Prezbiterium dawnego kościoła kanoników regularnych w Górce koło Sobótki : uwagi w kontekście odkrytych pochówków

• Autorzy: Stala K.

Warianty tytułu

EN

The chancel of the former church of Canons Regular in Górka near Sobótka (Poland) : remarks on discovered burial grounds

• Konferencja: Forum Architecturae Poloniae Medievalis (2 ; 2009 ; Kraków)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niniejszy artykuł skupia się przede wszystkim na badaniach prowadzonych we wnętrzu prezbiterium tzw. dawnego kościoła w obrębie kompleksu zamkowego w Górce. W wyniku przeprowadzonych prac odsłonięto tam kamienny ołtarz romański oraz trzy jednoczasowe pochówki, umieszczone we wkopach grobowych rozmieszczonych równolegle względem siebie na całą szerokość badanego pomieszczenia. Przypuszcza się, że eksplorowane pochówki mają charakter wtórny. Obecnie prowadzi się badania genetyczne w celu ustalenia stopnia pokrewieństwa pomiędzy zmarłymi. Jednocześnie kompleksowe badania w obrębie zarówno prezbiterium, jak i tzw. nawy dawnego kościoła doprowadziły do wniosków o dwufazowości najstarszej budowli kamiennej oraz o zmianie jej funkcji ze świeckiej, która miała charakter pierwotny, na sakralną.

EN

The following article is focused mainly on research conducted in the inner chancel of the so-called “old church” in the castle complex in Górka. The excavation works led to uncovering of a Romanesque altar and three burials from the same period placed in grave pits situated parallel to each other, taking the whole width of the room. It is supposed that the burial grounds are secondary. Currently generic examinations are taking place in order to determine the degree of kinship of the deceased. Simultaneously, the comprehensive research done both in the chancel, and in the nave of the “old church” led to conclusion that so-called “old church” had at the beginnig a secular character and than it was transformed into Canons Regular church, getting its sacral function.

Słowa kluczowe

PL

palatium możnowładcze; budowla dwufazowa; kanonicy regularni

EN

nobles’ residence; two-phases building; Canons Regular

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2011
• Tom: R. 108, z. 7-A
• Strony: 471--486
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., il.

Twórcy

autor

Stala K.

• Wydział Architektury, Instytut Historii Architektury i Konserwacji Zabytków, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• [1] Bieniek S., Piotr Włostowic, postać z dziejów średniowiecznego Śląska, Warszawa 1965.
• [2] Bieniek S., W sprawie grobowca Piotra Włostowica, „Roczniki Sztuki Śląskiej”, III, Wrocław 1965.
• [3] Chronica abbatum Beatae Virginis in Arena, Breslau 1839.
• [4] Czypionka V., Das Marienkloster des Augustiner Chorherren in Gorka am Zobten, „Zeitschrift des Vereines für Geschichte Schlesiens“, 1924.
• [5] Furmankiewiczówna K., Grobowiec Piotra Włostowica i jego zony Marii, Sprawozdania z czynności i posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności, t. XXXII, 1927.
• [6] Hołubowicz W., Z badań na Ślęży w 1949 roku, „Studia Wczsnośredniowieczne”, 1, 1952.
• [7] Kadłuczka A., Stala K., Relikty romańskiego obiektu w Sobótce-Górce i problem jego pierwotnej funkcji, [w:] I Forum Architecturae Poloniae Medievalis, red. K. Stala, Kraków 2007.
• [8] Knoetel P., Das Augustinerchorherrenstift und die Steinbilder des Zobtenberges, „Zeitschrift der Vereins für Geschichte Schlesiens“, 62, 1928.
• [9] Knoetel P., Hellmich N., Lustig G., Geschwendt F., Zur Zobtenfrage, „Altschlesiche Blaetter“, 4, 1929.
• [10] Kodeks Dyplomatyczny Śląska, t. I, nr 22, Wrocław 1956-1964.
• [11] Kozaczewski T., Jednonawowe kościoły romańskie na Dolnym Śląsku, „Zeszyty Naukowe Politechniki Wrocławskiej”, 16, Architektura 2, 1957, 33-60.
• [12] Kozaczewski T., Wiejskie kościoły parafialne XIII wieku na Śląsku, Wrocław 1995.
• [13] Kwiatkowska-Kopka B., Stala K., Ratownicze badania archeologiczno-architektoniczne o charakterze sondażowym na stanowisku Sobótka Górka, [w:] I Forum Architecturae Poloniae Medievalis, red. K. Stala, Kraków 2007.
• [14] Moepert A., Peter Wlast und die Stiftung des Augustinerkloster auf dem Zobten, „Archiv für Schlesiche Kirchengeschichte“, 4, 1939.
• [15] Schulte W., Zu dem Steinalterturmern am Zobten, „Schlesiens Vorzeit in Bild und Schrift“, N.F.1, 1900.
• [16] Spominki Wrocławskie, [w:] „Monumenta Poloniae Historica”, t. 3, Lwów 1878.
• [17] Stala K., Palatium możnowładcze Piotra Włostowica? Rekonstrukcja najstarszej fazy budowli romańskiej w Sobótce-Górce na podstawie najnowszych wyników badań archeologiczno-architektonicznych, „Wiadomości Konserwatorskie”, nr 27/2010.
• [18] Stala K., Ecclesia de novo constructa. Kościół kanoników regularnych w Górce koło Sobótki. Rekonstrukcja drugiej fazy przebudowy palatium możnowładczego Piotra Włostowica, „Wiadomości Konserwatorskie”, nr 28/2010.
• [19] Świechowski Z., Architektura romańska w Polsce, Warszawa 2000, 222-223.
• [20] Świechowski Z., Katalog architektury romańskiej w Polsce, Warszawa 2009.
• [21] Wiewióra M., Zespół klasztorny kanoników regularnych w Trzemesznie w świetle badań archeologiczno-architektonicznych, Toruń 2000.