Pomiary stężenia radonu oraz postępowanie po stwierdzeniu przekroczenia poziomu odniesienia w miejscu pracy

• Autorzy: Wołoszczuk Katarzyna , Szyłak-Szydłowski Mirosław

Identyfikatory

DOI

10.54215/BP.2025.9.17.Woloszczuk

Warianty tytułu

EN

Measurements of radon activity concentration and procedures following the exceedance of the reference level in the workplace

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono procedurę pomiaru stężenia radonu w miejscach pracy zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz wytycznymi krajowymi i międzynarodowymi. Opisano metodykę przeprowadzania pomiarów, dobór lokalizacji, czas trwania pomiarów oraz sposób interpretacji wyników. Szczególną uwagę poświęcono postępowaniu w przypadku stwierdzenia przekroczenia poziomu odniesienia wynoszącego 300 Bq/m³. Omówiono wymagane działania naprawcze oraz ocenę narażenia pracowników. Celem publikacji jest wsparcie pracodawców i specjalistów z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy w zapewnieniu bezpiecznych warunków pracy poprzez skuteczny monitoring i ograniczanie ekspozycji na radon.

EN

This publication outlines a procedure for measuring radon concentrations in workplaces that complies with applicable laws and national and international guidelines. It describes the methodology for taking measurements, selecting locations, determining measurement duration, and interpreting results. Particular attention is given to the steps to take if the reference level of 300 Bq/m³ is exceeded. The required corrective actions and workers' exposure assessment are also discussed. The publication aims to support employers and occupational health and safety professionals in ensuring safe working conditions by effectively monitoring and limiting radon exposure.

Słowa kluczowe

PL

radon; promieniowanie jonizujące; detektory śladowe

EN

radon; ionization radiation; track detectors

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
• Rocznik: 2025
• Tom: nr 9
• Strony: 11--17
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys.

Twórcy

autor

Wołoszczuk Katarzyna

• Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, ul. Konwaliowa 7; 03-194 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0002-6380-2241

autor

Szyłak-Szydłowski Mirosław

• Politechnika Warszawska Wydział Inżynierii Środowiska, ul. Nowowiejska 20, 00-653 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0003-3605-0109

Bibliografia

• [1] Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1277 z późn. zm.).
• [2] Raport Roczny 2024. Działalność Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki oraz ocena stanu bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w Polsce w 2024 r., Warszawa: PAA, 2025; https://www.gov.pl/web/paa/raport-roczny-prezesa-paa.
• [3] Manawi Y. i in., Overview of Radon Gas in Groundwater around the World: Health Effects and Treatment Technologies, „Journal of Environmental Management”, 2024, 368: 122176; doi: 10.1016/j.jenvman.2024.122176.
• [4] Gunning G.A., Pollard D., Finch E.C., An Out door Radon Survey and Minimizing the Uncertainties in Low Level Measurements Using CR-39 Detectors, „Journal of Radiological Protection”, 2014, 34(2): 457-467; doi: 10.1088/0952-4746/34/2/457.
• [5] Kubiak A., Zimnoch M., Assessment of the Nocturnal Boundary Layer Height Based on Long-Term Atmospheric Ra don Measurements, „Frontiers in Earth Science”, 2022, 10: 955791; doi: 10.3389/feart.2022.955791.
• [6] López-Abente G. i in., Residential Radon and Cancer Mortality in Galicia, Spain, „Science of The Total Environment”, 2018, 610-611: 1125-1132; doi: 10.1016/j.scitotenv.2017.08.144.
• [7] Hung L.C. i in., Investigation of Sub-Slab Pressure Field Extension in Specified Granular Fill Materials Incorporating a Sump-Based Soil Depressurisation System for Radon Mitigation, „Science of The Total Environment”, 2018, 637-638; doi: 10.1016/j.scitotenv.2018.04.401.
• [8] Riudavets M. i in., Radon and Lung Cancer: Current Trends and Future Perspectives. „Cancers”, 2022, 14: 3142; doi: 10.3390/cancers14133142.
• [9] Grządziel D. i in., The Influence of Air Conditioning Changes on the Effective Dose Due to Radon and Its Short-Lived Decay Products. „Nukleonika”, 2016, 61(3): 239-244; doi: 10.1515/nuka-2016-0040.
• [10] Bräuner E.V. i in. Residential Radon and Brain Tumour Incidence in a Danish Cohort. „PLOS”, 2013, 8(9): e74435; doi: 10.1371/journal.pone.0074435.
• [11] Henshaw D.L., Eatough J.P., Richardson R.B., Radon as a Causative Factor in Induction of Myeloid Leukaemia and Other Cancers, „Lancet”, 1990, 335(8696): 1008-1012; doi: 10.1016/0140-6736(90)91071-h.
• [12] Dyrektywa Rady 2013/59/Euratom z dnia 5 grudnia 2013 r. ustanawiająca podstawowe normy bezpieczeństwa w celu ochrony przed zagrożeniami wynikającymi z narażenia na działanie promieniowania jonizującego oraz uchylająca dyrektywy 89/618/Euratom, 90/641/Euratom, 96/29/Euratom, 97/43/Euratom i 2003/122/Euratom (Dz.Urz. UE L z 17 stycznia 2014 r., s. 1-73).
• [13] Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 277).
• [14] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie terenów, na których średnioroczne stężenie promieniotwórcze radonu w powietrzu wewnątrz pomieszczeń w znacznej liczbie budynków może przekraczać poziom odniesienia (Dz.U. z 2020 r. poz. 1139).
• [15] Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 22 stycznia 2021 r. w sprawie ogłoszenia „Krajowego planu działania w przypadku długoterminowych zagrożeń wynikających z narażenia na radon w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi oraz w miejscach pracy” (M.P. z 2021 r. poz. 169).
• [16] Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 z późn. zm.).
• [17] Pawłowska Z. i in., Dostępne rozwiązania techniczne służące ograniczaniu stężeń radonu, „Bezpieczeństwo Jądrowe i Ochrona Radiologiczna”, 2024, 2(132): 7-13; https://www.gov.pl/web/paa/biuletyn-bezpieczenstwo jadrowe-i-ochrona-radiologiczna-22024.
• [18] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 marca 2021 r. w sprawie inspektorów ochrony radiologicznej (Dz.U. z 2021 r. poz. 640).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).