Inwazyjne antropofity na murszejącym drewnie i wykrociskach w lasach Karkonoszy

• Autorzy: Staniaszek-Kik M , Żarnowiec J

Warianty tytułu

EN

Invasive alien plants on decaying wood and on tree-fall disturbances in forests in the Karkonosze mts (Sudeten, sw Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na murszejącym drewnie i na wykrociskach w lasach Karkonoszy stwierdzono trzy inwazyjne antropofity, tj.: dwie rośliny naczyniowe – Digitalis purpurea L. i Impatiens parviflora DC. oraz jeden mech – Orthodontium lineare Schwägr. Stanowi to zaledwie 1,9% flory analizowanych siedlisk (1,1% flory mchów, 2,9% flory roślin naczyniowych) i 3,5% kenofitów znanych we florze kwiatowej Sudetów. Gatunki te rosły przeważnie sporadycznie i z niską frekwencją, na 3,5% zbadanych obiektów (na 3,1% murszejących kłód i pniaków oraz na 5,6% elementów składowych wykrocisk), we wszystkich typach zbiorowisk leśnych w granicach Karkonoskiego PN i poza nim. Obecnie inwazyjne kenofity nie zagrażają różnorodności narażonej na wyginięcie flory epiksylicznej. Omawiane siedliska wydają się wykazywać odporność na wnikanie antropofitów.

EN

Three invasive anthropophytes, i.e. two vascular plants Digitalis purpurea L. and Impatiens parviflora DC. as well as one moss Orthodontium lineare Schwägr, were recorded on decaying wood and tree-fall disturbances (pit-mound-root plate complex). It contributes only 1.9% to the flora of analyzed habitats (1.1% of moss flora, 2.9% of vascular plant flora) and 3.5% of neophytes known in Sudeten Mts. They grew, sporadically and with a low frequency, on 3.5% of studied objects (on 3.1% of decaying logs and stumps and 5.6% of tree-fall disturbances) in all types of forest communities in the area of Karkonosze National Park and in the vicinity. Nowadays, invasive neophytes do not pose a threat to diversity of endangered epixylic flora. Described habitats seem to be resistant to penetration by anthropophytes.

Słowa kluczowe

PL

rośliny inwazyjne; kenofity; rośliny naczyniowe; mchy; murszejące drewno; wykroty; ochrona lasów

EN

invasive plants; kenophytes; vascular plants; mosses; decaying wood; tree-fall; disturbances; conservation of forests

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2013
• Tom: Nr 32
• Strony: 156--163
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys.

Twórcy

autor

Staniaszek-Kik M

• Katedra Geobotaniki i Ekologii Roślin, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Łódzki, ul. Banacha 12/16, 90-237 Łódź

autor

Żarnowiec J

• Zakład Ekologii i Ochrony Przyrody, Instytut Ochrony i Inżynierii Środowiska, Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, ul. Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biała

Bibliografia

• 1. Adamczyk B., Baran S., Borkowski J., Komornicki T., Kowaliński S., Szerszeń L., Tokaj J. 1985. Gleby. [w:] Karkonosze Polskie. Red. A. Jahn. Ossolineum, Wrocław: 77-86.
• 2. Chmura D. 2008. The colonization of coarse woody debris of Fagus sylvatica by forest herbs in Bukowica reserve (S Poland). Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu 387, Botanika – Steciana, 12: 3-7.
• 3. European Comittee for Conservation of Bryophytes 1995. Red data book of European bryophytes. ECCB, Trondheim: 1-291.
• 4. Fabiszewski J., Kwiatkowski P. 2001. Gatunki inwazyjne we florze roślin naczyniowych Sudetów. Annales Silesiae, 31: 123-127.
• 5. Fabiszewski J., Wojtuń B. 1994. Zjawiska ekologiczne towarzyszące wymieraniu lasów w Sudetach. Prace IBL, seria B, 21: 195-209.
• 6. Faliński J. B. 2004. Inwazje w świecie roślin: mechanizmy, zagrożenia, projekt badań. Phytocoenosis 10 (N. S.) Seminarium Geobotanicum, 16: 3-31.
• 7. Fudali E., Szczepański M., Rusińska A., Rosadziński S., Wolski G. 2009. The current distribution in Poland of some European neophytic bryophytes with supposed invasive tendencies. Acta Societatis Botanicorum Poloniae, 78, 1: 73-80.
• 8. Harmon M.E., Franklin J.F., Swanson J.F., Sollins P., Gregory S.V., Lattin J.D., Anderson N.H., Cline S.P., Aumen N.G., Sedell J.R., Lienkaemper G.W., Cromack Jr. K., Cummins K.W. 1986. Ecology of coarse woody debris in temperate ecosystems. Advances in Ecological Research, 15: 133-302.
• 9. Hedenäs L., Herben T., Hakan R., Söderström L. 1989. Ecology of the invading moss species Orthodontium lineare in Sweden: substrate preference and interactions with other species. Journal of Bryology, 15: 565-581.
• 10. Herben T. 1994. Local rate of spreading and patch dynamics of an invasive moss species Orthodontium lineare. Journal of Bryology, 18: 115-125.
• 11. Hulme P. E. 2007. Biological invasions in Europe: drivers, pressures, states, impacts and responses. [w:] Biodiversity under threat. Red. R. Hester, R. M. Harrison. Issues in environmental science and technology. Royal Society of Chemistry, Cambridge, 25: 56-80.
• 12. Hulme P. E., Pyšek P., Nentwig W., Vilà M. 2009. Will threat of Biological Invasion Unite the European Union. Science, 324: 40-41.
• 13. Jackowiak B. 1999. Modele ekspansji roślin synantropijnych i transgenicznych. Phytocoenosis 11 (N.S.), Seminarium Geobotanicum, 6: 3-16.
• 14. Matuszkiewicz W., Matuszkiewicz A. 1974. Mapa zbiorowisk roślinnych Karkonoskiego Parku Narodowego. Ochrona Przyrody, 40: 45-109.
• 15. Piskorz R., Klimko M. 2001. Kolonizacja powalonych drzew i buchtowisk dzików przez Impatiens parviflora DC. w zbiorowiskach Galio silvatici-Carpinetum wybranych rezerwatów Wielkopolskiego Parku Narodowego. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu 334, Botanika, 4: 151-163.
• 16. Staffa M. 1993. Słownik geografii turystycznej. T. 3. Karkonosze. Wydawnictwo PTTK ‘Kraj’, Warszawa-Kraków: 13-32.
• 17. Stebel A., Wierzcholska S., Plášek V., Staniaszek M. 2005. Nowe stanowiska Orthodontium lineare (Orthodontiaceae, Bryopsida) in the south-western Poland. Acta Botanica Silesiaca, 2: 167-172.
• 18. Tokarska-Guzik B. 2005. The establishment and spread of alien plant species (kenophytes) in the flora of Poland. Prace naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 2372: 1-192.
• 19. Touza J., Dehnen-Schmutz K., Jones G. 2007. Economic analysis of invasive species policies. [w:] Biological invasions. Red. W. Nentwig. Ecological Studies, 193: 353-366.
• 20. Żarnowiec J., Stebel A., Ochyra R. 2004. Threatened moss species in the Polish Carpathians in the light of a new Red-list of mosses in Poland. [W:] Bryological studies in the Western Carpathians. Red. A. Stebel, R. Ochyra. Sorus, Poznań: 9-28.