Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Modernistyczny palimpsest. Model lektury - figura tożsamości

100%

Kielak D.

Colloquia Litteraria

|

2008

|

tom 3

|

nr 1/2

19-43

2

Bunt kwiatu przeciw korzeniom. Polska architektura sakralna lat 1980-2005 wobec modernizmu.

80%

Wąs C.

Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego

|

2006

|

nr 1(1)

74-87

3

Pierwsze stulecie modernizmu

80%

Owczarek A.

Powidoki

|

2019

|

nr 2: Re-konstruktywizm

170-177

EN

Modernism continues and its canon is still being developed in modern architecture. The Catalan authors of the Szczecin Philharmonic, laureates of the Mies van der Rohe Award, may not have known the works by Katarzyna Kobro and Władysław Strzemiński, but their understanding of shaping space is close to the research and work of the representatives of the interwar avant-garde connected with Łódź. The celebration of the 100th anniversary of the Polish avant-garde in 2017 and the celebration of the 100th anniversary of the creation of Bauhaus this year make us aware how much this movement still defines fine arts, architecture and design. Łódź, the city of the couple of artists who created the foundations of the modern movement, the city of the model housing estate in Polesie Konstantynowskie and the unique complex of downtown tenement houses, should perhaps finally appreciate the potential of its Modernist identity. Perhaps it is worthwhile to recognize and make others be aware of the Modernist Łódź.

4

Miasto ogród modernizmu

80%

Okołowicz M.

Przegląd Komunalny

|

2014

|

tom nr 11

64--66

PL

Koncepcja Miast Ogrodów Howarda, mimo iż nie przetrwała próby czasu, zapoczątkowała zupełnie nowe myślenie w kwestii planowania miast, gdzie tereny zieleni traktowane są na równi z budynkami i infrastrukturą. W Polsce jednym z miast tworzonych od podstaw, gdzie właśnie przyroda zadecydowała o jego lokalizacji i wpłynęła na układ urbanistyczny, są Tychy.

EN

This article looks at the concept and realization of (so often underestimated) Polish modernist city, created in the mid-century by a couple of architects Kazimierz and Anna Wejchert. Tychy, despite the world modernist ‘anti-nature’ trends, set the preservation and creation of green areas as priorities. Along many lessons that could be learnt from the process, this case study proves, that one can never go wrong with nature in the city.

5

Nic Juliana Tuwima (dwie wykładnie)

80%

Wójcik T. , Uniwersytet Warszawski I. L. P. , Tomasz Wójcik – dr hab. prof. UW p. w. Z. L. X. i. X. w. U. W. r. n. d. n. P. H. Z. n. p. p. X. w. o. l. p. w. s. f. i. n. m. A. k. k. p. d. l. p. m. i. P. w. p. J. I. P. f. l. p. P. a. d. m. A. k. L. W. S. G. P. m. w. p. S. o. t. J. I. P. t. w. p. D. f. , tomasz.wojcik@uw.edu.pl

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2014

|

tom 03

EN

The article discusses fragments of poems by Julian Tuwim from the volume Rzecz Czarnoleska: poem Fryzjerzy [Barbers] and prose poem Skrzydlaty złoczyńca [Winged Criminal]. Based on these poems, different meanings of the concept of “nothing” are considered: modern (social, urban, twentieth-century) and universal (philosophical, ontological, metaphysical). Analysis of these meanings reveals in Tuwim’s poetry a melancholic vision of the city and a concept of existence close to existentialism.

6

Pięć filarów myśli społeczno-architektonicznęj modernizmu. Refleksje o dziedzictwie idei modernizmu w architekturze mieszkaniowej

80%

Kwiatkowska A.

Architectus

|

2006

|

tom Nr 2(20)

61--67

PL

Współczesna architektura mieszkaniowa, zarówno w warstwie ideowej, jak i formalnej, odwołuje się do myśli teoretycznej i dorobku realizacyjnego architektów okresu modernizmu, zwłaszcza w zakresie kształtowania domu dostępnego i taniego dla warstw społecznie nieuprzywilejowanych. Architektura modernizmu była odpowiedzią na przemiany życia mieszkańców miast przełomu XIX i XX wieku, wynikające z rozwoju cywilizacyjnego i dynamiki procesów rewolucji przemysłowej. Do podstawowych wyzwań stojących przed architekturątego okresu należały: poszukiwanie nowoczesnych wzorców mieszkania i miasta, dostosowanych do stylu życia epoki industrialnej, modernizacja i uprzemysłowienie procesów wznoszenia budynków oraz ekspresja nowej estetyki w powiązaniu z narodzinami wzornictwa przemysłowego. Wyzwania te należy widzieć w szerszym kontekście epoki i procesów społecz-no-cywilizacyjnych, związanych z emancypacją dużych grup społecznych, w tym robotników i kobiet; grup, które stały się nowym adresatem architektury mieszkaniowej. Główne założenia programowo-ideowe architektury modernizmu, np. poszukiwanie nowatorskich koncepcji architektonicznych w celu poprawienia jakości życia, innowacyjność w posługiwaniu się awangardowym językiem form, korzystanie z nowych materiałów i technologii czy uwrażli-wienie architektów na potrzeby społeczne, zostały wpisane na trwałe do teorii architektury, ulegając tylko pewnym przewartościowaniom w ciągu ostatniego stulecia. Niektóre wątki z różnych manifestów architektury modernistycznej są do dziś kontynuowane, inne uległy ideowym lub formalnym transformacjom, a jeszcze inne zostały porzucone. Można zaryzykować tezę, że po negatywnych doświadczeniach z totalitarnymi ideologiami XX w., w dzisiejszych czasach nastąpiło pewne przesunięcie akcentów między tym, co uniwersalne a tym, co indywidualne, na korzyść tego, co w świadomości epoki znaczą pierwiastki indywidualne, zarówno w sferze społecznej - prymat potrzeb indywidualnego odbiorcy nad potrzebami grupy społecznej, jak i w sferze architektonicznej - wyzwolenie formy architektonicznej z dyktatu technologii i industrialnej prototypowości.

EN

Contemporary housing architecture, both on the ideological and formal levels, is based on the theoretical ideas and on the architectural heritage of modernism, especially, in the range of shaping accessible housing for low-income people. In the broad stream of socio-architectural ideas of modernism, it is possible to distinguish five fundamental trends, which define the directions of searching for modem patterns of house and dwelling, complying with the present and future needs of mass-consumers, such as: futurism, modernistic avant-garde, purism, structuralism and universalism. These trends are the starting point of description of their influence on the further development of housing architecture and the cause of reflections on the socio-architectural Utopia - from futurism to alterglobalism, on the egali-tarianism - from the avant-garde to art-guerillas, on the esthetical idealism - from utilitarianism to minimalism, on the structural order - from costructivism to deconstruction and on techno-esthetics - from high- to low-tech in the housing architecture.

7

Życie po życiu? Oblicza modernistycznej architektury we współczesnym malarstwie polskim

80%

Sądel M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2008

|

tom Z. 15

393-405

PL

Próba wyznaczania zakresu pojęcia modernizmu w architekturze nie może pozostawać w oderwaniu od refleksji wypływających z innych dziedzin sztuki. W ostatnich latach bowiem głos na temat modernistycznej architektury często zabierali młodzi polscy artyści, w szczególności malarze, poświęcający temu tematowi swoje prace. Współczesne malarstwo nie udziela oczywiście pełnej odpowiedzi na pytanie: czym jest modernizm, ale podejmując wątki z nim związane wskazuje m.in. na jego percepcję i sposoby funkcjonowania w świadomości odbiorców. Liczba artystów, wykorzystujących w swym malarstwie ikony modernistycznej architektury (Maria Kiesner), czy też czerpiących inspiracje np. z konstruktywizmu (Karolina Zdunek) nie pozwala już na marginalizowanie tego zjawiska, zwłaszcza że przy okazji licznych wystaw i towarzyszących im omówień wyszło na jaw wiele nieścisłości wynikających z odmiennego pojmowania terminu „modernizm", a także periodyzacji i kategoryzacji poszczególnych jego nurtów.

EN

The attempt to determine the range of the term "modernism in the architecture" cannot remain separated from the reflections coming up from other fields of art. By devoting their works, many young Polish artists, painters above all, have recently expressed their opinions of the modern architecture. Although contemporary painting will not provide an answer to the question: "what is modernism," it points at the modernism's perception and ways of its workings in the consciousness of spectators by raising the issues related to it. The increasing number of artists who use some icons of modern architecture (Maria Kiesner, Szymon Kobylarz) or are inspired by, for instance, the constructivism (Karolina Zdunek) does not allow anymore for marginalization of this phenomenon, especially since many inaccuracies resulting from different comprehension of the term "modernism" as well as periodization and categorization of its mainstreams emerged by the way of many exhibitions and discussions concerned with them.

8

Dylematy rewaloryzacji architektury modernistycznej

80%

Omilanowska M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2008

|

tom Z. 15

235-243

PL

W przypadku architektury powojennego modernizmu największym zagrożeniem dla budowli jest brak świadomości ich wartości estetycznych czy historycznych. Remonty zachowawcze są właściwie niepodejmowane, budynki zużyte technicznie albo się rozbiera, albo przebudowuje i modernizuje, z reguły pozbawiając je cech stylowych. Trend świadomego ratowania budowli z tego okresu poprzez ich adaptację do nowych funkcji dopiero się zaczyna i stanowi jak na razie jedynie marginalne zjawisko w nurcie fascynacji postindu-strialnej, brak natomiast świadomych decyzji konserwatorskich.

EN

Modernist architecture of the 1920s and 1930s brought about many functional and constructional innovations, but thanks to its forms and spatial solutions it can be readily adapted to new functions. Housing architecture, specially of luxurious town tenements and elegant villas can still satisfy the requirements of even the most fussy users; buildings once raised to serve as offices can easily continue to be used. In Poland many buildings have been 'reclassified', e.g. the Social Insurance Institution (ZUS) complex in Warsaw has been transformed into a hospital, and performance halls of the former Catholic organizations have been used by real theatres. Unfortunately, certain types of buildings have completely disappeared in Poland, for instance the pre-World War II petrol stations. Therefore, it is necessary to apply preservation privileges not only to the Modernism of the 1920s and 1930s, but also to its post-World War II examples, if only to a modest but carefully selected range of buildings, before it is too late, before we realise that all of them have ceased to exist.

9

Sentymentalizm technologiczny, czyli paradoksy modernizmu

80%

Kozaczko M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2008

|

tom Z. 15

359-367

PL

Modernizm, jako empiryczny sposób kształtowania formy architektonicznej zakładał, że piękno formy tkwi w jej entelechii: ukształtowaniu nakierowanemu na cel, jaki ma pełnić. Piękno nie jest dane naocznie, można je odszyfrować w racjonalnych spekulacjach. Takie stanowisko jest formalnym redukcjonizmem. Forma tworzona ad hoc wykazuje więc estetyczny deficyt, wypełniany treściąjuż po zrealizowaniu budynku. Modernizm próbuje od nowa zdefiniować relacje między człowiekiem a naturą świata. Próby takich kulturowych redefinicji powtarzają się regularnie od czasów sentymentalizmu.

EN

Modernism, as an empirical architectural modelling made the assumption that form followed function. Beauty of the building, deeply rooted in its structure is not given evidently. We can detect it in a way of rational speculation. Modernism is a kind of structural reduc-tionism, trying to redefine relations between the human nature and the nature of the environment. Such attempts have been recurring for times of the sentimentalism at least.

10

Ewolucja znaczenia "modernizm" w architekturze. Próba uporządkowania pojęcia

80%

Wojtas J.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2008

|

tom Z. 15

346-358

PL

Powstawanie, rozwój i przemijanie kolejnych nurtów w architekturze i sztuce od czasów dawnych po współczesne wynika ze zmagania się różnych, nieraz przeciwstawnych tendencji. Znaczenie określenia „modernizm" do dzisiaj prowokuje dyskusje. Autorka artykułu doszukuje się tendencji modernistycznych przede wszystkim w chęci zerwania z historią i wykorzystania postępu technicznego w architekturze. Wychodząc z tego założenia uznaje, że już architektura około 1900 jest wczesną odmianą modernizmu (secesja -oderwanie, Art. Nouveau - nowa sztuka itd.). Awangarda architektoniczna od lat 20 jest tworem dojrzałego modernizmu, a rzeźbiarska forma architektury począwszy od schyłku lat 50 i brutalizm, wpisuję się w schyłkową formę modernizmu.

EN

Since the old days and as far as today, the emergence, development and passing of subsequent trends in architecture and in fine arts have all effected from the struggle of different, if not contradictory, tendencies. Even today the notion of 'modernism' arouses some stormy debates. The author has recognised the modernist tendencies mostly as the will to quit the past and to implement the technological progress in architecture. Having assumed this, she recognises the architecture of around the year 1900 as the early form of modernism (secession - breaking off, Art Nouveau - new art, etc.) The architectural avant-garde of the twenties was the offspring of the mature modernism while the sculpting shapes in architecture of the late fifties and the brutalism would mark the decaying stage of modernism.

11

Modernizm i modernizacje

80%

Suchanek J.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2008

|

tom Z. 15

273-282

PL

Poza oryginalnymi dziełami architektonicznymi, charakterystycznymi dla danego stylu, istnieją w krajobrazie obiekty będące efektem przebudowy, zmiany charakteru na bardziej „współczesny". W Polsce drugiej połowy dwudziestego wieku zmiany stylistyczne następowały wielokierunkowo i wielowarstwowo (np. w warstwie twórczej i administracyjnej). Artykuł przedstawia przykłady takich zmian dotyczących budynków w Poznaniu.

EN

Despite of the original examples of one style buildings, there are buildings which once were reconstructed to be more "contemporary". In Poland of second half of XX century the changes of styles went in many direction and on many levels. The paper shows the examples of these changes concerning buildings in Poznań.

12

Dyskursy i dialekty modernizmu

80%

Bilewicz H.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2008

|

tom Z. 15

383-391

PL

Modernizm oglądany z perspektywy ponowoczesności jawi się jako formacja niejednoznaczna i pełna sprzeczności. Wbrew ortodoksyjności haseł, deklarowanej zwartości i pozornej jednolitości, jego architektoniczny obraz obfituje w rysy i pęknięcia, a jego recepcja wywołuje wiele kontrowersji. Zarówno dyskurs modernizmu, jak i dyskurs o modernizmie jest współcześnie kwestionowany oraz poddawany reinterpretacjom. W wystąpieniu podjęte zostaną ogólne kwestie terminologii, typologii oraz aksjologii modernizmu, jak również morfologii architektury nowoczesnej, różnicowanej poprzez trzy odmienne modele (definiowane w sztukach wizualnych przez prof. Andrzeja Turowskiego): modernizm progresywny, modernizm regresywny oraz modernizm transgresyjny. Te zróżnicowane oblicza modernizmu architektonicznego komplikują ponadto różnorodne dialekty: odmiany terytorialne, środowiskowe i historyczne. Retrospektywa architektury modernizmu ma na celu jej rewizję, tj. ponowny przegląd jej dorobku oraz krytyczne rozpatrzenie jej zasad. Implikuje to postulat rewaloryzacji modernizmu architektonicznego, tj. przewartościowania jego dokonań oraz rekuperacji, tj. przywrócenia i odzyskania jego polifonicznego obrazu, stając się przyczynkiem do rozważań nad wielością dyskursów i dialektów architektury modernistycznej.

EN

Modernism, when looked at from the perspective of post-modernity appears to be equivocal and full of contradictions. Contrary to the orthodox sounding of its slogans, declared consignees and seeming uniformity, its architectural shape is full of cracks and crevices, while its reception raises much controversy. Both the modernist discourse and the discourse on modernism is being currently questioned and re-interpreted. His speech tackles general questions in the fields of the terminology, typology and axi-ology of modernism, along with the morphology of modern architecture, diversified by three different models (defined in the field of visual arts by Professor Andrzej Turowski): progressive modernism, regressive modernism and transgressive modernism. These different manifestations of modernism in architecture are further complicated by various dialects: territorial variations, milieux influences and historical impact. The retrospective of modernist architecture aims at its revision, i.e. the vertical survey of its achievements and a critical approach to its principles. This implies the need for the revalorisation of architectural modernism, i.e. the re-evaluation of its achievements and its recuperation, which means the restoring and recovering its polyphonic image. This will become a new contribution in the dispute on the multiplicity of discourses and dialects in modernist architecture.

13

Papierowa utopia architektury modernistycznej

80%

Świt-Jankowska B.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2008

|

tom Z. 15

91-101

PL

Artykuł podejmuje próbę zdefiniowania szczególnej roli, jaką dla architektów i urbanistów awangardy początku XX wieku miał rysunek. Wiodące wówczas tendencje projektowe zmierzały do stworzenia jedynego, właściwego wzoru tworzenia nowej i przetwarzania starej przestrzeni miejskiej. Te zakrojone często na ogromną skalę zamierzenia budowlane (obejmujące śródmieścia wielkich miast) ze względu na zrozumiałe trudności z ich wykonaniem zachowane zostały w większości jedynie w postaci projektu, na papierze. Jednak wiara ich twórców w słuszność koncepcji zapisanej w postaci obrazu była ogromna, podobnie jak zakres ich oddziaływania. Być może właśnie ten fakt sprawił, że te najczęściej proste i niewyrafinowane odwzorowania graficzne odcisnęły tak ogromne piętno na architekturze powojennej, a pośrednio także na współczesnej sztuce kształtowania przestrzeni oraz na architekturze wirtualnej.

EN

The paper tries to define especial means, which had image for the XX centuries forefronts architects and town-planners. At this time the main designing tendency tended towards making the best patterns of creation a new and transformation an old town space. This building intentions, which was planed on a wide scale (they covered whole area of big cities), in consideration of comprehensible difficulty with realization remained only on paper. However creator's belief in this paper ideas efficiency was very powerful. Perhaps this fact caused that this simple, not subtle images left so impress on posterior architecture and indirectly on contemporary city space creations and designing in virtual reality too.

14

Koncepcje kształtowania przestrzeni Międzynarodowych Targów Poznańskich od 1945 do konkursu SARP z 1963 roku

80%

Gyurkovich M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2008

|

tom Z. 15

71-79

PL

Tereny Międzynarodowych Targów Poznańskich po II wojnie światowej były zniszczone w 70%. Lata 1945-1963 to okres intensywnego kształtowania nowej przestrzeni targowej, od etapu odbudowy, poprzez prace planistyczne nad zagospodarowaniem nowo włączonych terenów, po koncepcje dalszej rozbudowy. Artykuł przedstawia rys historyczny tych zjawisk do konkursu SARP z 1963 roku. Zamyka on pewien okres rozwoju targów i stanowi reprezentatywny przegląd koncepcji kształtowania przestrzeni wystawienniczych w tym okresie.

EN

The grounds of The Poznan International Fair were destroyed in 70% after the World War II. The years 1945 - 1963 is the time of intensive formation of the new Fair area, reconstruction, planning of the development of newly included grounds and ideas for further expansion. The following article offers a historical outline of these events until the SARP (Polish Architects' Association) competition in 1963. The article describes a period of evolution of the Poznan International Fair and offers a representative survey of concepts for the development of exhibition areas at that time

15

Modernizm a nowoczesność próba poszukiwania architektonicznego paradygmatu

80%

Marciniak P.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2008

|

tom Z. 15

369-382

PL

Termin modernizm używany w polskiej teorii i historii architektury jest pojęciem niezwykle nieprecyzyjnym i wieloznacznym. Istotnym problemem metodologicznym jest szeroki zakres pojęciowy zawierający się w przedstawianiu modernizmu jako nowego paradygmatu. Modernizm pierwotnie był zjawiskiem lokalnym, w szerszym kontekście ujawnił się w tańcu, muzyce i architekturze. W epoce globalizacji i MTV, termin styl międzynarodowy i architektura międzynarodowa, wydają się archaicznym określeniem pewnych historycznych tendencji. W artykule podjęto próbę określenia, na przykładzie projektów zrealizowanych w Poznaniu w okresie PRL-u, jego zakresu pojęciowego oraz podano definicję modernizmu.

EN

The term "Modernism", as used in the Polish theory and history of architecture, is extremely non-specific and ambiguous. The major methodological problem is posed by the wide conceptual range included in the presentation of Modernism as the new paradigm. Initially, Modernism was a local phenomenon which revealed itself in a wider context in dance and architecture. In the age of globalisation and MTV, the terms "International Style" and "International Architecture" seem to be archaic expressions used to depict certain historical trends. On the basis of examples of designs that were delivered in Poznań during socialist times, the paper attempts to determine the conceptual scope of Modernism and provides a definition of the term.

16

Modernistyczna architektura mieszkaniowa śródmieścia Katowic

80%

Kossak-Jagodzińska A. , Serdyńska J.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2008

|

tom Z. 15

143-157

PL

Pierwsze budynki noszące cechy modernizmu zaczęły powstawać w centrum Katowic tuż po 1900 r. Najpełniejszą realizacją tego wczesnego okresu były jednak położone poza śródmieściem osiedla robotnicze: Giszowiec i Nikiszowiec. W okresie międzywojennym powstał jeden z najciekawszych przykładów polskiego modernizmu: zabudowa południowej części Katowic. Po II wojnie światowej, nastąpiła dalsza ewolucja architektury modernistycznej. Praca koncentruje się na zabudowie mieszkaniowej śródmieścia Katowic. Jej zadaniem jest prześledzenie ewolucji form tej zabudowy od roku 1900 do czasów współczesnych. Wybrany przedział czasowy pozwala na całościowe prześledzenie zjawiska: od okresu wczesnego, gdy pojawiają się pierwsze sygnały nadchodzących zmian, przez rozkwit czasu międzywojennego, etap dojrzałości lat powojennych i postmodernistyczny schyłek. Wnioski zawierają propozycję podziału okresu modernizmu na cztery fazy, uwzględniające, występujące w ich ramach, zróżnicowanie architektury mieszkaniowej.

EN

The first modern buildings in the center of Katowice were erected just after 1900. The best examples of this early stage are however two workers settlements (outside the city center): Giszowiec and Nikiszowiec. During the inter wars period, one of the most interesting examples of polish modernism was created: the south district of Katowice. After the Second World War further evolution of modern architecture forms was going on. The paper focuses on housing of the city center. The aim is to trace the evolution of apartmental building forms, from 1900 up till now. The chosen time period allowes to examine the phenomenon in the whole: form the early stage, bringing first signals of following changes, through the development of the inter wars period, the mature time of the post war years and it's postmodern end. Conclusions include the proposal of dividing the modern era into four phases, considering diversified forms of housing architecture.

17

Modernistyczna architektura Filharmonii i Zespołu Szkół Muzycznych w Białymstoku

80%

Tokajuk A.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2008

|

tom Z. 15

217-226

PL

W poniższym opracowaniu autor pragnie przedstawić architekturę Filharmonii i Zespołu Szkół Muzycznych w Białymstoku oraz postawić tezę, że ten obiekt z lat 70. XX wieku można uznać za przykład modernistycznego nurtu (najbardziej widocznego w Polsce w okresie międzywojennym oraz w końcu lat 50. i początku 60. XX wieku). Argumentem pozwalającym na takie stwierdzenie są cechy architektoniczno-urbanistyczne kompleksu. Prezentacja tego obiektu szerszemu środowisku zawodowemu wydaje się potrzebna, tym bardziej że obecnie przygotowywane są plany jego rozbudowy, w wyniku której może na zawsze zatracić swój architektonicznie interesujący, choć surowy, modernistyczny charakter.

EN

Modern architecture in Poland is clearly defined in the 20-ties and 30-ties of XX century. After the Second World War these ideas were continued. We can see that for instance during 40-ties in the social estates realized by WSM in Warsaw. Ideas of modern architecture were stopped in the period of socrealism, but they came back in the 60-ties. In that text the author put the statement, that after the period of prefabrication we can see that ideas also in the 70-ties in the architecture of schools and public buildings. The author is proving that on the example of the complex of Philharmonic Hall and Music School in Białystok. The architectural and urban features of the complex are very interesting, and they are allowed us to classify the complex as modern architecture.

18

Prześcignąć czas - modernizm kosmicznych fascynacji

80%

Kłopotowska A. , Kłopotowski M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2008

|

tom Z. 15

169-182

PL

Na tle powtarzalnej, systemowej architektury wielkopłytowych osiedli z lat siedemdziesiątych doby polskiego modernizmu istniał inny modernizm - modernizm niezwykłych, zaskakujących realizacji wyprzedzających teraźniejszość, zarówno w indywidualnej kreacji architektonicznej, jak również technice i technologii powstania. Impulsem tworzenia architektonicznych unikatów modernizmu stawały się często decyzje polityczne. Tak również stało się w Białymstoku, gdzie na potrzeby Centralnych Dożynek roku 1973 powołano do życia szereg unikatowych obiektów kreujących nowy wizerunek miasta. Inspiracją lekkich, stalowo-szklanych konstrukcji stały się marzenia o ujarzmieniu kosmosu. Oceniając dziś zapomniane, białostockie pawilony stwierdzić należy, iż ta spójna stylistycznie grupa stanowi istotny wkład w dorobek polskiego modernizmu początku lat siedemdziesiątych XX wieku.

EN

On a background of systemic architecture of reinforced concrete housing estates from the 1970s, the time of polish modernism existed the other modernism - modernism of unusual, suprising realizations, overtaking the present time by individual architectural creation and technique and technology as well. The impulse to create architectural uniques of modernism often became political decisions. Similar fact took place also in Białystok where, for the reason of Central Cremony of Dożynki 1973, the number of unique objects creating the new face of the city were built. The inspiration of those light - weight steel and glass contractions became the dreams of harnessing the cosmic space. The Białystok pavilions -coherent stylistic group, are the important contribution to output of polish modernism of 1970s of 20 Century.

19

Architektura modernistyczna Krakowa lat 1989-2007 w kontekście modernistycznej tradycji Krakowa. Zarys problematyki

80%

Motak M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2008

|

tom Z. 15

59-70

PL

W artykule przedstawiono pokrótce elementy modernistycznego dziedzictwa Krakowa różnych dekad XX wieku (głównie lat 30. oraz 60.). Następnie podjęto próbę przedstawienia określonego zjawiska - architektury modernistycznej Krakowa przełomu XX i XXI wieku - na 10 wybranych przykładach realizacji obiektów o różnych funkcjach: użyteczności publicznej, komercyjnych, mieszkaniowych. W konkluzji podkreślono znaczenie modernistycznego dziedzictwa Krakowa i poszukiwania relacji z nim przez twórców współczesnych jako istotnego elementu wyróżniającego współczesny modernizm Krakowa, jednego z wielu europejskich ośrodków architektury modernistycznej.

EN

The Cracow Modernist heritage of the 20th century, especially that of the 1930's and 1960's, has been briefly discussed in the article. Then an attempt to present the Cracow Modernist architecture at the turn of 20th century has been taken, exemplified by 10 selected examples of public, residential and commercial built projects. In the conclusion the importance of Cracow Modernist heritage has been emphasized for the relation with that Modernism is often searched by contemporary architects and it helps to distinguish the contemporary Modernism in Cracow, one of numerous Modernist centres in Europe.

20

Modernizm zapomniany… Miejska zabudowa wielorodzinna 1918-1939 na przykładzie Gliwic

80%

Bednarski A.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2008

|

tom Z. 15

209-216

PL

W niniejszym artykule autor chciałby przybliżyć obraz miejskiej wielorodzinnej zabudowy socjalnej z lat 1918-1939. Zabudowy, która nie tylko w Gliwicach, ale i niemal w każdym większym mieście dawnego obszaru Republiki Weimarskiej i III Rzeszy stanowi znaczący procent tkanki architektonicznej miasta. Zabudowy typowej, masowej, funkcjonalnej, a jednak niedostrzeganej i niedocenianej zarówno przez użytkowników, jak i przypadkowych przechodniów. Szczególną uwagę poświęcono małej architekturze oraz - zdawałoby się nieobecnemu -detalowi towarzyszącemu modernistycznej zabudowie wielorodzinnej. Autor podejmuje próbę wyodrębnienia i zestawienia wspólnych cech stylistycznych portali, stolarki okiennej i drzwiowej oraz innych elementów detalu architektonicznego.

EN

In this article author would like to present examples of apartment building built in 1918--1939 in Gliwice. These buildings are taken as a main part of architectonical structure of many cities including Gliwice. These buildings typical, functional but unnoticed by its users. Author would also like to present detail of modernism architecture. Characteristic elements of portals, windows, etc. have been selected and compared.