Analiza porównawcza gazomierzy miechowych i termicznych w realnych warunkach eksploatacji

• Autorzy: Pinkas Marek

Identyfikatory

DOI

10.15199/17.2020.12.2

Warianty tytułu

EN

Comparative analysis of diaphragm and thermal gas meters under real operating conditions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule dokonano przeglądu prawa polskiego i europejskiego i w ten sposób potwierdzono, iż gazomierze termiczne mogą być stosowane do rozliczeń w Polsce na takich samych zasadach jak gazomierze miechowe. Wskazano przy tym na niezgodność taryf gazowych z Rozporządzeniem o Taryfach, polegającą na dopuszczeniu braku korekcji na Nm3 przy niskim ciśnieniu. Dokonano szerokiego porównania gazomierzy miechowych i termicznych. Udowodniono, że w przypadku gazomierzy termicznych sumaryczne błędy w rzeczywistych warunkach pomiaru znacząco wykraczają poza zasady rzetelnego pomiaru. W związku z tym gazomierze miechowe nie powinny być stosowane bez wbudowanej korekcji temperatury oraz tabelarycznej korekcji ciśnienia. Wprowadzenie zmian wymaga przy tym większego zaangażowanie URE jako regulatora rynku oraz GUM w kontroli pomiarów gazu w warunkach eksploatacji.

EN

The article reviews Polish and European law and thus confirms that thermal gas meters can be used for settlements in Poland on the same basis as diaphragm gas meters. It pointed out that the gas tariffs do not comply with the Regulation on Tariffs, which consists in allowing no correction for Nm3 at low pressure. A broad comparison of diaphragm and thermal gas meters was made. It was proved that in the case of thermal gas meters, total errors in actual measurement conditions significantly exceed the principles of reliable measurement. Therefore, diaphragm gas meters should not be used without built-in temperature correction and tabulated pressure correction. The introduction of the changes requires a greater involvement of URE as a market regulator and GUM in controlling gas measurements under operating conditions.

Słowa kluczowe

PL

gazomierze miechowe; gazomierz termiczny; błędy rozliczeń; pomiar masowy; taryfy gazowe

EN

diaphragm gas meters; thermal gas meter; settlement errors; mass measurement; gas tariffs

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Gaz, Woda i Technika Sanitarna
• Rocznik: 2020
• Tom: Nr 12
• Strony: 10--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 65 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Pinkas Marek

• Górnośląski Zakład Obsługi Gazownictwa

Bibliografia

• [1] Dyrektywa parlamentu europejskiego i rady 2014/32/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do udostępniania na rynku przyrządów pomiarowych, wersja PL. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 96/149.
• [2] DRAFT prEN 17526, Gas metres - Thermal - mass flow - meter based gas meter.
• [3] Dudek Adrian, Jacek Jaworski. 2017. „Wpływ warunków temperaturowych otoczenia na wymianę ciepła w przemysłowych gazomierzach miechowych” NAFTA-GAZ, ROK LXXIII, Nr 5.
• [4] DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 2014/34/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w atmosferze potencjalnie wybuchowej, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 96/309.
• [5] Dopke J. 2000. „Ocena stabilności błędu wskazań mieszkaniowych gazomierzy miechowych w eksploatacji”. Gaz, Woda i Technika Sanitarna, 10/2000 Id: 4743.
• [6] Dopke J. 2007. ” Dokładność rozliczania dostaw gazu w realnych warunkach opomiarowania”. Rynek Instalacyjny, (XV) nr 1/2.
• [7] Dopke J. „Właściwości metrologiczne i wymagania instalacyjne gazomierzy miechowych” https://rynek-gazu.cire.pl/st,43,298,item,31054,2,0,0,0,0,0, wlasciwosci-metrologiczne-i-wymagania-instalacyjne-gazomierzy-miechowych.html.
• [8] DYREKTYWA 2006/32/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylająca dyrektywę Rady 93/76/ EWGhttps://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX: 32006L0032&from=RO.
• [9] DIRETTIVE PER LA MESSA IN SERVIZIO DEI GRUPPI DI MISURA DEL GAS, CARATTERIZZATI DA REQUISITI FUNZIONALI MINIMI E CON FUNZIONI DI TELELETTURA E TELEGESTIONE, PER I PUNTI DI RICONSEGNA DELLE RETI DI DISTRIBUZIONE DEL GAS NATURALE, RELAZIONE TECNICA, Autorità per l’energia elettrica e il gas, punkt. 6.4.3., str. 21, 22, https://www.arera.it/it/docs/08/155-08arg.htm.
• [10] https://www.intergaz.eu/produkty/gazomierze/miechowe/bk-g16m-280-v60/.
• [11] http://www.pogody.pl/go.live.php/PL-H3/aktualnosci/6099/meteorologiczna-zima-20092010-w-poznaniucz-i.html.
• [12] https://www.common.pl/produkt/cmk-03/.
• [13] https://motoryzacja.interia.pl/wiadomosci/news-z-policja-da-sie-wygrac-w-sadzie-oto-przyklad,nId,2885425#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=chrome.
• [14] https://www.sensirion.com/en/flow-sensors/mass-flow-meters-for-gases/.
• [15] https://zamowienia.psgaz.pl/.
• [16] https://www.itron.com/pl/solutions/product-catalog/cyble-wireless-mbus-gas.
• [17] https://www.psgaz.pl/standardy-i-normy, ST-IGG-0201:2018.
• [18] https://hvac4u.pl/upload/karta_techniczna_ga-acdg10g16-3.3-pl-12-14.pdf.
• [19] https://www.itron.com/id/solutions/product-catalog/cyble-sensor-atex.
• [20] https://www.psgaz.pl/standardy-i-normy.
• [21] https://bip.gum.gov.pl/bip/wspolpraca-miedzynarodo/dyrektywa-mid/ogolne-informacje-o-dyr/48,Ogolne-informacje-o-dyrektywie-MID-i-jej-wdrazaniu.html.
• [22] http://www.apator.com/uploads/files/Produkty/Pomiar_gazu/ug-g4/ pl-00032-2017-ug-g4-130.pdf.
• [23] https://www.uzp.gov.pl/_data/assets/pdf_file/0017/24641/Nowelizacja_PZP_www.pdf, str. 148.
• [24] http://www.apator.com/en/offer/gas-metering/smart-gas-meters.
• [25] https://www.elster-instromet.com/en/product-details/1292/en/THEMIS-UNO_EI6_(GSM_GPRS)#sbox0=field3.
• [26] https://www.fiorentini.com/pl/pl/product/components/gas-smart-meters.
• [27] https://www.intergaz.eu/wp-content/uploads/2018/02/BK-G25M- A355-V12-2020-08.pdf.
• [28] https://www.mwatechnology.com/wp-content/uploads/2016/06/Metrix-Diaphragm-Gas-Meters-1.pdf.
• [29] https://zamowienia.psgaz.pl/auction/auction/preview-auction/id/51700.
• [30] https://www.dlms.com/dlms-cosem/overview.
• [31] https://www.psgaz.pl/nielegalny-pobor-gazu.
• [32] https://swi.gaz-system.pl/swi/public/#!/gas/quality/params/monthly?lang=pl.
• [33] http://pgnig.pl/.
• [34] https://bip.ure.gov.pl/bip/taryfy-i-inne-decyzje-b/paliwa-gazowe/3779, Taryfy-opublikowane-w-2019-r.html.
• [35] https://motoryzacja.interia.pl/wiadomosci/bezpieczenstwo/news-policyjny-miernik-predkosci-ultralyte-i-sprawa-pana-krzyszto,nId,2434444.
• [36] https://www.itron.com/pl/solutions/product-catalog/g4-rf1-sv-zb.
• [37] https://www.metersit.com/.
• [38] https://www.diehl.com/metering/pl/.
• [39] https://www.ure.gov.pl/.
• [40] Jasiński Grzegorz Polska Spółka Gazownictwa, 2015. „Kierunki działań PSG sp. z o.o. w zakresie układów pomiarowych z gazomierzami miechowymi” VIII Sympozjum TOp-Gaz „Technika opomiarowania gazu dziś i jutro” 12-14 października 2015.
• [41] Jaworski Jacek. 2012 .„Badanie gazomierzy miechowych z zastosowaniem kontroli wyrywkowej”. Gaz, Woda i Technika Sanitarna (12).
• [42] Jaworski Jacek. 2010. „Certyfikacja gazomierzy miechowych na znak bezpieczeństwa i jakości ,,B” - potwierdzenie spełnienia specyficznych wymogów polskiego rynku” https://www.semanticscholar.org/paper/Certyfikacja-gazomierzy-miechowych-na-znak-i-%E2%80%9EB%E2%80%9D- %E2%80%93-Jaworski/f9c00747d7635a5f5a176324d9b152af7df65897.
• [43] Jaworski Jacek, Paweł Kułaga, Zbigniew Gacek. 2018. „Gazomierze termiczne w rozliczeniach indywidualnych. Charakterystyka i perspektywy zastosowania”. Gaz, Woda i Technika Sanitarna (11).
• [44] Kania Andrzej, Departament Taryf URE, Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki - nr 1/2006. Podstawowe informacje dotyczące ilościowego i jakościowego rozliczania gazu ziemnego. Harmonizacja jakości gazu w EU.
• [45] Kułaga Paweł, Jacek Jaworski. 2016. „Wyniki badań trwałości gazomierzy miechowych uzyskiwane z zastosowaniem różnych metodyk - analiza porównawcza”. NAFTA-GAZ (8).
• [46] Kułaga Paweł. 2014. ING. „Ocena zgodności gazomierzy inteligentnych w świetle wymagań dyrektywy metrologicznej”. NAFTA-GAZ (6).
• [47] Matusik Jacek, Jacek Jaworski. 2017. „Optymalny dobór gazomierzy miechowych przez operatora systemu gazowniczego”. NAFTA-GAZ (4).
• [48] Norma EN 16314:2013 Gazomierze - Dodatkowe funkcjonalności.
• [49] PN-EN 14236:2019-01 - wersja angielska, Gazomierze domowe ultradźwiękowe.
• [50] Pinkas M. 2019. Inteligentny pomiar - szansą czy zagrożeniem dla gazownictwa w Polsce? Prezentacja podczas Konferencji Inteligentna Energetyka. https://www.inteligentnaenergetyka.pl/enereka/wp-content/uploads/ 2019/03/3_Pinkas.pdf.
• [51] Pinkas M., artykuł na portalu LI; „Czy polskie gazownictwo rzeczywiście inwestuje 3 mld złotych w „esperanto”, https://www.linkedin.com/pulse/czy-polskie-gazownictwo-rzeczywi%C5%9Bcie-inwestuje-3-mld-z%C5%82otych-pinkas-/.
• [52] PN-EN 1359:2017-11 - wersja polska, Gazomierze - Gazomierze miechowe.
• [53] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 2007 r. w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać gazomierze i przeliczniki do gazomierzy, oraz szczegółowego zakresu sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych. Dz. U. 2008 nr 18 poz. 115.
• [54] Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 13 kwietnia 2017 r. w sprawie rodzajów przyrządów pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej oraz zakresu tej kontroli, Dz. U. 2017 poz. 885.
• [55] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego (Dz. U. z 2014 r. poz. 1059 oraz z 2017 r. poz. 150).
• [56] Raport z testów NMi nr NMi-1902603-02 dostępny w firmie MeteRSit.
• [57] Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 22 marca 2019 r. w sprawie prawnej kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych, Dz. U. 2019, poz. 759.
• [58] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego (Dz. U. 2010 nr 133 poz. 891).
• [59] Seredyuk Orest, Tetiana Liutenko, Denys Seredyuk, Zygmunt Lech Warsza, 2017. Badanie błędów pomiarowych gazomierzy membranowych po sześciu latach eksploatacji, XXI Międzynarodowe Seminarium Metrologów MSM 2017, Rzeszów - Czerniowce 12-15 września 2017, Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej nr 55, ISSN 2353-1290.
• [60] Specyfikacja istotnych warunków zamówienia w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego na „Dostawę fabrycznie nowych gazomierzy miechowych o wielkościach od G4 do G65 z funkcją zdalnego odczytu danych za pomocą transmisji danych przez sieć komórkową GSM dla Polskiej Spółki Gazownictwa Sp. z o.o.” znak sprawy: 2020/W001/WP-002471 Kod CPV - 38421000-2, https://zamowienia.psgaz.pl/auction/auction/preview-auction/id/51700.
• [61] USTAWA z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku. Dz. U. 2019 poz. 544.
• [62] Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. 1997 Nr 54 poz. 348).
• [63] Warsza Zygmunt Lech, Orest Serediuk. 2017. „Statystyka błędów pomiarowych gazomierzy miechowych po znormalizowanym okresie ich pracy”. Gaz, Woda i Technika Sanitarna (12) 12/91/2017 (grudzień) Id: 7764.
• [64] Wymagania techniczne dla gazomierzy inteligentnych stosowanych w PSG. Załącznik do Zarządzenia nr 74 Prezesa Zarządu z dnia 10 września 2020 roku PSG sp. z o.o. Wydanie 1 z dnia 10 września 2020 roku, https://www.psgaz.pl/documents/21201/428892/Wymagania+techniczne+dla+gazomierzy+inteligentnych+stosowanych+w+PSG.pdf/9cfb1d77-9bf9-4378-a9ab -7b67b4bb7bdb.
• [65] ZALECENIE KOMISJI z dnia 10 października 2014 r. w sprawie szablonu oceny skutków w zakresie ochrony danych na potrzeby inteligentnych sieci i inteligentnych systemów pomiarowych (2014/724/UE).