Przyszłość upraw kawy staje pod znakiem zapytania. Najgroźniejszym wrogiem dla niej stał się dzisiaj globalny wpływ zmian klimatu. Na niekorzyść kawy działa również to, że roślina ta wymaga bardzo specyficznych warunków. W produkcji kawy mają znaczenie dwa jej gatunki - arabica i robusta. Znane są 124 gatunki kawy i te dzikie populacje mają decydujące znaczenie dla utrzymania uprawy kawy i łagodzenia wpływu zmian klimatu na jej uprawy. Wyginięciem jest zagrożonych 60% dzikich gatunków kawy, aż 45% gatunków kawy nie jest przechowywanych w żadnym banku nasion czy tkanek
EN
The future of coffee crops is in question. The global impact of climate change has become the most dangerous enemy of coffee today. The fact that coffee requires very specific conditions for its growth also works to its disadvantage. In the production, two types of coffee are important - arabica and robusta. There are 124 species of coffee known and these wild populations are crucial for maintaining coffee cultivation and mitigating the impact of climate change on the cultivation of this plant. 60% of wild coffee species are threatened with extinction, as many as 45% of coffee species are not stored in any seed or tissue bank
Celem pracy było porównanie cech jakościowych naparów kawy naturalnej ocenionych metodami sensorycznymi. Zbadano stopień akceptacji ocenianych kaw, jak również charakter i intensywność not smakowo - zapachowych różnicujących ich jakość. Jedna z trzech badanych kaw cechowała się istotnie wyższą jakością sensoryczną stwierdzoną w badaniach konsumenckim i laboratoryjnym. Napar tej kawy charakteryzował się większą intensywnością noty czekoladowo-orzechowej w zapachu i smaku oraz smakowitości naturalnej kawy, a także większą cierpkością wyznaczoną w badaniu laboratoryjnym. Jakość sensoryczną pozostałych kaw obniżała podwyższona intensywność zapachu i smaku przypalonego, zapachu i smaku definiowanego jako obcy.
EN
The aim of the paper was to compare quality of natural coffee infusions’ sensory attributes. The degree of acceptance of evaluated coffees, as well as character and intensity of flavour notes differentiated infusions quality, were studied. One of the three studied coffees had significantly higher sensory quality, what was showed in consumers’ as well as in laboratory assessment. This coffee infusion had higher intensity of natural coffee and chocolate-nuts flavour and also higher astringency. The last attribute was evaluated as higher only in laboratory assessment. Sensory quality of other coffees decreased when intensity of roasted flavour as well as off-flavour notes increased.
Kofeina jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych substancji psychoaktywnych na świecie. Jest zawarta nie tylko w takich surowcach roślinnych, jak kawa i herbata, ale również w ziarnach kakaowca i guarany. Pierwotnie swoje zastosowanie znalazła głównie w przemyśle spożywczym jako substancję pobudzająca ośrodkowy układ nerwowy. Kofeina jest obecnie uważana za substancję kontrowersyjną, dlatego jest przedmiotem wielu badań i dyskusji na temat jej pozytywnego i negatywnego wpływu na zdrowie człowieka. W ostatnim czasie kofeina jest wykorzystywana nie tylko w produkcji żywności, lecz także w innych branżach przemysłowych, takich jak farmacja i kosmetologia. Celem pracy jest ukazanie aktualnych informacji na temat wykorzystania kofeiny w różnych gałęziach przemysłu.
EN
Caffeine is one of the most common psychoactive substances in the world. lt is contained not only in plant materials such as coffee and tea, but also in cocoa and guarana beans. Originally, it was used mainly in the food industry as a central nervous system stimulant. Caffeine is currently considered a controversial substance, which is why it is the subject of many studies and discussions about its positive and negative impact on human health. Recently, caffeine has been used not only in the food industry, but has also found application in other fields, e.g. in pharmacy or cosmetology. The purpose of the paper is to present current information on the use of caffeine in various industries.
Kawa jest jednym z głównych źródeł kofeiny, która pobudza działanie centralnego układu nerwowego. Wpływ kawy na zdrowie człowieka zależy od ilości i rodzaju wypijanej kawy, istniejących zaburzeń stanu zdrowia i innych czynników ryzyka, a także od nawyku picia kawy. Regularne picie kawy prowadzi na ogół do rozwoju tolerancji organizmu co powoduje, że efekty długotrwałego spożywania kawy mogą być inne niż przy spożyciu sporadycznym. Umiarkowane picie kawy przez zdrowe osoby dorosłe, nieprzekraczające czterech filiżanek dziennie, nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Jednocześnie wyniki niektórych badań wskazują na możliwość prewencyjnego wpływu picia kawy na rozwój cukrzycy typu 2 i innych chorób przewlekłych. Kawa zawiera zatem wiele składników, które mogą mieć zarówno korzystne, jak i szkodliwe działanie.
EN
Coffee is one of the main sources of caffeine, which is a central nervous system stimulant. Influence of coffee on human health depends on the amount of drunk coffee and brewing method, health disorders and other health risk factors as well as on the habit of coffee drinking. Effects of long-term regular coffee consumption can be different from the effects of occasional consumption. Moderate daily coffee consumption (no more than 4 cups a day) by the healthy adults is not associated with adverse effects. Currently available evidence suggests that coffee consumption may prevent several chronic diseases including type 2 diabetes mellitus. Coffee is, therefore, a mixture of compounds that may have either beneficial or harmful effects.