Ideogramy rekonstrukcji i wirtualne modele przestrzenne tworzone na bazie historycznych map topograficznych w badaniach zabytkowych zespołów rezydencjonalno-ogrodowych

• Autorzy: Urbański P. , Walerzak M. , Wilkaniec A. , Rosada A.

Warianty tytułu

EN

Reconstruction ideograms and virtual spatial models created on the basis of historical topographic maps in the research on historic residence-park complexes

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

W badaniach historycznej zieleni komponowanej wykorzystywane są różne techniki komputerowe, między innymi tworzenie ideogramów rekonstrukcji oraz wirtualnych modeli przestrzennych. Wykonywane są one na podstawie historycznych materiałów kartograficznych, wśród których na szczególną uwagę zasługują mapy pruskie Urmesstischblätter i Messtischblatter, dostarczające niezwykle cennych i niejednokrotnie trudno dostępnych informacji dotyczących układu kompozycji przestrzennej. W artykule zaprezentowano przykłady postępowania na wybranych obiektach badań. Tworzenie tego typu opracowań jest niezwykle przydatne w procesie badań, analiz i dokumentacji historycznego stanu obiektów zabytkowych, a także jest istotnym materiałem do dalszych analiz związanych z rewaloryzacją i kreacją krajobrazu kulturowego.

EN

In the research on historic, composed green areas various computer technologies are applied, including among others reconstruction ideograms and virtual spatial models. They are created on the basis of historical cartographic materials, among which Prussian maps Urmesstichblatts and Messtischblatts deserve special attention as they provide extraordinarily useful and often otherwise unavailable information concerning the system of spatial composition. The article presents a method of procedure on the example of selected research objects. Such studies are extremely useful in the process of research, analyses and documentation of the authentic state of historical sites. Moreover, they provide a significant material for further analyses concerning revalorisation and creation of the cultural landscape.

Słowa kluczowe

PL

mapa topograficzna; Messtischblätter; model rekonstrukcji; Urmesstischblätter

EN

topographic map; Messtischblatts; model of reconstruction; Urmesstischblatts

• Wydawca: Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie ; Politechnika Krakowska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 45
• Strony: 151--167
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., mapy, rys.

Twórcy

autor

Urbański P.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Katedra Terenów Zieleni i Architektury Krajobrazu

autor

Walerzak M.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Katedra Terenów Zieleni i Architektury Krajobrazu

autor

Wilkaniec A.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Katedra Terenów Zieleni i Architektury Krajobrazu

autor

Rosada A.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Katedra Terenów Zieleni i Architektury Krajobrazu

Bibliografia

• 1. Furmanik, B., Park Skaryszewski im. I. J. Paderewskiego w Warszawie. W: Parki i ogrody zabytkowe, ochrona i konserwacja. Ogród Branickich w Białymstoku – historia rewaloryzacji. Red. A. Pieciul, J. Koller-Szumska, S. Wicher. Wyd. Urząd Miejski w Białymstoku, Białystok, 2011, s. 352-365.
• 2. Libicki M., Libicki P., Dwory i pałace wiejskie w Wielkopolsce, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2010.
• 3. Lorek D., Kartograficzny zapis przestrzeni historycznej w korelacji ze źródłami pisanymi, Badania Fizjograficzne, R. V, seria A, t. 65/2015, UAM PTPN, Poznań 2014, s. 205-2014.
• 4. Lorek D., Potencjał informacyjny map topograficznych Urmestischblätter z lat 1822-33 z terenu Wielkopolski. Zakład Graficzny UAM, Poznań, 2011.
• 5. Majdecki L., Ochrona i konserwacja zabytkowych założeń ogrodowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
• 6. Sikora, D., Konserwacja ogrodów regularnych XVII i XVIII w. Ser. Doktoraty Katedry Sztuki Krajobrazu SGGW. Wyd. Sztuka Ogrodu Sztuka Krajobrazu Beata J. Gawryszewska, Warszawa 2011.
• 7. Walerzak M., Analiza kompozycji przestrzennej i powiązań widokowych w procesie wartościowania historycznych układów ogrodowych na wybranych przykładach z terenu Polski, W: Wartościowanie w ochronie i konserwacji zabytków, Red. B. Szmygin, Wyd. PKN ICOMOS, Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków, Urzędu Miasta Stołecznego Warszawa, Politechnika Lubelska, Warszawa-Lublin 2012, s. 233-242.
• 8. Walerzak M., Historic Palace-Garden Projects as a special element of the Polish Cultural Landscape, A Special Element in its Surroundings, Wydawnictwo WSEiZ, Warszawa 2012, 79-86.
• 9. Walerzak M. T., Krzyżaniak M., Urbański P., Świerk D., Zmiany własnościowe i parcelacja działek jako przyczynek do degradacji substancji zabytkowej na przykładzie zespołu dworsko- -pałacowego w Morasku, Czasopismo Techniczne, z. 5-A/2015, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2015, s. 305-315.
• 10. Walerzak M., Krzyżaniak M., Świerk D., Urbański P., Aspekty kompozycji parku w Smolicach i jego powiązań widokowych ze współczesnym krajobrazem, Architektura Krajobrazu, nr 1/2014 (42), Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław 2014, s. 42-53.
• 11. Walerzak M., Krzyżaniak M., Świerk D., Urbański P., Losy historycznych kompozycji ogrodowych włączanych w granice miasta Poznania na przykładzie zespołu pałacowo-parkowego w Naramowicach, Historyczne i współczesne ogrody w krajobrazie miast. Czasopismo Techniczne, z 6-A/2012, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2012, s. 119-126.
• 12. Walerzak M. T., Wilkaniec A., Rosada A., Urbański P., Chronologia przekształceń układu kompozycji założenia ogrodowego w Konarzewie, Czasopismo Techniczne, z.1-A/2016, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2016, s. 97-110.
• 13. Wildner-Nurek, I., Zasady postępowania konserwatorskiego na przykładzie rewaloryzacji rezydencji Tyszkiewiczów w Zatroczu na Litwie. W: Parki i ogrody zabytkowe, ochrona i konserwacja. Ogród Branickich w Białymstoku – historia rewaloryzacji. Red. A. Pieciul, J. Koller-Szumska, S. Wicher. Wyd. Urząd Miejski w Białymstoku, Białystok, 2011, s. 366-378.
• 14. Wilkaniec A., Walerzak M., Gładczak M., Kompozycja i układ przestrzenny parku historycznego na tle historii i przekształceń majątku i wsi Dąbrówka w powiecie poznańskim, Nauka Przyroda Technologia, t. 9, z. 4, Poznań 2015.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).