Fizykochemiczne i biologiczne metody dezodoryzacji : aspekty teoretyczne i praktyczne

Oleksy, M.; Dobrzański, Z.; Matusiak, K.; Borowski, S.; Korczyński, M.; Gutarowska, B.

doi:10.15199/62.2015.12.36

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Fizykochemiczne i biologiczne metody dezodoryzacji : aspekty teoretyczne i praktyczne

Autorzy

Oleksy M. , Dobrzański Z. , Matusiak K. , Borowski S. , Korczyński M. , Gutarowska B.

Wybrane pełne teksty z tego czasopisma

przemchem.pl

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2015.12.36

Warianty tytułu

Physicochemical and biological methods of deodorization : theoretical and practical aspects

Języki publikacji

Abstrakty

W przemyśle i rolnictwie (głównie w obiektach produkcji zwierzęcej) powstaje wiele produktów ubocznych, w tym opadów organicznych, które są z kolei źródłem uciążliwych związków zapachowych (odorantów). Ocenia się, iż powietrze odprowadzane z ferm hodowlanych może składać się z ponad 160 związków chemicznych (m.in. amoniak i lotne aminy, siarkowodór i tiole, indole oraz lotne kwasy tłuszczowe). Przedstawiono podstawowe nazewnictwo i metody pomiarów odorantów. Dokonano przeglądu metod dezodoryzacji, głównie metod fizykochemicznych, w tym omówiono techniki sorpcyjne (adsorpcja, absorpcja), spalanie bezpośrednie oraz ozonowanie. Scharakteryzowano także metody biologiczne, w tym biofiltrację oraz sorpcję zanieczyszczeń gazowych w bioskruberach. Opisano zastosowania różnych dodatków do pasz i ściółki, m.in. biopreparatów oraz ekstraktu roślinnego Yucca schidigera, w celu usuwania odorów w pomieszczeniach inwentarskich.

A review, with 66 refs., of methods for air deodorization in industrial, municipal and breeding sites. In particular, various additives to the feed and bedding, including biopreparations and Yucca schidigera plant extract for the removal of odorous compds. in livestock buildings were presented.

Słowa kluczowe

dezodoryzacja odoranty adsorpcja absorpcja biopreparat Yucca schidigera

deodorization odorants adsorption absorption Yucca schidigera

Wydawca

Wydawnictwo SIGMA-NOT

Czasopismo

Przemysł Chemiczny

Rocznik

2015

Tom

T. 94, nr 12

Strony

2263--2269

Opis fizyczny

Bibliogr. 66 poz., tab.

Twórcy

autor

Oleksy M.

Politechnika Łódzka

autor

Dobrzański Z.

Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

autor

Matusiak K.

katarzyna.matusiak@p.lodz.pl

Instytut Technologii Fermentacji i Mikrobiologii, Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności, Politechnika Łódzka, ul. Wólczańska 171/173, 90-924 Łódź

autor

Borowski S.

Politechnika Łódzka

autor

Korczyński M.

Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

autor

Gutarowska B.

Politechnika Łódzka

Bibliografia

1. J. Kośmider, B. Mazur-Chrzanowska, B. Wyszyński, Odory, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
2. Współczesna problematyka odorów (red. M.I. Szynkowska, J. Zwoździak), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
3. Z. Makles, M. Galwas-Zakrzewska, Bezp. Pracy 2005, 9, 12.
4. PN-EN 13725: 2007, Jakość powietrza. Oznaczanie stężenia zapachowego metodą olfaktometrii dynamicznej.
5. P. Mielcarek, W. Rzeźnik, Pol. J. Environ. Stud. 2015, 24, 27.
6. K. Kostyrko, P. Wargocki, Pomiary zapachów i odczuwalne jakości powietrza w pomieszczeniach, Wyd. IPPU Masta, Gdańsk 2012.
7. J.H. Amoore, E. Hautala, J. Appl. Toxicol. 1983, 3, 272.
8. Odorous Substances. Lenntech BV. Delf, Holland; http: www. lenntech. com/table.htp.
9. M.I. Szynkowska, E. Wojciechowska, A. Węglińska. T. Paryjczak, Przem. Chem. 2009, 88, 712.
10. I. Sówka, Ochr. Środ. 2011, 33, nr 3, 31.
11. J. Hoffmann, G. Gryglewicz, K. Hoffmann, S. Gryglewicz, P. Rutkowski, H. Górecka [w:] Współczesna problematyka odorów (red. M.I. Szynkowska, J. Zwoździak), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010, 289.
12. Z. Kowalski, R. Smuła, M. Banach, A. Makara [w:] Współczesna problematyka odorów (red. M.I. Szynkowska, J. Zwoździak), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010, 327.
13. E. Herbut, J. Walczak [w:] Współczesna problematyka odorów (red. M.I. Szynkowska, J. Zwoździak), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010, 1.
14. T. Kołodziejczyk, J.L. Jugowar, M. Piotrkowski, Probl. Inż. Rol. 2011, 19, 135.
15. Regulacje prawne dotyczące przeciwdziałania uciążliwościom zapachowym (odorom) w wybranych krajach Unii Europejskiej. Opinie i Ekspertyzy, OE-222, Kancelaria Senatu RP, listopad 2014.
16. Z. Makles, W. Domański, Bezp. Pracy 2008, 2, 10.
17. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/WE z dn. 24 listopada 2010 r. o emisjach przemysłowych, Dz.Urz. UE L 334 z 17 grudnia 2010 r.
18. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/81/WE z dn. 23 paź- dziernika 2001 r. w sprawie krajowych poziomów emisji dla niektórych rodzajów zanieczyszczenia powietrza, Dz.Urz. UE L 309 z 27 listopada 2001 r.
19. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dn. 2 września 2003 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymania poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich, Dz.U. z 2003 r., nr 167, poz. 1629.
20. Rozporządzenie MRiRW z dn. 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i postępowania przy utrzymywaniu zwierząt gospodarskich, dla których normy zostały określone w przepisach Unii Europejskiej, Dz.U. z 2010 r., nr 56, poz. 344.
21. WHO-IARC, Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans, t. 109 (obecnie uzupełniany).
22. C.W. Ritz, B.D. Fairchild, M.P. Lacy, J. Appl. Poult. Res. 2004, 13, 684.
23. A. Kwarciak-Kozłowska, B. Bańka, Inż. Ochr. Środ. 2014, 17, nr 4, 631.
24. J. Kwaśny, W. Balcerzak, Arch. Waste Manag. Environ. Prot. 2014, 16, nr 4, 125.
25. I. Sówka, U. Miller, P. Sobczyński, Przem. Chem. 2014, 93, 795.
26. S. Piche, F. Larachi, Chem. Eng. Sci. 2006, 61, 7673.
27. D. Wawrzyńczak, J. Bieniek, K. Srokosz, I. Majchrzak-Kucęba, W. Nowak Energ. Ciepl. Zawod. 2014, 1, 33.
28. J. Rutkowski, Ochr. Środ. 1996, 63, nr 4, 41.
29. Z. Dobrzański, S. Opaliński, Chemik 2009, 62, 403.
30. S. Rappert, R. Müller, Waste Manage. 2005, 25, nr 9, 940.
31. C.K. Shirkot, P. Shirkot, K.G. Gupta, J. Environ. Sci. Health 1994, 29, 605.
32. O. Ghisalba, P. Cevey, M. Kuenzi, H.P. Schar, Res. Conserv. Recycl. 1985, 8, 47.
33. T. Hartikainen, J. Ruuskanen, P.J. Martikainen, J. Air Waste Manage. Assoc. 2001, 51, 387.
34. P. Visscher, B.F. Taylor, Appl. Environ. Microb. 1993, 59, 3784.
35. Y.C. Chung, C. Huang, C.P. Tseng, J.R. Pan, Chemosphere 2000, 41, 329.
36. A. Ruokojävi, J. Ruuskanen, P.J. Martikainen, M. Olkkonen, J. Air Waste Manage. Assoc. 2001, 51, 11.
37. T. Endoh, K. Kasuga, M. Horinouchi, T. Yoshida, H. Habe, H. Nojiri, T. Omori, Appl. Microbiol. Biotechnol. 2003, 62, 83.
38. Y.C. Chung, C. Huang, C.P. Tseng, Chemosphere 2001, 43, 1043.
39. L. Tymczyna, A. Chmielowiec-Korzeniowska, A. Drabik, Cz. Skórska, J. Sitkowska, G. Cholewa, J. Dutkiewicz, Ann. Agric. Environ. Med. 2007, 14, 151.
40. L. Tymczyna, A. Chmielowiec-Korzeniowska, J. Raczyńska, A. Drabik, Ann. Anim. Sci. 2011, 11, 453.
41. T. Takagi, H. Kamori, M. Tanaka, K. Anitome, Nippon Steel Tech. Rep. 1996, 70, 15.
42. S. Ignatowicz, Pol. Drob. 2013, 3, 32.
43. M. Wierzbińska, Zesz. Nauk. ATH w Bielsku-Białej, ser. Inż. Włók. Ochr. Środ. 2005, 19, nr 6, 263.
44. W.J. Powers, J. Anim. Sci. 1991, 77, 169.
45. R. Kołacz, Z. Dobrzański, Higiena i dobrostan zwierząt gospodarskich, Wyd. AR, Wrocław 2006.
46. Z. Podkówka, W. Podkówka, Przegl. Hod. 2011, 3, 1.
47. E.R. Grela, E. Kowalczuk, K. Rudnicki, Przem. Chem. 2009, 88, 436.
48. Z.F. Zhang, I.H. Kim, Poult. Sci. 2014, 93, nr 2, 364.
49. P.O. McAlpine, C.J. O’Shea, P.F. Varley, P. Solan, T. Curran, J.V. O’Doherty, J. Anim. Sci. 2012, 90, 369.
50. Z. Dobrzański, S. Tronina, Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu 1999, 22, 65.
51. E. Gaweł, M. Grzelak, J. Res. Appl. Agric. Eng. 2013, 58, 137.
52. B. Pen, C. Sar, B. Mwenya, K. Kuwaki, R. Morikawa, J. Takahashi, J. Anim. Feed Sci. Technol. 2006, 129, 175.
53. M. Szumacher-Strabel, A. Cieślak, J. Anim. Feed Sci. 2010, 19, 319.
54. G.F. Killeen, C.R. Connolly, G.A. Walsh, C.F. Duffy, D.R. Headon, R.F. Power, J. Sci. Food Agric. 1998, 76, 91.
55. D.M. Alfaro, A.V.F. Silva, S.A. Borges, F.A. Maiorka, S. Vargas, E. Santin, J. Appl. Poult. Res. 2007, 16, 248.
56. S. Opaliński, M. Korczyński, M. Szołtysik, Z. Dobrzański, R. Kołacz, Open Chem. 2015, 13, 967.
57. S. Opaliński, M. Korczyński, M. Szołtysik, R. Kołacz, Z. Dobrzański, W. Gbiorczyk, Chem. Eng. Trans. 2010, 23, 369.
58. K. Ignatowicz, M. Puchlik, Gaz Woda Techn. Sanit. 2012, 6, 251.
59. E. Wielgosz, S. Dziamba, J. Dziamba, Pol. J. Soil Sci. 2010, 43, 65.
60. Pat. pol. P-393863 (2015).
61. B. Gutarowska, S. Borowski, K. Durka, M. Korczyński, R. Kołacz, Przem. Chem. 2009, 88, 440.
62. K. Durka, B. Gutarowska, S. Borowski, K. Pielech-Przybylska, Z. Iżyniec, M. Korczyński, R. Kołacz, Ekol. Techn. 2010, 18, nr 1, 12.
63. B. Gutarowska, K. Matusiak, S. Borowski, A. Rajkowska, B. Brycki, J. Environ. Manage. 2014, 141, 70.
64. K. Matusiak, B. Gutarowska, M. Oleksy, Mat. XI Międzynar. Konf. Nauk. Trendy w bezpieczeństwie żywności, pasz i środowiska, Bydgoszcz, 29–30 czerwca 2015 r., 38.
65. S. Borowski, B. Gutarowska, K. Durka, M. Korczyński, S. Opaliński, R. Kołacz, Przem. Chem. 2010, 89, 318.
66. T.I. Kim, J.S. Ham, C.B. Yang, M.K. Kim, Asian Australas. J. Anim. Sci. 2004, 17, nr 9, 1286.

Uwagi

Badania finansowane przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach projektu badawczego PBS2/B8/14/2014 „Innowacyjny biopreparat deodoryzujący dla drobiarskich pomieszczeń produkcyjnych”.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-0010349c-22ce-4ff6-8e77-9ccd87e68558