PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 21

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available Mining hazards analysis with simultaneous mining copper ores and salt deposits in LGOM (Legnica-Głogów Copper Belt) mines with regard to dynamic influences
Kłeczek Z., Niedojadło Z., Popiołek E., Skobliński W., Sopata P., Stoch T., Wójcik A., Zeljaś D.
Archives of Mining Sciences
|
2016
|
Vol. 61, no. 3
553--570
EN
In the case of locating two bedded deposits of different mineral resources in a small vertical distance, additional or increased mining hazards can occur (deformations of the rock mass, crumps and mining shocks, hazards to the land surface). This paper has thoroughly examined the impact of exploitation of the lower-located deposit of copper ore on the higher-located deposit of salt as well as the reverse situation as regards the dynamic phenomena, being the greatest lithospheric hazard in LGOM. At the same time theoretical models of processes were applied, verified by previous observations in situ in mines of Legnica-Głogów Copper Belt.
PL
W przypadku usytuowania dwóch pokładowych złóż różnych surowców mineralnych w niewielkiej odległości pionowej mogą występować dodatkowe lub zwiększone zagrożenia górnicze (deformacje górotworu, tąpania i wstrząsy górnicze, zagrożenie powierzchni terenu). W pracy rozważono wszechstronnie oddziaływanie eksploatacji niżej zalegającego złoża rudy miedzi na wyżej zalegające złoże soli kamiennej oraz sytuację odwrotną w zakresie zjawisk dynamicznych, będących największym zagrożeniem litosferycznym w LGOM. Wykorzystano przy tym modele teoretyczne procesów, zweryfikowane przez dotychczasowe obserwacje in situ w kopalniach Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego.
2
Content available Some aspects of using goafs for locating post-flotation waste in LGOM mines
Mazurkiewicz M., Popiołek E., Niedojadło Z., Sopata P., Stoch T.
Archives of Mining Sciences
|
2015
|
Vol. 60, no. 4
941--954
EN
As a result of mining of deposits of mineral raw materials, spaces are formed in the rock mass, which get partially filled with roof rocks or by the backfill, most often sand. However, some voids remain in the rock mass, and can be used as a place to locate waste. The thesis analyses systems and operating conditions of mining deposits, in terms of the possible existence of spaces for filling in the LGOM mines. It was determined that the most probable option is to use goafs after mining the ore with a thickness of over 3 m in the last 5 years, with the systems of roof deflection and their partial lifting. Quantitative evaluation of the voids is based on the comparison of the subsidence over the extraction field and the volume of the extracted deposit. It has been proved that the existing voids provide the possibility of locating approximately 8 million m3 of waste in goafs. It is highly possible to locate further 11 million m3 of waste after obtaining positive results of the practical location of them and gaining relevant experience. The goafs after mining with hydraulic filling, goafs in the deposit of the thickness of up to 2 m and mined more than 20 years ago were recognized as useless for locating waste.
PL
W wyniku eksploatacji złóż surowców mineralnych powstają w górotworze przestrzenie, które ulegają częściowemu wypełnieniu przez skały stropowe, względnie przez podsadzkę, najczęściej piaskową. Pozostają jednak w górotworze pustki, które stanowią zainteresowanie jako miejsce lokowania odpadów. W pracy przeanalizowano systemy i warunki eksploatacji złóż w aspekcie możliwości istnienia pustek do wypełniania w warunkach LGOM. Ustalono, że najbardziej prawdopodobne jest wykorzystanie zrobów po wybraniu rudy o miąższości ponad 3 m w ostatnich 5-ciu latach, przy systemach z ugięciem stropu oraz częściowym ich podsadzaniu. Ilościową ocenę pustek oparto o porównanie obniżeń powierzchni terenu nad polami eksploatacyjnymi i objętości wyeksploatowanego złoża. Wykazano, że istniejące pustki stwarzają bardzo prawdopodobne możliwości ulokowania w zrobach około 8 mln m3 odpadów. Są duże szanse na ulokowanie dalszych 11 mln m3 odpadów po uzyskaniu pozytywnych rezultatów praktycznego ich lokowania i zdobycia odpowiednich doświadczeń. Za nieprzydatne do lokowania odpadów uznano zroby po eksploatacji z podsadzką hydrauliczną, zroby w złożu o miąższości do 2 m i wybierane ponad 20 lat temu.
3
Content available An analysis of the interaction during simultaneous use of copper ore and salt deposits in the LGOM mines with regard to displacement and deformation of rock mass
Popiołek E., Kłeczek Z., Niedojadło Z., Hejmanowski R., Skobliński W., Sopata P., Stoch T., Wójcik A.
Archives of Mining Sciences
|
2015
|
Vol. 60, no. 2
535--548
EN
Excavation of the two bedded deposits of mineral resources in a small vertical distance may causa additional increased mining risks (rock mass deformation, rock bursts and mining tremors, threat to land surface). This paper considers the impact of excavation of the copper ore deposit on the bed of rock salt located above it and the opposite, in terms of displacements and deformations. We used the theoretical models of processes verified by previous in situ observations in the mines of the Legnica-Głogów Copper Mining District. We analysed the potential for reducing the risks, among others, through coordination of mining works.
PL
W przypadku występowania w górotworze dwóch różnych, pokładowych złóż surowców mineralnych, szczególnie przy niewielkiej ich odległości pionowej, powstaje konieczność analizy wzajemnego oddziaływania eksploatacji górniczej tych złóż. W pracy dokonano analizy przemieszczeń i deformacji w górotworze i na powierzchni terenu przy równoczesnym prowadzeniu tych eksploatacji. Wskazano działania minimalizujące wzajemne oddziaływania w odniesieniu do prowadzenia działalności górniczej w kopalniach Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Główne zagrożenia występujące w LGOM to: przemieszczenia i deformacje górotworu związane z tworzeniem pustek poeksploatacyjnych, wywołujące w efekcie ruchy górotworu powodujące zagrożenia dla wyrobisk górniczych oraz powierzchni terenu i obiektów, jako wynik tworzenia się poeksploatacyjnych niecek obniżeniowych, wstrząsy górnicze i tąpania wynikające z koncentracji naprężeń w skałach otaczających wyrobiska górnicze i nagłego wyładowania uprzednio nagromadzonej energii sprężystej (wpływy dynamiczne). W pracy rozważano pierwsze zagrożenie, drugie będzie przedmiotem oddzielnej publikacji autorów. Po schematycznym przedstawieniu warunków geologiczno-górniczych (rozdz.2) rozważono oddziaływanie eksploatacji złoża rud miedzi na wyrobiska wykonane w złożu soli kamiennej. Rozważania te oparto o prognozy przemieszczeń i deformacji prowadzone na bazie dobrze zweryfikowanej w warunkach LGOM teorii B. Budryka - S. Knothego. Wykorzystano też własne wieloletnie doświadczenia z kształtowania się pól przemieszczeń i odkształceń na powierzchni terenu, w górotworze i szybach górniczych. Na rysunku 4.1 przedstawiono przewidywany rozkład odkształceń poziomych i pionowych na wybranym poziomie nad złożem rud miedzi. Na poziomie złoża soli mogą wystąpić przemieszczenia i deformacje o wartościach: obniżenia Wmax do 1,9 m odkształcenia poziome εmax do 9,5 mm/m odkształcenia pionowe εz max do 5,5 mm/m nachylenia Tmax do 10,0 mm/m przemieszczenia poziome Umax do 0,65 m. Są to znaczne wartości wskaźników deformacji, nie powinny one jednak w istotny sposób wpłynąć na stateczność wyrobisk solnych. Może natomiast nastąpić wzrost konwergencji wyrobisk czy też wzmożone odspajanie warstw solnych. W kolejnym etapie rozważano wpływ wyrobisk w złożu soli kamiennej na wyrobiska eksploatacyjne w złożu rudy. Po szczegółowych analizach stwierdzono, że istnieje pewne zagrożenie zmian warunków stropowych w złożu rudy miedzi, jeżeli odległość pionowa pomiędzy stropem wyrobisk w tym złożu a spągiem najniższego poziomu wyrobisk solnych będzie mniejsza od 70 m. Istotniejsze zagrożenie wystąpi jeżeli odległość pionowa wyrobisk będzie mniejsza od 50 m (rys. 3). Aktualne projekty eksploatacji złoża rudy miedzi i złoża soli w polu Bądzów wskazują, że do 2016 roku, a praktycznie nawet do 2021 roku, eksploatacja złoża soli nie powinna stanowić istotniejszego zagrożenia dla wyrobisk rudnych. W prognozach dla powierzchni terenu wykorzystano system prognozowania MODEZ autorstwa R. Hejmanowskiego. Z prognozy wynika, że wpływy eksploatacji złoża rud miedzi wywołają na powierzchni terenu, w rejonie nad przygotowywanym do wybierania złożem soli „Bądzów”, obniżenia o wartości do 1,9 m a kategoria terenu górniczego nie powinna być wyższa od II-giej. Jeżeli uwzględnić równoczesną eksploatacje złoża soli w maksymalnie możliwym zakresie, to obniżenia terenu mogą wzrosnąć do ponad 4 m. Nastąpi to jednak nie prędzej niż po 100 latach a proces obniżeń i deformacji będzie łagodny i tylko w znikomym stopniu zagrażający obiektom na powierzchni terenu. Z rozważań wynikają następujące zalecenia dla ograniczenia szkodliwego wzajemnego oddziaływania eksploatacji rud miedzi i złoża soli kamiennej: nie prowadzić jednoczesnej eksploatacji w zasięgu występowania wzajemnych wpływów, określić wielkości optymalnego wydobycia rudy miedzi w rejonie oddziaływania i wpływów tej eksploatacji na stan wytężenia zalegającego powyżej złoża soli kamiennej, uwzględniać prognozy aktywności sejsmicznej wzbudzonej eksploatacją rud miedzi a w szczególności jej wpływu na wyrobiska solne. Na zakończenie Autorzy zalecają kontynuowanie monitoringu wzajemnych oddziaływań eksploatacji złoża rudy miedzi i złoża soli kamiennej, co pozwoli na dalszą weryfikację rozważań teoretycznych. Szczególnie zaleca się rozszerzenie zakresu obserwacji o pomiary przemieszczeń bezwzględnych w wyrobiskach solnych a także ich konwergencji w czasie.
4
Content available Możliwości wykorzystania pogórniczych niecek obniżeniowych do oszacowania objętości pustek w zrobach poeksploatacyjnych
Popiołek E., Niedojadło Z., Sopata P., Stoch T.
Przegląd Górniczy
|
2014
|
T. 70, nr 8
102--108
PL
W publikacji opisano nowe metody monitoringu pogórniczych niecek obniżeniowych, pozwalające dokładnie wyznaczyć ich objętości, a także przyrosty w czasie (GPS-RTK, InSAR, Skaning Laserowy). Pozwala to na oszacowanie objętości pustek powstających po wybraniu złoża, możliwych do wykorzystania do lokowania odpadów. Zaproponowaną metodykę oparto na porównywaniu objętości niecki obniżeniowej z objętością wybranego złoża, przy uwzględnieniu strat złoża i w nawiązaniu do systemu eksploatacji. Proponowaną metodykę zilustrowano na przykładzie eksploatacji rud miedzi w LGOM. Podano kryteria wyboru zrobów możliwych do wykorzystania.
EN
This paper describes the latest monitoring methods of post-mining subsidence troughs which allow to accurately determine their capacities and increase in time (GPS-RTK, InSAR, laser scanning). It allows to estimate the capacities of cavities formed after exploitation of deposits, which could be potentially used as waste storage. The proposed methodology is based on the comparison of the capacity of a subsidence trough with the capacity of an exploited deposit taking into consideration the deposit losses and the exploitation system. The proposed methodology is illustrated on the example of copper ore exploitation in Glogowski Legnica Copper District (LGOM). This paper presents the criteria for selection of caves which could be possibly used for this purpose.
5
Content available remote Zagrożenia górnicze OUOW „Żelazny most” w aspekcie jego rozbudowy oraz rozwoju eksploatacji złoża rudy miedzi
Popiołek E., Niedojadło Z., Sopata P., Stoch T., Pluciński P.
Przegląd Górniczy
|
2013
|
T. 69, nr 8
186--194
PL
Obiekt Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych "Żelazny Most", jeden z największych na świecie, usytuowany jest w rejonie oddziaływań górniczych wynikających z intensywnej eksploatacji złoża rudy miedzi w LGOM. W pracy przedstawiono dotychczasowe bezpośrednie wpływy górnicze (deformacje ciągłe terenu) na obiekt oraz wpływy pośrednie (wstrząsy górnicze i wielkoprzestrzenną nieckę obniżeniową). Opisano wyniki prognozy dalszych wpływów w nawiązaniu do projektu sczerpania złoża rudy w nowej koncesji na działalność górniczą w LGOM do 2063 roku.
EN
Mining Waste Disposal Object ‘Zelazny Most’, one of the largest in the world, is located in the area of mining impacts, resulting from the intensive exploitation of copper ore deposits in LGOM. This paper presents current direct mining impacts (continuous deformation of the surface) on the object as well as indirect impacts (shakes and large-mining subsidence trough). Besides, this work describes the results of further impact’s prediction in relation to the ore exhaustion project in the new concession for mining activity in LGOM up to 2063.
6
Kierunki rozwoju transportu intermodalnego w oparciu o polskie porty morskie – wybrane zagadnienia
Urbanyi-Popiołek I., Popiołek E.
Logistyka
|
2013
|
nr 6
PL
Transport intermodalny jest rynkiem o relatywnie dużym potencjale rozwojowym. W strategii rozwoju transportu do 2020 roku opublikowanej przez Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej znalazł się zapis dotyczący transportu intermodalnego „Strategicznym celem rozwoju transportu intermodalnego w Polsce jest stworzenie korzystnych warunków dla dynamicznego rozwoju systemu tego typu przewozów. Aby udział transportu intermodalnego w przewozach ładunków mógł wzrastać, będą tworzone korzystne warunki techniczne, prawne, organizacyjne i ekonomiczno-finansowe dla: (a) podniesienia jakości usług, obniżenia kosztów funkcjonowania operatorów oraz zapewnienia bezpieczeństwa przesyłek; (b) zwiększenia efektywności transportu kolejowego i regionalnych portów lotniczych; (c) zwiększenia możliwości ich rozwoju przewozów towarowych w transporcie wodnym śródlądowym i morskim bliskiego zasięgu”7. W strategii szczególny nacisk położono na rozwój terminali intermodalnych, modernizację infrastruktury kolejowej, w tym sieci kolejowej o podwyższonej skrajni oraz współpracy przewoźników kolejowych, operatorów transportu intermodalnego, operatorów terminalowych oraz służb celnych, weterynaryjnych i fitosanitarnych. Uwagę zwrócono także na stworzenie podstaw prawnych możliwości obniżenia opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej. Działania takie są zgodne z oczekiwaniami klientów - spedytorów i operatorów. Winny przyczynić się do intensyfikacji przewozów intermodalnych z polskich portów morskich.
EN
The article presents the selected issues concerning development of intermodal transport in Poland. Rail transport of containers from Polish sea ports has been growing for last decade, but in compare with number of units transported by rail in Western countries is on low level. It must be emphasized that the share of container carriage by rail to and from terminals located in Gdansk and Gdynia amounted to 30% Intermodal transport of containers is conducted and organized by rail and intermodal operators. The main threats for development are: poor infrastructure, high fares. The opportunities for growth are announcement of lowering the fares, modernization of infrastructure, building new intermodal terminals in midlands and cooperation between intermodal operators, terminals and forwarders.
7
Content available remote Warunki prowadzenia eksploatacji górniczej z uwagi na ochronę powierzchni
Popiołek E.
Przegląd Górniczy
|
2011
|
T. 67, nr 7-8
148--152
PL
Publikacja zawiera opis podstawowych zasad prowadzenia działalności górniczej w warunkach zabudowy i zagospodarowania powierzchni terenu. Podano zasady wyznaczania terenu górniczego oraz wynikające z tego ograniczenia w prowadzeniu eksploatacji złoża oraz wymagania dla zabudowy i zagospodarowania powierzchni. Opisano warunki i procedury dopuszczenia eksploatacji górniczej z uwagi na ujemne wpływy górnicze.
EN
The publication comprises the description of fundamental principles of mining exploitation conducting in conditions of building development and management of ground surface. The principles of mining ground determination and resulting from this restrictions in deposit exploitation conducting and requirements for surface building development and management were given. The conditions and procedures of mining exploitation admission with regard to negative mining influences have been described.
8
Geodezyjne i geofizyczne rozpoznanie zagrożenia zapadliskowego
Pilecki Z., Popiołek E.
Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie
|
2010
|
nr 6
34-39
PL
W artykule przedstawiono problematykę zastosowania metod geofizycznych i geodezyjnych do oceny zagrożenia zapadliskowego wynikającą z dotychczasowego doświadczenia autorów w prowadzeniu tego rodzaju badań na terenach pogórniczych. Omówiono specyfikę badań geofizycznych i geodezyjnych z punktu widzenia możliwości pomiarowych i interpretacyjnych. Podkreślono zalety i ograniczenia obu metod. Przedstawiono przykład zastosowania metod geofizycznych i geodezyjnych do oceny zagrożenia zapadliskowego w rejonie starego, zlikwidowanego szybu na terenie pogórniczym eksploatacji rud galmanu.
EN
The subject of this article is the issues of application of the geodetic and geophysical methods for mining subsidence hazard assessment resulting from previous experience of the authors of study in a conducting of that kind of research on the post-mining land. There is included a discussion of specificity of the geodetic and geophysical research from a point of view of interpretative and measuring capabilities. The advantages and restrictions of both methods need to be emphasized. As an example of application of the geodetic and geophysical methods for mining subsidence hazard assessment was presented a region of an old liquidated shaft on the post-mining land of calamine ore exploitation.
9
Metodyka dopuszczania do eksploatacji z uwagi na ochronę powierzchni
Popiołek E.
Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa
|
2008
|
Wyd. spec. nr 6
387-394
PL
Prowadzenie eksploatacji górniczej złóż surowców mineralnych wywołuje zazwyczaj skutki niekorzystne dla powierzchni terenu, a w szczególności dla jej zabudowy i zagospodarowania. Wymaga to podjęcia przez przedsiębiorcę górniczego wielu działań mających na celu ograniczenie tych wpływów przez wybór odpowiedniego sposobu wybierania złoża, względnie odpowiedniego przystosowania zabudowy i zagospodarowania w takim zakresie, aby działalność górnicza nie stanowiła zagrożenia bezpieczeństwa powszechnego i była zaakceptowana przez użytkowników terenu. W artykule zaprezentowano zakres, metodykę i wymagany przebieg działań w celu uzyskania dopuszczenia przez Okręgowy Urząd Górniczy do realizacji eksploatacji złoża, co następuje zgodnie z Prawem geologicznym i górniczym, przez uwzględnienie i zatwierdzenie Planu Ruchu Zakładu Górniczego, będącego podstawą formalną i merytoryczną działalności kopalni. Podstawowe wymogi dopuszczenia każdej eksploatacji, z uwagi na ochronę powierzchni wynikają z Prawa geologiczno i górniczego i są uściślone w Rozporządzeniu Prezesa WUG-u dotyczącego sporządzania Planów Ruchu Zakładu Górniczego.
EN
Conducting of mining exploitation of seams of mineral materials causes usually adverse effects for surface of terrain, and in particular for its buildings and land development. This demands from mining businessman to undertake series of activities targeted on limitation of these effects by a choice of suitable way of mining of deposit. Or by suitable adaptation of buildings and land development in such a range, which ensures that mining activity do not create general safety risk and is accepted by users of the terrain. In the paper, a range, methodology and required course of activities was presented, in aim of obtaining admittance from Regional Mining Inspection for realization of deposit exploitation. It follows in accordance with Geological and Mining Act, by regarding and acceptance of Plan of Mine Activities, being formal and essential basis of activity of mine. Basic requirements of admittance of every exploitation, with respect to surface protection results from Geological-Mining Act and are specified in Decree of President of WUG concerning preparing of Plans of Mine Activities.
10
Content available remote Forecasting and monitoring of underground mineral seam exploitation influence
Popiołek E., Hejmanowski R.
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
|
2008
|
T. 24, z. 3/1
135-149
EN
This paper presents the most modern view and solutions used in mining areas for the forecasting mining influence on particular buildings and other infrastructure. The main role in our solution plays Knothe theory, forecasting mining influence. The theory has been modified according to current conditions of exploitation fields and implemented in our so called MODEZ software. In the next part of our paper, the most modern instruments and technologies useful in mining areas monitoring are presented. GPS laser scanner and other electronic instruments were described. In detailed form InSAR technology was described, especially our experience in using it in mining regions of Poland was pointed out. The made so far interferograms for mining area of LGOM allowed the assessment of the possibility to apply satellite radar interferometry in the monitoring mining areas. Underground mining exploitation, in particular in copper mines, is connected with the emission of strong mining tremors. The analysis of the correlation between the shape of isoclines subsidence in interferometric maps and the situation of epicentres indicate that, most tremors cause changes of in the structure of subsidence. In addition, new techniques of spatial data analyses and data distribution based on GIS system were presented. Geographic Information Systems nowadays, play important role in the mining data management and the decision making processes in the mines.
PL
Niniejszy artykuł opisuje najnowsze opinie i rozwiązania wykorzystywane na obszarach kopalni w celu prognozowania wpływu eksploatacji kopalni na poszczególne rodzaje budynków oraz inne elementy infrastruktury. Nasze rozwiązania opierają się głównie na teorii Knothe'a, dotyczącej prognozowania skutków eksploatacji górniczej. Teoria ta została zmodyfikowana zgodnie z obecnymi warunkami panującymi na obszarach eksploatacji oraz wykorzystana dla tzw. oprogramowania MODEZ. W dalszej części naszego artykułu przedstawione zostały najnowocześniejsze przyrządy oraz technologie służące do monitorowania obszarów eksploatacji. Opisano laserowy skaner GPS oraz inne przyrządy elektroniczne. Szczegółowo opisana została również technologia InSAR, a w szczególności nasze doświadczenie przy użyciu jej na obszarach kopalnianych Polski. Stworzone dotychczas interferogramy dla obszaru kopalnianego LGOM pozwoliły na ocenę możliwości zastosowania satelitarnej interferometrii radarowej na monitorowanych obszarach. Podziemna eksploatacja, w szczególności w kopalniach cyny, związana jest z emisją silnych wstrząsów podziemnych. Analiza zależności pomiędzy osiadaniem izoklinów na mapach interferometrycznych a sytuacja epicentrów wskazuje, że większość wstrząsów powoduje zmiany w strukturze osiadania. Na dodatek, zaprezentowane zostały nowe techniki analizy danych przestrzennych oraz dystrybucji danych przy pomocy systemu GIS. Obecnie, System Informacji Geograficznej pełni ważną rolę w zarządzaniu danymi związanymi z eksploatacją oraz procesie podejmowania decyzji w kopalniach.
11
Wykorzystanie metody INSAR w monitoringu i prognozowaniu deformacji powierzchni terenu
Popiołek E., Krawczyk A., Sopata P.
Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska
|
2007
|
z. 278
395-404
PL
W ostatnich latach w dziedzinie ochrony terenów górniczych coraz częściej wykorzystywana jest Satelitarna Interferometria Radarowa (InSAR). Technika ta pozwala na radarowe skanowanie dużych obszarów powierzchni Ziemi w krótkim czasie. Odpowiednia obróbka wykonywanych okresowo zdjęć radarowych umożliwia pozyskiwanie informacji przestrzennych o zmianach wysokościowych terenu. Interferometryczne obrazy powierzchni Ziemi uwidaczniają rejony pionowych jej ruchów w subcentymetrowym przedziale dokładności. Badania nad zastosowaniem metody InSAR w Polsce rozpoczął w 1996 roku dr Z. Perski (Uniwersytet Śląski). Dotyczyły one rejonu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Od 2000 roku badania tego typu zostały podjęte przez zespół Katedry Ochrony Terenów Górniczych i Geoinformatyki AGH w Krakowie. Prowadzono je w warunkach Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Badania wykazały, że metoda InSAR ma szerokie możliwości wykorzystania w wielu aspektach monitorowania i prognozowania pogórniczych deformacji powierzchni terenu. Dotychczas wykonano już pierwsze ekspertyzy opierając się na InSAR w największych zagłębiach górniczych kraju. Bazują one na potwierdzonej badaniami wiarygodności wyników radarowych skanowań satelitarnych. Prezentowana w niniejszej pracy ta nowoczesna technika teledetekcji z powodzeniem staje się kolejną metodą monitoringu deformacji terenów górniczych, celem ich ochrony i profilaktyki.
EN
In recent years in the protection of mining areas the method of the Interferometrie Synthetic Aperture Radar (InSAR) has been applied more and more often. This method allows scanning of large areas of Earth in a short time. A proper processing of periodically taken radar images allows obtaining spatial information on the altitude changes in the area. Interferometrie images of the Earth surface show the regions of vertical movements in a sub-centimetre interval of accuracy. Dr Z. Perski (Silesian University) was the first in Poland to start the studies over the application of the InSAR method. The studies started in 1996 and referred to the region of the Upper Silesian Coal Mining Area.
12
Wybrane aspekty zastosowań systemów informatycznych w pracy działów mierniczo-geologicznych
Popiołek E., Krawczyk A., Hejmanowski R.
Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska
|
2007
|
z. 278
385-394
PL
W referacie scharakteryzowano genezę pierwszych zastosowań informatyki w działach mierniczo-geologicznych. Dokonano przeglądu stosowanego oprogramowania w górnictwie podziemnym. Scharakteryzowano systemy informatyczne pod względem skali stosowanych rozwiązań oraz użytkowanych aplikacji i formatów danych. Wskazano na prawne i technologiczne aspekty stosowania oprogramowania do prowadzenia zasobu cyfrowych map górniczych. Omówiono problematykę wdrożeń nowoczesnych rozwiązań informatycznych, takich jak systemy informacji o terenie górniczym. Na zakończenie referatu szczegółowo przedstawiono bieżące kierunki rozwoju geoinformatyki w aspekcie jej wykorzystania w pracy działów mierniczych.
EN
In the paper first attempt to using informatics in the field of mining areas protection was characterized. The pioneering work with informatics technique in that field was described with comparing to the other science centre's. The software for post mining deformation calculation and databases designed for infrastructure information handling was presented. At the end of paper actual research directions of software development was discussed.
13
Możliwości wykorzystania satelitarnej interferometrii radarowej InSAR w monitorowaniu zagrożeń górniczych
Popiołek E., Marcak H., Krawczyk A.
WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie
|
2006
|
nr 6
16-18
PL
W pracy przedstawiono możliwości wykorzystania satelitarnego radarowego skanowania terenu metodą InSAR do ciągłego monitorowania zmian terenu wywołanych podziemną eksploatacją górniczą złóż. Wykazano, że możliwe jest m. in. Wyznaczanie okresowych obniżeń terenu, rejonów aktualnego zagrożenia budowli, a także weryfikowanie prognoz deformacji powierzchni terenu. Podkreślono możliwość monitoringu obniżeń powierzchni terenu bez konieczności zakładania sieci geodezyjnej. Wykazano istnienie korelacji pomiędzy położeniem epicentrum wstrząsów górniczych, a zmianami w strukturze obniżeń terenu.
EN
This paper presents the possibilities to monitor subsidence trough caused by underground exploitation of the seam deposit with the application of a satellite method InSAR. This method allow us to making determination of periodical increases in the area of subsidence and making comparisons between measured values and evaluated before exploitation. It was proved that the InSAR method allows the assessment of current threat to the mining area and objects by defining the areas of intensive subsidence as well as the estimation of maximal values of deformation indexes. Emphases possibilities using InSAR method instead of traditional survey measurements. The correlation between tremor localization and changes in the deformation structure was shown.
14
Content available Zastosowanie geoinformatyki w dziedzinie ochrony terenów górniczych
Popiołek E., Hejmanowski R., Krawczyk A.
Geodezja / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
|
2006
|
T. 12, z. 2/1
375-382
PL
W artykule scharakteryzowano genezę pierwszych zastosowań informatyki w dziedzinie ochrony terenów górniczych. Przedstawiono pionierskie zastosowania technik informatycznych w tej dziedzinie na tle innych ośrodków naukowych. Zaprezentowano dotychczasowe opracowane systemy obliczeniowe stosowane do prognoz deformacji terenu oraz bazy danych przeznaczone do gromadzenia informacji o infrastrukturze terenu. Na zakończenie szczegółowo omówiono bieżące kierunki badań związanych z geoinformatyką.
EN
In the paper first attempt to using informatics in the field of mining areas protection was characterized. The pioneering work with informatics technique in that field was described with comparing to the other science center's. The software for post mining deformation calculation and databases designed for infrastructure information handling was presented. At the end of paper actual research directions connected to geoinformatics was discussed.
15
Prognozy deformacji powierzchni w planach ruchu podziemnych zakładów górniczych i dla potrzeb budownictwa na terenach górniczych
Popiołek E., Ostrowski J.
WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie
|
2005
|
nr 2
3-8
PL
W artykule przedstawiono zasady prognozowania deformacji ciągłych wywołanych podziemną eksploatacją górniczą dla potrzeb planowania przestrzennego na terenach górniczych. Zaprezentowano aktualne poglądy w zakresie wyboru teorii prognozowania, doboru parametrów, rozproszenia losowego procesu deformacji oraz wpływu systemu wybierania złoża, postępu frontu eksploatacyjnego i czynnika czasu na wielkość deformacji powierzchni. Scharakteryzowano również metodykę sporządzania prognoz dla potrzeb zagospodarowania przestrzennego terenów górniczych oraz planu ruchu zakładu górniczego.
EN
In this article presented are some rules of prognostication of continuous land surface deformation, caused by the underground mining operation, caused by the underground mining operation, to serve purpose of planning land surface development for mining sites. Presented are prevailing opinions on the choice of prognostication theory, selection of the terms /data/, random scattering of deformation process, as well as the effect that the deposit extraction system, the rate of advance of working face and the time factor, have on the scale of land surface deformation. Also characterised has been the methodology of making prognostications in preparation of the land surface development and the mining operation plan of an underground mining unit.
16
Możliwości wykorzystania nowoczesnych metod monitorowania terenu górniczego w LGOM
Popiołek E.
WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie
|
2003
|
nr 5
10-11
PL
Rozwój elektroniki, technik komputerowych i informatycznych umożliwił powstanie wielu nowych przyrządów i technologii pozyskiwania informacji o terenie. W publikacji zaprezentowano możliwości ich wykorzystania w monitoringu zmian powodowanych działalnością górniczą ze szczególnym uwzględnieniem Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego.
EN
The development of electronics, computer and information techniques allowed inventing many new equipment and technologies of getting the information on the terrain. In the paper the possibilities of their use in the monitoring of changes caused by mining were presented, paying a particular attention at the Legnica-Glogow copper mining area (LGOM).
17
Content available remote Zastosowanie numerycznej ewidencji pomiarów szybowych w O/ZG "Polkowice-Sieroszowice"
Popiołek E., Ostrowski J., Krawczyk A., Skobliński W., Szaniawski M.
Geodezja / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
|
2003
|
T. 9, z. 2/1
469-475
PL
Szyby górnicze, a w szczególności ich obudowa, uzbrojenie i wyposażenie, podlegają przemieszczeniom i deformacjom związanym z ruchami górotworu wywołanymi działalnością górniczą. W pracy przedstawiono propozycję komputerowego systemu rejestracji wyników pomiarów przemieszczeń i deformacji prowadzonych w szybie. Przedstawiono stan prac nad systemem oraz opisano doświadczenia z pierwszego etapu jego wdrożenia.
EN
Mine shafts, especially their casing and equipment are influenced by rock mass deformation caused by underground exploitation. In paper are presented project of computer storage system for recording results from deformation measurements collected in shaft. First working stage of project was implemented in mine and experiences from that stage was described.
18
Content available remote Stan badań oraz metodyki prognoz wpływów eksploatacji górniczej
Popiołek E., Hejmanowski R.
Geodezja / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
|
2003
|
T. 9, z. 2/1
457-468
PL
Współczesne przeobrażenia w przemyśle wydobywczym powodują, że zmianie ulegają również kierunki badań nad wpływami eksploatacji górniczej. Szybki postęp technologii pomiarowych oraz techniki komputerowej przyspieszają te zmiany. W referacie przedstawiono tendencje i kierunki prac w dziedzinie wpływów eksploatacji górniczej na górotwór i powierzchnię terenu zaznaczające się w ciągu kilku ostatnich lat. Zaprezentowano również nowoczesny program komputerowy do prognozowania wpływów eksploatacji rud miedzi na powierzchnię. Na zakończenie podjęto próbę odpowiedzi na pytanie co do możliwości badań w najbliższej przyszłości.
EN
The changes of mining exploitation technology in the past years consider to adequate changes in the scientific research. The technological progress in the mining surveying and computer technology accelerated this changes. The tendency from the last few years and the future works directions in the field of land subsidence prediction had been presented in the paper. Especially a new computer program for predicting the land subsidence due to copper ore exploitation had been shown. In the last few sentences some possibilities of carrying out the scientific research in the environmental engineering on the mining areas has been given.
19
Content available remote The studies on the results of periodical stopping of the exploitation front in the seams of mineral coal with the use of surveying methods
Popiołek E., Ostrowski J., Sopata P., Wójcik A.
Archives of Mining Sciences
|
2003
|
Vol. 48, nr 2
155-195
EN
Based on surveying in mines "Wesoła" and "Ziemowit" the influence of the breaks in exploitation fronts on vertical translocations and horizontal deformations of the area surface was made. A very quick manifestation of the results of stopping and restarting the exploitation front within 24 hours for subsidence and 48 hours for horizontal deformations and the high intensity of this impact were found. These results manifest with very big changes in the increases of traslocations and horizontal deformations per day. They diminish with the stopping of the front till 10-30% of maximum values and then, after its restarting grow to maximum values within 1-2 days. Significantly greater irregularity of the course of the process of the rock mass deformation was observed. The results of the observations showed that discontinuous mining exploitation could unfavourably effect the buildings and the development of the area increasing the risk of damage. Presented in the paper results of the survey can be used as source material for the verification of existing views on this issue.
PL
Badania wpływu przestojów frontów ścianowych na przebieg przemieszczeń pionowych i deformacji powierzchni terenu zrealizowano w oparciu o pomiary geodezyjne przeprowadzone w dwóch rejonach eksploatacji pokładowego złoża węgla kamiennego. Pierwszy rejon wybrano nad eksploatacją ściany 104 (pokład 308) w obszarze górniczym kopalni "Wesoła", drugi natomiast - nad eksploatacją ściany 719 (pokład 207) w obszarze górniczym kopalni "Ziemowit". W obu przypadkach była to eksploatacja pierwszego pokładu prowadzona ścianowym systemem zawałowym z dużym postępem frontu osiągającym wartość do 12 m/dobę. Badania prowadzono wykorzystując specjalnie zastabilizowane linie obserwacyjne: W1 (Kopalnia "Wesoła") i Zl (Kopalnia "Ziemowit") - rys. 2 i 3. Współrzędne płaskie punktów obserwowanych wyznaczano przy zastosowaniu techniki satelitarnej GPS. Zakres pomiarów geodezyjnych obejmował wyznaczanie wysokości punktów oraz długości baz pomiarowych. Pomiary te wykonywano równocześnie tzw. metodą trzech statywów z wymuszonym centrowaniem z wykorzystaniem tachimetru elektronicznego. Obserwacje objęły cały okres wpływów górniczych, przy czym w okresie występowania najintensywniejszych wpływów pomiary realizowane były w cyklu dobowym (łącznie w obu rejonach przeprowadzono 77 serii pomiarowych). Zrealizowany zakres pomiarów linii, obserwacyjnych umożliwił wyznaczanie wartości podstawowych wskaźników deformacji oraz ich zmian szczególnie w okresach zatrzymań frontów eksploatacji i ponownych ich uruchomień. Już wstępna analiza wykazała, że skutki każdego z przestojów frontu eksploatacyjnego pod względem jakościowym okazały się zbliżone. Wskazuje to na podobną reakcję górotworu na nieciągłe prowadzenie frontów eksploatacji w obu rejonach bawczych. W celu ilościowego opisu wpływu przestojów frontu eksploatacji na przebieg obniżeń terenu sporządzono wykresy obniżeń w czasie wybranych punktów linii obserwacyjnych (rys. 4 i 11). Wyraźnie widoczne są charakterystyczne "wypłaszczenia" wykresów po zatrzymaniu frontu eksploatacji złoża i ponowne przyspieszenie obniżeń po ponownym jego uruchomieniu. Efekt nierównomierności przebiegu obniżeń punktów w czasie najbardziej widoczny jest w analizie przyrostów obniżeń w jednodobowych interwałach czasu, na co pozwoliły przeprowadzone pomiary geodezyjne. Celem przeprowadzenia dokładniejszej analizy wyżej opisanego efektu sporządzono wykresy przyrostów obniżeń w czasie rys. 6, 7 i 16) dla trzech reprezentatywnych punktów linii W l i Z l. Na tych wykresach obserwuje się podobny efekt spowolnienia procesu narastania obniżeń po upływie doby od zatrzymania frontu eksploatacji oraz jego przyspieszenia po upływie doby od ponownego rozpoczęcia urabiania. Wyniki wykoanych w tym okresie obserwacji bezspornie wykazały, że górotwór reaguje bardzo szybko na wszelkie zaburzenia ciągłości eksploatacji, co nie potwierdziło wcześniejszych poglądów tygodniowego bądź nawet dłuższego czasu takiej reakcji. W aspekcie ilościowym zauważyć można, że zmiany przyrostów obniżeń punktów zależą zarówno od czasu trwania przerwy eksploatacyjnej, jak też od odległości krawędzi eksploatacji od obserwowanego punktu w trakcie przestoju. Dobowy przyrost obniżeń w rejonie I zmniejszał się maksymalne z wartości około 20 mm/dobę przy postępującym froncie do 3 -5 mm/dobę po jego zatrzymaniu. Większe różnice obserwowano w rejonie II, w którym dobowy przyrost obniżeń po zatrzymaniu frontu eksploatacji, zmniejszał się maksymalne z wartości około 35 mm/dobę do 5-7 nm/dobę. Analiza obserwowanych odkształceń poziomych czasie (rys. 8 i 13) w obu rejonach badań prowadzi do spostrzeżenia, iż w efekcie zatrzymania i ponownego umchomienia frontu eksploatacji, występują zaburzenia tych przebiegów polegające na zminach dobowych przyrostów odkształceń baz pomiarowych. Dla dokładniejszej analizy tego zjawiska sporządzono dla wszystkich odcinków linii pomiarowych Wl i ZI wykresy przyrostów odkształceń poziomych w czasie (przykładowo dla boku 1-2 rys. 9 i dla boku 21 -213 rys. 14). Na wykresach obserwuje się efekt wahania przyrostów odkształceń poziomych w interwałach czasowych nie przekraczającch 2-3 doby (czasami nawet jednej doby) od zatrzymania lub ponownego uruchomienia frontu eksploatacji. Zmiany polegają na tym, że każda baza pomiarowa, w czasie obejmującym przerwę eksploatacyjną oraz okres ponownego uruchamiania frontu eksploatacyjnego, podlega niewielkiemu ściskaniu lub rozciąganiu, niezależnie o tego, czy w tych okresach znajduje się w fazie odkształceń rozciągających czy ścikających. Na podstawie analizy wartości zmian odkształceń poziomych można stwierdzić, że fluktuacje spowodowane przerwami eksploatacyjnymi nie zaburzają zasadniczo generalnego trendu zmian tego wskaźnika deformacji. Szczegółową analizę. utrudniał fakt występowania niewielkich wartości dobowych przyrostów dkształceń poziomych, mieszczących się w większości przypadków w granicach dokładności ich rejestracji. Podsumowując przeprowadzone badania należy stwierdzić, że pozwoliły one po raz pierwszy na uzyskanie jednoznacznego obrazu wpływu przestojów ścianowych frontów eksploatacji na przebieg procesu deformacji powierzchni terenu. Generalnie należy stwierdzić, że nieregularne prowadzenie eksploatacji górniczej (w szczególności jej zatrzymania i ponowne umchomienia) w dużo większym niż dotychczas przypuszczano stopniu zaburzają przebieg procesu deformacji górotworu i powierzchni terenu. Po zatrzymaniu frontu eksploatacji zaobserwowano znaczny spadek dobowych przyrostów obniżeń (do 20% wartości maksymalnych), Efekt zatrzymania frontu ujawniał się już po jednej dobie od momentu zatrzymania eksploatacji i trwał 2-3 doby. Po ponownym uruchomieniu frontu eksploatacji również po okresie jednej doby następował szybki przyrost obniżeń dobowych i po 2-3 dniach osiągał wartości obserwowane przy ciągłym przebiegu frontu. Reakcja na przestoje frontów eksploatacji w obserwowanych odkształceniach poziomych jest podobna do obserwowanych obniżeń, następuje ona jednak później, rozpoczyna się drugiego dnia od zatrzymania frontu i trwa około 3 doby. Natomiast reakcja na ponowne uruchomienie frontu trwała około 4 doby (do osiągnięcia maksymalnych przyrostów odkształceń poziomych dla pełnego biegu frontu). Istotnym spostrzeżeniem jest wykazanie, że wpływ przestojów frontu eksploatacji występuje tym wyraźniej, im większa jest prędkość frontu eksploatacji. Załączone w pracy tabele i wykresy stanowią ilościową dokumentację badanego procesu deformacji powierzchni terenu.
20
Geodezyjne obserwacje wpływów eksploatacji górniczej prowadzonej w rejonie szybów górniczych kopalni rud miedzi "Rudna"
Popiołek E., Ostrowski J.
Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud
|
2001
|
nr 18
53-75
PL
Artykuł prezentuje wyniki dotychczas przeprowadzonych obserwacji wpływów eksploatacji górniczej, prowadzonej od 1996 r. w częściach filarów ochronnych szybów górniczych kopalni "Rudna", które zawierają się pomiędzy granicami filarów wyznaczonych według Instrukcji z 1956 r. a granicami filarów wyznaczonych według Wytycznych z 1993 r. Obserwacjom podlegają repery zastabilizowane w szybach, na obiektach przemysłowych zlokalizowanych w granicach terenów chronionych oraz znaki ziemne, stanowiące linie obserwacyjne przecinające place szybowe. Rezultaty pomiarów wskazują, że eksploatacja dokonana do końca 2000 r. wywołała niewielkie deformacje terenu i obiektów przemysłowych oraz szybów. Pomimo znacznego zmniejszenia powierzchni filarów nie obserwuje się istotnych ruchów górotworu i powierzchni terenu w granicach terenów chronionych. Potwierdza to prawidłowość metody zastosowanej do skorygowania zbyt dużych filarów szybowych wyznaczonych w okresie, gdy brak było doświadczeń odnoszących się do skutków eksploatacji złoża rud miedzi w warunkach LGOM.
EN
The paper presents results of the previous observations of the influence of mining activity carried out from 1996, in some parts of the protective pillars of the "Rudna" mine shafts. The controlled bench-marks are stabilised in shafts, on the industrial constructions located on the protected areas and along the observation lines crossing the shaft sites. The measurements show that mining activity until 2000 caused only small deformations of the ground, mine buildings and shafts. Despite the substantial reduction of the pillars' surface we do not notice any serious rock-mass and ground movements within the protected areas. It confirms the legitimacy of the method used for correction of too big shaft pillars determined in the past when we did not have any experience connected with mine activity influence in LGOM conditions.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.