Quality of water retained in the natural mountain catchment (Dam Reservoir Wapienica)

• Autorzy: Jaguś A.

Warianty tytułu

PL

Jakość wód retencjonowanych w naturalnej zlewni górskiej (Zbiornik Zaporowy Wapienica)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The study involved assessment of the quality of water in dam reservoir Wapienica. Samples were taken from September 2011 until June 2012. The reservoir is used for providing potable water to the city of Bielsko-Biala. The catchment of the reservoir is a natural mountain catchment, without internal sources of pollution. Environmental and organizational conditions determine the good quality of water in the reservoir. Water contains little amounts of suspended matter and solutes, favorable aerobic conditions and low fertility. Also, no contamination with organic substances was reported. Water retained in the reservoir has quality category A1, thus its treatment can only consist in filtration and disinfection. Analyses showed occurrence of some heavy metals (Zn, Pb and Co) in amounts exceeding levels typical of uncontaminated natural water. Increased levels of zinc and lead might result from atmospheric deposition of contaminants, whereas occurrence of cobalt might be natural. The studies show that unmanaged mountainous regions of southern Poland may be contaminated with trace elements.

PL

Badano jakość wód w zbiorniku zaporowym Wapienica. Próby pobierano w okresie od września 2011 r. do czerwca 2012 r. Zbiornik pełni funkcję zaopatrzenia w wodę pitną miasta Bielsko-Biała. Zlewnia zbiornika ma charakter naturalnej zlewni górskiej, pozbawionej wewnętrznych źródeł zanieczyszczenia. Uwarunkowania środowiskowo-organizacyjne decydują o dobrej jakości wody w zbiorniku. Woda charakteryzuje się niewielką ilością zawiesiny i substancji rozpuszczonych, korzystnymi warunkami tlenowymi oraz małą żyznością. Nie stwierdzono także zanieczyszczenia substancjami organicznymi. Woda retencjonowana w zbiorniku ma kategorię jakości A1, a zatem jej uzdatnianie może być ograniczone do filtracji i dezynfekcji. Analizy wykazały obecność niektórych metali ciężkich (Zn, Pb, Co) w ilościach przekraczających poziomy charakterystyczne dla niezanieczyszczonych wód naturalnych. Podwyższone zawartości cynku i ołowiu mogą być efektem depozycji atmosferycznej zanieczyszczeń, natomiast pochodzenie kobaltu może mieć charakter naturalny. Z badań wynika, że niezagospodarowane tereny górskie Polski południowej mogą być zanieczyszczone pierwiastkami śladowymi.

Słowa kluczowe

EN

aquatic environment; dam reservoir; mountain catchment; land use; quality of water; heavy metals

PL

środowisko wodne; zbiornik zaporowy; zlewnia górska; użytkowanie terenu; jakość wody; metale ciężkie

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Ecological Chemistry and Engineering. A
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 20, nr 4-5
• Strony: 481--489
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., tab., fot.

Twórcy

autor

Jaguś A.

• Institute of Environmental Protection and Engineering, University of Bielsko-Biala, ul. Willowa 2, 43–309 Bielsko-Biala, Poland, phone: [phone]

Bibliografia

• [1] Kasza H. Zbiorniki zaporowe: znaczenie – eutrofizacja – ochrona. Bielsko-Biała: Akademia Techniczno--Humanistyczna; 2009.
• [2] Cheung KC, Poon BHT, Lan CY, Wong MH. Assessment of metal and nutrient concentrations in river water and sediment collected from the cities in the Pearl River Delta, South China. Chemosphere. 2003;52(9):1431-1440. DOI: 10.1016/S0045-6535(03)00479-X.
• [3] Jaguś A, Rzętała M. Influence of agricultural anthropopression on water quality of the dam reservoirs. Ecol Chem Eng S. 2011;18(3):359-367.
• [4] Dimitrova I, Kosturkov J, Vatralova A. Industrial surface water pollution in the region of Devnya, Bulgaria. Water Sci Technol. 1998;37(8):45-53. DOI: 10.1016/S0273-1223(98)00234-0.
• [5] Dassenakis M, Scoullos M, Foufa E, Krasakopoulou E, Pavlidou A, Kloukiniotou M. Effects of multiple source pollution on a small Mediterranean river. Appl Geochem. 1998;13(2):197-211.
• [6] Rzętała M, Jaguś A. New lake district in Europe: origin and hydrochemical characteristics. Water Environ J. 2012;26(1):108-117. DOI: 10.1111/j.1747-6593.2011.00269.x.
• [7] Kondracki J. Geografia regionalna Polski. Warszawa: PWN; 1998.
• [8] Więzik B. (kierownik zespołu autorskiego) Operat wodnoprawny na pobór wody z istniejących ujęć na zbiorniku retencyjnym Wapienica i Tartak na rzece Wapienicy i ujęcia na potoku Żydowskim przez AQUA S.A. w Bielsku-Białej. Bielsko-Biała – Kozy: AQUA SA, HYDROconsult sc; 2010.
• [9] Więzik B, Bojarski A, Stonawski J, Franik H. Instrukcja utrzymania i eksploatacji zbiornika retencyjnego Wapienica. Bielsko-Biała – Kozy: AQUA SA, HYDROconsult sc; 2000 (z późn zm).
• [10] Plan urządzenia lasu dla Nadleśnictwa Bielsko (obręby Szczyrk, Wapienica) sporządzony na okres od 1 stycznia 2008 r do 31 grudnia 2017 r. Kraków: Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Katowicach, Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej (Oddział w Krakowie); 2008.
• [11] Kyllönen K, Karlsson V, Ruoho-Airola T. Trace element deposition and trends during a ten year period in Finland. Sci Total Environ. 2009;407:2260-2269. DOI: 10.1016/j.scitotenv.2008.11.045.
• [12] Dojlido JR. Chemia wód powierzchniowych. Białystok: Wyd Ekonomia i Środowisko; 1995.
• [13] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych. DzU 2011, Nr 257, poz 1545.
• [14] Jachniak E, Kozak JL. Glony planktonowe – bioindykatory poziomu zeutrofizowania dwóch zbiorników zaporowych: Wapienicy i Kozłowej Góry. Monitoring Środ Przyr. 2011;12:43-50.
• [15] Förstner U, Witmann GTW. Metal pollution in the aquatic environment. Berlin: Springer Verlag; 1981.
• [16] N’guessan YM, Probst JL, Bur T, Probst A. Trace elements in stream bed sediments from agricultural catchments (Gascogne region, S-W France): Where do they come from? Sci Total Environ. 2009;407:2939-2952. DOI: 10.1016/j.scitotenv.2008.12.047.
• [17] Joshi UM, Balasubramanian R. Characteristics and environmental mobility of trace elements in urban runoff. Chemosphere. 2010;80:310-318. DOI: 10.1016/j.chemosphere.2010.03.059.
• [18] Świderska-Bróż M. Mikrozanieczyszczenia w środowisku wodnym. Wrocław: Wyd Politechniki Wrocławskiej; 1993.
• [19] Oboza K. Informacja o ujęciach i systemach uzdatniania wody oraz zaporze wodnej w Wapienicy. Bielsko-Biała: AQUA SA (materiały niepublikowane); 2012.
• [20] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r w sprawie wymagań jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia. DzU 2002, Nr 204, poz 1728.