Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

The Theology of Performance and the Vedic Rituals Rethinking Theatricality and Performativity as a Discourse

100%

Ferrara M.

Cracow Indological Studies

|

2017

|

tom 19

|

nr 1

25-58

EN

While the debate on the relationship between ritual and theatre goes back decades, the most recent speculation can be fully understood in the framework of the mutual influences between the social sciences and performance studies. In retrospect, the spreading of structuralism to anthropology, sociology, and history (among other fields) and the absorption of theory-oriented terms in theatre studies’ terminology have facilitated a linguistic and conceptual ambiguity (or simply a confusion). Such ambiguity arises especially from the attempt to outline the borders between the religious and the aesthetic. In this paper, I will focus on the crucial role of conventional terms such as ‘performance’ and ‘performative’, the increased use of which in different fields has given rise to new dichotomies, such as performativity vs theatricality, self vs role. I will discuss some theoretical issues that allow us to define a ritual text as ‘religious’ instead of ‘theatrical’, focusing on the performative effect of recitation, more specifically on the Vedic texts on ritual prescriptions and their aim to display the officiants’ skills and authoritativeness.

2

Zarys historii obrządków wschodnich na północnych obszarach Królestwa Węgier

100%

Rapacki F.

Adeptus

|

2013

|

nr 2

EN

Eastern rite churches in the northern areas of the Kingdom of Hungary – historical outline The article provides an overview of the history of Eastern rites in the northern areas of the Kingdom of Hungary, focusing chiefly on the historical-graphic position of Karpatho-Rusyn The lands belonging today to Slovakia and Carpathian Ukraine from the Middle Ages, and the division of Christianity into two branches, were populated by a large group of believers who did not recognize the supremacy of the Roman Church. It was only in the seventeenth and eighteenth centuries that the power of the popes was recognized in exchange for the preservation of their traditional, religious rites. The text reconstructs the specific societal fate of the region. The article discusses the issues of the colonization of the territory, the history of the local church institutions, the fate of this area of Europe during the times of the Reformation, the establishment of the union between the Orthodox Church and Rome, and finally the era of the emergence of modern nationalisms. This study clarifies the discourse of today’s social and national activists. It reconstructs contemporary narratives and myths and proposes an overview of the creation of the cultural and political amalgam on the slopes of the Carpathian Mountains while asking questions concerning the origins of religious syncretism.

3

Obrzęd ekskomuniki zawarty w średniowiecznym Pontyfikale Rzymskim

86%

Janicki J. J.

Folia Historica Cracoviensia

|

2007

|

tom 13

EN

The pontifical is a lituigical book used by the bishop. It contains prayer formulas and the rites proper to the liturgical confection of sacraments and sacramentals reserved solely to the bishop. The pontifical arose from a practical necessity - the use of only one book during holy functions. It was formed from three different ancient books of the Church: Liber sacramentorum, Ordines Romaniand Benedictionale, used by the bishops in the Gallic liturgy. A new type of book, which became the first pontifical combining the Roman and Gallic traditions, appeared in the tenth century (in the years 950-961) in Mainz, in the monastery of Saint Alban and was called the Roman - Germanic Pontifical (Pontificate Romano-Germanicum).

PL

Pontyfikał to księga liturgiczna używana przez biskupa. Zawiera formuł modlitwy i obrzędy właściwe do konfekcji liturgicznych sakramentów i sakramentaliów, przeznaczonymi wyłącznie do biskupa. Pontyfikał Papieski powstał z praktycznej potrzeby stosowania tylko jednej księgi podczas sprawowania czynności liturgicznych. Powstał on z trzech różnych ksiąg kościelnych o tradycjach rzymskiej i galijskiej: Pontyfikał rzymsko-niemiecki został skompilowany w opactwie św. Albana w Moguncji pod okiem Wilhelma (arcybiskupa Moguncji) w poowie X wieku. Był szeroko używany w średniowieczu i stanowił podstawę późniejszego Pontyfikału rzymskiego. Zawiera 258 przepisów określających biskupie ryty święceń, błogosławieństw, celebracji Mszy, spowiedzi, itp. Nazwa Pontyfikał rzymsko-niemiecki została nadana przez odkrywcę pontyfikału, Michela Andrieu. Pontyfikał rzymski, zreformowany po Soborze Watykańskim II, nie jest, jak to było dawniej, jedną księgą. Dzieli się na poszczególne części, przyporządkowane różnym celebracjom liturgicznym.

4

Los ritos, los curanderos y la ley

72%

Krysińska-Kałużna M.

Sztuka Ameryki Łacińskiej

|

2020

|

nr 10

139-160

PL

Odmienność ontologiczna, na jakiej opiera się prawo stanowione i tubylcze prawo zwyczajowe w Ameryce Łacińskiej, jest jednym z ważniejszych problemów występujących w polu konfliktu prawnego pomiędzy obydwoma systemami. Odmienność ontologiczna świata tubylczego widoczna jest m.in. w sposobach wydawania i wykonywania wyroków. Kara ma często charakter rytualny, ponownie włączający osobę karaną do społeczności. W wielu kulturach, w których czary są zjawiskiem powszechnym, wyroki wydawane są przez szamanów i uzdrowicieli. Ilustrując powyższe stwierdzenia przykładami z różnych kultur tubylczych Ameryki Łacińskiej, artykuł wykazuje, że prawo oparte na wizji świata zachodniego niejednokrotnie nie może być adekwatną odpowiedzią na różne wydarzenia mające miejsce w światach tubylczych. Dzieje się tak choćby dlatego, że w świecie racjonalności pozytywistycznej wydarzenia te lub zjawiska po prostu nie istnieją.

EN

The ontological difference on which positive law and indigenous customary law in Latin America are based is one of the most important problems in the field of legal conflict between both systems. The ontological difference of the indigenous world is visible, among others, in the ways of passing and executing sentences. Punishment is often ritualistic and reintegrates the punished person into the community. In many cultures where witchcraft is a common phenomenon, sentences are given by shamans and healers. Illustrating the above statements with examples from various Latin American indigenous cultures, the article shows that law based on the vision of the Western world often cannot be an adequate response to some events taking place in indigenous worlds. This is not least because in the world of positivist rationality these events or phenomena simply do not exist.

5

Young tree setting up in Csíkszentgyörgy and Csíkbánfalva

72%

Szűcs B.

|

tom 41

|

nr 3

231-243

EN

The author describes the custom of two villages in Hargita county in Hungary. As the two settlements are close to forests, they abound both in pines and birches, which enables the inhabitants, for instance, the chopping-down of fourteen pines for a wedding as bridal young trees. Apart from weddings, there are numerous other occasions to set up young trees. The author also attempts to interpret the tradition, describe the functions of young tree setting in the limelight of its magical, artistic and ethnic contexts from the 1950s to the present days.

6

Rola kobiet w życiu religijnym. Przykład udziału młodych Atenek w kulcie

72%

Kruszyńska A.

Przegląd Humanistyczny

|

2017

|

tom 61(3(458))

159-172

PL

This paper pertains to participation of young Athenian girls in rituals. Some researchers perceive these rites as initiation rites. The Athenian girls’ participation in rites-related duties shows how important they were not only for the Athenian girls, but also for women in general. The ritual was treated as a substitute of men’s public activity. We can divide the Athenian girls’ participation into two categories: rites in which they played the main role, and rites in which their role was auxiliary or simply marginal.

7

Типологические особенности функционирования мотива иницации в украинском и немецкоязычном романе воспитания второй половины XIX века

72%

ЧИК О.

Studia Rossica Gedanensia

|

2015

|

nr 2

279–287

RU

В статье автор анализирует типологические особенности функционирования мотива инициации в украинском и немецкоязычном романе воспитания II-й пол. XIX в. на материале романов А. Свидницкого, И. Нечуй-Левицкого, Г. Келлера и Т. Фонтане. Особое внимание уделяется жанрообразующей функции мотива инициации в исследуемых произведениях. Мотив инициации организует сюжет произведений и принципиально влияет на формирование характера главных героев, которые в процессе прохождения этого ритуала внутренне меняются.

EN

The author analyzes the typological features of the initiation motif in the 2nd half of the 19th century. Ukrainian and German Bildungsroman on the basis of novels by A. Svydnytskyi, I. Nechui-Levytskyi, G. Keller, W. Raabe, and Th. Fontane. Special attention is paid to the genre function of the initiation motif. The initiation motif organizes the Bildungsroman plot, and has a decisive influence on the formation of the personalities of the main characters that changed in the process of passing this ritual.

8

Wschodnie katolickie utożsamienie obrządkowe

72%

Moskałyk J.

Studia Oecumenica

|

2020

|

tom 20

EN

Eastern Catholic Churches, due to their ritual diversity, make a separate contribution to the overall Christian heritage. Each Eastern rite exudes an independent and authentic collection of liturgical and cultic features typical of a particular traditional current. Having your own attributes of sacramental-ritual practice is inherent in the privilege of the particular Church and directly affects its identity. Although the external and ritual elements in the Eastern Church play an auxiliary role, they are necessary and irreplaceable. Their power of influence usually contributes to a more complete integration of the community of the faithful and its prayer union. It brings about a real fusion of these faithful around the idea of one and native rite, which appears to them as a life-giving spiritual force. The article addresses important aspects of the formation of a ritual identity within the Eastern Catholic Churches. At the same time, he points to pastoral conditions, which sometimes force Eastern Catholics to adapt to the type of ritual experiment.

PL

Katolickie Kościoły wschodnie ze względu na swoje zróżnicowanie obrządkowe wnoszą odrębny wkład w całościowe dziedzictwo chrześcijańskie. Każdy obrządek wschodni emanuje samodzielnym i autentycznym zbiorem cech liturgiczno-kultycznych typowych dla określonego nurtu tradycyjnego. Posiadanie własnych przymiotów praktyki sakramentalno-rytualnej jest nieodłącznie związane z przywilejem działania Kościoła partykularnego i wpływa bezpośrednio na kształtowanie jego tożsamości. Jakkolwiek elementy zewnętrzne i obrzędowe w Kościele wschodnim spełniają rolę pomocniczą, lecz są one niezbędne i niezastąpione. Ich moc odziaływania przyczynia się najczęściej do pełniejszej integracji wspólnoty wiernych i jej zjednoczenia modlitewnego. Powoduje prawdziwe zespolenie tychże wiernych wokół idei jednego i rodzimego obrządku, który jawi się dla nich życiodajna siłą duchową. W artykule podjęto ważne aspekty formułowania się tożsamości obrządkowej w obrębie Katolickich Kościołów wschodnich. Wskazując zarazem na uwarunkowania duszpasterskie, które niekiedy wymuszają na wschodnich katolikach dostosowanie się do rodzaju eksperymentu obrządkowego.

9

Majowe obrzędy religijne na Nizinie Południowopodlaskiej

72%

Bytniewski M. , Zbucki Ł. , Dąbrowski D.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2013

|

tom nr 19

141--149

PL

Krajobraz kulturowy Niziny Południowopodlaskiej wzbogacają liczne obiekty sakralne wśród nich kapliczki i krzyże przydrożne. Usytuowane są na skrzyżowaniach dróg, w pobliżu dużych kompleksów leśnych, przy niebezpiecznych zakrętach, mostach, grobach powstańców, na początku i końcu wsi i miast oraz wielu innych miejscach. Przydrożne kapliczki stawiano w wielu intencjach np.: aby otrzymać błogosławieństwo w pracach polowych, z okazji urodzin, powrotu do zdrowia, czy na przebłaganie Boga za winy. Na Nizinie Południowopodlaskiej znajdują się również kapliczki związane z kultem Matki Boskiej, które w majowe wieczory gromadzą wiernych na nabożeństwa. Celem pracy jest wskazanie znaczenia miejsca kapliczek w codziennym życiu mieszkańców Podlasia oraz sfery sacrum, która towarzyszy tym miejscom.

EN

The cultural landscape of the Southern Podlasie lowland is shaped by numerous religious buildings, including chapels and wayside crosses. They are located at road junctions, near large forests, with dangerous curves, bridges, tombs of the insurgents, at the beginning and at the end of the village and towns, and in many other places. Roadside shrines were located for a number of intentions, for example: to get a blessing in a field work, on the occasion of birthday, recovery, and in atonement for the sins. Here, in the Southern Podlasie lowland, one can find also shrines associated with the cult of the Virgin Mary, were believers gather for worship during the May evenings. The aim of this study is to document the existence of shrines in the region and the sacred sphere associated with inhabitants’ daily life. This will enable an assessment of the culture based values that are connected with the sacrum, that currently is getting more and more deteriorated.

10

The Ritual Character of the Brand: the Challenge of the New Spaces between Consumerism and Religion

72%

Sawicki B.

Polonia Sacra

|

2017

|

tom 21

|

nr 4(49)

79-97

EN

In a world where e v e r y t h i n g i s c o n n e c t e d even realms which seem remote can be close. The ways of commerce and religion have always crossed, but recently one can speak, at least, about mutual inspiration. To deal with this complex, but fascinating and highly relevant phenomenon it is good to fnd some categories which make a comparison possible. One of them is rite, whose importance in modern branding is growing. The fact that a sense of community and relations construct both good brands and profound religious experience seems to open up new horizons in a dialogue between economics and religion.

PL

W świecie, gdzie „wszystko jest połączone”, nawet obszary pozornie odległe mogą być bliskie. Drogi handlu i religii zawsze się przecinały, jednakże ostatnio można mówić przynajmniej o wzajemnej inspiracji. By zająć się tym złożonym, lecz fascynującym i wysoce aktualnym problemem, dobrze znaleźć kategorie umożliwiające porównanie. Jedną z nich jest rytuał, którego waga we współczesnym brandingu rośnie. Fakt, że poczucie wspólnoty i relacje budują dobre marki i głębokie doświadczenie religijne wydaje się otwierać nowe horyzonty w dialogu pomiędzy ekonomia i religią.

11

The Legacy of Ancient Customs. The Extreme Way of the Cross

72%

Krzysztoforski P.

Perspektywy Kultury

|

2019

|

tom 26

|

nr 3

161-168

PL

W artykule przedstawiono, czym jest świętowanie oraz jak ewoluowało do naszych czasów. Zasygnalizowano zjawiska, które spowodowały kryzys zwyczajów świątecznych na przełomie XX i XXI w. Wydarzenia historyczne, zmiany cywilizacyjne i transformacje społeczne przyczyniły się do odejścia od zwyczajów tradycji ludowej (zwłaszcza świątecznej) pod koniec XX w., jednakże kultura ludowa, którą cechuje tradycjonalizm, przechowała do naszych czasów wiele obrzędów.

EN

The article presents what celebrating is and how it has evolved to our times. Phenomena which resulted in the crisis of customs at the turn of the 21st century are signaled. Historical events, twists and turn of civilization, and social transformations have caused a departure from the customs of folk tradition near the end of the 20th century. However, folk culture, which is characterized by traditionalism, has preserved many rituals. More and more people are participating, and the need to deepen spiritual religious experiences has led to new initiatives, such as the Extreme Way of the Cross.

12

Początki chrystianizacji ziem południowej Polski w świetle odkryć architektonicznych

72%

Małachowicz E.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

tom R. 108, z. 7-A

33--46

PL

Odsłonięcie najstarszych reliktów architektury pod katedrą wrocławską w latach 1997 i 1998 zapoczątkowało prace badawcze nad wczesnośredniowieczną architekturą na Dolnym Śląsku, które trwały aż do 2007 roku. Rezultatem tych działań stało się naświetlenie procesu rozwoju nie tylko warowni, takich jak Niemcza czy Wrocław, które zostały przebadane, ale także odkrycie dotychczas nieznanych sanktuariów. Należą do nich kamienne kościoły w Niemczy i Gilowie (późny IX w.), we Wrocławiu (wczesny X w.) oraz na wzgórzu Gromnik (połowa X w.). Trzy z nich są zbliżone do kościołów morawskich obrządku słowiańskiego (cyrylo-metodiańskiego). Jeden z nich, wzniesiony we Wrocławiu, został przebudowany i powiększony do planu krzyża, analogicznie jak kościół w Libicach (Czechy, ok. 965), a następnie zmieniony w typ łaciński. Biskupstwo misyjne dla chrystianizacji Śląska i południowej Polski zostało zorganizowane właśnie w tym kościele. Później, w 1000 roku, ów kościół stał się pierwszą katedrą wrocławskiego biskupstwa w nowo utworzonym polskim Kościele. Wiele uwzględnionych w niniejszym artykule odkryć zostało dokonanych dzięki użyciu georadaru.

EN

The discovery of older buildings relics under Wrocław cathedral in 1997 and 1998, initiated investigations of early mediaeval architecture in Silesia, which took place until the year 2007. As a result not only the processes of development of main strongholds – Niemcza and Wrocław – were examinated but also the remains of hitherto unknown sanctuaries were discovered – stone churches in Niemcza and Gilów (late 9 th c.), in Wrocław (early 10 th c.) and on the hill of Gromnik (c. mid. – 10 th c.). Three of them are similar to Moravian churches, hall like with a choir annex, and the fourtis a gable roof rotunda. Most likely these were sanctuaries of oldest Slavonic rites (of Cyrillic-Methodian type). One of them, in Wrocław was rebuilt and enlarged to the cross scheme like the church in Libice (Czech) about 965 and changed into the Latin one. In that church was organized the mission bishopric for christianisation of Silesia and south part of Poland. Later, in 1000 that church became the first cathedral of Wrocław bishopric, in the new created polish Church – Metropolis. Many discoveries were made by use of georadar.

13

Kilka uwag o symbolice masońskiej

61%

Grażyńska I.

Biblioteka

|

2020

|

nr 24 (33)

173-189

EN

Freemason symbolism differs from the traditional symbolism in that it is typically designed and reserved for the initiated. The book Symbolique maçonnique du troisième millénaire by Iréne Mainguy stands out among other works devoted to this subject and is discussed and reviewed in the present article. The book introduces us to a number of particular notions in Freemason imagery, systematise theoretical and empirical knowledge on the richness of the symbolism and its evolution, and brings useful information on all lodge degrees in the history of Ars Regia. Freemason imagery has been evolving and permeates all affairs of life, those related to everyday routine in particular. Some symbols are easily recognisable to all, while some others still remain a mystery.

PL

Symbolika masońska różni się od tradycyjnej symboliki, ponieważ jest zarezerwowana przede wszystkim dla wtajemniczonych. Wśród prac na ten temat wyróżnia się m.in. Symbolika masońska trzeciego tysiąclecia Irène Mainguy, publikacja przedstawiana w niniejszym artykule. Książka pozwala zapoznać się z poszczególnymi pojęciami, usystematyzować wiedzę teoretyczną i empiryczną na temat symboliki i jej ewolucji oraz znaleźć informację o wszystkich stopniach lożowych w historii Ars Regia. Symbolika masońska ewoluuje i przenika dziedziny oraz obszary związane m.in. z życiem codziennym. Niektóre symbole kojarzy każdy z nas, znaczenie innych nadal pozostaje tajemnicą.

14

Nobilis pulchritudo. O pięknie liturgii

58%

Bać T. , Karcz B. , Tyrała R. , Zając A. , Delimat W. , Janicki J. J. , Malik J. , Sterczewska L. , UPJPII i. , Pasek W. , Karcz B. , Malik J. , Sterczewska L. , UPJPII i. , Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2014

|

tom 12

EN

The aim of this article is to exhibit the theological relation between liturgy and beauty in the from the aspect of the liturgical celebration. This relation derives from an attempt to find the answers to two questions. The first: “Could the liturgy ever exist separately from the concept of beauty?” refers to the essence of the theological bond between the liturgy and beauty. The answer to this question is provided by Benedict XVI in his post-Synodal Apostolic Exhortation Sacramentum caritatis of 2007 in which he highlights the fact that beauty is a part of the internal structure of a celebrated mystery as the latter conveys to the man the truth about God’s Love. Therefore each liturgy is beautiful.The second question is centered on the celebration: “Could a real beauty ever exist without the necessity to be celebrated?”. True and authentic beauty expresses itself by rite – ordo and art. Only in this way everyone who participates in the liturgy can be guided to the heart of the celebrated mystery. The authentic beauty always expresses itself in rite – ordo – and in art. Only then may it reach man and make him enter into the depths of a celebrated mystery/ Only in this way everyone who participates in the liturgy can be guided to the heart of the celebrated mystery.

PL

Celem niniejszego artykułu było ukazanie teologicznej relacji między liturgią a pięknem w jej wymiarze celebracyjnym. Relacja ta opiera się na próbie odnalezienia odpowiedzi na dwa pytania. Pierwsze z nich dotyczy istoty teologicznego odniesienia liturgia – piękno i brzmi: „czy może istnieć liturgia, która nie byłaby piękna?”. Na pytanie to odpowiada Benedykt XVI w adhortacji apostolskiej Sacramentum caritatis z 2007 roku, zwracając uwagę, iż piękno należy do wewnętrznej struktury celebrowanego misterium, ponieważ przez nie dociera do człowieka prawda o Bożej Miłości. Dzięki temu każda liturgia jest piękna.Drugie pytanie koncentruje się na celebracji liturgicznej i brzmi: „czy może istnieć takie piękno, które nie domagałoby się celebrowania?”. Autentyczne piękno zawsze wyraża się w rycie – obrzędzie – i sztuce. Tylko wtedy może dotrzeć do człowieka i sprawić, aby wszedł on w głębię celebrowanego misterium.

15

Nauczanie liturgiki w Wyższym Seminarium Duchownym diecezji siedleckiej

58%

Matwiejuk K.

Teologiczne Studia Siedleckie

|

2018

|

nr XV/15

8-37

EN

Teaching liturgy in Teological Seminary in the Diocese of Siedlce Liturgical formation of alumni is an important dimension of their seminary for-mation. It is based on the tight connection of the knowledge about the mysteries of sal-vation and personal experiencing the presence of resurrected Jesus Christ in faith. Te in-ternal life of alumni is enriched by the grace of the Sacraments. Over two hundred years of the existence of the Diocese of Siedlce, the candidates for priesthood encountered diferent conceptualizations of liturgy. Afer the Vatican Council II it is understood as a form of mystagogy in saving deeds of incarnated Son of God. Liturgy not only passes the knowledge about His saving presence in liturgical activities but it also leads people to a personal meeting with the resurrected Jesus Christ, especially in sacramental communion.

PL

Liturgiczna formacja alumnów jest jednym z istotnych wymiarów ich formacji semi¬naryjnej. Polega ona na ścisłej łączności wiedzy o misteriach zbawienia z osobistym doświad¬czaniem w wierze obecności zmartwychwstałego Chrystusa. Życie wewnętrzne alumna jest 60 „Niekiedy dochodzi do tego, że w samo sprawowanie Ofary Eucharystycznej zostają włączone pewne elementy zapożyczone z nowenn lub innych nabożeństw. Stąd rodzi się niebezpieczeństwo, że Pamiątka Pana nie będzie już stanowić szczytowego momentu spotkania wspólnoty chrześcijańskiej, lecz będzie jakby pewną okazją do odprawienia nabożeństwa należącego do pobożności ludowej. Tym, którzy tak postępują, chcemy przypomnieć normę soboru, według której nabożeństwa winno się uzgadniać z liturgią, bynajmniej zaś nie mieszać z nią”, Paweł VI, Adhortacja Apostolska Marialis cultus (2.02.1974), nr 31. 34 Nauczanie Liturgiki w Wyższym Seminarium Duchownym diecezji siedleckiej zasilane łaską sakramentów świętych. Kandydaci do kapłaństwa, na przestrzeni dwustu lat istnienia diecezji siedleckiej, spotykali się z różnymi ujęciami liturgiki. Po soborze watykań¬skim II jest ona rozumiana jako forma mistagogii w czyny zbawcze wcielonego Syna Bożego. Liturgika nie tylko przekazuje wiedzę o Jego zbawczej obecności w czynnościach liturgicz¬nych, ale prowadzi człowieka do osobistego i osobowego spotkania ze zmartwychwstałym Chrystusem, zwłaszcza w Komunii sakramentalnej.

16

Wesele – którędy do domu?

58%

Majkowska-Szajer D.

Rocznik Antropologii Historii

|

2016

|

nr 9, Dziedzictwo kulturowe

63–85

XX

This text has been based on materials collected in the course of ethnographic research on contemporary weddings entitled “Weddings 21” conducted by the Ethnographic Museum in Krakow between 2009-2015. The author (one of the researchers involved in the study) is suggesting that we take a new look at the wedding as an “experience laboratory” connected with a personal approach to cultural heritage. It is becoming an area of practices devoid of institutional context and verified by individual choices and motivations. This is shown by the words of the research participants themselves but also by field observations, ceremony scripts, menus or elements of wedding scenography. Tradition has frequently been an important reference for the young couples and it is now tested to see how useful and up-to-date it is. It appears that the unique moment of taking the vows (in Poland the wedding is a ritual which is celebrated in a most spectacular manner) is accompanied by the feeling of nostalgia – the desire to return to one’s own childhood home, to the home of the ancestors. This is to be ensured by taking part in a ritual which makes the participants feel grounded, connects them with the past and provides them a sense of loyalty. Its image combines such opposing factors as familiarity and shame, indigenousness and backwardness, experiencing closeness and embarrassment. So what is it that we really miss?

17

Element chtoniczny w bułgarskiej obrzędowości cyklu wiosennego

58%

Mleczko J.

Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie

|

2020

|

tom 9

EN

The paper analyzes Bulgarian spring rites of scaring away insects, reptiles, predators and rodents, as well as magical prohibitions and acts protecting against them (symbolic closing off, sewing off, blocking off animal snouts / eyes). Interpreting a rite as a cultural text, particular attention is drawn to the relation between the rite’s ritual (the act, its performer and object, used props, placement in time and space) and verbal layers (words accompanying the action). The excerpted folklore texts (expressions pronounced during the act of scaring away) are discussed from the point of view of structural variety.

PL

Przedmiotem analizy w niniejszym artykule są bułgarskie wiosenne obrzędy wypędzenia insektów, gadów, drapieżników i gryzoni oraz zapewniające ochronę przed nimi zakazy i działania magiczne (symboliczne zamykanie, zaszywanie, zalepianie zwierzęcych pysków / oczu). Ujmując obrzęd w kategoriach tekstu kultury, szczególną uwagę zwrócono na relacje między jego warstwą rytualną (czynność, jej wykonawca i obiekt, użyty rekwizyt, osadzenie w czasie i przestrzeni) a werbalną (towarzyszące czynności słowa). Ekscerpowane teksty folkloru (formuły wypędzenia będące komentarzem do podejmowanych działań rytualnych) zostały omówione pod kątem ich zróżnicowania strukturalnego.

18

Papieski „ryt Resurrexit” celebrowany w Poranek Wielkanocny

58%

Litawa K.

Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne (Liturgical and Homiletic Annals)

|

2012

|

tom 3(59)

49-61

EN

In the spirit of the Second Vatican Council reform, from the treasury of the liturgical tradition the medieval papal rite Resurrexit has been restored; it had been once celebrated in the Sancta Sanctorum private chapel at the Lateran in front of the Acheropìta icon. The rite, with its rich symbols, was introduced again into the papal liturgy in the Jubilee Year 2000 and has been celebrated up till now in the morning of Easter Sunday in St Peter’s Square. In front of the gathered people, the Pope, following the example of St Peter (St John 20, 1-10), by celebrating the rite, in a way becomes again “the first witness” of Christ’s resurrection, and Surrexit Dominus vere et apparuit Simoni. Alleluia, alleluia, alleluia solemnly sung by a deacon as well as reverence shown by incensing the Icon introduces one into the mystery of happily experiencing the Eucharist both in the Middle Ages and today.

19

Sakramentarz jako księga liturgiczna

58%

Matwiejuk K.

Teologiczne Studia Siedleckie

|

2017

|

nr XIV/14

37-51

EN

The development of liturgical, especially Eucharistic rites, was suppo- sed to explain to the believers of Christ the essence of His Paschal Mistery. The rites were also helpful to the participants of the liturgy in entering through their faith into the mystery. Its most important point was a pri- vate and personal meeting with resurrected Christ in a sacramental com- munion. Liturgical texts were of great importance in this process. Sacra- mentaries were created from the early Middle Ages. They were collections of prayers for celebrants of Eucharist and other liturgical rites. They are a very important source of liturgical knowledge. They are also a significant testimony of faith of participants of liturgical rites in a real presence of Christ in these rites. The Church expresses Its faith in liturgical rites.

20

Obrzędy sakramentu małżeństwa według tradycji Kościoła bizantyńskiego

58%

Paprocki H.

Vox Patrum

|

1985

|

tom 8

345-363

EN

translation

PL

tłumaczenie