Działalność ratowniczych organizacji pozarządowych w Polsce na przykładzie Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego

• Autorzy: Ciekanowski Zbigniew , Ochyra Patryk , Marjański Andrzej , Żurawski Sławomir

Identyfikatory

DOI

10.55676/asi.v3i1.40

Warianty tytułu

EN

Activities of non-governmental rescue organizations in Poland on the example of Tatra Mountains Volunteer Rescue Service

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem niniejszego artykułu była charakterystyka działalności organizacji pozarządowych na przykładzie Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Za cel obrano również określenie wpływu działalności tychże organizacji na budowanie bezpieczeństwa wewnętrznego państwa oraz poczucia bezpieczeństwa obywateli. W pierwszej części opisano organizacje pozarządowe, ich rolę dla współczesnych państw, ramy prawne, w jakich funkcjonują, oraz określono ich definicje. Kolejno wyodrębnione zostały organizacje działające jako społeczne organizacje ratownicze, przedstawiono ich charakterystykę, przykładowe podmioty, a także ich udział w zarządzaniu kryzysowym. W głównej części skupiono się na ratownictwie górskim, omawiając jego działalność, biorąc za przykład interwencje podejmowane przez Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe w 2022 r. Główny problem przedstawiono w formie pytania: Jaki wpływ ma działalność społecznych organizacji ratunkowych na budowanie bezpieczeństwa wewnętrznego państwa oraz poczucia bezpieczeństwa obywateli? Dla tak sformułowanego problemu badawczego przyjęto następującą hipotezę badawczą: Przypadki incydentów rejestrowanych w ostatnich latach oraz efektywna działalność TOPR wobec zaistniałych incydentów jest niezbitym dowodem na wpływ tego rodzaju organizacji na poziom bezpieczeństwa wewnętrznego państwa oraz poczucia bezpieczeństwa obywateli. W celu uzyskania odpowiedzi na postawiony problem badawczy posłużono się metodami jakościowymi. W ramach badania skorzystano z najnowszych statystyk dotyczących działalności społecznych organizacji ratunkowych przedstawionych w dokumentach i raportach w latach 2018-2022, a także przeprowadzono analizę w oparciu o artykuły naukowe z ostatnich lat. Informacje pozyskane zostały również z krajowych aktów prawnych.

EN

The purpose of this article is to characterize the activities of non-governmental organizations on the example of the Tatra Mountains Volunteer Rescue Service. The purpose was also to determine the impact of the activities of these organizations, on building the internal security of the state and the sense of security of citizens. The first part describes non-governmental organizations, their role for modern states and the legal framework in which they operate, as well as defining them. Subsequently, organizations operating as social rescue organizations are distinguished, their characteristics, example entities, as well as their participation in crisis management are presented. The main part focuses on mountain rescue, discussing its activities, taking as an example the interventions undertaken by the Tatra Voluntary Rescue Service in 2022. The main problem was formulated: How does the activity of social rescue organizations affect the construction of internal security of the state and the sense of security of citizens? For the research problem formulated in this way, the following research hypothesis was adopted: The incidents recorded in recent years and the effective activity of TOPR in the face of the incidents that have occurred, is clear evidence of the impact of this type of organization on the level of internal security of the state and the sense of security of citizens. Qualitative methods were used to obtain answers to the research problem posed. The study made use of the latest statistics on the activities of social emergency organizations presented in documents and reports in 2018–2022, and an analysis based on scientific articles from recent years was conducted. Information was also obtained from national legal acts.

Słowa kluczowe

PL

bezpieczeństwo; fundacja; organizacja; ratownictwo; sektor

EN

security; foundations; organizations; rescue; sector

• Wydawca: Wydawnictwo Lotniczej Akademii Wojskowej
• Czasopismo: Aviation and Security Issues
• Rocznik: 2023
• Tom: No. 1
• Strony: 129--150
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Ciekanowski Zbigniew

• Zbigniew Akademia Bialska im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej

• https://orcid.org/0000-0002-0549-894X

autor

Ochyra Patryk

• Menadżerska Akademia Nauk Stosowanych w Warszawie

• https://orcid.org/0000-0001-8991-4068

autor

Marjański Andrzej

• Uniwersytet WSB Merito w Toruniu Wydział Studiów Stosowanych w Łodzi

• https://orcid.org/0000-0001-6534-2632

autor

Żurawski Sławomir

• Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Chełmie

• https://orcid.org/0000-0001-9527-3391

Bibliografia

• Artykuły i monografie:
• Bryce H.J., Financial and Strategic Management for Nonprofit Organizations, Fourth Edition, De Gruyter, Berlin 2017.
• Chrabańska-Czerwińska A., Organizacyjno-prawne problemy działalności TOPR i HZS. Analiza komparatywna, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2020, nr 392.
• Ciekanowski Z., Podstawy zarządzania bezpieczeństwem państwa, PWSTE, Jarosław 2019.
• Drabik I., Rola i znaczenie organizacji pozarządowych w zarządzaniu kryzysowym, „Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Zarządzanie” 2015, nr 20.
• Janoś-Kresło M., Organizacje pozarządowe na rynku usług społecznych w Polsce, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2013.
• Lee Z., Bourne H., Managing Dual Identities in Nonprofit Rebranding: An Exploratory Study, „Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly” 2017, vol. 46, z. 4.
• Leś E., Od filantropii do pomocniczości. Studium porównawcze rozwoju i działalności organizacji społecznych, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2000.
• Morawski A., Rola organizacji pozarządowych w procesie zarządzania kryzysowego, „Kwartalnik Naukowy OAP UW »e-Politikon«” 2013, nr 6.
• Morawski A., Wykorzystanie potencjału organizacji pozarządowych w procesie zarządzania kryzysowego, UW, Warszawa 2014.
• Rogaczewska K., Organizacje pozarządowe w polityce międzynarodowej, UWr, Wrocław 2015.
• Schmidt J., Rozwój organizacji pozarządowych. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Akademickie SEDNO, Warszawa 2012.
• Zgajewska-Rytelewska E., Trzeci sektor w zarządzaniu kryzysowym, „Kultura Bezpieczeństwa Nauka - Praktyka - Refleksje” 2017, nr 28.
• Akty i dokumenty prawne:
• Regulamin Straży Ratunkowej Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego z dnia 17 lipca 2021 r.
• „Statut Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego z dnia 28 października 2017 r.
• Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2003 r., nr 96, poz. 873).
• Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. z 2006 r., nr 191, poz. 1410).
• Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz.U. z 2007 r., nr 89, poz. 590).
• Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich (Dz.U. z 2011 r., nr 208, poz. 1241).
• Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych (Dz.U. z 2011 r., nr 208, poz. 1240).
• Źródła internetowe:
• https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/gospodarka-spoleczna-wolontariat/gospodarka-spoleczna-trzeci-sektor/dzialalnosc-stowarzyszen-i-podobnych-organizacji-spolecznych-fundacji-spolecznych-podmiotow-wyznaniowych-oraz-samorzadu-gospodarczego-i-zawodowego-w-2020-r-wyniki-wstepne,3,9.html.
• https://www.rynek-lotniczy.pl/wiadomosci/topr-podsumowal-dzialalnosc-ratownicza-w-2022-r-16786.html.
• https://www.topr.pl/index.php/statystyka.