Historyczne złącza ciesielskie

• Autorzy: Jasieńko J. , Nowak T. , Karolak A.

Warianty tytułu

EN

Historical carpentry joints

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Praca stanowi wstępne zebranie stanu aktualnej wiedzy dotyczącej historycznych złączy ciesielskich i będzie kontynuowana przez cykl publikacji w „Wiadomościach Konserwatorskich” na temat szczegółowych analiz pracy statycznej poszczególnych typów złączy. W pracy przedstawiono rozwój połączeń ciesielskich na przestrzeni wieków oraz typologię połączeń występujących w ścianach i więźbach dachowych. Skupiono się głównie na pracy statycznej wybranych połączeń ciesielskich, przedstawiono przykłady typowych połączeń w historycznych więźbach dachowych, dokonując ich opisu i analizy. Opisano dotychczasowe badania połączeń, w tym badania metodą elastooptyczną. Następnie przedstawiono metody wzmacniania i naprawy połączeń oraz przykłady dokonanych interwencji konserwatorskich. Wyniki przeprowadzonej analizy literatury przedmiotu zaprezentowano w niniejszej pracy.

EN

The paper represents an initial effort to review our current knowledge concerning carpentry joints and will be continued as a series of papers in the “Journal of Heritage Conservation” focused on detailed analysis of static behaviour of specific types of joints. The paper discusses the development of carpentry joints over the centuries and presents a typology of joints found in timber walls and roof structures. The focus is mainly on the static behaviour of selected car- pentry joints with presentation of examples of typical joints found in historic timber roof structures, which are described and analysed. Existing research on testing joints is reviewed, including photo-elasticity testing. Methods for reinforcement and repair of joints are presented, along with examples of heritage conserva- tion interventions. The results of a literature review are presented in the paper.

Słowa kluczowe

PL

konstrukcja drewniana; połączenie ciesielskie; znak ciesielski; połączenie czopowe; połączenie wrębowe; połączenie stykowe; analiza pracy statycznej połączeń; wzmocnienie połączenia

EN

timber structure; carpentry joint; carpenter’s mark; mortise and tenon joint; notched joint; scarf joint; analysis of static behavior of joint; reinforcement of joint

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2014
• Tom: Nr 40
• Strony: 58--82
• Opis fizyczny: Bibliogr. 44 poz., fot., tab., rys.

Twórcy

autor

Jasieńko J.

• Politechnika Wrocławska, Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego

autor

Nowak T.

• Politechnika Wrocławska, Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego

autor

Karolak A.

• Politechnika Wrocławska, Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego

Bibliografia

• [1] Erler K., Alte Holzbauwerke. Beurteilen und Sanieren, Huss – Medien GmbH Verlag Bauwesen, Berlin 2004.
• [2] Trocka-Leszczyńska E., Wiejska zabudowa mieszkaniowa w rejonie sudeckim, Wrocław 1995.
• [3] Jasieńko J., Nowak T., Ostrycharczyk A., Hybrydowa kopuła z drewna klejonego i stali – studium konstrukcji, Wiadomości Konserwatorskie 30/2011, 81-93.
• [4] Tajchman J., Propozycja systematyki i uporządkowania terminologii ciesielskich konstrukcji dachowych występujących na terenie Polski od XIV do XX w., Monument, Warszawa 2005.
• [5] Kopkowicz F., Ciesielstwo polskie, Arkady, Warszawa 1958.
• [6] Rapp P., Historyczny rozwój ciesielskich konstrukcji dachowych w polskich kościołach, [w:] Ganowicz R., Historyczne więźby dachowe polskich, Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 2000, 74-95.
• [7] Mączyński D., Znaki, inskrypcje i ślady na powierzchni drewna w zabytkowych konstrukcjach dachowych, Wiadomości Konserwatorskie 25/2009, 28-36.
• [8] Meisel A., Bogensperger Th., Moosbrugger Th., Schickhofer G., Historische Dachtragwerke aus Holz–Statische Analyse und Tragwirkung, Teil 2, Bauingenieur 2 – 2013, 61-72.
• [9] PN–EN 1995–1-1:2010 – Eurokod 5: Projektowanie konstrukcji drewnianych. Część 1–1: Postanowienia ogólne. Reguły ogólne i reguły dotyczące budynków.
• [10] Kopkowicz F., Ciesiołka wiejska i małomiasteczkowa, Automa, Warszawa 1948.
• [11] Michniewicz W., Konstrukcje drewniane, Arkady, Warszawa 1958.
• [12] Lenkiewicz W., Zdziarska-Wis I., Ciesielstwo, WSiP, Warszawa 1989.
• [13] Sieczkowski J., Nejman T., Ustroje budowlane, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2006.
• [14] Bajon-Romańska M., Jak budowano drewniane kościoły w średniowiecznej Małopolsce, Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne, Wrocław 2008.
• [15] Nowak T., Matkowski Z., Analiza stanu konstrukcji słupowo-ryglowej w remontowanym budynku gospodarczym adaptowanym na cele mieszkalne, Materiały Budowlane 5/2013, 12-14.
• [16] Mączyński Z., Poradnik budowlany dla architekta, Budownictwo i Architektura, Warszawa 1954.
• [17] Tampone G., Semplici M., Rescuing the Hidden European Wooden Churches Heritage, An International Methodology for Implementing a Data Base for Restoration Projects. In cooperation with Fly Events and Alter Ego Ing Arch S.r.l. (a Subsidiary Company of the Collegio degli Ingegneri della Toscana), 2006.
• [18] Perez L. P., Design and construction of timber roof structures, built over different structural systems. Cases studium At the Valencia Community, [in:] Proceedings of the First International Congress on Construction History, Madrid, January, 2003.
• [19] Derinaldis P. P., Tampone G., The Failure of the Timber Structures Caused by Incorrect Design – Execution of the Joints. Two Cases Study, [in:] Proceedings of the 16th International Conference: From Material to Structure – Mechanical Behavior and Failures of the Timber Structures, ICOMOS International Wood Committee, Florence – Venice – Vicenza, 2007.
• [20] Tampone G., Mechanical Failures of the Timber Structural Systems, [in:] Proceedings of the 16th International Conference: From Material to Structure – Mechanical Behavior and Failures of the Timber Structures, ICOMOS International Wood Committee, Florence – Venice – Vicenza, 2007.
• [21] Yeomans D., How Structures Work. Design and Behavior from Bridges to Buildings, Wiley, Blachwell, 2009.
• [22] Parisi M., Piazza M., Mechanics of plain and retrofitted traditional timber connections, Journal of Structural Engineering – ASCE 2000: 126 (12), 1395-1403.
• [23] Piazza M., Riggio M., Typological and Structural Authenticity in Reconstruction: The Timber Roofs of Church of the Pieve in Cavalese, Italy, International Journal of Architectural Heritage: 2007, 1(1), 60-81.
• [24] Chang, W., Hsu, M., Chen, C.J., Estimating rotational stiffness of timber joints by using fractional experiments combined with computer simulation, [in:] Proceeding of the 8th WCTE Conference, Lathi, Finland, June 14–17, 2004.
• [25] Piazza, M., Riggio, M., and Brentari, G., Strengthening and control methods for old timber trusses: the queen-post truss of the Trento theatre, [in:] Proceedings of the 4th International Seminar on Structural Analysis of Historical Constructions, Padua, Italy, November 10–13 2004. Leiden, The Netherlands, Balkema.
• [26] Jasieńko J., Kardysz M., Analiza pracy statycznej połączeń stosowanych w drewnianych konstrukcjach zabytkowych, [w:] Problemy remontowe w budownictwie ogólnym i obiektach zabytkowych, praca zbiorowa pod red. J. Jasieńki [i in.], Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne, Wrocław 2006, 218-230.
• [27] Jasieńko J., Kardysz M., Deformation and strength criteria in assesing mechanical behaviour of joints in historic timber structures, [in:] Proceedings of the 16th International Conference: From Material to Structure – Mechanical Behaviour and Failures of the Timber Structures, ICOMOS International Wood Committee, Florence – Venice – Vicenza, 2007.
• [28] Jankowski L., Engel L. J., Jasieńko J., Praca statyczna wybranych połączeń występujących w drewnianych obiektach historycznych, Wiadomości Konserwatorskie 18/2005, 29-41.
• [29] Yeomans D., The repair of historic timber structures, Thomas Telford Ltd, London 2003.
• [30] Ross P., Appraisal and repair of timber structures, Thomas Telford Ltd, London 2002.
• [31] Neuhaus H., Budownictwo drewniane, Polskie Wydawnictwo Techniczne, Rzeszów 2006.
• [32] Branco J., Piazza M. Cruz P., Experimental evaluation of different strengthening techniques of traditional timber connections, Engineering Structures 2011, 33(8), 2259-2270.
• [33] Branco J., Cruz P., Varum H., Strengthening techniques of Portuguese traditional timber connections, [in:] Proceedings of the International Conference on Structural Analysis of Historical Constructions, SAHC 2006, New Delhi 2006.
• [34] Köck B, Holzer S. M., Baroque Timber Roofs without a Continuous Tie – beam, [in:] Proceedings of the Third International Congress on Construction History, Cottbus, May 2009.
• [35] Holzer S. M., Köck B., Investigations into the Structural Behavior of German Baroque Timber Roofs, International Journal of Architectural Heritage 2009, 3(4), 316-333.
• [36] Jasieńko J., Engel L. J., Rapp P., Study of strain and stresses in historical carpentry joints by photoelasticity modeling, [in:] Proceedings of the International Conference on Structural Analysis of Historical Constructions, SAHC 2006, New Delhi 2006.
• [37] Engel L., Wpływ formy i konstrukcji na stan zachowania drewnianych obiektów zabytkowych, rozprawa doktorska, Politechnika Wrocławska, Wydział Architektury, Wrocław, 2006.
• [38] Feio A. O., Lourenço, Machado J. S., Testing and modeling of traditional timber mortice and tenon joint, Materials and Structures 2014, 47, 213-225.
• [39] Thoma H., Togni M., Uzielli L., Full-Size Truss Joints Made of Old Wood: Laboratory Tests on Shear Failures, [in:] Proceedings of the 16th International Conference: From Material to Structure – Mechanical Behavior and Failures of the Timber Structures, ICOMOS International Wood Committee, Florence – Venice – Vicenza, 2007.
• [40] Jasieńko J., Połączenia klejowe i inżynierskie w naprawie, konserwacji i wzmacnianiu zabytkowych konstrukcji drewnianych, Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne, Wrocław 2003.
• [41] Jasieńko J., Rapp P., Metody naprawy i wzmacniania zabytkowych konstrukcji drewnianych, [w:] Zabytkowe Budownictwo Drewniane w Polsce – diagnostyka, wzmocnienia i zabezpieczenia, praca zbiorowa pod redakcją Z. Mielczarka, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Szczecin 2008, 34-52.
• [42] Palma P., Cruz H., Mechanical Behavior of Traditional Timber Carpentry Joints in Service Conditions – Results of Monotonic Tests, [in:] Proceedings of the 16th International Conference: From Material to Structure – Mechanical Behavior and Failures of the Timber Structures, ICOMOS International Wood Committee, Florence – Venice – Vicenza, 2007.
• [43] Palma P., Garcia H., Ferreira J., Appleton J., Cruz H., Behavior and repair of carpentry connections – Rotational behavior of the rafter and tie beam connection in timber roof structures, Journal of Cultural Heritage 2012, 13S, 64-73.
• [44] Tampone G., Derinaldis P. P., Ferretti E., The Fundamental Node of a Traditional Truss. Influence of Morphology on Efficiency, [in:] SHATIS’11 International Conference on Structural Health Assessment of Timber Structures – Lisbon, Portugal – June 2011.