Dystrybucja uwagi wzrokowej kierowców na elementach drogi i jej wyposażenia

• Autorzy: Bichajło Lesław

Warianty tytułu

EN

Distribution of drivers visual attention on road elements and its equipment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule opisano wyniki badań okulograficznych kierowców w aspekcie percepcji przestrzeni drogi. Badania wykonano w warunkach rzeczywistych, analizując parametry postrzegania wzrokowego grupy 30 kierowców. Podano klasyfikację kluczowych dla orientacji kierowcy elementów drogi i jej wyposażenia, stanowiących podstawę oceny sytuacji drogowej i bieżącej aktualizacji realizowanego modelu jazdy.

EN

The article describes the results of eye-tracking tests of drivers in the aspect of road space perception. The tests were carried out in real conditions, analyzing the parameters of visual perception of a group of 30 drivers. The classification of the key elements of the road and its equipment for the driver’s orientation, constituting the basis for the assessment of the road situation and the current update of the implemented driving model, is given.

Słowa kluczowe

PL

percepcja wzrokowa drogi; fiksacje wzroku; okulografia; oznakowanie drogi

EN

road visual perception; eye fixation; occulography; road signing; road markings

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
• Czasopismo: Drogownictwo
• Rocznik: 2023
• Tom: Nr 5-7
• Strony: 21–--30
• Opis fizyczny: Bibliogr. 125 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Bichajło Lesław

• Politechnika Rzeszowska

• https://orcid.org/0000-0002-2463-9672

Bibliografia

• AASHTO, 2011. A Policy on Geometric Design of Highway and Streets. Washington, DC, American Association of State Highway and Transportation Officials.
• Angell, L. i inni, 2006. Driver Workload Metrics Project, Washington: National Highway Traffic Safety Administration.
• Asoh, T. i A., I., 2018. Occlusion method to evaluate visual distraction to be caused by using car navigation systems, brak miejsca: brak nazwiska
• Bałaj, B., 2011. Analiza i interpretacja ruchów oczu w skaningu wyobrażeniowym. Studia z Psychologii w KUL, pp. 169–188.
• Barańska, Z., 2000. Podstawy metod statystycznych dla psychologów. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Bassan, S., 2018. Evaluating the relationship between decision sight. European Transport, 68(8), pp. 1–17.
• Baumann, A., Keinath, A., Krems, J. i Bengler, K., 2004. Evaluation of in-vehicle HMI using occlusion techniques: experimental results and practical implications. Applied Ergonomics, Issue 35, pp. 197–205.
• Bichajło, L., 2005. Wpływ ukształtowania i wyposażenia mostu z dojazdami na percepcję wzrokową kierowców. Rozprawa doktorska red. Warszawa: Politechnika Warszawska.
• Bichajło, L., 2012. Obserwacja drogi i związane z nią stany uwagi wzrokowej kierowców. Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska, 59(3/IV), pp. 151–158.
• Bichajło, L., 2014. Przebieg postrzegania wzrokowego odcinka drogi jednojezdniowej. Logistyka, Issue 6, pp. 1901–1905.
• Bichajło, L., 2014. Przebieg postrzegania wzrokowego odcinka drogi jednojezdniowej na podstawie pomiarów okulometrycznych. Logistyka, Issue 6, pp. 1901–1905.
• Bichajło, L., 2017. Visual Perception by Drivers of the Advertisements Located at Selected Major Routes. Praga, IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, pp. 1–7.
• Bichajło, L. i Sandecki, T., 2005. Analiza wpływu ukształtowania i wyposażenia wybranych mostów z dojazdami na percepcję wzrokową kierowców. Drogi i Mosty, Issue 3, pp. 23–44.
• Bienias, N., 2017. Zebza.net Gestalt i projektowanie. [Online] Available at: http://zebza.net/gestalt-projektowanie [Data uzyskania dostępu: 20 08 2018].
• Bongiorno, N., Bosurgi, G., Pellegrino, O. i Sollazzo, G., 2017. How is the Driver’s Workload Influenced by the Road Environment. Procedia Engineering, Issue 187, pp. 5–13.
• Budzyński, M. i inni, 2016. Narzędzia zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury drogowej w Polsce. Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury JCEEA, XXXIII(63), pp. 153–160.
• Buswell, G. T., 1935. How people look at pictures.. Chicago: University of Chicago Press.
• Carpenter, J., 1998. Movements of the eyes. London: Pion.
• Carsten, O. i inni, 2005. Human Machine Interaction and the Safety of Traffic in Europe, brak miejsca: European Commission, Directorate-General for Energy and Transport (DG TREN).
• Cheng, J., Hao, Y., Guifang, S. i Xiaoming, H., 2011. Revision of calculation of stopping sight distance. The Baltic Journal of Road and Bridge Engineering, 6(2), pp. 96–101.
• Čičković, M., 2016. Influence of human behaviour on geometric Road design. Transportation Research Procedia, Tom 14, p. 4364 –4373.
• Coleen, S., 1994. Driver Eye Fixations on Rural Roads: Insight into Safe Driving Behavior, Ann Arbor: The University of Michigan, Transportation Research Institute.
• Crundall, D. i inni, 2012. Some hazards are more attractive than others: Drivers of varying experience respond differently to different types of hazard.. Accident Analysis & Prevention, Issue 45, pp. 600–609.
• Duchowski, A., 2007. Eye Tracking Methodology Theory and Practice. 2 red. Londyn: Springer-Verlag London Limited.
• Durth, W., 1974. Ein Beitrag zur Erweiterung des Modells für Fahrer, Fahrzeug und Straße in der Straßenplanung.. Bonn: Forschung Straßenbau und Strassenverkehrstechnik.
• Erke, A., Sagberg, F. i Hagman, R., 2007. Effects of route guidance variable message signs (VMS) on driver behaviour. Transportation Research Part F Traffic Psychology and Behaviour, Issue 10(6), p. 447–457.
• Eyesee, 2014. Eyesee. [Online] Available at: http://eyesee-research.com/blog/eye-tracking-history [Data uzyskania dostępu: 20 08
• 2018].
• Fisher, D. L., Rizzo, M., Caird, J. i Lee, J., 2017. Handbook of Driving Simulation for Engineering, Medicine, and Psychology. brak miejsca: CRC Press.
• Fisher, D., Rizzo, M., Caird, J. i Lee, J., 2011. Driving simulation for engineering, medicine, and psychology. Boca Raton: CRC Press.
• Gaca, S., 2002. Badania prędkości pojazdów i jej wpływu na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Kraków: Politechnika Krakowska.
• Gaca, S., Suchorzewski, W. i Tracz, M., 2009. Inżynieria ruchu drogowego. Teoria i praktyka.. pierwsze red. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności.
• Gaca, S., Suchorzewski, W. i Tracz, M., 2009. Inżynieria ruchu drogowego. Teoria i praktyka.. Warszawa: WKiŁ.
• Goldberg, H. J. W. A. M., 2003. Eye tracking in usability evaluation: A practitioner’s guide.. W: The mind’s eye: Cognitive and applied aspects of eye movement research. Amsterdam: Elsevier, pp. 493–516.
• Groege, J., 2000. Understanding Driving: Applying Cognitive Psychology to a Complex Everyday Task. Hove: Psychology Press.
• Haake, S., Brown, T., Caven, B. i Lee, J., brak daty Speech-based interaction with in-vehicle computers: the effect of speech-based e-mail on driver’s attention to the roadway. [Online] Available at: www.engineering.uiowa.edu [Data uzyskania dostępu: 10 12 2018].
• Harbluk, J. i Noy, Y., 2002. The Impact of Cognitive Distraction on Driver Visual Behaviour and Vehicle Control. Raport Transport Canada.
• Hecht, E., 2016. Optics. Boston: Addison-Wesley.
• Hogema, J., Kroon, L., Broeren, P. i Barrell, J., 2015. European Sight Distances in perspective – EUSight. Parameter Study Report., brak miejsca: Conference of European Directors of Roads (CEDR).
• Hole, G., 2007. The Psychology of Driving. London: Psychology Press.
• Hole, G., 2009. The psychology og driving. Londyn: Psychology Press.
• ISO-15007-2, 2014. Road vehicles - Measurement of driver visual behaviour with respect to transport information and control systems –– Part 2: Equipment and procedures. brak miejsca:brak nazwiska
• ISO-16673, 2017. Road vehicles — Ergonomic aspects of transport information and control systems — Occlusion method to assess visual demand due to the use of in-vehicle system. brak miejsca-:brak nazwiska
• ISO-16673, N., 2007. Road vehicles – Ergonomic aspects of transport information and control systems – Occlusion method to assess visual demand due to the use of in-vehicle systems. brak miejsca: brak nazwiska
• Jamroz, K., 2011. Metoda zarządzania ryzykiem w inżynierii drogowej. Gdańsk: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.
• Jamroz, K., Żukowska, J., Mackun, T. i Rychlewska, J., 2015. Road safety risks arising from advertisement located along the road. Drogownictwo, Issue 4–5, pp. 134–142.
• Jamroz, K., Żukowska, J., Mackun, T. i Rychlewska, J., 2015. Zagrożenia dla uczestników ruchu drogowego stwarzane przez reklamy widziane z drogi.. Drogownictwo, pp. 134–142.
• Kenyon, A., 1985. A soft contact lens search coil for measuring eye movements. Vision Research, 25(11), pp. 1629–1633.
• Kieć, M., 2014. Zastosowanie techniki konfliktów ruchowych jako miary pośredniej w ocenie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Logistyka, Issue 6, pp. 5395–5404.
• Kircher, K. i Ahlström, C., 2015. Evaluation of methods for the assessment of minimum required attention, brak miejsca: brak nazwiska
• Kircher, K. i Ahlstrom, C., 2016. Minimum Required Attention: a human-centered approach to driver inattention. Human Factors: The Journal of the Human Factors and Ergonomics Society, 59(3), pp. 471–484.
• Kircher, K. i Ahlstrom, C., 2018. Evaluation of methods for the assessment of attention while driving. Accident Analysis and Prevention, Issue 114, pp. 40–47.
• Layton, R., 2012. Decision Sight Distance. [Online] Available at: https://cce.oregonstate.edu/sites/cce.oregonstate.edu/files/12--3-decision-sight-distance.pdf [Data uzyskania dostępu: 10 10 2018].
• Lee, J., Caven, B., Haake, S. i Brown, T., 2001. Speech-based interaction with in-vehicle computers: the effect of speech-based e-
• -mail on drivers’ attention to the roadway.. Human Factors: The Journal of the Human Factors and Ergonomics Society, Tom 43, pp. 631–640.
• Lee, J. i inni, 2013. Detection of driver distraction using vision-based algorithms. Seul, brak nazwiska
• Lindsay P.H., N. D., 1991. Procesy przetwarzania informacji u człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Łobonow, E., 1972. Projektirowanije i izyskanija piereseczenii awtomobilnych dorog. Maskwa: Transport.
• Maltz, M. i Shinar, D., 1999. Eye Movements of Younger and Older Drivers.. Human Factors. The Journal of the Human Factors and Ergonomics Society, 41(1), pp. 15–25.
• Mansikka, H., Virtanen, K. i Harris, D., 2018. Comparison of NASA-TLX scale, Modified Cooper-Harper scale and mean inter-beat interval as measures of pilot mental workload during simulated flight tasks. Ergonomics, Issue 4, pp. 1–22.
• Mastalski, A. S., 2016. Sakadometryczna analiza wiersza. Ogólne założenia teoretyczne do badań empirycznych.. Naurolingwistyka Praktyczna, Issue 2, pp. 108–125.
• McCarley, J. i inni, 2001. Conversation Disrupts Visual Scanning of Traffic Scenes. [Online] Available at: http://www.psych.utah.edu/
• AppliedCognitionLab/ViV_2001.pdf [Data uzyskania dostępu: 10 10 2017].
• McFedries, P., 2015. Excel. Wykresy, analiza danych, tabele przestawne. Gliwice: Helion.
• McGee, H., 1979. Decision Sight Distance for Highway Design and Traffic Requirements. [Online] Available at: http://onlinepubs.trb.org/Onlinepubs/trr/1979/736/736-003.pdf [Data uzyskania dostępu: 02 02 2019].
• Medyńska-Gulij, B., 2007. Legenda i zasady gestaltyzmu w graficznym projektowaniu treści mapy. Polski Przegląd Kartograficzny, 39(2), pp. 137–145.
• Mestre, D., 2007. Visual factors in driving. [Online] Available at: http://www.ism.univmed.fr/mestre/publications/2007/visual%20factors%20in%20driving.pdf
• Miura, T., 1990. Active function of eye movement and useful field of view in a realistic setting.. W: From eye to mind. Information. Amsterdam: Elsevier, pp. 119–127.
• Moczko, J. i Kraner, L., 2001. Cyfrowe metody przetwarzania sygnałów biomedycznych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.
• Mourant, R., Feng-Ji, T., Al Shihabi, T. i Jaeger, B., 2001. Divided attention Ability of Young and Older Drivers. Transportation Research Record, 1779(06).
• Ober, J., 2001. Wykłady w Politechnice Warszawskiej i Politechnice Rzeszowskiej. brak miejsca:brak nazwiska
• Ober, J., Dylak, J., Gryncewicz, W. i Przedpełska-Ober, E., 2009. Sakkadometria – nowe możliwości oceny stanu czynnościowego ośrodkowego układu nerwowego. NAUKA, Issue 4, pp. 109–135.
• Ober, J. i Ober, J., 2000. Ruch oka i metody jego pomiaru. Warszawa, PAN-Exit, pp. 909–934.
• Ober, J. i inni, 2001. Metoda detekcji sakad w sygnale ruchu oka w celu oceny intensywności sakadycznej. Warszawa, Polska Akademia Nauk.
• Ober, J. i inni, 2001. Monitorowanie parametrpów psychofizycznych operatora systemu – multisensor “Jazz”. Warszawa, Instytut Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej PAN, pp. 436–441.
• Obwieszczenie, 2016. Obwieszczenie ministra infrastruktury i budownictwa w sprawie jednolitego tekstu rozporządzenia w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. Warszawa: Sejm RP.
• Poole, A. i Ball, L. J., 2004. Eye Tracking in Human Computer Interaction and Usability Research: Current Status and Future Prospects. Encyclopedia of Human Computer Interaction.
• Proctor, R. i van Zandt, T., 2018. Human Factors in Simple and Complex Systems. London: CRC Pres.
• Rabiej, M., 2018. Analizy statystyczne z programami Statistica i Excel. Gliwice: Helion.
• Rakauskas, M., Gugert, y. .. i Ward, N., 2014. Effects of naturalistic cell phone conversations on driving performance. Journal of safety research, 35(4), pp. 453–464.
• Rasmusen, J., 1987. Skills, rules, and knowledge; Signals, signs, and symbols, and other distinctions in human performance models. brak miejsca, brak nazwiska, pp. 257–266.
• Rayner, K., 2009. Eye movements and attention in reading, scene perception, and visual search. The quarterly journal of experimental psychology, 62(8), pp. 1457–1506.
• Rayner, K., 2009. Eye Movements and Attention in Reading, Scene Perception, and Visual Search.. Quarterly Journal of Experimental Psychology, Issue 62, pp. 1457–1506.
• Rayner, K. i inni, 2007. Eye Movements during Information Processing Tasks. Individual Differences and Cultural Effects. Vision Res, pp. 2714–2726.
• Reagan, M., Lee, J. i Young, K., 2009. Drivers distraction: theory, effects and mitigation. Boca Raton: CRC Press.
• Recarte, M. i Nunes, L., 2000. Effects of verbal and spatial – imagery tasks on eye fixatioons while driving. Journal of Experimental Psychology, 6(1).
• Regan, M., Lee, J. i Young, K., 2009. Driver distraction. Theory, Effects and Mitigation. Boca Raton: CRC Press.
• Reimer, B., 2009. Tunneling, Impact of Cognitive Task Complexity on Drivers’ Visual Tunneling. Transportation Research Record Journal of the Transportation Research Board, pp. 2138 (2138) 13–19.
• RTS6, 2001. Guidelines for visibility at driveways RTS 6, brak miejsca: Land Transport Safety Authority, Nowa Zelandia.
• SAE J-2396, 2017. Definitions and Experimental Measures Related to the Specification of Driver Visual Behavior Using Video Based Techniques. [Online] Available at: https://www.sae.org/standards/content/j2396_201705/ [Data uzyskania dostępu: 20 03 2019].
• Salthouse, T. i Ellis, C., 1980. Determinants of eye-fixation duration. American Journal of Psychology, pp. 207–234.
• Sandecki, T., 1976. Projektowanie dróg. Kryterium względnego odchylenia kątowego. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności,.
• Schneider, W. i Shiffrin, R., 1997. Controlled and automatic human information proccessing: Psychological Review, and a general theory. Psychological Review, Issue 84, pp. 1–66.
• Sendek-Matysiak, E., 2017. Influence of roadside illuminated advertising on drivers’ behavior. The Archives of Automotive Engineering – Archiwum Motoryzacji, Issue 77(3), pp. 149–162.
• Senders J.W., K. A. ,. L. W. D. C. W. J., 1967. The attentional dem and of automobile driving. Highw. Res. Rec., Issue 195, pp. 15–33.
• Shiffrin, R. i Schneider, W., 1997. Controlled and automatic human information proccessing: II. Perceptual learning, automatic attending, and a general theory. Psychological Review, pp. 1207–190.
• Shinar, D., 2017. Traffic Safety And Human Behavior. Bingley: Emerald Publishing.
• Shinar, D., Rockwell, T. i Malecki, J., 2007. The effects of changes In driver perception on rural curve negotiation. Ergonomics, Tom 23(3), p. 263–275.
• Shinar, D., Żakowska, L., Devar, R. i Summala, H., 2003. Traffic sign symbol comprehension: a cross-cultural study. rgonomics, Tom 46(15), pp. 1549–1565.
• Sibert, J. L. G. M. L. R. A., 2000. The Reading Assistant: Eye gaze triggered auditory prompting for reading remediation. Nowy Jork, ACM Press, pp. 101–107.
• Sodhi, M. i inni, 2002. On-road driver eye movement tracking using head-mounted devices. New York, ACM, pp. 61–68.
• Sodhi, M. i inni, 2002. On-road driver eye movement tracking using head-mounted devices. New Orleans, Louisiana, Association for Computing Machinery, pp. 61–68.
• Sternberg, R., 2001. Psychologia poznawcza. Warszawa: WSiP.
• Strayer, D. i Johnston, W., 2001. Driven to Distraction: Dual-Task Studies of Simulated Driving and Conversing on a Cellular Telephone. Psychological Science, 12(6), pp. 462–466.
• Sullmann, K. i Dorn, D., 2017. Advances in Traffic Psychology. London: CRC Press.
• Szagała, P., Olszewski, P., Czajewski, W. i Dąbkowski, P., 2016. Ocena bezpieczeństwa na przejściach dla pieszych przy pomocy analizy obrazu video. Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury JCEEA, XXXIII(63), pp. 331–341.
• Szczuraszek, T., 2008. Prędkość pojazdów w warunkach drogowego ruchu swobodnego. Warszawa: Komitet Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN.
• Szczuraszek, T., Kempa, J. i Olenkowicz-Trempała, P., 2016. Enhancement of road safety by improving the process of road infrastructure designing. Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury JCEEA, XXXIII(63), pp. 259–366.
• Targosiński, T., 2017. WYbrane aspekty oddziaływania reklam na kierowców w rzeczywistym ruchu drogowym. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, Issue 119, pp. 455–466.
• Tarnowski, A. i inni, 2019. Projekt ROADVERT – Wpływ reklam na poziom bezpieczeństwa ruchu drogowego. Transport Miejski i Regionalny, Issue 1.
• Tarnowski, A., Gąsiorek, K. i Harasimczuk, J., 2018. The influence of attention distraction on the drivers’ behaviour. brak miejsca, MATEC Web of Conferences, pp. 1–8.
• Tarnowski, A. i inni, 2019. Projekt ROADVERT – Wpływ reklam na poziom bezpieczeństwa ruchu drogowego. Transport Miejski i Regionalny, Issue 1.
• Tarnowski, A. i Soluch, P., 2013. O metodologii badań eyetrackingowych. Lingwistyka Stosowana, Issue 7, pp. 115–134.
• Tijerina, L. i inni, 2000. Driver Distraction with Telecommunications and Route Guaidance Systems, Washington: National Highway Traffic Safety Administration.
• Tobii, 2018a. Tobii. [Online] Available at: https://www.tobiipro.com/learn-and-support/learn/eye-tracking-essentials/how-do-tobii--eye-trackers-work/ 13.07.2018 [Data uzyskania dostępu: 18 07 2018].
• Tobii, 2018. tobiipro.com. [Online] Available at: https://www.tobiipro.com/learn-and-support/learn/eye-tracking-essentials/types-of--eye-movements
• TobiiPro, 2018. [Online] Available at: https://connect.tobiipro.com/s/article/When-do-I-use-the-I-VT-Attention-filter?language=en_US [Data uzyskania dostępu: 24 06 2018].
• Tsimhoni, O., 2003. Time-sharing of a visual in-vehicle task while driving: findings from the task occlusion method, Ann Arbor: The University of Michigan Transportation Research Institute (UMTRI).
• Underwood, G., 2000. In-Depth Study of Young Novice Drivers. Bristol, DTLR.
• Underwood, G. i Radach, R., 1998. Eye Guidance and Visual Information Processing: Reading, Visual Search, Picture Perception and Driving. W: Eye Guidance in reading and Scene Perception. Brak miejsca:Elsevier.
• van der Lans, R., Wedel, M. i Pieters, R., 2011. Defining eye-fixation sequences across individuals and tasks: the Binocular Individual Threshold (BIT) alghoritm. Bahavior Research Methods, 43(1), pp. 239–257.
• Żakowska, L., 2004. Driver’s perception of traffic signs: a case study In Poland. The Asian Journal of Transport and Infrstructure, Special edition, Issue 11/1, pp. 75–84.
• Żakowska, L., Calvi, A. i D’Amico, F., 2008. Zaawansowane metody symulacji w rozwiązywaniu interdyscyplinarnych problemów planowania i projektowania przestrzeni transportu. Czasopismo Techniczne, pp. 87–99.
• Żakowska, L. i Piwowarczyk, M., 2016. Wizualizacja w transporcie – wpływ pola widzenia na postrzeganie obiektów przez kierowcę podczas dynamicznej symulacji otoczenia drogi. The Journal of Polish Society for Geometry and Engineering Graphics, Issue 28, pp. 51–61.
• Żukowska, J. i Mackun, T., 2018. Analysis of the relationship between the length of eye fixation and the parameters of advertisements visible from the road. Gdańsk, MATEC Web of Conferences, pp. 1–9.