Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Amore desperato... Poetycka trylogia Jana Kasprowicza w graficznym opracowaniu Edwarda Okunia.

100%

Bajda J.

Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego

|

2006

|

nr 2(2)

25-37

2

Secesyjne dekoracje roślinne w architekturze Rzeszowa

100%

Konieczna K. , Krupa B.

Architektura Krajobrazu. Studia i Prezentacje

|

2011

|

nr 3

3

¿Cataluña como un estado? Rozważania wokół secesji Katalonii

88%

Husar W.

In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką

|

2016

|

tom 10

203-218

EN

This article takes the issue of a possible secession of catalonia into consideration. Its main objective is to identify factors that contribute to and hinder the aforementioned autonomous community from becoming independent. The implementation of this task is to isolate the specific features of the region and its people that affect the creation of the catalan national identity. The analysis of the possibility of secession was based on three levels: economic, historical-cultural and legal-political. The construction of the balance of profit and loss will allow to adopt a forecast of potential solutions to the problem. The study used statistical data, studies in the literature and source documents.

4

Secesyjny ogrod we Wroblewie oraz modernistyczny w Ruskowie

88%

Baster P.

Aura

|

2004

|

nr 12

14-15

5

Samostanowienie narodów w prawie międzynarodowym

75%

Żbikowski W.

Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM

|

2015

|

nr 5

237-256

PL

W artykule omówiono zasadę samostanowienia narodów funkcjonującą w prawie międzynarodowym od momentu uchwalenia Karty Narodów Zjednoczonych. Po przedstawieniu tła historycznego ukazano źródła funkcjonowania tej zasady oraz problematykę związaną z jej podmiotowym i przedmiotowym zakresem. Dokonano tego na podstawie analizy źródeł, praktyki oraz poglądów doktryny. Podjęto też kwestię realizacji prawa do samostanowienia jako jednego z możliwych kryteriów państwowości. W końcowej części szeroko opisano stan praktyki międzynarodowej w odniesieniu do samostanowienia, przedstawiając rozmaite jej przykłady oraz dzieląc je na określone kategorie, co ułatwia wyciągnięcie wniosków o charakterze generalnym. Jednym z nich jest to, że choć prawo do samostanowienia narodów ma niewątpliwie charakter wiążącej zasady współczesnego prawa międzynarodowego, to stopień jej realizacji w praktyce zależy przede wszystkim od czynników o charakterze politycznym, a rzeczywisty wpływ stanu prawnego na praktykę międzynarodową jest mocno ograniczony.

EN

This paper describes the principle of self-determination of nations functioning in the international law since the moment of adopting the United Nations Charter. After a short reference to historic background, the sources of that principle and issues of its subjective and objective scope are presented. The author depicts the discussed matter on the basis of the analysis of sources, practice and doctrine. The question of exercising the right to self-determination as one of possible criteria of statehood is also analyzed. In the final part the author depicts a broadened analysis of international practice in the self-determination field, dividing various examples into several categories, which helps to draw general conclusions. The conclusion may be drawn up that despite the fact the self-determination of nations undoubtedly has the character of a universally binding principle of contemporary international law, its execution in practice relies mainly on political factors, and the actual impact of the legal status on the international practice is strictly limited.

6

Secesja i modernizm w Rydze. Pół wieku architektury łotewskiej - perłą europejskiego dziedzictwa kulturowego. Cz. 1, U progu uzyskania suwerenności

75%

Čaupale R. , Tołłoczko Z.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2005

|

tom R. 102, z. 13-A

3--25

PL

Artykuł niniejszy jest częścią ogólnego studium na temat historii architektury Rygi od około 1890 do 1940 r. Jest to pierwsze tego rodzaju opracowanie w Polsce. Dotąd w polskiej bibliografii przedmiotu nie ukazała się żadna praca na temat architektury łotewskiej. To opracowanie oparte jest na interesującej panoramie historycznej. I także pod tym względem pozostaje bez precedensu, ponieważ w Polsce nie ma opracowania na temat historii politycznej Łotwy oraz dziejów jej kultury i sztuki. Autorki analizują rozwój secesji w Rydze na tle rozwijającego się łotewskiego odrodzenia narodowego oraz przebiegu życia społecznego i gwałtownego rozwoju ekonomicznego i industrializacji miasta. Secesja w Rydze należy do najwybitniejszych osiągnięć tego stylu w Europie, jednak o jej istnieniu na starym kontynencie dowiadujemy się zaledwie od paru lat. Jakość architektury secesyjnej w Rydze dorównuje tej, reprezentowanej przez przykładowo Pragę i Wiedeń, które wpłynęły na rozwój architektury ryskiej.Środowisko architektoniczne na Łotwie pozostało jednak głównie pod dominacją doświadczeń architektów niemieckich, co daje się poznać przez silne związki tamtejszej secesji i historycyzmu. Dlatego też uwzględniając te relacje, rozwój architektury w Rydze w okresie około 1890 do około 1910 r. autorki dzielą na następujące okresy: secesja pozostająca w kręgu zmodernizowanego neogotyku, zmodernizowanego neorenesansu, zmodernizowanego neobaroku i neorokoka oraz secesji pozostającej w obrębie międzynarodowej, kosmopolitycznej niejako odmianie (wersji) tego stylu. Wychodząc z neoromańskiej odmiany secesji w Rydze, autorki analizują kolejną odmianę secesji w Rydze, a mianowicie nurt narodowo-romantyczny, utwierdzający w architekturze łotewskie aspiracje niepodległościowe. I w tym kierunku wyróżniają dwa ważne nurty odzwierciedlające ówczesne tendencje w architekturze na początku XX w., a mianowicie: rustykalny (nawiązujący do architektury fińskiej) oraz perpendykularny (nawiązujący do podobnoraz perpendykularny (nawiązujący do podobnych tendencji w architekturze niemieckiej), ale oba odwołujące się i estetycznie zakorzenione w etniczno-ludowej tradycji budownictwa łotewskiego. Wszystkie przykłady są rozważane metodą porównawczą w odniesieniu do analogicznych zjawisk zachodzących w Europie w tym samym czasie. Artykuł kończą rozważania na temat schyłku secesji i ponownego ożywienia się neoklasycyzmu, prowadzącego już do wczesnego modernizmu i zapowiedzi awangardy na Łotwie, która nadejdzie wraz z powstaniem Republiki Łotewskiej.

EN

The present article is a part of a comprehensive study on the history of architecture of Riga in the period c. 1890-1940. It is the first publication of this type to appear in Poland. So far no reference has been available on the subject of the Latvian architecture in the Polish bibliography. The study is set against an interesting historic panorama, which also makes it a precedent since no Polish extensive study has been undertaken on the political history of Latvia and the history of its art and culture. The authors give an analytical description of the secession in Riga against the background of Latvian national revival process together with social life as well as rapid economic growth and industrialisation of the city. The secession in Riga is one of the most outstanding achievements of the style in Europe, however its existence on the old continent was recognised only a few years ago. The quality of the secession architecture in Riga equals that presented in, for instance,Prague and Vienna, which influenced the Riga architecture. However, the Latvian architectural circles remained under the main predominance of the experience of German architects, which is manifested by close links with the German secession and historicism. Following these relations the development of architecture in Riga in the period between c. 1890 and 1910 was divided by the authors into: the secession within the sphere of modernised Neo-Gothic, modernised Neo-Renaissance, modernised Neo-Baroque and Neo-Rococo, and the secession within the sphere of international, sort of cosmopolitan, version of the style. Starting from the Neo-Romanesque version of the Riga secession, the authors give an analytical treatise of yet another version of the secession in Riga, namely the national-romantic trend consolidating in architecture the Latvian aspirations to independence. Within this trend two important movements are distinguished,reflecting the tendencies in architecture at the beginning of the 20th century, that is rustic (referring to the Finnish architecture), and perpendicular (referring to similar tendencies in the German architecture), both of which drawing from and aesthetically rooted in the ethnic-national tradition of the Latvian building style. All the examples are analysed with a comparative method in reference to analogous phenomena taking place in Europe at the time. The article is completed with comments on the decline of secession and a revival of Neo-Classicism, leading to early modernism and a portent of avant-garde in Latvia that was to arrive with the Republic of Latvia.

7

Stille Kracht. Inspiracje kulturą Jawy w twórczości Jana Tooropa.

75%

Lipińska A.

Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego

|

2006

|

nr 1(1)

32-43

8

Nowe Miasto w Wałbrzychu jako przykład przenikania idei secesyjnych do urbanistyki Josefa Stübbena

75%

Ludwig B.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2009

|

tom T. 54, z. 1

66-77

PL

Na początku XX w. pojawiły się w projektach nowe idee urbanistyczne. Stübben, znany praktyk i teoretyk nowej dyscypliny projektowej jaką była urbanistyka, kontynuował zasady klasycznej akademickiej szkoły opierającej się na osiągnięciach urbanistyki francuskiej, rozpoczynającej się od działalności Haussmanna. Jednak w swych projektach rozpoczął wprowadzanie elementów secesyjnych. Jednym z takich przykładów jest projekt Nowego Miasta w Wałbrzychu. Wałbrzych – gwałtownie rozrastające się miasto przemysłowe, cierpiał na brak mieszkań. Administracja miejska zdecydowała się na zbudowanie nowej niezależnej dzielnicy. Projekt powierzono w 1904 r. J. Stübbenowi, który opracował koncepcję dzielnicy domów wielorodzinnych w zwartej zabudowie. Oparł on projekt o pierwotny układ sieci komunikacyjnej. Zaproponował dwa reprezentacyjne wnętrza urbanistyczne; plac-rynek i skwer. Wzdłuż ulic zaprojektował kamienice; w centrum układu – trzypiętrowe, przy dalszych ulicach – dwupiętrowe, a na obrzeżach – piętrowe. Po rozparcelowaniu terenu działki sprzedano prywatnym inwestorom i spółdzielni mieszkaniowej dla urzędników. Budowę rozpoczęto od pierzei placu rynkowego i głównej ulicy. Jako pierwsze powstały okazałe secesyjne kamienice, później nieco skromniejsze o formach neostylowych. W l. 20. XX w. ogólnośląska spółdzielnia mieszkaniowa Schlesische Heimstaette oraz spółdzielnia miejska rozpoczęły wznoszenie zabudowy modernistycznej. Zespół zabudowy mieszkaniowej uzupełniły z czasem obiekty użyteczności publicznej: poczta, dom starców, liceum i szkoła celna. Nowe Miasto jest ciekawym przykładem włączania idei secesyjnych do neobarokowych koncepcji planistycznych. Z nową interpretacją układu funkcjonalnego oraz kompozycją opartą na naturalnej nieregularności po odejściu od schematów osiowych.

EN

New ideas in projecting towns were shown in the first years of the 20th Century. J. Stübben was one of the most celebrated practising and theoretic architects in the new discipline of town planning. He developed academic methods based on the achievements of French urban planning starting from Haussmann. However, he began to introduce secession elements in his projects. One of example of the new system in the composition and disposition of functions is the New Town in Walbrzych. Walbrzych, an intensely developing industrial city, suffered of a great shortage of dwellings. The local administration decided to build a new independent quarter. The project was given to J. Stübben in 1904. He drew up the plan of a district of multifamily houses in compact settlements. The design was based on the old schema of a communication network. He suggested two representative city centres - one open market place and a second green square. The street and squares had to be flanked by frontages of apartment buildings, with three-storey in the central part, two-stories in the main part of the district and one-storey in the peripheries. After splitting the terrain into building plots, the city government sold them to private investors and housing association of civil workers. The development started from the surroundings of the market square and the main street. At first, impressive Art Nouveau style tenement houses were built, followed by more modest modern forms. In the 1920s the longer frontages of dwelling buildings in the modernistic style were built by the Silesian housing association Schlesische Heimstaette and the city housing association. The residential complex was completed with public buildings: the post office, the old people's home, the high school and the school of custom officers. The New Town is a very interesting example of including Art Nouveau solutions in the neo baroque conception of urban planning. The new interpretation of the functional system and composition is based on the natural and irregularity and the resignation of axial composition.

9

Architektura secesji w Małopolsce

75%

Gutowski M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Architektura

|

1999

|

tom Z. 18

57-77

PL

Artykuł niniejszy przedstawia wstępny podział architektury secesyjnej w Mało-polsce na cztery grupy: architekturę zapowiadającą secesję dużych ośrodków, architekturę o modernistycznym traktowaniu form z secesyjną dekoracją elewacji, architekturę o jedynie secesyjnych elewacjach oraz architekturę o nielicznych motywach secesyjnych. Szczególną uwagę zwrócono na budynki wzniesione w małych miastach regionu, co rzuca nowe światło na architekturę tego okresu. Przeprowadzoną tutaj próbę klasyfikacji potwierdzono analizą odrębności i cech powszechnych w architekturze Małopolski oraz jej ocenę wartościującą.

EN

The present paper presents a preliminary classification of art nouveau style in architecture in Małopolska. The style can be divided into four categories: architecture anticipating art nouveau style in large centres, architecture with a modernistic approach to form and art nouveau facade ornamentation, architecture of art nouveau facade exclusively and finally architecture including only few art nouveau motifs. Particular attention was paid to buildings erected in small towns of the region, which throws a new light on the architecture of the period. An attempt at the preliminary classification undertaken here has been strengthened by distinction and common features analysis of Małopolska architecture as well as by the value judgement.

10

Poradnik dla początkującego witrażysty. Malowanie witraża klasycznego.Odcinek 36. Wojna, sztuka i witraż

63%

Bochacz A.

Szkło i Ceramika

|

2020

|

tom R. 71, nr 1

71

PL

Witraż jest trwałym dziełem sztuki. Jeżeli nie jest narażony na mechaniczne uszkodzenie, może cieszyć oczy przez stulecia. Niestety w historii naszej cywilizacji okresy pokoju nie były zbyt długie. W związku z tym kule armatnie, pożary czy eksplozje niszczyły domy, budynki oraz przeszklenia okienne wykonane z kruchego materiału. To jednak jest oczywiste i nie o tym ma być ten odcinek witrażowych rozważań.

11

Zachowania dziedzictwa kulturowego z czasów secesji europejskiej w miastach Chin

63%

Shuan L.

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2019

|

tom Vol. 1

171--179

PL

Dziedzictwo czasów secesji europejskiej w Chinach to wiele obiektów o różnych funkcjach. Podobnie jak w Europie Zachodniej na rozprzestrzenianie się stylu secesyjnego w chińskich miastach wpłynął przede wszystkim czynnik ekonomiczny – rozwój handlu z Europą i Rosją, co doprowadziło do rozprzestrzeniania się europejskiej tradycji modernistycznej i secesyjnej architektury. Styl secesyjny w architektrurze chińskiej łączył się na wiele sposobów, obejmując jednocześnie działania kilku kultur obcych (niemieckiej – regiony północne i południowe; rosyjskiej, angielskiej, francuskiej, portugalskiej), wraz z wielowiekową tradycją Chin.

EN

The legacy of the European secession from China is a lot of objects with different functions. Just like in Western Europe, the spread of the Art Nouveau style in Chinese cities was influenced above all by the economic factor – the development of trade with Europe and Russia, which led to the spread of the European tradition of modernist and Art Nouveau architecture. The Art Nouveau style of a Chinese architect combined the activities of several foreign cultures (German, including both the northern and southern regions; Russian; English; French; Portuguese) with the centuries-old traditions of China in many ways.

12

Secesja części terytorium państwa w świetle prawa międzynarodowego publicznego. Zarys problematyki

63%

Łaski P.

Acta Iuris Stetinensis

|

2019

|

nr 25

67-87

PL

Secesja, inaczej ujmując – oderwanie części terytorium od macierzystego państwa, jest jedną z form utraty części terytorium, zarazem jedną z form powstania nowego państwa, względnie przyłączenia się oderwanego terytorium do sąsiedniego państwa. Celem niniejszej pracy jest zwrócenie uwagi na źródło współczesnej secesji, czyli tendencje odśrodkowe w państwie spowodowane różnorakimi formami dyskryminacji ludności oderwanego terytorium. Ludność oderwanego terytorium w uzasadnieniu swojego prawa do secesji odwołuje się do jednej z podstawowych zasad prawa międzynarodowego – zasady samostanowienia narodów, która nie pozostaje w sprzeczności z zasadą integralności terytorialnej państwa, ponieważ funkcjonują one w różnych przestrzeniach prawa międzynarodowego publicznego. W pracy zastosowano metodę badań dogmatycznych oraz prawnoporównawczych.

EN

Secession, in other words, the separation of part of the territory from the mother state, is one of the forms of losing part of the territory, at the same time one of the forms of the creation of a new state, or the annexation of detached territory to a neighboring state. The aim of this article is to draw attention to the source of contemporary secession, that is, the centrifugal tendencies in the state caused by various forms of discrimination against the population of the detached territory. The population of the detached territory justifying its right to secession refers to one of the basic principles of international law – the principle of self-determination of nations, which principle does not contradict the principle of territorial integrity of the state, because they function in different spaces of international public law. The method of dogmatic and comparative law research was applied in the work.

13

Fenomen architektury Gaudiego

63%

Barnaś J.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2010

|

tom R. 107, z. 7-A/2

14-18

PL

Katedry nie buduje jeden człowiek, ale jest ona dziełem wielu pokoleń. Potwierdza te słowa budowa bazyliki Sagrada Familia. Prace, choć rozpoczęte w roku 1883 trwają ze zmienną intensywnością po dziś dzień. Dzieło Gaudiego również w czasach współczesnych nie traci na aktualności. Co więcej, upływający czas i dokonujące się wraz z jego upływem zmiany dodają nowych znaczeń zastosowanym rozwiązaniom.

EN

A cathedral is not built by a single man, but by the efforts of generations. The construction of the Sagrada Familia basilica is a testament to these words. Although work on it began in 1883, it is still unfinished and continues to this day. This monumental work by Gaudi is still considered a work of great importance. Moreover, the passing of time and the changes it brings to the building bring new meaning to the design solutions used by the author.

14

Regionalne tradycje zdobnictwa fasad kamienic krakowskich z lat 1890-1939

63%

Makowska B.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2009

|

tom Z. 17

183-197

PL

Na przełomie XIX i XX w. i w okresie modernizmu narodowy temperament i tradycja nadawały architekturze krakowskiej specyficzny lokalny charakter. Współtworzył go odpowiednio ukształtowany detal i ornament. Cechą tzw. „szkoły krakowskiej" było wytworzenie własnej interpretacji zjawisk napływowych opartych na tradycjonalizmie i nietypowej ornamentyce oraz na obecności pierwiastka dekoracyjno-malarskiego, który decydował o plastycznym wyrazie architektury.

EN

National temperament and traditions added specific local quality to Poland's architecture of the turn of the 19th century and in the period of modernism. This quality was supported by characteristically shaped details and ornaments. The so-called 'Kraków school' was well known for its attempts to create its own interpretation of immigration processes based on traditionalism, non-standard decorative quality and the presence of decorative elements characteristic for painting, which was decisive for the artistic expression of architecture.

15

Teodor Talowski i jego "Willa pod Kozłem" w Bochni

63%

Sołtysik A.

Przestrzeń i Forma

|

2009

|

tom nr 12

485-496

PL

"Willa pod Kozłem" (1895 r.) to jedna z wielu realizacji T. Talowskiego, jednego z najwybitniejszych polskich architektów z przełomu XIX i XX w. Wejście do willi wieńczy malowniczy szczyt, z herbem "jelita" i głową kozła. Nadbudowa z lat 30. XX wieku nie pozbawiła willi pierwotnego charakteru i wysokich walorów artystycznych. Na szczególną uwagę zasługują detale kamienne szczytu, podcienia wejściowego i portali, które same w sobie są dziełami rzeźbiarskimi. Willa jest wybitnym przykładem polskiej architektury spomiędzy historyzmem a secesją.

EN

"Villa under the billy goat", built in 1895 in Bochnia is one of the most interesting work of Theodor Talowski, who was very remarkable, polish architect from the turn of the century. Characteristic element of this building is picturesque gable of the main entrance to villa with the blazon and head of the billy goat on the coping. Despite the additional storey, built in 30's, villa did not lose it's character and til nowadays it is a building with special, artistic values. Noteworthy are stone details of the gable, arcades of the entrance and portals, which all are works of art. This building is unrepeatable example of polish architecture from among historicism and Art Nouveau.

16

The Control of the Activity of the Authorities of the Autonomous Communities in the Spanish Constitution

63%

Dankowski M. Z.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2019

|

nr 6 (52)

459-471

EN

he dramatic events taking place in 2017 resulted in an unprecedented intervention of the Government of the Kingdom of Spain in the duties of the authorities of the Autonomous Community of Catalonia. The procedure for the fulfilment of constitutional obligations of the authorities of one of the seventeen Autonomous Communities, that make up Spain, was introduced for the first time in history. The sources of this situation should be sought in the conflict between Barcelona and Madrid, which has been growing for a decade, and reached its peak with the Spanish Government’s failure to recognize the independence referendum and the attempt to secede by the Catalan authorities. The situation showed the need to reform the Spanish constitutional system, in particular as regards the rights and obligations of Autonomous Communities.

PL

Dramatyczne wydarzenia mające miejsce 2017 r. spowodowały bezprecedensową interwencję rządu Królestwa Hiszpanii w działalność władz wspólnoty autonomicznej Katalonii. Procedura bezpośredniej kontroli działalności władz jednej z siedemnastu wspólnot autonomicznych, z których składa się Hiszpania została uruchomiona po raz pierwszy w historii. Źródła tego stanu należy szukać w konflikcie na linii Barcelona-Madryt narastającym od dekady, którego apogeum zostało osiągnięte wraz z nieuznaniem przez rząd hiszpański referendum niepodległościowego i próby dokonania secesji ze strony władz autonomii katalońskiej. Sytuacja wykazała konieczność reformy ustroju Hiszpanii, w szczególności w zakresie praw i obowiązków wspólnot terytorialnych.

17

Prawo do secesji. Argument konstytucyjny i metaprawny Starego Południa Stanów Zjednoczonych

63%

Tulejski T.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2023

|

nr 2(72)

245-256

PL

W okresie poprzedzającym wybuch wojny secesyjnej teoretycy i politycy Starego Południa Stanów Zjednoczonych (Calhoun, Hayne, Tucker, Taylor of Caroline) wypracowali teoretyczne instrumenty oporu wobec ich zdaniem tyrańskim praktykom rządu federalnego. Obok interpozycji i nullifikacji najbardziej radykalnym środkiem było prawo do secesji. Autor w artykule dokonuje rozróżnienia argumentacji na argumentację konstytucyjną i metaprawną. Pierwsza odwołuje się do myśli Founding Fathers, ducha roku ’98 i koncepcji praw stanowych. Głównymi jej elementami są: kontraktowy charakter Unii, pierwotna suwerenność stanów oraz interpretacja użytego w konstytucji zwrotu „My, Naród”. Uzasadnienie filozoficzne odwołuje się natomiast do prawa oporu wobec tyrańskiego rządu zawarte w Deklaracji Niepodległości. Oba te uzasadnienia występowały wspólnie i autor poszukuje ich w aktach secesji Karoliny Południowej i Konstytucji Skonfederowanych Stanów.

EN

Before the outbreak of the Civil War, the theorists and politicians of the South of the US developed the theoretical instruments of resistance to what they considered tyrannical practices of the federal government. Just next to interposition and nullification, the most radical measure was the right of secession. In the article, the author distinguishes between constitutional and meta-legal arguments. The first ones refer to the thought of the Founding Fathers, the spirit of ‘98 and the concept of states’ rights. Its main elements are: the contractual nature of the Union, the original sovereignty of the states and the interpretation of the phrase: “We the People” used in the Constitution. In turn the philosophical justification refers to the right of resistance to tyrannical government contained in the Declaration of Independence. The two group of justifications appeared together, and the author searches for them in the acts of secession of South Carolina and the CS Constitution

18

Alfons Maria Mucha i czechosłowackie banknoty

63%

JÓŹWIAK W.

Bohemistyka

|

2020

|

nr 3

442-452

EN

The very first banknotes of the newly created Czechoslovakia were designed by Alphonse Mucha. This outstanding Art Nouveau artist used them as medium, through which he could induce the national identity preservation of his compatriots, by referring to both national and Slavic symbolism. Symbolism of the designed notes clearly rooted in Slavic tradition and history in an obvious manner relates to Mucha's artistic interests evidently expressed in the cycle The Slav Epic.

PL

Pierwsze banknoty nowopowstałego państwa czechosłowackiego zaprojektowane przez Alfonsa Muchę stały się dla tego wybitego secesyjnego artysty doskonałym środkiem przekazu, za pośrednictwem którego mógł, odwołując się zarówno do symboliki narodowej jak i ogólnosłowiańskiej, wpłynąć na utrwalenie tożsamości narodowej rodaków. Wyraźnie zakorzeniona w tradycji i historii słowiańszczyzny symbolika zaprojektowanych banknotów w oczywisty sposób nawiązywała do zainteresowań artystycznych projektanta wyrażonych dobitnie w cyklu Epopeja Słowiaństwa.

19

Wyobrażenia elektryczności na medalach

63%

Surajewska D. , Świsulski D.

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

|

2020

|

tom Nr 70

11--16

PL

W artykule przytoczono przykłady przedstawień wyobrażeń elektryczności, które powstały dla popularyzowania ważnych wydarzeń i uhonorowania osób zasłużonych dla elektryfikacji. Przetransponowanie ze świata zjawisk fizycznych do dziedziny estetyki najczęściej przybierało postać kobiety-bogini. Takie personifikacje występują na medalach z okresu francuskiej secesji a także polskich i niemieckich. Opisano nawiązujący do tej tradycji, wydany w 2019 roku, medal z okazji 100-lecia Stowarzyszenia Elektryków Polskich.

EN

The article presents examples of representations of electricity that were created to popularize important events and to honor people distinguished for electrification. When this elusive matter was transferred from the world of physical phenomena to the field of aesthetics, it most often took the form of a woman - goddess, but also a man. Such personifications appear on medals from the French Art Nouveau period, as well as on Polish and German ones. A medal referring to this tradition, released in 2019 on the occasion of the 100th anniversary of the Association of Polish Electrical Engineers, is described.

20

Trends in fine art, as exemplified by the legacy of W. Kotarbiński, and architecture of the late 19th and early 20th centuries

63%

Sosyk O.

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2019

|

tom Vol. 1

181--190

EN

This article analyses the commonality of trends in fine art and architecture of the late 19th and early 20th centuries. By the examples of the legacy of Wilhelm Kotarbiński, Arnold Böcklin, Oleksandr Verbytsky and Valerian Rykov it is proven how antique subjects were creatively reconsidered in the age of historicism-eclecticism and modern art. The difference between the paintings and bas-reliefs of the late 19th and early 20th centuries from the Greek images is analysed and the main features of the legacy of famous artists are determined. The distribution of a specific kind of national romanticism in Russia – the neo-Russian style of Abramtsevo and Talashkino – is characterised.

PL

W dziedzinie architektury przeanalizowano tendencje w sztuce i architekturze końca ХІХ i początku ХХ wieków. Na przykładzie twórczości Wilhelma Kotarbińskiego, Arnolda Böcklina, Aleksandra Wierbickiego i Waleriana Rykowa udowodniono, że w dobie historyzmu-eklektyzmu i secesji ulegały twórczemu przemyśleniu wątki antyczne. Zbadano różnice między malowidłami i płaskorzeźbami z końca ХІХ i początku ХХ wieku a greckimi obrazami. Określono indywidualne cechy twórczości znanych malarzy. Scharakteryzowano specyficzną odmianę narodowego romantyzmu w Rosji – neorosyjski styl Abramcewa i Tałaszkina.