rozważań jest przedstawienie rezultatów działań NID w systemie ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce w latach 2015-2019, z uwzględnieniem wybranych dziedzin realizacji zadań przez opisywaną instytucję kultury. Analizę oparto na danych statystycznych opublikowanych przez Narodowy Instytut Dziedzictwa w okresowych, rocznych sprawozdaniach z działalności instytucji, dodatkowych raportach, a ponadto na literaturze naukowej z problematyki ochrony i opieki nad zabytkami. W artykule ustalono, że NID realizował liczne działania na rzecz ochrony i opieki nad zabytkami, a tym samym ochrony dziedzictwa kulturowego w kontekście wzmacniania bezpieczeństwa kulturowego RP. Główne obszary działań NID dotyczyły ewidencjonowania i dokumentowania zabytków, monitorowania i przeciwdziałania zagrożeniom dla dziedzictwa kulturowego, a także realizowania zadań szkoleniowo-informacyjnych. Ważne były wydawane opinie i ekspertyzy dla organów administracji publicznej i realizacja programów na rzecz ochrony i opieki nad zabytkami.

Słowa kluczowe

EN

National Institute of Cultural Heritage; protection of monuments; Poland; monument

PL

Narodowy Instytut Dziedzictwa; ochrona zabytków; Polska; zabytek

• Wydawca: Wydawnictwo Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Scientific Journal of the Military University of Land Forces
• Rocznik: 2022
• Tom: Vol. 54, No. 2(204)
• Strony: 196--213
• Opis fizyczny: Bibliogr. 36 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Landmann Tomasz

• Faculty of Logistics and Transport, The International University of Logistics and Transport in Wrocław, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-9753-9373

Bibliografia

• 1. Czaja J. Kulturowe czynniki bezpieczeństwa. Kraków: Krakowska Szkoła Wyższa; 2008.
• 2. Czaja J. Kulturowy wymiar bezpieczeństwa. Aspekty teoretyczne i praktyczne. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM; 2013.
• 3. Hrynicki WM. Potrzeba działań na rzecz bezpieczeństwa kulturowego w aspekcie jego współczesnych zagrożeń. Kultura Bezpieczeństwa. Nauka. Praktyka. Refleksje. 2015;20.
• 4. Hrynicki WM. Pojęciowe aspekty bezpieczeństwa kulturowego oraz jego zagrożenia w Europie. Kultura Bezpieczeństwa. Nauka. Praktyka. Refleksje. 2014;16.
• 5. Landmann T. Entry in the register of monuments as a form of administrative and legal protection of cultural heritage in Poland – legal and practical aspects. Scientific Journal of the Military University of Land Forces. 2020;52(3).
• 6. Landmann T. Legal regulations in the field of cultural heritage protection in Poland after 1989 – evaluation attempt. Scientific Journal of the Military University of Land Forces. 2018;50(1).
• 7. Bernatek-Zaguła I. Prawna ochrona dóbr kultury – problemy terminologiczne. Przegląd Prawa Konstytucyjnego. 2012;4.
• 8. Landmann T. International exchange of cultural property within the EU territory in the years 2008-2015, from the legal, economic and cultural security perspective. Scientific Journal of the Military University of Land Forces. 2019;51(3).
• 9. Landmann T. Criminal law and practical approaches to fighting crime in the area of protection of cultural property as an element of forming the cultural security of the Third Polish Republic. Scientific Journal of the Military University of Land Forces. 2019;51(2).
• 10. Buczyłowski E. Instytucje wspierające ochronę dóbr kultury w czasie pokoju i w czasie wojny. Obronność. 2018;4.
• 11. Skaldawski B. Działalność edukacyjna Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Ochrona Zabytków. 2012;1-2.
• 12. Ustawa z dnia 25 października 1991 roku o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. 2020, poz. 193).
• 13. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. 2020, poz. 282).
• 14. Zarządzanie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 30 stycznia 2020 roku w sprawie nadania statutu Narodowemu Instytutowi Dziedzictwa (Dz. Urz. MKiDN 2020, poz. 5).
• 15. Szałygin J. Rejestr i ewidencja zabytków nieruchomych oraz ruchomych w działaniach Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Ochrona Zabytków. 2012;1-2.
• 16. Florjanowicz P. Narodowy Instytut Dziedzictwa, czyli Ośrodek Dokumentacji Zabytków 50 lat później. Ochrona Zabytków. 2012;1-2.
• 17. Sprawozdania z działalności NID, [online]. Narodowy Instytut Dziedzictwa. 1 January 2021. Available at: https://nid.pl/pl/O_NID/ Sprawozdania/ [Accessed: 2 February 2021].
• 18. Brudnicki J. Skreślenie z rejestru zabytków – teoria i praktyka w Polsce ostatnich lat. Kurier Konserwatorski. 2016;13.
• 19. Wendlandt J. Od Ośrodka Dokumentacji Zabytków do Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Ochrona Zabytków. 2012;1-2.
• 20. Informacja o wynikach kontroli NIK. Współdziałanie wojewódzkich konserwatorów zabytków oraz jednostek samorządu terytorialnego. Szczecin: NIK. Delegatura w Szczecinie; 2015.
• 21. Niepewna przyszłość zabytków przeszłości (kontrola NIK w Lubuskim), [online]. Najwyższa Izba Kontroli. 12 March 2019. Available at: https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/niepewna-przyszlosc-zabytkow-przeszlosci-kontrola-nik-w-lubuskiem.html [Accessed: 2 February 2021].
• 22. Grabowski M. Od Ośrodka Dokumentacji Zabytków do Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Rewolucyjna zmiana czy procesowa kontynuacja zadań z zakresu archeologii? Ochrona Zabytków. 2012;1-2.
• 23. Trzciński M. Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym. Problematyka prawno- kryminalistyczna. Warszawa–Kraków: WKP; 2010.
• 24. Sabaciński M. Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym współczesności. Ochrona Zabytków. 2017;2.
• 25. Jaroszewska I, Opalska A. Problematyka ochrony zabytków sakralnych w polskim prawie karnym. Kortowski Przegląd Prawniczy. 2016;3.
• 26. Krawczyk R. Problemy zwalczania przestępczości przeciwko zabytkom. In: Czapska J, Okrasa A (eds.). Bezpieczeństwo – Policja – kryminalistyka. W poszukiwaniu wiedzy przydatnej w praktyce. Kraków: UJ; 2015.
• 27. Porozumienie Generalnego Konserwatora Zabytków i Komendanta Głównego Policji z dnia 10 marca 2005 roku w sprawie współdziałania w zakresie zapobiegania i zwalczania przestępczości skierowanej przeciwko zabytkom (Dz. Urz. KGP 2005 Nr 6, poz. 29).
• 28. Sabaciński M. Dekada nowych wyzwań. Następcy Ośrodka Dokumentacji Zabytków w walce z przestępczością przeciwko zabytkom. Ochrona Zabytków. 2012;1-2.
• 29. Sprawozdanie z działalności Narodowego Instytutu Dziedzictwa za 2017 rok, [online]. Narodowy Instytut Dziedzictwa. 1 January 2021. Available at: https://nid.pl/pl/O_NID/Sprawozdania/ [Accessed: 2 February 2021].
• 30. Adamiak P, Charycka B. Raport pt. Działania organizacji pozarządowych oraz samorządów w obszarze dziedzictwa kulturowego: współpraca, potrzeby, zaangażowanie wolontariuszy. Warszawa: Stowarzyszenie Klon/Jawor; 2015.
• 31. Uchwała Nr 125 Rady Ministrów z dnia 24 czerwca 2014 roku w sprawie “Krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami na lata 2014-2017” (RM-111-111-14).
• 32. Uchwała Nr 82 Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2019 roku w sprawie “Krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami na lata 2019-2022” (MP 2019, poz. 808).
• 33. Zielińska M. Wstęp. In: Chabiera A, Kozioł A, Skaldawski B (eds.). Coś bierzemy, coś dajemy. Reportaże o wolontariacie dla dziedzictwa. Warszawa: NID; 2017.
• 34. Cimoch U. Kilka praktycznych informacji na temat Programów Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Biuletyn EBIB. 2016;2.
• 35. Łabuda-Iwaniak W. Raport roczny NID 2019. Warszawa: NID; 2020.
• 36. Świdrak M. Krytyczne uwagi do instytucji pomnika historii. In: Bilinski M, Dobosz P, Górny W, Mazur A, Kozień A, Hadel M (eds.). Problemy ochrony prawnej sportowego dziedzictwa kulturowego i mechanizmy prawa sportowego. Kraków: UJ; 2018.