Zróżnicowanie wilgotności powietrza na terenie Torunia w 2012 roku

• Autorzy: Uscka-Kowalkowska J. , Przybylak R. , Kunz M. , Maszewski R. , Araźny A. , Kejna M.

Warianty tytułu

EN

Diversity of air humidity in the area of Toruń in 2012

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W opracowaniu przedstawiono zagadnienie zróżnicowania pola wilgotności powietrza w Toruniu w 2012 roku. Do tego celu wykorzystano wyniki pomiarów z 5 punktów usytuowanych w różnych częściach miasta. Wilgotność powietrza została przedstawiona poprzez dwie jej charakterystyki: wilgotność względną (%) i ciśnienie pary wodnej (hPa). Uzyskane wyniki wskazują na duże zróżnicowanie wilgotności powietrza w mieście zarówno w świetle wartości średnich rocznych, miesięcznych, jak i dobowych. W przypadku wilgotności względnej średnio w roku najmniejszą wartość zaobserwowano w centrum miasta w punkcie LO1 (75%), natomiast największą w lesie na wschodzie. Zróżnicowanie wilgotności powietrza na terenie Torunia w 2012 roku 409 miasta w punkcie LBI (82%). W przypadku ciśnienia pary wodnej średnio w roku największe wartości wystąpiły w centrum miasta (LO1) oraz obszarze leśnym (LBI) – po 9,8 hPa, natomiast najmniejsze na północy miasta w punkcie WRZ (9,4 hPa). Zbadano także wpływ sytuacji synoptycznych na zróżnicowanie wilgotności powietrza na terenie miasta. Zarówno w przypadku wilgotności względnej, jak i ciśnienia pary wodnej obserwuje się nieco większe ich zróżnicowanie na terenie miasta w czasie występowania układów antycyklonalnych w porównaniu z cyklonalnymi. Jedynie latem między stacjami LO1 (centrum miasta) i LBI (obszar leśny na wschodzie miasta) następuje odwrócenie relacji wielkości różnic ciśnienia pary wodnej przy różnych układach barycznych. Na zróżnicowanie wielkości wilgotności powietrza wpływają pozostałe elementy meteorologiczne. Problem ten zbadano na przykładzie stacji LO1 i WRZ. Znaleziono istotną statystycznie korelację wielkości różnic wilgotności względnej oraz prędkości wiatru dla wszystkich pór roku. W przypadku zachmurzenia jego wielkość jest istotnie skorelowana z różnicami ciśnienia pary wodnej, natomiast z wilgotnością względną nie wykazuje korelacji.

EN

In this article the problem of spatial diversity of the air humidity field in Toruń in 2012 is addressed. For this purpose, results of measurements taken at 5 sites located in different parts of the city were used. The air humidity is presented through its relative humidity (%) and the water vapour pressure (hPa). The obtained results indicate a substantial diversity of air humidity in the city, whether represented as mean annual, monthly or diurnal values. In the case of the relative humidity, the lowest mean value was observed in the city centre, at LO1 (75%), whereas the highest value was recorded in a wood at the LBI (82%) site, located in the east of the city. As far as the water vapour pressure is concerned, the highest annual mean values occurred in the city centre (LO1) and the woodland area (LBI) – 9.8 hPa each, whereas the lowest readings were observed at WRZ in the north of the city (9.4 hPa). The influence of the synoptic situations on the diversity of air humidity in the city was also analysed. Both the relative humidity and the water vapour pressure were found to be slightly more diversified within the city when anticyclonic pressure systems prevailed, as compared to cyclonic systems. Only in the summer, between LO1 (city centre) and LBI (woodland in the east), did the correlation reverse. The diversity of air humidity is affected by meteorological elements. The problem was studied on the basis of the observations made at the LO1 and WRZ sites. A statistically significant correlation was found in the values of the difference in relative humidity and wind speed in all seasons of the year. In the case of cloudiness, its amount is significantly correlated with the differences in the water vapour pressure, but no correlation was found of this element with the relative humidity.

Słowa kluczowe

PL

wilgotność względna; ciśnienie pary wodnej; klimat miasta; Toruń

EN

relative humidity; water vapour pressure; urban climate; Toruń

• Wydawca: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
• Czasopismo: Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 23, No. 4
• Strony: 393--409
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Uscka-Kowalkowska J.

• Katedra Meteorologii i Klimatologii, Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Lwowska 1, 87-100 Toruń, Poland

autor

Przybylak R.

• Katedra Meteorologii i Klimatologii, Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Lwowska 1, 87-100 Toruń, Poland

autor

Kunz M.

• Katedra Geomatyki i Kartografii, Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Lwowska 1, 87-100 Toruń, Poland

autor

Maszewski R.

• Katedra Meteorologii i Klimatologii, Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Lwowska 1, 87-100 Toruń, Poland

autor

Araźny A.

• Katedra Meteorologii i Klimatologii, Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Lwowska 1, 87-100 Toruń, Poland

autor

Kejna M.

• Katedra Meteorologii i Klimatologii, Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Lwowska 1, 87-100 Toruń, Poland

Bibliografia

• Ackerman, B. (1987). Climatology of Chicago Area urban-rural differences in humidity. J. Climate and Appl. Meteorol., 26, 427–430.
• Adamczyk, A.B. (2011). Warunki termiczne i wilgotnościowe aglomeracji warszawskiej. Prace i Studia Geograficzne, 47, 355–363.
• Błażejczyk, K. i Błażejczyk, M. (2013). Pakiet programu komputerowego Bioklima 2.6. www.igipz.pan.pl/geoekoklimat/blaz/bioklima.htm.
• Dudek, S., Kuśmierek, R., Żarski, J. (2008). Porównanie wybranych elementów meteorologicznych w Bydgoszczy i jej okolicy. Przegląd Naukowy. Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, XVII, 1 (39), 26–34.
• Fortuniak, K. (2003). Miejska wyspa ciepła. Podstawy energetyczne, studia eksperymentalne, modele numeryczne i statystyczne. Łódź: Wyd. UŁ, 233.
• Fortuniak, K., Kłysik, K., Wibig, J. (2006). Urbanrural contrasts of meteorological parameters in Łódź. Theor. Appl. Climatol., 84, 91–101.
• Fortuniak, K. i Kłysik, K. (2008). Osobliwości klimatu miast na przykładzie Łodzi. K. Kłysik, J. Wibig, K. Fortuniak (red.), Klimat i bioklimat miast. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 477–488.
• Gluza, A.F. i Kaszewski, B.M. (1984). Zróżnicowanie temperatury i wilgotności powietrza w Lublinie. Materiały I Ogólnopolskiej Konferencji „Klimat i Bioklimat miast”. Łódź: Uniw. Łodzki.
• Hage, K.D. (1975). Urban-rural humidity differences. J. Appl. Meteorol., 14, 1277–1283.
• Holmer, B. i Eliasson, I. (1999). Urban-rural vapour pressure differences and their role in the development of urban heat island. Int. J. Climatol., 19, 989–1009.
• Jáuregui, E. i Tejeda, A. (1997). Urban-rural humidity contrasts in Mexico City. Int. J. Climatol., 17, 187–196.
• Kunz, M., Uscka-Kowalkowska, J., Przybylak, R., Kejna, M., Araźny, A., Maszewski, R. (2012). Zróżnicowanie klimatów lokalnych Torunia – założenia projektu i wstępne wyniki badań. Roczniki Geomatyki X, 3 (55), 85–94.
• Kuttler, W., Weber, S., Schonnefeld, J., Hesselschwerdt, A. (2007). Urban/rural atmospheric water vapour pressure differences and urban moisture excess in Krefeld. Hermany, Int. J. Climatol., 27, s. 2005–2015.
• Lewińska, J. (red.) (1991). Klimat miasta. Vademecum urbanisty. Kraków: Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, 168.
• Lewińska, J. (2000). Klimat miasta. Zasoby, zagrożenia, kształtowanie. Kraków: Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, 151.
• Łukasiewicz, S. (2005). Temperatura i wilgotność powietrza w Ogrodzie Botanicznym UAM na tle wyników pomiarów stacji meteorologicznej Poznań Ławica. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią, Seria A – Geografia Fizyczna, 56, 83–92.
• Mayer, H., Matzarakis, A., Iziomon, M.G. (2003). Spatio-temporal variability of moisture conditions within the Urban Canopy Layer. Theor. Appl. Climatol. 76, 165–179.
• Niedźwiedź, T. (1981). Sytuacje synoptyczne i ich wpływ na zróżnicowanie przestrzenne wybranych elementów klimatu w dorzeczu górnej Wisły. Rozprawy habilitacyjne UJ, Kraków.
• Podstawczyńska, A. i Pawlak, W. (2006). Pomiary wybranych elementów meteorologicznych w kanionie ulicznym Łodzi. Annales UMCS, LXI, 43, Sectio B, 370–379.
• Przybylak, R. i Maszewski, R. (2009). Zmienność cyrkulacji atmosferycznej w Regionie Bydgosko-Toruńskim w latach 1881–2005. Acta Agrophysica, 14 (2), 427–448.
• Przybylak, R. i Maszewski, R. (2013). Katalog cyrkulacji atmosferycznej dla Regionu Bydgosko-Toruńskiego w okresie 1881–2012 (zbiór komputerowy), Toruń: Katedra Meteorologii i Klimatologii UMK.
• Stopa-Boryczka, M. (1992a). Deformacja pól zmiennych meteorologicznych przez zabudowę w Warszawie. Prace i Studia Geograficzne, 11, Warszawa, 39–73.
• Stopa-Boryczka, M. (1992b). Z badań klimatu Warszawy, Zakładu Klimatologii Uniwersytetu Warszawskiego. Prace i Studia Geograficzne, 11, 21–38.
• Unger, J. (1999). Urban-rural air humidity differences in Szeged, Hungary. Int. J. Climatol, 19, 1509–1515.