Walory krajobrazowe lasów podmiejskich Rzeszowa w aspekcie tworzenia przestrzeni wypoczynkowej

• Autorzy: Dudek Tomasz

Warianty tytułu

EN

Scenic qualities of suburban forests of Rzeszów from the viewpoint of designing areas for leisure

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy jest ocena walorów krajobrazowych lasów podmiejskich Rzeszowa dla celów rekreacyjnego użyt - kowania. Waloryzacji krajobrazu leśnego dokonano z perspektywy wnętrz drzewostanowych. W zastosowanej metodzie oce - nie poddaje się następujące cechy drzewostanów: wiek, wilgotność siedliska, nachylenie terenu, bonitacja, skład gatunkowy warstwy drzew, budowa piętrowa drzewostanu, pokrycie gleby, barwa, mozaikowatość utożsamiana głównie z formą zmie - szania gatunków oraz stopniem zadrzewienia. W pracy dokonano waloryzacji krajobrazu lasów podmiejskich Rzeszowa dla potrzeb rekreacji, położonych w odległości do 10 km od granic administracyjnych miasta i będących w zarządzie Państwo - wego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe. Łącznie dokonano oceny 379 oddziałów leśnych o sumarycznej powierzchni 9261 ha administrowanych przez 4 nadleśnictwa: Strzyżów, Kańczuga, Głogów i Leżajsk. Otrzymane wyniki wskazują, że lasy podmiejskie Rzeszowa posiadają duże (57%) bądź średnie (41%) walory krajobrazowe. Większość lasów cechujących się naj - wyższymi walorami krajobrazowymi możemy znaleźć na południe od Rzeszowa w terenie o urozmaiconej rzeźbie co dodat - kowo podnosi walory krajobrazowe jak również zachęca do aktywnego wypoczynku. Duży udział drzewostanów starszych klas wieku, bogaty skład gatunkowy, zielna pokrywa runa, dobra przejrzystość wnętrza lasu, to cechy drzewostanów zachęcające do odwiedzin i kontemplacji z przyrodą we wnętrzach krajobrazu leśnego. Dodatkowo cechy te wpływają korzystnie na przy - datność drzewostanów do popularnych form rekreacyjnego użytkowania lasu, takich jak: spacery, nordic walking, bieganie.

EN

The study focuses on assessing scenic qualities of the suburban forests of Rzeszów for the needs of use for recre - ation. Valorisation of the forest landscape has been performed from the perspective of inner tree stands. The applied meth - od involves assessment of such features of tree stands as: age, moisture of habitat, terrain inclination, quality classification, species composition of the tree layer, floor structure of the stands, soil cover, colour, heterogeneity, identified mainly as the type of mixture of species and level of stand density. The study was designed to valorise the landscape of suburban forests of Rzeszów, for the needs of recreation, located at a distance up to 10 km from the administrative borders of the city, and administered by the “State Forests” National Forest Holding. The assessment was performed for the total of 379 forest units, jointly comprising an area of 9261 ha, and administered by four forest districts: Strzyżów, Kańczuga, Głogów and Leżajsk. The suburban forests of Rzeszów are found with high (57%) or moderate (41%) scenic qualities. Majority of the forests with the highest scenic qualities are located south of Rzeszów, in areas with varied terrain, which additionally enhances these scenic qualities and encourages for active leisure. Large proportion of stands representing older age classes, diverse species com - position, herbaceous ground cover, and good visibility inside the forest, these are qualities which attract visitors and inspire them to contemplate the nature within the forest landscapes. Additionally, these features contribute to the usefulness of the forests for popular recreation activities, such as: hiking, Nordic walking, running.

Słowa kluczowe

PL

krajobraz leśny; rekreacja leśna; czas wolny; lasy podmiejskie

EN

forest landscape; forest recreation; leisure time; suburban forests

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej ; Polska Akademia Nauk, Oddział w Lublinie
• Czasopismo: Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych
• Rocznik: 2016
• Tom: T. 12, nr 2
• Strony: 31--36
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., ryc.

Twórcy

autor

Dudek Tomasz

• Katedra Agroekologii, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski

Bibliografia

• [1] Bell P.A., Greene Th.C., Fisher J.D., Baum A., 2004. Psychologia środowiskowa. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• [2] Bell S., Simpson M., Tyrväinen L., Sievänen T., Pröbstl U., 2009. European Forest Recreation and Tourism: A Handbook. Taylor & Francis, London.
• [3] Borgmann K.L., Rodewald A.D., 2005. Forest Restoration in Urbanizing Landscapes: Interactions Between Land Uses and Exotic Shrubs. Restoration Ecology 13(2), 334−340.
• [4] Brown T.C., 1987. Production and cost of scenic beauty: examples for a ponderosa pine forest. Forest Science 33(2), 394−410
• [5] Brush R.O., 1979. The attractiveness of woodlands: Perceptions of forest landowners in Massachusetts. Forest Science 25(3), 495−506.
• [6] Destan S., Bekiroǧlu S., 2011. Evaluation of the territorial system of forest recreation by natural indicators: Belgrade forest example. African Journal of Agricultural Research 6(1), 212−223.
• [7] Dudek T., 2012. Ocena walorów krajobrazowych okolic Rzeszowa. Acta Sci. Pol., Administratio Locorum 11(1), 53−59.
• [8] Dudek T., 2013. Ocena potencjału rekreacyjnego lasów w terenie o zróżnicowanej orografii na przykładzie Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego. Sylwan 157(10), 775−779.
• [9] Dudek T., 2014. Potencjał rekreacyjny Magurskiego Parku Narodowego a rzeczywista liczba zwiedzających. Sylwan 158(11), 875−879.
• [10] Dudek T., 2016a. Needs of the local population related to development of forests for recreational purposes: example of south-eastern Poland. Journal of Forest Science 62(1), 35−40.
• [11] Dudek T., 2016b. Potencjał rekreacyjny lasów podmiejskich Rzeszowa wobec zapotrzebowania na wypoczynek w lasach wśród mieszkańców województwa podkarpackiego. Sylwan 160(2), 169−176.
• [12] Dudek T., 2016c. Waloryzacja krajobrazu leśnego Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego. Przestrzeń i Forma 26, 187−200.
• [13] Dymitryszyn I., Szchwerk A., 2009. Piękno scenerii krajobrazu – turystyka a różnorodność gatunkowa biegaczowatych – przykład badań z Puszczy Piskiej i Drawieńskiego Parku Narodowego. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej 4(23), 100−109.
• [14] Janeczko E., Woźnicka M., Mandziuk A., 2011. Potrzeby i preferencje społeczne w aspekcie kształtowania krajobrazu leśnego. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej 3(28), 117−121.
• [15] Kędziora A., Karg J., 2010. Zagrożenia i ochrona różnorodności biologicznej. Nauka 4, 107−114.
• [16] Koreleski K., 2000. Pozaprodukcyjne funkcje terenów leśnych i ich szacowanie. Wyd. Akademii Rolniczej w Krakowie.
• [17] Kryszak A., Kryszak J., 2010. Walory przyrodniczo-krajobrazowe i kulturowe doliny rzeki Główna. Acta Sci. Pol., Administratio Locorum 9(3), 63−69.
• [18] Meyer B., 2008. Krajobraz jako element atrakcyjności turystycznej obszaru. Studia krajobrazowe jako podstawa właściwego gospodarowania przestrzenią. Praca zbiorowa pod red. A. Zaręby, D. Chylińskiej. Wyd. Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, 119−126.
• [19] O’Leary T.N., McCormack A.G., Clinch J.P., 1998. Tourists perceptions of forestry in the Irish landscape – an initial study. Forest & Landscape Research 1(5), 473−490.
• [20] Park B.J., Tsunetsugu Y., Kasetani T., Morikawa T., Kagawa T., Miyazaki Y., 2009. Physiological effects of forest recreation in a young conifer forest in Hinokage Town, Japan. Silva Fennica 43(2), 291−301
• [21] Paschalis-Jakubowicz P., 2009. Leśnictwo a leśna turystyka i rekreacja. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej 4(23), 29−35.
• [22] Scrinzi G., Floris A., 2000. Featuring and modeling forest recreation in Italy. Forestry 73(2),173−185.
• [23] Ważyński B., 1997. Urządzanie i zagospodarowanie lasu dla potrzeb turystyki i rekreacji. Wyd. Akademii Rolniczej, Poznań.
• [24] https://chemlinks.beloit.edu/Rain/copy/env-qual-crit-forest_landscape.pdf ; dostęp 05.10.201