Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Chaos, bazy danych i wymiar fraktalny architektury regionalnej

100%

Żarnowiecka J.

Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Architektura

|

1999

|

tom Z. 18

211-220

PL

Współczesne badania naukowe nad chaosem zaczęły się w latach sześćdziesiątych od niezwykłego odkrycia tego, że zupełnie prostymi równaniami matematycznymi można modelować układy tak skomplikowane jak wodospady. Obiekty, które opisywały chaos były nieregularne, połamane. W 1975 roku Benoit Mandelbrot nadał im nazwę: fraktale. W publikacji z 1996 roku Carl Bovill wyjaśniał jak można wykorzystać geometrię frak-talną w krytyce architektonicznej i projektowaniu. To właśnie skłoniło mnie do próby wykorzystania elementów geometrii fraktalnej do badania architektury regionalnej.

EN

Modern research on chaos started in the 60's from an incredible finding that simple mathematical equations can model systems as complicated as waterfalls. Objects that described chaos were irregular in shape, ripped. In 1975 Benoit Mandelbrot called them fractals. Carl Bovill (1996) showed how one can use fractal geometry in architecture and designing. This very fact made me try to use fractal geometry to deal with regional architecture.

2

Inspirations with regional architecture form in the Sudetes landscape

100%

Suchodolski J.

Architectus

|

2010

|

tom Nr 2(28)

67--75

EN

The Sudetes Region is one of many European borderline mountain areas with specific and different culture which has been developed through centuries. This specific culture resulted from the fact that this region belonged to different countries during the previous centuries (Poland, Czechs, Austria and Germany) and the important European trade routes, which connected Lower Silesia with the countries of Western and Eastern Europe, crossed this region. The variety of culture was reflected, among other things, in the whole sphere of folk art, including native and wooden architecture. Native regional culture also appeared in Lower Silesian traditions and legends, which in turn, influenced painting, sculpture and architecture of this region enriching them with new concepts often filled with the spirit of mysticism and symbolism.

PL

Region sudecki jest jednym z wielu europejskich pogranicznych obszarów górskich o ukształtowanej w ciągu minionych stuleci specyfice i odrębności kulturowej. Złożyły się na to: przynależność do różnych organizmów państwowych w poprzednich wiekach (Polski, Czech, Austrii i Niemiec) oraz przebieg ważnych europejskich szlaków handlowych, łączących Dolny Śląsk z krajami Europy Zachodniej i Wschodniej. Wielowątkowość kulturowa uwidoczniła się tu także między innymi w całej sferze ludowej sztuki, w tym w rodzimej formie drewnianej architektury. Rodzima kultura regionalna zaznaczyła się także w podaniach i legendach dolnośląskich, co z kolei wywarło wpływ na malarstwo, rzeźbę i architekturę tego regionu, wzbogacając je o nowe wątki przesycone często duchem mistycyzmu i symboliki. Wspaniały krajobraz Sudetów z najwyższą ich partią Karkonoszami inspirował swym pięknem i grozą ludność zamieszkującą te tereny od pokoleń oraz turystów przybywających tu coraz liczniej od XIX wieku. Magia Karkonoszy wywarła także głęboki wpływ na życie i twórczość coraz chętniej osiedlających się tutaj artystów, którzy z końcem XIX stulecia założyli kolonię skupioną wokół pisarzy Carla i Gerharta Hauptmannów.

3

Architektura regionalna Wielkopolski Zachodniej a powszechna globalizacja i unifikacja form architektonicznych

88%

Szwiec P.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2009

|

tom Z. 20

109-117

PL

Architektura regionalna ma określone cechy wspólne, które występują na konkretnym obszarze wyznaczonym przez geograficzne i historyczne czynniki. Autor koncentruje się na specyfice zabudowy olęderskiej w Wielkopolsce Zachodniej. Na całej równinie nowotomy-skiej można odnaleźć cenne elementy regionalne w krajobrazie, założeniach przestrzennych i istniejącej architekturze. W wyniku globalizacji w całej Wielkopolsce dochodzi do unifikacji krajobrazu i architektury. Proces ten można zatrzymać jedynie poprzez ukazanie działającym w regionie inwestorom i projektantom wartości istniejącego krajobrazu kulturowego i zachowanej tradycyjnej architektury.

EN

Regional architecture has defined common features, which appear in a specific area mapped out by geographical and historical factors. In the entire Nowy Tomyśl Plain one can find valuable regional elements in the landscape, spatial complexes and the existing architecture. As a result of globalisation the landscape and architecture in the entire Wielkopolska has been subjected to unification. This process can only be stopped by showing the investors and designers operating in the region the values of the existing cultural landscape and the surviving traditional architecture.

4

Turystyka a wykorzystanie obiektów i cech architektury regionalnej Gór Bystrzyckich i Orlickich - szansa czy zagrożenie?

75%

Chylińska D.

Architectus

|

2007

|

tom Nr 1-2(21-22)

121--126

PL

Współczesność cechuje dynamika procesów społeczno-ekonomicznych kształtujących przestrzeń przede wszystkim na potrzeby utylitarne człowieka. Ukierunkowanie na zysk staje się często przyczyną degradacji środowiska przyrodniczego i kulturowego. Unifikacja przestrzeni kulturowej (również w sferze architektury), będąca skutkiem współczesnych dążeń do standaryzacji oraz ujednolicenia w zakresie produktów ludzkiej wytwórczości, prowadzi do zubożenia relacji między przestrzenią a zamieszkującymi ją społecznościami ludzkimi. Autentyzm oraz nawiązywanie formą do przeszłości jest więc w tym świetle wartością szczególnie cenną i poszukiwaną. Architektura, w tym również regionalna, pełni dziś różnorodne funkcje: [...] wraz z naturalnymi elementami środowiska współtworzy tożsamość miejsc, wzbogaca je o nowe wartości, względnie przekazuje treści z przeszłości [6, s. 126]. Regionalizm we współczesnej architekturze oraz zachowanie i twórcze wykorzystanie istniejącego budownictwa regionalnego w celach turystycznych staje się podstawą atrakcyjnego produktu turystycznego. Przemyślane, racjonalne czerpanie z potencjału obiektów tradycyjnego budownictwa ludowego jest dla wielu regionów szansą na "zdrową" turystykę, z korzyścią dla turystów, lokalnych społeczności oraz unikatowego dziedzictwa kulturowego.

EN

The Bystrzyckie and Orlickie Mountains, the south-western border of the Kłodzko Valley, are a region characterized by a specific, unique, also in the scale of the Sudety Mountains, style of regional architecture. Its fringe location along with depopulation processes have contributed to the "preservation" of rural settlement formations and architectural substance that form them. Socioeconomic transformations along with reduction of agricultural production led to the increase of the unused area of farms. Local regional architecture, due to its authenticity and trendy regionalism has become an attractive element of the region's tourist offer. The specificity of the Bystrzyckie and Orlickie Mountains as a tourism subregion creates three main spheres of interplay between tourism and regional architecture with its features such as: using traditional objects for the development of agricultural tourism, establishing "second homes" for inhabitants of large agglomerations (mostly for the City of Wroclaw) and application of regional architecture features in contemporary objects of tourism infrastructure.

5

Walory kulturowe formy architektonicznej w aspekcie uwarunkowań współczesnych Technologii budowlanych, w tym budownictwa wielkopłytowego

75%

Radziewanowski Z.

Budownictwo i Architektura

|

2014

|

tom Vol. 13, nr 3

325--332

PL

W przedmiotowym artykule przedstawiono problem sprzeczności pomiędzy dążenie do zachowania w projektowanych i realizowanych na obszarach polskiego Podtatrza obiektach o dużych kubaturach uzasadniających zastosowanie aktualnych technologii budowlanych – w tym metod budownictwa wielkopłytowego – a potrzebą kontynuacji charakterystycznych form architektury regionalnej podhalańskiej. Zaprezentowane przykłady uformowania architektonicznego budynków wzniesionych w okresie międzywojnia – wykonane dla potrzeb Międzynarodowych Igrzysk Zimowych FIS wykorzystywały wzorce formy charakterystyczne dla obszaru alpejskiego. Przykład ten stanowi dowód presji kulturowej nowej funkcji, to jest sportu narciarskiego. Presji tej trudno jest przeciwstawić równie konsekwentne w aspekcie logiki wykonawstwa współczesne przykłady w stylu podhalańskim.

EN

The present article concerns the problem of the contradiction between striving to maintain in the designed and implemented buildings of large volume in Polish area around the Tatras, in which it is justified to use current building technologies, including prefabricated buildings construction methods, and the need to continue the characteristic architectural forms of Tatra region. The demonstrated examples of architectural formation of buildings constructed during the interwar period-made for the needs of International Winter Olympics FIS, they used of the typical patterns of farms for the Alpine region. Such on example provides the evidence for the cultural pressure of a new function, i.e. skiing. Such an influence cannot be easily and consistently opposed in terms of logic performance of Tatra style current examples.

6

Kontynuacja regionalnej tradycji w jednorodzinnej architekturze mieszkaniowej jako jeden z warunków ładu przestrzeni

75%

Łodziński P.

Architecturae et Artibus

|

2012

|

tom Vol. 4, no. 1

18-24

PL

Głównym celem artykułu jest zwrócenie uwagi na znaczenie ładu przestrzennego w architekturze tradycyjnych zespołów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i ciągłości tradycji w architekturze. Obecnie coraz więcej realizacji podejmuje dialog z zabudową regionalną i w niej szuka inspiracji. Na podstawie obserwacji architektury zachodnioeuropejskiej i polskiej oraz własnych doświadczeń praktyki zawodowej autor próbuje sformułować kilka wytycznych dotyczących tworzenia rozwiązań projektowych nacechowanych poszanowaniem wartości tradycyjnej architektury mieszkaniowej i dążeniem do pomnażania tych wartości.

EN

The main objective of this article is to present the importance of spatial order in the regional architecture of detached housing complexes and for continuity of tradition in architecture. Currently, more and more construction projects are having a dialogue with regional architecture and searching for inspiration in it. On the basis of observations of West-European and Polish architecture and personal experience in design, the author is trying to formulate a few guidelines associated with design, respecting the values of traditional housing architecture.

7

Jednorodność krajobrazu doliny Malej Panwi

75%

Żebracka-Prus A.

Zeszyty Naukowe. Architektura / Politechnika Śląska

|

2012

|

tom z. 51

251--256

PL

Projekt naukowy dotyczy badania krajobrazu doliny Małej Panwi. Na oś rzeczną nanizane są miejscowości o wspólnej genezie kuźniczej i podobnych losach historycznych. W rezultacie powstał krajobraz o jednolitych cechach antropogenicznych. Główne badania tego krajobrazu polegają na analizie układów przestrzennych i analizie architektury budynków mieszkalnych wszystkich miejscowości, przez które przepływa rzeka. Te dwa aspekty, w głównej mierze, decydują o wrażeniu jednorodności tego krajobrazu. W trakcie S-letnich badań krajobrazu doliny, a w szczególności w ostatnim czasie, zaobserwowano gwałtowne i negatywne przekształcenia, dotyczące przede wszystkim architektury mieszkaniowej. Póki istnieje jeszcze możliwość, należy wydobyć tę szczególną wartość obszarów nad Małą Panwią, jaką jest jednolitość krajobrazu oraz zwrócić uwagę decydentom na niezwykłość tego terenu i stworzyć opracowanie, które mogłoby posłużyć samorządom gminnym i wojewódzkim oraz architektom i urbanistom do działań projektowych na tym terenie.

EN

Scientific project refers to investigation of Mala Panew river valley landscape. On the river axis there are placed localities with the same ironworks genesis and similar history. As a result, there was created homogeneous anthropogenic landscape. The main studies of this landscape are urban structure and housing architecture analysis of each riverside locality. These two aspects, largely, determine the impression of the landscape homogeneity. During 5-year study of the valley landscape, particularly in recent times, I observed rapid and negative transformation, mainly concerning to residential architecture. While it is still possible, I want to bring out to light this special value of areas near Mala Panew river, which is the landscape homogeneity. I would like to draw decision-makers attention to uniqueness of this region and create study, that could help municipal and local governments, architects and urban planners with the designing activities in this area.

8

Zmiany w krajobrazie wsi na przełomie XX i XXI wieku

75%

Borcz Z.

Architektura Krajobrazu

|

2005

|

tom nr 1-2

4--9

EN

For many years or even centuries the traditional rural landscape was idealized by painters, landscape artists, extolled by poets and novelists, as a quiet area, full of green and close to nature. Villages change in respect of buildings, social-economical relations and landscape. Currently villages are multifunctional and only part of their inhabitants deal with agriculture. Particularly submissive to non-agricultural function development are villages situated in the suburban zone, where single-family building is developing dynamically. Taking into consideration the subject of the rural landscape it is necessary to realize the variety of functions which the buildings are to meet and special management of village areas. The agricultural landscape undergoes changes, which are influenced by intensifying mechanization, chemicalization and changes in the structure of farming. Conclusions, defining priorities of actions of local authorities, planners and dwellers in respect to the landscape are preserving the landscape of a village as an entirety, more detailed plans of special management, preservation and revitalization of green areas, preservation and management of surface water, popularizing regulations of regional architecture and landscape preservation among inhabitants of villages, social and educational organizations and local authorities.

9

Architect Max Zucker – regionalist or modernist? Designs from the Prut valley in the Hutsul region

75%

Czubiński J.

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2018

|

tom Vol. 14, nr 2

21--27

EN

The article presents the little-known but extremely interesting work of architect Max Zucker in the spa towns located in the Prut valley in the Hutsul region in the inter-war period. Research results allow us to call him an author of around 20 objects. His work was connected with various stylistic tendencies: historical, classicistic, regional, modernist forms. Projects connected with modernism are particularly important. He can be considered an informal creator and a consistent implementer of the phenomenon aimed at identifying the identity of Hutsul modernist architectur.

10

Inwentaryzacja fotograficzna drewnianego starego domu wiejskiego w Miniewiczach w gminie Zabłudów

63%

Ładny M. , Szewczyk J.

Architecturae et Artibus

|

2019

|

tom Vol. 11, no. 4

23--37

PL

Przedstawiono wybór ujęć fotograficznych około 85-letniego drewnianego domu wiejskiego w Miniewiczach w gminie Zabłudów. Dom wybrano pod kątem jego reliktowości w kategoriach konstrukcji, rozplanowania i wyposażenia. Zaprezentowana dokumentacja, uzupełniona tu opisem krytycznym, stanowi osiągnięcie poznawcze, odzwierciedla bowiem zamiar utrwalenia wiedzy o wiejskich tradycjach budowlano-zdobniczych północno-wschodniej Polski, w szczególności Białostocczyzny. Przedstawiony w opisie i na ilustracjach dom reprezentuje kategorię obiektów architektonicznych szybko ustępujących z miejscowego krajobrazu i niemalże już zanikłych poza regionem, co także uzasadnia jego opis naukowy.

EN

Exemplary photo images of an 85-year old timber house in Miniewicze, Zabłudow Commune, Białystok region (Białystok voivodeship), N-E Poland, are presented with extended commentary, in order to document the construction, layout, furniture and adornment of the house, as relics of indigenous vernacular aesthetics and architecture of the region. Such vernacular „architectural culture”, whilst becoming obsolete in terms of contemporary construction and aesthetics, has also become rarity out of the region and is rapidly vanishing even here, in N-E Poland.

11

Polish architecture during the second world war, as exemplified by The Fish Hatchery Centre in Łopuszna

63%

Białkiewicz A.

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2014

|

tom no. 3

33--41

EN

On the example of plan and construction of The Fish Hatchery Centre in Łopuszna, near Nowy Targ, constructed during the Second World War, exact analysis was carried out concerning forms and regional stylistic of its buildings. During the occupation Polish architects generally were not able to operate freely. However, many of them used every opportunity to make good and valuable architecture and they succeeded in designing excellent buildings despite severe restrictions imposed by Germans. The Centre in Łopuszna and some other projects were significant constructions free from the influence of German architectural style. Polish architects consciously and consistently tried to design buildings according to the characteristic features of Polish architecture. In that way, on the basis of the appreciation of local culture, the great architecture was made, which certainly is a flagship example in Polish architecture.

12

Integracja architektury z otaczającym krajobrazem poprzez użycie lokalnych materiałów

63%

Podolska A.

Architektura Krajobrazu

|

2013

|

tom nr 1

30--39

PL

Kształtowanie architektury może odbywać się w dwojaki sposób – poprzez dostosowanie się do harmonii krajobrazu lub stworzenie przemyślanego kontrastu wobec niego. Niniejszy artykuł ma na celu ukazanie, jak rodzimy materiał może kształtować harmonię wizualną między krajobrazem a elementami wprowadzonymi przez człowieka. Przedstawione przykłady z Polski czy ze świata ukazują tradycję koloru lokalnego, opartą na dostępnych materiałach oraz koloru nałożonego, który ma związek z tradycjami kulturowymi danego regionu. Uwidaczniają one jak konsekwentne kształtowanie zabudowy, zgodne z występowaniem lokalnej kolorystyki, pozwoliło wielu miejscowościom na zachowanie jeszcze do dzisiaj piękna i odrębności.

EN

Architectural styles can develop in one of two ways: by building in harmony with the landscape or creating a conscious contrast to it. This article aims to show how local raw materials can shape the visual harmony between the landscape and the elements introduced by man. The examples presented from Poland and another part of the world show the traditions of local color, based on the available local materials and color which became associated with the cultural traditions of the region. They demonstrate how consistent forming of building developments, compatible with the presence of local colouring, helped many localities hold on to beauty and individuality to this day.

13

Dom wolnostojący – między luksusem a ekonomią. Specyfika zabudowy dzielnicy Szklarskiej Poręby

63%

Wojtas-Harań A.

Architectus

|

2019

|

tom Nr 2 (58)

59--72

PL

Celem artykułu było wyselekcjonowanie elementów decydujących o jakości i atrakcyjności karkonoskich kurortów, służących jednocześnie zachowaniu wyjątkowości krajobrazu. Przyjęto metodę obserwacji i studium indywidualnych przypadków. Analizie poddano zabudowę znaczących, wybranych obiektów budowlanych, bazując na dokumentach archiwalnych, materiałach fotograficznych, wizji lokalnej. Z przeprowadzonych badań wynika, że stosowane rozwiązania projektowe były konsekwencją nowych idei pojawiających się w sztuce, życiu, architekturze. W konfrontacji ze współczesnością luksus historycznych propozycji polegał m.in. także na pozostawieniu miejsca dla otaczającej przestrzeni gór. Mając na względzie efekt, jaki uzyskano, należałoby przyjąć te historyczne rozwiązania za ponadczasowe i godne naśladowania.

EN

The intention of the article was to highlight the problem of selecting vital elements in order to protect the landscape, which also consists of specific architecture and urban planning. It was also intended to show the advantages of attractive quarters and recognize the premises that decided about this uniqueness. A method of observation and study of individual cases was adopted. The analysis covered the construction of significant, selected buildings, based on archival documents, photographic materials, and site visits. The research shows that the applied design solutions, characteristic of the Karkonosze Mountains resorts, were the consequence of new ideas emerging in art, life and architecture. In confrontation with the present day, the luxury of historical solutions relied, among others also to leave space for the surrounding mountains. Taking into account the effect obtained, this principle should be accepted as timeless.

14

Nurt tradycjonalny w architekturze domu niskoenergochłonnego

63%

Górecka M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska

|

2010

|

tom z.57[271], nr 4

189-196

PL

Wyjaśniono pojęcie budynku niskoenergochłonnego. Następnie przedstawiono nurt tradycjonalny charakteryzujący architekturę regionalną uzupełnianą dodatkowo nowymi elementami systemów niskoenergochłonnych. Reprezentowany jest on przede wszystkim przez budynki o racjonalnej charakterystyce termoenergetycznej zachowującej społecznie akceptowalny poziom nakładów finansowych. Analizę architektury nurtu tradycjonalnego przeprowadzono na wybranych przykładach budynków niskoenergochłonych zrealizowanych w Niemczech i w Polsce.

EN

At the beginning, the paper explains the term of low energy-consuming building. Next, the traditional trend is presented, which characterizes the regional architecture additionally complemented by some new elements of low energy-consuming systems. This trend is represented mainly by the buildings with rational thermo-energetic characteristics, which maintain socially accepted level of financial outlays. The analysis of the traditional architecture has been carried out using some chosen examples of low energy-consuming buildings realized in Germany and Poland.

15

Niezwykłe strzechy na skandynawskich wyspach

63%

Arlet J. , Arlet P.

Przestrzeń i Forma

|

2012

|

tom nr 17

203--214

PL

W regionie zachodniopomorskim i u naszych najbliższych sąsiadów, strzechy są wykonywane podobnymi metodami, mają wyrównaną formę i wygląd zewnętrzny. Jednak na skandynawskich wyspach można odnaleźć pokrycia dachowe wykonane z nietypowych materiałów. Na duńskiej Læsø, położonej w cieśninie Kattegat, na strzechy wykorzystywano trawę morską – wodorostów rosnących w pobliżu brzegów wyspy. Na szwedzkich Gotlandii i Fårö dachy pokrywano bagienną kłocią wiechowatą. W obu przypadkach użycie nietypowych materiałów nadawało niewielkim obiektom zaskakujący wyraz architektoniczny, a krajobraz kulturowy wysp uzyskał indywidualny charakter.

EN

In the Westpomeranian region, and its closest neighbours, thatches are made in a similar way – they even have similar form and appearance. However, in the Scandinavian islands roof covers are constructed from unusual materials. On the Danish island of Læsø located in the Kattegat Strait, thatches are made from seagrass – seaweed that grows near the island coast. On the Swedish islands Gotland and Fårö, roofs are covered by marsh sawtooth sedge. In both of these cases, using these unusual materials gives small buildings surprising architectural expression and the cultural landscape of the islands develop an individual character.

16

Percepcja historycznego detalu architektonicznego dziś

63%

Gubańska R.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

tom R. 109, z. 5-A/2

189--193

PL

Od początku świadomego budowania każdemu obiektowi towarzyszy szczegół architektoniczny. Na przestrzeni wieków różnie by) kształtowany i postrzegany. Każda z minionych epok wyróżniała się odrębnym stylem, na który bezpośredni wpływ miał właśnie detal architektoniczny. To on wyrażał funkcję, świadczył o randze danej budowli oraz bogactwie jej fundatora. Detal architektoniczny - niby tylko dodatek, uzupełnienie bryły, ale bez tego dopełnienia każdy obiekt niezależnie od przeznaczenia, byłby pozbawiony swojej indywidualności. Jest to wyraźnie widoczne współcześnie, kiedy to wiele budynków zostało częściowo lub całkowicie pozbawionych szczegółu architektonicznego.

EN

Since the beginning of conscious building each object has been accompanied by an architectural detail which was shaped and perceived differently over the centuries. Each of the past epochs was characterized by the individual style influenced directly by the architectural detail. It demonstrated the function of a building, determined its importance and wealth of its founder. Architectural detail seems just like an addition, building's supplement, but in fact without it every object regardless of its function would lack its uniqueness. Instances of that can be clearly seen in many buildings nowadays - which partly or completely lack the architectural detail.

17

Ochrona i dokumentacja tradycyjnej przestrzeni Szklarskiej Poręby – próby zachowania genius loci

63%

Łuczewska D. , Siomkajło B.

Architectus

|

2015

|

tom Nr 4(44)

51--60

PL

W artykule omówiono rolę, jaką w kształtowaniu lokalnego kolorytu Szklarskiej Poręby odegrały kolejne kolonie artystyczne. Przedstawiono też specyfikę zespołów architektonicznourbanistycznych miasta oraz ich związek z historią i naturalnymi uwarunkowaniami tego obszaru. Poruszony został również temat aktywnego zapobiegania degradacji uformowanego przez stulecia charakteru tego miejsca. Studia rysunkowe i malarskie – plastyczna dokumentacja zespołów architektonicznourbanistycznych w plenerze – przedstawione zostały jako jeden ze sposobów poznawania takich zespołów oraz wzbogacania własnych umiejętności i możliwości projektowych.

EN

The article discussed the role that the subsequent artistic colonies played in shaping the local colouring scheme of Szklarska Poręba. It also presents the specificity of architectural and urban complexes of the town and their relationships with the history and natural conditions of this area. The article also brought up the issue of active prevention of degradation of the character of this place which has been formed for centuries. Drawing and painting studies – artistic documentation of architectural and urban complexes in the open air – have been presented as one of the methods of getting to know these complexes and enriching own design skills and possibilities.

18

Regionalne budownictwo mieszkaniowe na świecie: cechy dystynktywne i ich zmienność przestrzenna

63%

Dzieciuchowicz J.

Space – Society – Economy

|

2021

|

nr 32

183-207

EN

Under the influence of diverse factors: natural, social, economic and cultural, developed regional and local types of traditional houses, representing separate combinations of similar features and peculiar spatial reaches. At the same time architectural regions defined, as areas dominated by similar building and plastic forms, were created. The regional housing is also distinguished with name of the vernacular construction. Vernacular buildings are a certificate of history, representing objects erected using traditional materials and styles, by experienced builders, appealing to the regional and local legacy. Typical vernacular constructions represent small, straight structures, being based on local resources which the harmony distinct between the nature and residents above all. These constructions are formed under the cultural impact passed on from the generation to the generation, survived mainly in country and poorly urbanized areas. Aesthetic advantages of the regional housing inspired many outstanding architects. Her genesis and evolution are connected with a process of the personalization of the house. The regional housing industry in the world is a subject of this study. Separate traditional types of houses are the main research problems. Fundamental research issues were preceded by discussing directions of geographical studies of the house and of the flat. Establishing regional types singling features of houses and the identification of their spatial diversity are an essential purpose of the work. Amongst geographers in issues of the house and living in different regions of world, in connecting with natural and social-cultural conditions, are interested above all representatives of the culture geography, the social geography and geography of the settlement. Contemporary geographical examinations in this field concern diverse meanings and the function of the house mainly. The new research problem happened, experiencing the house, as a place of employment, the violence, the resistance, the negation and the defiance. In Polish socioeconomic geography numerous research works, referring often to research findings from related fields, were devoted to the housing environment and the spatial structure of the housing stock and housing conditions in cities and urban regions. The regional housing industry diversifies spatially above all due to kind of applied building materials, form and size of houses as well as shape and covering their roofs. The materials most often used in this construction – depending on determined local conditions – belongs wood, stone, sand, clay and brick. Houses built in the regional style assume diverse forms, becoming like a cube, a cylinder or a cone in addition. Their roofs differ in the shape. Most often are houses with one, two and four-roof. For covering roofs are used first of all straw, cane, single and tile. It is worthwhile also noticing that the traditional buildings often reward with the interested architectural adornment. The regional type of houses inspired the works of many outstanding architects. Peculiarly a zone arrangement constitutes the characteristic feature of the spatial changeability of regional types of houses in the world. He is determined through the complex of natural and social-cultural conditions. Extremely significant limiting for forms built houses creates thermal conditions. The flora and the geological structure decide against availabilities of particularly popular building materials, so as hard as wood and rock raw materials. In areas converted into forest separate zones include houses from wood and leaves of plants, mainly rectangular with high roofs, houses from horizontally put beams from coniferous, as well as houses of wood and straw, usually round with semicircular or conical roofs. In regions, where to most easily of attainable building materials a stone, brick and the clay are involved, individual spatial ranges signify hewn stone and of brick houses, buildings erected from the not-hewed stone and forged in rock, houses constructed brick or clay and wood (half-timbered wall), as well as houses built from clay or not-baked bricks. One should emphasize that the cultural individual of the traditional regional housing in the world has her reflection both in the sphere standard, providing the most important strengthened values, norms, and rules and ruling principles with construction of houses, and in the cognitive sphere. These buildings always reflect historical traditions and forms of adapting to conditions the natural environment above all. From here about the similar natural environment regions frequently different types of vernacular houses also appear in. One should in addition mark, that peculiar dominating types of the vernacular housing are assigned to every of large contemporary civilizations. Regional typologies of the traditional housing are based on different-numerous sets of diagnostic features. Due to the different spatial reach and the selection thought over of these features, among others typologies drawn up single themselves out through: P. Vidal de la Blache, S.A. Tokariew, I. Tłoczek and T. Czerwiński.

PL

Przedmiotem tego opracowania jest regionalne budownictwo mieszkaniowe na świecie. Przeprowadzona analiza dotyczy w głównej mierze odrębnych typów domów wernakularnych. Podstawowe zagadnienia badawcze poprzedzone zostały omówieniem kierunków geograficznych badań domu i mieszkania Podstawowym celem pracy jest ustalenie wyróżniających cech regionalnych typów domów oraz identyfikacja ich zróżnicowania przestrzennego. Pod wpływem różnorodnych czynników: przyrodniczych, społecznych, ekonomicznych i kulturowych wykształciły się regionalne i lokalne typy tradycyjnych domów, reprezentujące odrębne kombinacje podobnych cech i specyficzne zasięgi przestrzenne. Równocześnie wytworzyły się regiony architektoniczne zdefiniowane, jako obszary zdominowane przez formy budowlane i plastyczne reprezentujące podobne cechy. Wśród geografów problematyką domu i mieszkania w różnych regionach świata w powiązaniu z warunkami naturalnymi i społeczno-kulturowymi interesują się przede wszystkim przedstawiciele geografii kultury, geografii społecznej oraz geografii osadnictwa. Współczesne badania geograficzne w tej dziedzinie dotyczą głównie różnorodnych znaczeń i funkcji domu. Nowym problemem badawczym, stało się doświadczanie domu, jako miejsca pracy, przemocy, oporu, negacji i kontestacji. W polskiej geografii społeczno-ekonomicznej liczne prace badawcze, odwołujące się często do wyników badań z dziedzin pokrewnych, zostały poświęcone środowisku mieszkaniowemu oraz strukturze przestrzennej zasobów mieszkaniowych i warunków mieszkaniowych w miastach i regionach miejskich. Regionalna zabudowa mieszkaniowa określana jest też mianem budownictwa wernakularnego. Budynki, wernakularne są świadectwem historii, reprezentując obiekty wznoszone przy użyciu tradycyjnych materiałów i stylów, przez miejscowych budowniczych, odwołujących się do dziedzictwa regionalnego i lokalnego. Typowe budownictwo wernakularne reprezentują przede wszystkim małe, proste konstrukcje, bazujące na miejscowych surowcach i materiałach budowlanych, które wyróżnia harmonia pomiędzy naturą i rdzennymi mieszkańcami. Budownictwo to, ukształtowane pod wpływem treści kulturowych przekazywanych z pokolenia na pokolenie, przetrwało głównie na obszarach wiejskich i słabo zurbanizowanych. Wielu wybitnych architektów inspirowały walory estetyczne regionalnej zabudowy mieszkaniowej. Jej geneza i ewolucja wiąże się z procesem personalizacji domu. Regionalne typy domów różnicują się przestrzennie przede wszystkim z uwagi na rodzaj stosowanych do ich budowy materiałów budowlanych, a także formę budynków, ich wielkość, kształt i pokrycie dachów. Do materiałów najczęściej wykorzystywanych w tym budownictwie – w zależności od określonych warunków miejscowych – należą drewno, kamień, piasek, glina i cegła. Domy budowane w stylu regionalnym przybierają przy tym różnorodne formy, upodabniające się do prostopadłościanu, sześcianu, walca bądź stożka. Ich dachy różnią się kształtem, przy czym najczęściej są to dachy: jednospadowe, dwuspadowe i czterospadowe. Do ich pokrycia wykorzystywana jest wszystkim słoma, trzcina, gont i dachówka. Warto też zauważyć, iż budownictwo to wyróżnia się często interesującym zdobnictwem architektonicznym. Regionalny typ domów inspirował twórczość wielu wybitnych architektów. Szczególnie charakterystyczną cechę zmienności przestrzennej regionalnych typów domów na świecie stanowi układ strefowy. Jest on zdeterminowany przez kompleks warunków naturalnych i społeczno-kulturowych. Nader istotne ograniczenie dla form budowanych domów stwarzają warunki termiczne. Szata roślinna i budowa geologiczna decyduje o dostępności szczególnie popularnych materiałów budowlanych, takich jak drewno i surowce skalne. Na obszarach zalesionych odrębne strefy obejmują domy z drewna i liści roślin, przeważnie prostokątne z wysokimi dachami, domy z poziomo kładzionych belek z drzew iglastych, a także domy z drewna oraz słomy, zazwyczaj okrągłe z dachami półkolistymi lub stożkowymi. W regionach, gdzie do najłatwiej osiągalnych materiałów budowlanych należy kamień, cegła i glina, indywidualne zasięgi przestrzenne znamionują domy z kamienia ciosanego i cegły, budynki wznoszone z kamienia nieciosanego i wykute w skale, domy konstruowane z cegły lub gliny i drewna (mur pruski), a także domy budowane z gliny lub niewypalonych cegieł. Budownictwo regionalne zawsze odzwierciedla przede wszystkim tradycje historyczne i formy przystosowania do warunków środowiska przyrodniczego. Stąd też w regionach o podobnym środowisku naturalnym występują nierzadko różne typy domów wernakularnych. Specyficzne kombinacje typów wernakularnego budownictwa mieszkaniowego są przypisane każdej z wielkich współczesnych cywilizacji. Typologie regionalne tradycyjnej zabudowy mieszkaniowej bazują na różnolicznych zbiorach cech diagnostycznych. Z uwagi na odmienny zasięg przestrzenny i przemyślany dobór tych cech, wyróżniają się m.in. typologie opracowane przez: P. Vidal de la Blache’a, S.A. Tokariewa, I. Tłoczka i T. Czerwińskiego.

19

Dom wolnostojący – między luksusem a ekonomią. Specyfika zabudowy dzielnicy Szklarskiej Poręby

63%

Wojtas-Harań A.

Architectus

|

2019

|

nr 2(58)

59-72

PL

Celem artykułu było wyselekcjonowanie elementów decydujących o jakości i atrakcyjności karkonoskich kurortów, służących jednocześnie zachowaniu wyjątkowości krajobrazu. Przyjęto metodę obserwacji i studium indywidulanych przypadków. Analizie poddano zabudowę znaczących, wybranych obiektów budowlanych, bazując na dokumentach archiwalnych, materiałach fotograficznych, wizji lokalnej. Z przeprowadzonych badań wynika, że stosowane rozwiązania projektowe były konsekwencją nowych idei pojawiających się w sztuce, życiu, architekturze. W konfrontacji ze współczesnością luksus historycznych propozycji polegał m.in. także na pozostawieniu miejsca dla otaczającej przestrzeni gór. Mając na względzie efekt, jaki uzyskano, należałoby przyjąć te historyczne rozwiązania za ponadczasowe i godne naśladowania.

EN

The intention of the article was to highlight the problem of selecting vital elements in order to protect the landscape, which also consists of specific architecture and urban planning. It was also intended to show the advantages of attractive quarters and recognize the premises that decided about this uniqueness. A method of observation and study of individual cases was adopted. The analysis covered the construction of significant, selected buildings, based on archival documents, photographic materials, and site visits. The research shows that the applied design solutions, characteristic of the Karkonosze Mountains resorts, were the consequence of new ideas emerging in art, life and architecture. In confrontation with the present day, the luxury of historical solutions relied, among others also to leave space for the surrounding mountains. Taking into account the effect obtained, this principle should be accepted as timeless.

20

Methodology for a contemporary country house design process exemplified on the basis of modern reinterpretation of an umgebinde house

63%

Gaczkowska A.

Architecture Civil Engineering Environment

|

2012

|

tom Vol. 5, no. 2

5-12

EN

The paper discusses the problem of re-urbanization of a former coal mine spoil tip that buried Wigancice Żytawskie [1] - an urban outset built of unique umgebinde wooden structures. The main challenge in recreating the concept of the aforementioned village was creating a continuum between yearlong building tradition in the region and contemporary housing needs. Given the fact, that basic structure for a small town is a house, after a thorough study of the historical umgebinde houses in the area, some general ideas concerning such urbanization have been developed. Consequently, design solutions exemplified in this paper have pointed the direction for further development of this village by illustrating the scope of inspiration that may be drawn from historical architecture of the studied region. The study may not only provide solid background for practical decisions concerning re-urbanization of the former coal mine spoil tip in Worek Turoszowski, Poland, but also become a voice in the discussion upon the need for finding an appropriate continuation for regional architecture. Specific technologies and constructions should be used when introducing new houses in the closest vicinity.

PL

Studia nad domami przysłupowymi oraz projekt przykładowego domu przytoczony w artykule są punktem wyjściowym do dalszych badań nad kierunkami rozwoju struktury zabudowy i dogęszczaniem tkanki mieszkaniowej polskiej części Umgebindeland'u. Rosnąca potrzeba nowych domów będzie zmuszała do poświęcania coraz większej uwagi temu zagadnieniu. Dla ludzi identyfikujących się z tym regionem, architektura inspirowana domami przysłupowymi może stać się sposobem na kontynuowanie tradycji we współczesnej, bardziej przystępnej formie. Konsekwentnie - metodologia poszukiwania współczesnej formy tradycyjnego regionalnego domu wiejskiego zaprezentowana w artykule może z powodzeniem zostać wykorzystana podczas projektowania współczesnych domów dla innych regionów w Polsce. Charakterystyczne cechy tradycyjnego budownictwa wiejskiego są niezastąpionym źródłem inspiracji dla współczesnej architektury mieszkaniowej, która dzięki odpowiedzi na aktualne potrzeby, pozwoli mieszkańcom jeszcze silniej identyfikować ich regionem.