Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Transformacja rolnictwa na Ukrainie

100%

Kuryło A.

Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów / Szkoła Główna Handlowa

|

2007

|

nr z. 82

165-176

XX

W artykule jest przedstawiona transformacja rolnictwa na Ukrainie pod koniec XX wieku, rozpoczętej jeszcze w ustroju sowieckim sowieckim, kiedy próby zmian podjął Michaił Gorbaczow. "Przebudowa" ZSRR nie dała oczekiwanych wyników w rolnictwie, ale przyczyniła się do liberalizacji w dziedzinie politycznej i społecznej. Kryzys gospodarczy oraz ruchy wolnościowe w Polsce, a następnie w innych krajach Europy spowodowały rozpad ZSRR. W wyniku tego w 1991 roku powstało niepodległe państwo ukraińskie o ustroju demokratycznym. W niepodległej Ukrainie została przeprowadzona znacząca reforma gospodarcza. W rolnictwie przeprowadzono denacjonalizację ziemi, przywrócono własność prywatną i wprowadzono wolny rynek. W ramach przeprowadzonej reformy rolnej rozdzielono ziemię kołchozową wśród pracowników, rencistów i pracowników sfery socjalnej. Przydziały ziemi, jaką otrzymali na własność wyniosły 2-5 ha. W moim przekonaniu decyzja ta była błędna. Tak drobne gospodarstwa wiejskie nie mają możliwości samodzielnego rozwoju, nie mają więc racji bytu ani z punktu widzenia zasad ekonomii, ani z punktu widzenia aktualnych tendencji w rolnictwie. (abstrakt autora)

EN

this article presents transformation of agriculture in ukraine at the end of the 20th century; the transformation which was started during the soviet regime when Mikhail Gorbachev attempted to introduce the changes. "perestroika" in the uSSr did not bring expected results in agriculture but it contributed to liberalization in the socio-political sphere. Economic crisis and independence movements in poland, and then in other European countries, resulted in the uSSr breakdown. in effect in 1991 an independent and democratic ukrainian state emerged. the independent ukraine carried out a far-reaching economic reform. in agriculture, land denationalization was carried out, private ownership was restored and free market was introduced. within the agricultural reform, the kolkhoz land was divided among farm workers, pensioners and social workers. Each was allotted for private ownership land of 2 to 5 ha. i believe that was a wrong decision. Such small farms do not have possibilities of independent development; therefore they have no raison d'etre either from economic point of view or from the point of view of current tendencies in agriculture. (original abstract)

2

Przemiany społeczno-gospodarcze wsi Przybyszew w latach 1918-2018

75%

Kłodziński M.

Wieś i Rolnictwo

|

2020

|

nr nr 2 (187)

131-151

XX

W artykule przedstawiono zmiany społeczno-gospodarcze, jakie dokonały się w latach 1918-2018 we wsi Przybyszew położonej nad Pilicą w gminie Promna. Analiza obejmuje zarówno wiejską społeczność, jak i wiejską gospodarkę (rolniczą i pozarolniczą). Ważnym elementem analizy jest opis roli wiejskiej infrastruktury instytucjonalnej zarówno tej sprzed II wojny światowej, jak i obecnie istniejącej. Przemiany we wsi Przybyszew ukazują jak "w pigułce" wiele różnorodnych procesów zachodzących na obszarach wiejskich całego kraju. Można tu wymienić np. starzenie i zmniejszanie się liczby mieszkańców wsi, koncentrację ziemi w nielicznych dobrze rozwijających się gospodarstwach rolnych, rosnącą skalę nieformalnych dzierżaw, zmiany w strukturze społeczeństwa wiejskiego na rzecz przewagi liczebnej ludności niepracującej w rolnictwie, rosnące postawy roszczeniowe mieszkańców itd. W artykule ukazano też zmieniający się charakter wielofunkcyjnego rozwoju wsi od wielofunkcyjności wymuszonej przez konieczność samowystarczalności podyktowanej ówczesnymi warunkami gospodarczymi po obecną wielofunkcyjność racjonalną. Przyspieszony rozwój zarówno całej gminy Promna, jak i samej wsi Przybyszew dokonał się w ostatnim dwudziestoleciu dzięki środkom unijnym i przedakcesyjnym. Należy jednak zaznaczyć, że obecny poziom rozwoju wsi Przybyszew i wzrastający dobrobyt mieszkańców nie jest dany na zawsze. Środków unijnych będzie coraz mniej. Dlatego od wiejskiej społeczności, jej aktywności, chęci do współpracy, poziomu wzajemnego zaufania będzie zależeć dalszy poziom rozwoju lokalnego.(abstrakt oryginalny)

EN

In this paper, the socio-economic changes that took place from 1918 to 2018 in the village of Przybyszew located by the Pilica river in the municipality of Promna are presented. The analysis of a descriptive character covers both the rural community itself and the rural economy (including agricultural and non-agricultural economic sectors). An important section of the paper is a description of the changing role of rural institutional environment based on trends observed from before the Second World War until now. The transformations that have occurred in the village of Przybyszew reflect, in a nutshell, various socio-economic processes taking place in the Polish countryside in the period in question. Among these processes one can, for example, point out local community ageing the decline in the number of rural permanent residents as well as the concentration of agricultural land in a few flourishing farms, the growing number of informal farmland leases, changes in the social and occupational structures of the rural community society in favour of a population working outside agriculture and the growing demanding attitudes of local people towards the public social aid. The study also shows the changing nature of multifunctional rural development, starting from a multifunctionality caused by economic conditions at the time, somewhat compelled by the necessity for self-sufficiency, to the present "rational multifunctionality". The rapid development of both the municipality of Promna and the village of Przybyszew occurred, in the last two decades due to the EU and EU pre-accession funds. It should be noted, however, that the current level of socioeconomic development of the village of Przybyszew and the increasing prosperity of its residents is not permanent. There will be fewer and fewer EU funds assigned for these purposes. The future level of local socio-economic development will therefore greatly depend on the rural community itself, its social activeness, willingness and ability to cooperate, and the confidence of the community members.(original abstract)(original abstract)

3

Transformacja morfologiczna wsi włączonych do miasta po II wojnie światowej na przykładzie Łodzi

75%

Figlus T.

Wieś i Rolnictwo

|

2020

|

nr nr 2 (187)

99-130

XX

The subject of the research concerns the problem of morphological transformations after World War II in former villages incorporated into the city based on the example of Łódź. The study was based on preserved historical maps and contemporary plans. The article uses the method of morphological analysis of the city plan based on the Conzenian tradition of urban morphology. Analysis of morphological changes of selected villages was also conducted by using graph methods. It was noticed that the graph development index should depend on a relative number of edges in relation to the number of nodes and the number of graph cycles, which expresses the degree of complexity of a settlement unit. The study applies the typology of rural settlement patterns, taking into account the issue of morphological changes and relics of morphological features from the period before the incorporation into the city. Three main groups of former villages, characterised by different scales of morphological changes were distinguished as a result of the study. It was possible to distinguish the orthomorphic transformations, where all spatial modifications were mainly addititive and the initial layouts have been preserved almost completely; hypometamorphic (semi-metamorphic) transformations, characterised by significant, but not total reorganization, so clear relics of the historical rural settlement pattern have been preserved, and metamorphic changes, where the initial layouts have been totally transformed. The development process of built-up areas in former villages incorporated into the city results directly from many conditions. The distance of the settlement unit from the city center and the moment of incorporation are not the only factors determining the scale of transformation. Depending on a given period, political and planning decisions, transport accessibility, interest of development companies, landscape attractiveness and location of production and service facilities are important.(abstrakt oryginalny)

EN

The subject of the research concerns the problem of morphological transformations after World War II in former villages incorporated into the city based on the example of Łódź. The study was based on preserved historical maps and contemporary plans. The article uses the method of morphological analysis of the city plan based on the Conzenian tradition of urban morphology. Analysis of morphological changes of selected villages was also conducted by using graph methods. It was noticed that the graph development index should depend on a relative number of edges in relation to the number of nodes and the number of graph cycles, which expresses the degree of complexity of a settlement unit. The study applies the typology of rural settlement patterns, taking into account the issue of morphological changes and relics of morphological features from the period before the incorporation into the city. Three main groups of former villages, characterised by different scales of morphological changes were distinguished as a result of the study. It was possible to distinguish the orthomorphic transformations, where all spatial modifications were mainly addititive and the initial layouts have been preserved almost completely; hypometamorphic (semi-metamorphic) transformations, characterised by significant, but not total reorganization, so clear relics of the historical rural settlement pattern have been preserved, and metamorphic changes, where the initial layouts have been totally transformed. The development process of built-up areas in former villages incorporated into the city results directly from many conditions. The distance of the settlement unit from the city center and the moment of incorporation are not the only factors determining the scale of transformation. Depending on a given period, political and planning decisions, transport accessibility, interest of development companies, landscape attractiveness and location of production and service facilities are important.(original abstract)

4

Zmiany liczby gospodarstw rolnych w Polsce w okresie transformacji

75%

Fałkowski J.

Gospodarka Narodowa

|

2010

|

nr nr 1-2

89-108

XX

Oblicze obszarów wiejskich w Polsce w okresie transformacji systemowej w znacznej mierze kształtowane było poprzez zmiany zachodzące w liczbie gospodarstw rolnych. Z jednej strony, liczba ta, determinując stopień powiązania lokalnej gospodarki z rolnictwem, w istotnym zakresie decydowała o poziomie i stabilności wiejskich dochodów. Z drugiej strony, wpływała ona w dużej mierze na sposób patrzenia na obszary wiejskie przez politycznych decydentów i część społeczeństwa żyjącą w miastach. (...) Analiza została przeprowadzona w oparciu o dane Głównego Urzędu Statystycznego. Część opisowa bazuje na danych zagregowanych dla całego kraju i przedstawia ogólne tendencje obrazujące zmiany w liczbie gospodarstw rolnych w Polsce w okresie transformacji. W części empirycznej natomiast wykorzystano dane zagregowane na poziomie powiatów, które zebrane zostały podczas spisów powszechnych przeprowadzonych w latach 1996 i 2002. Opracowanie składa się z sześciu części. Część druga przedstawia zwięzły opis zmian, które zaszły w otoczeniu rolnictwa w ostatnim dwudziestoleciu i w znacznym stopniu kształtowały bodźce oraz motywacje wpływające na decyzje rolników odnośnie ewentualnego kontynuowania/zaprzestania produkcji rolnej. Część trzecia prezentuje analizę opisową zmian, jakie dokonały się w liczbie gospodarstw rolnych w Polsce w okresie transformacji systemowej. Zawiera ona również omówienie podstawowych czynników, które mogły przyczynić się do takiego, a nie innego kształtu tych przemian. Część czwarta opisuje dane i zmienne wykorzystane w analizie empirycznej. Część piąta prezentuje uzyskane wyniki natomiast część szósta zawiera krótkie zakończenie. (fragment tekstu)

EN

The paper sets out to identify the key factors behind changes in the number of farms in Poland during the country's transition to a market economy. More than 1.2 million farms abandoned agricultural production at the time, according to Fałkowski. Despite this, an excessive fragmentation and overpopulation of farms are still believed to be the key barriers to the development of Polish agriculture, the author says. The paper uses data collected during censuses in rural areas in 1996 and 2002. The research is based on two methods, descriptive analysis and econometric analysis based on what are called probit models and the Heckman procedure. The results obtained by the author show that farms in areas with a less favorable agrarian structure and a positive balance of migration displayed a greater tendency to abandon agricultural production. Access to nonagricultural sources of incomes, in turn, slowed down the outflow of farmers to other sectors of the economy, Fałkowski says. This process is important for agricultural policy makers because it contradicts the popular belief that programs for the diversification of agricultural incomes have a positive influence on the rate of structural changes, Fałkowski concludes. (original abstract)

5

Budowanie przewag konkurencyjnych gospodarstw rolnych w rejonie intensywnego rolnictwa

75%

Basaj M. , Ziółko A.

Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu

|

2008

|

tom 10

|

nr z. 3

25-29

XX

Zaprezentowano wyniki badań przeprowadzonych wśród rolników jednej z gmin położonej w północnej części województwa małopolskiego. Celem artykułu było zaprezentowanie działali jakie podejmują rolnicy w obliczu zmieniających się warunków ekonomicznych dla funkcjonowania gospodarstw rolnych. Poznanie zamierzeń rolników wobec sposobów pokonywania konkurencji, a także poznanie ich ocen. co do przyszłości gospodarstw rolnych w ich okolicy, może mieć szczególne znaczenie w programowaniu i prognozowaniu dalszego rozwoju obszarów wiejskich -zwłaszcza w regionie wysokiego przeludnienia agrarnego, jakim jest województwo małopolskie. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper presents the results of researches conducted among farmers of Miechów district in the year 200 7. ll aims to show their opinion and altitudes towards changes of economic conditions of their farms after Poland's integrations with European Union. In order to recognize the conditions of rural areas development of the region the special attention was paid to assess the changes of competitive conditions, recognition of adopting activities undertaken by the farmers as well as to obtain their options on the future. (original abstract)

6

Współczesne przemiany na obszarach wiejskich południowo-wschodniej polski

75%

Górz B.

Studia Obszarów Wiejskich

|

2004

|

tom 6 Polska przestrzeń wiejska: procesy i perspektywy=Polish Rural Space: Processes and Prospects

197-218

XX

W artykule wskazano na rolę powstałych w okresie socjalistycznym struktur wiejskich w kształtowaniu współczesnych kierunków rozwoju wsi. Wykonana analiza dotyczy Małopolski, będącej obszarem silnie zróżnicowanym tak pod względem czynników przyrodniczych, jak i społcczno-ekonomicznych i kulturowych. Wykorzystując dane z własnych badań, a także z dwóch ostatnich spisów powszechnych (1988 i 2002), przedstawiono główne tendencje w stosunkach społecznych, w aktywności ekonomicznej mieszkańców i w ich przedsiębiorczości, a także w kształtowaniu się nowych układów przestrzenno-strukturalnych społeczeństwa i gospodarki w różnych typach obszarów (podmiejskich, peryferyjnych, górskich itp.).(abstrakt oryginalny)

EN

The article presents the role of rural structures created in the socialist period, in shaping contemporary trends of rural development. The analysis conducted refers to Little Po-land. a territory extremely diversified in terms of both natural, and socio-economic and cultural factors. Based on the data from the author's own research and from the last two popular censuses (1988 and 2002), main tendencies are presented in the area of social relationships, inhabitants' economic activity and their entrepreneurship, as well as in shaping of the new spatial and structural systems of society and economy in different types of territories (suburban, peripheral, mountain, etc.).

7

Inwestycje realizowane w gospodarstwach indywidualnych i ich wpływ na przemiany strukturalne

75%

Czerwińska-Kayzer D.

Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu - Seria Ekonomia

|

2002

|

nr z. CCCXLIII (1)

85-100

XX

W niniejszej pracy inwestycje będą rozumiane jako powiększanie potencjału wytwórczego poprzez zakup ziemi rolniczej, budowę lub rozbudowę budynków gospodarczych i budowli, zakup maszyn i urządzeń rolniczych, zwierząt do chowu, w celu stworzenia, powiększenia lub odnowy zużytego majątku trwałego w gospodarstwie. W związku z powyższym powstał zamysł analizy inwestycji w gospodarstwach rolnych oraz określenia ich roli w przemianach strukturalnych polskiego rolnictwa, koniecznych w związku z integracją Polski z Unią Europejską. W pracy odniesiono się przede wszystkim do inwestycji realizowanych w gospodarstw indywidualnych, ponieważ stanowią one dominującą część rolnictwa polskiego, a ich restrukturyzacja nie jest powiązana z procesem prywatyzacji. (fragment tekstu)

EN

Polnische Landwirtschaft braucht strukturelle Veränderungen, die durch Realisierung der Investitionen in land. Betrieben erreicht werden können. Am häufigsten modernisieren Landwirte in privaten Betrieben einen Maschinenpark, und vergrösseen Bodenfläche und Tieranzhal im Betrieb. Diese Investitionen führen zu Veränderungen in Relation zwischen einzelnen Produkti-onsfaktoren. Die Veränderungen zeigen positiven Einfluß der Investitionen auf die Agrarstruktur. (original abstract)

8

The Perspectives of Family Farms in Poland

75%

Zegar J. S.

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej

|

2019

|

nr nr 3

31-53

EN

Poland's accession to the European Union resulted in acceleration of the transformation of agriculture which followed the path of agriculture development of economically developed countries. This transformation consists in a decrease in the number of farms, a drop in the share of agriculture in the social farm structure, but also a growth in the potential and production, land productivity, in particular farm labour productivity, while maintaining huge differentiation between farms. Analysis of the farm structure survey data carried out by the Statistics Poland between 2005 and 2016 points to speeding up the transformation of agriculture in Poland in the indicated direction. The analysis also enables to prepare a scenario of changes on family farms in the period up to 2030. When the scenario deviates from the desired direction - also under the influence of new circumstances - it is possible to take up policy actions to correct the scenario to some extent. The essence of these changes comes down not to the EU Common Agricultural Policy, but rather to national policies and also goes beyond the traditional scope of agricultural policy. (original abstract)

9

Wpływ polityki rolnej na zmiany strukturalne w rolnictwie

75%

Wigier M.

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej

|

2013

|

nr nr 4

3-19

XX

Głównym celem prezentowanych badań jest przedstawienie charakteru i tempa zmian strukturalnych w rolnictwie na tle zachodzących przemian społeczno-gospodarczych w okresie członkostwa Polski w UE, związanych z realizacją WPR, oraz odniesienie tych zmian do zagadnień konkurencyjności i efektywności sektora rolnego. Wykorzystane w niniejszym artykule materiały statystyczne zostały zaczerpnięte z baz danych dotyczących wyników ekonomicznych gospodarstw rolnych objętych systemem rachunkowości FADN, makroekonomicznych danych z Rachunków Ekonomicznych dla Rolnictwa (RER), informacji z monitoringu na temat wyników wdrażania i realizacji WPR udostępnianych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, a także studiów literaturowych.(fragment tekstu)

EN

Socio-economic transformations that took place in Poland in the period of EU membership caused a number of structural changes in the resources and distribution of production factors in agriculture. The impact on the acceleration of those processes has undoubtedly public policy. The analysis of competitiveness and efficiency for the needs of agriculture presented below has been preformed through the eye of competitiveness of resources allocation. Since farming is based on the assumption that resources are limited and that the choices are made in a rational manner. When looking for an optimal selection, unlimited needs of consumers are taken into account along with limited available resources and production technologies. Thus the main focus has been drawn to production resources (land, labour and capital) referring to their quantity (sometimes also their quality) and agricultural structures influencing the used production potential expressed by resources. The analysis has been supplemented with references to the sectoral competitiveness shaped through economic policy instruments (primarily CAP) which directly and indirectly influences the competitive possibilities of agriculture.(original abstract)

10

Zmiany struktury gospodarki lokalnej w latach 1988-2002 na przykładzie Białegostoku

75%

Kłoczko G.

Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów / Szkoła Główna Handlowa

|

2005

|

nr z. 54

168-181

XX

Dyskusja na temat sposobu przeprowadzania zmian społeczno-gospodarczych w Polsce była i nadal jest żywiołowa, nie brakuje przeciwników, jak i zwolenników modelu szybkiej transformacji. Przykład Białegostoku pokazuje, że jednym z najbardziej negatywnych zjawisk, jakie towarzyszyły transformacji, był spadek liczby osób zawodowo czynnych oraz pojawienie się zjawiska bezrobocia. Porównując zmiany zachodzące w Białymstoku na tle kraju stwierdzono, że początek lat 90. przyniósł znaczną obniżkę liczby osób zawodowo czynnych, co nie było zgodne z kierunkiem zmian, jakie zachodziły w tym samym okresie w Polsce (w Białymstoku w latach 1988-1993 spadek o 26%, natomiast w Polsce wzrost o 21%). Liczba osób zawodowo czynnych w przemyśle oraz w budownictwie spadała w latach 1988-1993 zarówno w Białymstoku, jak i w Polsce, choć zauważono, że w białostockim przemyśle spadek ten był relatywnie mniejszy niż w Polsce (odpowiednio spadek o 2,9 pkt proc. i 10,1 pkt proc.) W budownictwie natomiast znacznie gorzej przedstawiała się sytuacja w Białymstoku, gdzie liczba pracujących spadła o 48% w stosunku do liczby zatrudnionych w 1988 roku. W tak ważnym dziale gospodarki, jak handel, zmiany w liczbie osób zawodowo czynnych w Białymstoku i Polsce miały w latach 1988-1993 rozbieżne kierunki. W Białymstoku wystąpiła tendencja spadkowa (spadek o 27,5% w stosunku do 1988 roku), natomiast w Polsce wzrostowa (wzrost o 53,9% w stosunku do 1988 roku). Zjawisko bezrobocia, jak napisano wcześniej, miało w latach 1994-2002 bardzo podobną tendencję odnośnie kierunku zmian w Białymstoku, ale też w Polsce, jednakże w kraju negatywne zmiany przybrały większą siłę, co spowodowało, że liczba bezrobotnych na koniec 2002 roku w Polsce była wyższa od tej z 1994 roku o 13,4%. W Białymstoku liczba ta była o 12% niższa. Zmniejszenie się liczby zatrudnionych osób oraz pojawienie się zjawiska bezrobocia składają się na nieuchronny proces, który niestety, jak pokazuje praktyka innych krajów, towarzyszy procesom transformacji. Oprócz polityki rządu wpływ na wspomniane zjawiska miało przejście przedsiębiorstw na tzw. własny rachunek, procesy prywatyzacyjne, zewnętrzna konkurencja towarów i produktów. Skłoniło to zarządzających przedsiębiorstwami do liczenia kosztów. Wiadome jest, że przed procesem transformacji powszechnie występującym zjawiskiem było tzw. zatrudnienie socjalne, charakterystyczne dla przedsiębiorstw państwowych. Nowe warunki rynkowe wymuszały wręcz redukcję kosztów wytwarzania, a więc m.in. zwrócenie uwagi na wydajność pracy i restrukturyzację zatrudnienia. Transformacja przyniosła lokalnej gospodarce Białegostoku znaczące zmiany w strukturze własnościowej. (fragment tekstu)

11

Przemiany strukturalne w rolnictwie Grecji, Hiszpanii i Portugalii

75%

Piecuch J.

Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu

|

2012

|

tom 14

|

nr z. 1

380-384

XX

Przedstawiono ewolucję struktury zatrudnienia i produkcji w greckim, portugalskim i hiszpańskim rolnictwie w latach 1981-2010. Przemiany następujące w rolnictwie wybranych krajów regionu Morza Śródziemnego są szczególnie interesujące, gdyż to właśnie w tych krajach proces integracji z UE i rozwój w ramach wspólnego rynku rozpoczął przemiany strukturalne w pierwszym sektorze. Ewolucja, która tam się dokonała wskazuje na prawdopodobny kierunek zmian, które czekają także polskie rolnictwo w najbliższych latach. (abstrakt oryginalny)

EN

Greece, Portugal and Spain integration with the EU was a constructive step on the road to modern, well-developed economies. Last 30 years can be described as a success in changing structure of agriculture, but the primary sector remains crucial in the above mentioned countries and its modernization seems to be a top priority there. Poland and other new EU member states can learn much from the case of the Mediterranean countries because their current situation is comparable to those countries' situation 30 years ago. Similarly, Poland has a huge amount of unsolved problems in the primary sector. But, immediately following the accession, Poland has participated in a significant portion of the EU structural aid. (original abstract)

12

Wielkopolskie rolnictwo w latach poprzedzających III RP (1772-1989) - zmiany gospodarcze i administracyjne

75%

Kościelniak M.

Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy

|

2015

|

nr nr 8

53-69

XX

Wielkopolska to obecnie znaczący region rolniczy w Polsce o dużych zasobach ziemi. Choć warunki naturalne nie odbiegają od przeciętnych w kraju, w dużej części poziom gospodarstw, mierzony wydajnością, wyposażeniem technicznym czy kulturą rolną dorównuje standardom europejskim. Zaawansowany stopień produkcji żywności ekologicznej i wysokie plony ziemiopłodów oraz optymalna wielkość pogłowia zwierząt hodowlanych, lokują region na czele województw. Zadaniem niniejszej pracy było prześledzenie zmian i przeobrażeń gospodarczych i administracyjnych w tej dziedzinie gospodarki na przestrzeni lat 1772-1989 oraz przedstawienie zmian zachodzących w rolnictwie tego regionu oraz w sposobie użytkowania ziemi w Wielkopolsce w okresie 1772-1989. (abstrakt oryginalny)

EN

Wielkopolska is now a major agricultural region in Poland with a large inventory of land. Although the natural conditions do not differ from the average in the country, in large part household level, measured performance, technical equipment or agricultural culture par with European standards. The advanced degree of organic food production and high yields of crops and the optimal size of livestock populations, invest region at the forefront provinces. The purpose of this study was to investigate changes and economic and administrative transforma-tions in the field of economy for the years 1772-1989 and to present the changes taking place in the agriculture of the region and in land use in Wielkopolska over the years 1772-1989. (original abstract)

13

Czy płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa będą sposobem na poprawę struktury agrarnej makroregionu Małopolska i Pogórze?

75%

Satoła Ł. , Czekaj M.

Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych

|

2015

|

nr nr 2

57-67

XX

Mimo przemian zachodzących w strukturze agrarnej kraju po transformacji ustrojowej nadal dużą część gospodarstw rolnych w Polsce stanowią podmioty małe lub bardzo małe. W dobie gospodarki rynkowej takie podmioty nie są konkurencyjne i mają coraz większe problemy z utrzymaniem się na rynku. Celem opracowania było wskazanie, czy właściciele drobnych gospodarstw rolnych są zainteresowani przekazaniem ich na potrzeby powiększenia innych gospodarstw. Takie działanie jest wspierane finansowo w ramach nowej perspektywy finansowej (2014-2020) Unii Europejskiej. Przeprowadzone badania wskazują, że przedmiotowym działaniem bardziej zainteresowani są rolnicy posiadający bardzo małe gospodarstwa, którzy większość swoich dochodów czerpią spoza rolnictwa. Właściciele nieco większych gospodarstw, stanowiących ich główne źródło utrzymania, odnoszą się do tego działania sceptycznie. Z uwagi na ograniczone środki finansowe przeznaczone na realizację działania i niezbyt duże zainteresowanie ze strony potencjalnych beneficjentów należy uznać, że szanse na poprawę struktury agrarnej makroregionu Małopolska i Pogórze są raczej znikome. (abstrakt oryginalny)

EN

Despite the changes that have occurred in the agrarian structure of Poland following political and economic transformation, many farms in the country are still small or very small. In the times of market economy, such entities are not competitive and encounter growing problems with surviving in the market. The present study aimed to determine whether the owners of small farms are interested in transferring them to other farmers for enlargement of their holdings. This action is financially supported within the new financial perspective (2014-2020) of the European Union. The study showed that farmers with very small holdings, who derive most of their income from non-agricultural sources, are more interested in the action in question. Owners of somewhat larger farms, being their main source of income, express scepticism about the action. Due to the limited financial resources for the implementation of the action and not very strong interest from potential beneficiaries, the chances to improve the agrarian structure of the Małopolska and Foothills macroregion should be seen as rather slim. (original abstract)

14

Rozważania nad potrzebą przemian gospodarstw rolniczych w regionach rozdrobnionych agrarnie

75%

Musiał W. , Otoliński E.

Roczniki Nauk Rolniczych. Seria G, Ekonomika Rolnictwa

|

2009

|

tom 96

|

nr z. 4

147-154

XX

W pracy naświetlono kwestię potrzeby przemian w organizacji i funkcjonowaniu gospodarstw rodzinnych w regionach rozdrobnionych agrarnie. Wskazano na potrzebę przełamania stagnacji rolnictwa, tkwiącej w strukturze agrarnej, niekorzystnym rozłogu gruntów, tradycjonalizmie gospodarowania, a także uzależnieniu gospodarstw od szybko zmieniającego się, lecz mało przyjaznego otoczenia rolnictwa. Rozważania odnoszące się do rolnictwa Małopolski mają jednak także szerszy wymiar. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper takes into consideration a problem of necessity of organizational and functional transformation of family farms in the regions of fragmented agriculture. The need of overcoming of agriculture stagnation underlining in agrarian structure, unfavorable land layout, traditionalism of farming were pointed out. Also farms dependence on rapidly changing although little friendly agriculture environment was underlined. Deliberations concerning agriculture of the Malopolska region have however wider dimension. (original abstract)

15

Raport końcowy z badań przeprowadzonych w programie resortowym RPBP.III.44 w latach 1986 - 1990 na temat "Samowystarczalność żywnościowa w strategii rozwoju gospodarki narodowej"

75%

Gorzelak E.

Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego / Szkoła Główna Handlowa

|

1991

|

nr nr 30 Samowystarczalność żywnościowa w strategii rozwoju gospodarki narodowej

4-33

XX

Raport został opracowany zgodnie z wytycznymi zawartymi w piśmie MEN z 17 października 1990 r. Merytoryczne efekty badań podane są w dużym syntetycznym skrócie. Bardziej szczegółowe wyniki badań zawarte są w 7 raportach z poszczególnych grup badawczych. Szczegółowe usytuowanie programu wynikało z tego, że samowystarczalność żywnościowa pojawiła się u progu lat osiemdziesiątych jako hasło o wymowie społeczno-politycznej. Po klęskowym dla rolnictwa 1980 r. ujemne saldo obrotów handlu zagranicznego produktami rolno-spożywczymi wyniosło z 1981 r. -1,8 mld amer. dolarów. Globalne zadłużenie kraju wzrosło w 1981 r. do 25 mld dol.a przy czym już wtedy przekroczyło ono czterokrotnie wartość całego eksportu polskiego do II obszaru płatniczego.(fragment tekstu)

16

Development of Food Industry in Poland in the years 1998-2007

75%

Gradziuk K.

Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego

|

2009

|

tom 6(21)

41-50

EN

The article presents processes of development in the Polish food industry which took place in the years 1998-2007. The aim of the paper is to investigate the impact of investments in food industry on structural transformations in two periods: that of pre-accession and the other of integration with the European Union. (original abstract)

17

Przemiany w strukturze zatrudnienia ludności w Polsce w latach 1992-1998

63%

Kmiecik-Kiszka Z.

Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej im. H. Kołłątaja w Krakowie

|

2001

|

nr nr 78, t. 2

403-410

XX

W opracowaniu przedstawiono zmiany, jakie zaistniały w strukturze zatrudnienia w Polsce z uwzględnieniem wieku i wykształcenia osób pracujących. Analizę oparto na wynikach badań aktywności ekonomicznej ludności, przeprowadzonych przez GUS w latach 1992-1998. Jako uzupełnienie badanego problemu przeanalizowano stopę bezrobocia w miastach i na wsi w zależności od poziomu wykształcenia. (abstrakt oryginalny)

EN

For the further development of national economy changing in the structure of Polish rural socio-economy are necessary. The main problem is to reduce employment in the overpopulatet rural areas towards creating places of employment in non agricultural branches. According to the analysis since 1995 employment in cities have been increasing, but in the rural areas remained on the same level. The positive trend can be seen in rejunevation and faster age rotation of employee in the rural areas. According to experiment curried out during the years 1992-1998 also the level of education was improved in spite of in the rural areas dominated elementary professional education. Unfortunately present labour market reguire employee with higher galifications. (original abstract)

18

Przemiany w rolnictwie polskim w okresie transformacji ustrojowej i akcesji Polski do UE

63%

Poczta W.

Wieś i Rolnictwo

|

2020

|

nr nr 2 (187)

57-77

XX

W roku ubiegłym minęło 30 lat od początku polskiej transformacji i 15 lat od wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Obydwa procesy, tj. transformacja i integracja europejska, są z sobą ściśle powiązane, warunkiem polskiego członkostwa w Unii Europejskiej było bowiem wcześniejsze zaawansowanie transformacji ustrojowej. Procesem transformacji w sposób istotny objęte zostało m.in. rolnictwo. Jedną z cech gospodarek krajów postsocjalistycznych było ich "przeagraryzowanie", które przejawiało się w nadmiernym udziale tego sektora w angażowaniu zasobów pracy i wytwarzaniu PKB. Transformacja w Polsce, podobnie jak w innych krajach, spowodowała radykalne zmiany struktury gospodarki narodowej i pozostawała w ścisłych zależnościach przyczynowo-skutkowych z procesami alokacji zasobów produkcyjnych i zmianami ekonomicznych warunków gospodarowania (wynikającymi głównie z relacji cenowych kształtowanych przez rynek oraz swobody wymiany gospodarczej z zagranicą). W pierwszych latach transformacji nastąpiła też prywatyzacja sektora państwowego w rolnictwie oraz rozpoczęły się przemiany strukturalne w rolnictwie indywidulnym. Przystąpienie Polski do UE przyspieszyło procesy zainicjowane w pierwszych latach transformacji ustrojowej, jednocześnie radykalnie wzrosły wsparcie i osłona tych przemian ze środków publicznych (z budżetu UE). Po akcesji nadal uwalnianio z rolnictwa nieefektywne zasoby pracy, jednak proces ten zachodził wolno i nie we wszystkich latach. Objęcie polskiego rolnictwa przez WPR UE stworzyło warunki do wzrostu produkcji, a przede wszystkim dochodów rolniczych. Na możliwości podażowe istotnie wpłynęły transfery środków z budżetu UE. Rosnące nakłady inwestycyjne, będące wynikiem objęcia rolnictwa środkami II filaru WPR, pozwoliły zahamować procesy dekapitalizacji majątku trwałego w rolnictwie i umożliwiły modernizację rozwojowych gospodarstw rolnych. Na stronę popytową wpłynęło uczestnictwo w Jednolitym Rynku Europejskim, a szczególnie dynamiczny wzrost eksportu rolno-żywnościowego. Procesy te spowodowały wzrost wartości i wolumenu produkcji rolnej, a szczególnie dochodów rolnictwa, w znacznej mierze dzięki dotacjom otrzymywanym przez polskie rolnictwo z tytułu udziału w WPR.(abstrakt oryginalny)

EN

Last year marked the 30th year of Polish political transformation and 15th year of Polish membership in the European Union. Both processes, i.e. political transformation and European integration are closely connected, as the condition for Polish accession to the European Union was prior progress of the political transformation process. One sector that was significantly affected by the transformation process was agriculture. One of the characteristics of the economies of post-socialist countries was their "agrarisation". The excessive role of agriculture was reflected in the sector's contribution to labour resources and GDP generation. Transformation in Poland, similar to in other countries, resulted in radical changes in the structure of the national economy and remained in close cause and effect relationships with the processes of allocation of production resources and changes in economic conditions of farming (resulting mainly from price relations shaped by the market and freedom of economic exchange with foreign countries). In the first years of transformation, there was also a privatisation of the state sector in agriculture and the process of structural changes in individual agriculture began. Poland's accession to the EU accelerated the changes that began in the first years of the political transformation, but at the same time the support and protection of these changes from public funds (from the EU budget) was radically increased. After the accession, the process of freeing the agriculture from inefficient labour resources continued, but it was slow and did not occur in every year. The inclusion of Polish agriculture in the EU CAP created conditions for an increase in production and, above all, in farming income. Supply-side capacity was significantly aided by transfers from the EU budget. Growing investment outlays, resulting from the inclusion of agriculture in the measures of the second pillar of the CAP, made it possible to halt the processes of decapitalisation of fixed assets in agriculture and enabled the modernisation of developmental farms. The demand side was influenced by the participation in the Single European Market, especially by the dynamic growth of agri-food exports. These processes have improved the production and income situation in agriculture. The value and volume of agricultural production, especially agricultural incomes, have increased, to a large extent thanks to subsidies received by Polish agriculture for its participation in the CAP.(original abstract)

19

Wizje, koncepcje, strategie rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa w Polsce

63%

Zgliński W.

Studia Obszarów Wiejskich

|

2001

|

tom 1 Wieś i rolnictwo u progu Unii Europejskiej=Rural Areas and Agriculture on the Threshold of European Union

85-98

XX

Waga i złożoność tego problemu wynika z konieczności realizacji równocześnie kilku wielkich, wzajemnie uwarunkowanych wyzwań (celów), a mianowicie: restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa zdolnego konkurować na rynku krajowym i europejskim, zmiany struktury zawodowej wsi dla zapewnienia pracy i godziwych dochodów, nadrobienia historycznych zapóźnień w rozwoju infrastruktury technicznej i społecznej wsi dla tworzenia warunków do rozwoju gospodarczego i cywilizacyjnego wsi, wprowadzenia ładu przestrzennego i zachowania równowagi środowiskowej na obszarach wiejskich, zapewnienia równowagi międzyregionalnej, tj. równowagi między zróżnicowanymi regionami, przy jednoczesnym ograniczeniu narastającej polaryzacji i dysproporcji w rozwoju poszczególnych obszarów wiejskich.(fragment tekstu)

EN

The article discusses all the current governmental strategies for regional development, as well as the 16 strategics at voivodship (provincial) level, in regard to the subject matter within them involving agricultural and rural development. All of the aforementioned documents see the matter in hand as one of the main strategie ob-jectives and priorities. In particular, there is an emphasis on the restructuring and modernisation of an agriculture capable of competing on domestic and European markets: on changes in occu-pational structure and the multifunctional development or rural areas to ensure work and adequate income: on the overcoming of historically-conditioncd backwardness in the development of tech-nical and social infrastructure to create conditions for economic and civilisational development in rural areas; on the introduction of spatial order and the retention of environmental balance in rural areas, and on the safeguarding of the inter-regional balance (i.e. that between diversified regions), in such a way that polarisation and excessive disproprotions in the development of different rural areas be avoided. However, the attainment of all these goals will entail the formulation of a new philosophy where socioeconomic structural policy as regards rural areas and agriculture is concerned. In such a policy, agriculture and rural areas must become a matter of interest to the whole nation, since it will require the agreement of all politicial forces and the whole of society to the necessary transfer of resources required, if villages and agriculture arc to share in the benefits of the whole country's development.(original abstract)

20

Przemiany rolnictwa Polski w latach dziewięćdziesiątych. Daleko czy blisko do UE 15?

63%

Kulikowski R.

Studia Obszarów Wiejskich

|

2001

|

tom 1 Wieś i rolnictwo u progu Unii Europejskiej=Rural Areas and Agriculture on the Threshold of European Union

71-81

XX

Przemiany rolnictwa w Polsce po 1990 r. mieszczą się, zdaniem W. Zglińskiego (2000), w ramach środkowoeuropejskiego modelu przemian, który polegał na jego prywatyzacji zapewniającej ciągłość funkcjonowania restrukturyzowanych jednostek i tworzeniu efektywnych gospodarstw rodzinnych, w znacznym stopniu drogą dzierżawy ziemi. Obok źródeł statystycznych pod-stawą tego opracowania było szereg publikacji wiążących się bezpośrednio z jego tematem, w tym ekonomistów rolnych (Andrychowicz i in. 2000; Halamska 2000; Wojciechowska-Ratąjczak 1999; Woś 2000) i geografów (Kulikowski, Szczęsny 1998; Szczęsny 1999; Zgliński 2000).(fragment tekstu)

EN

Agriculture is an important branch of the economy and one of the more difficult matters where negotiations between Poland and the EU arc concerned. Its contribution to GDP fell from 12.1% in 1989 to 5% in 1999, while the numbers it employed fell in the period from 5.1 to 4.2 million. These changes were accompanied by an increase in mean farm size from 7 to 8 ha, and a decrease in total numbers of farms from 2,138.000 to 1,989,000. Small-scale farming is thus undergoing polarisation, with an increase in the numbers and total area of the smallest holdings, as well as of those of more than 15 ha. Noteworthy where arable land use is concerned is the marked increase in the area of fallow land (from 1 to 11%). In turn, changes in the areas sown with crops have included an increase in the area under cereals and pasture mixes, as well as a marked dcclinc in the area under potatoes. A major fall in the use of mineral fertilisers coincided with a dcclinc in yields of cereals at the beginning of the 1990s. Even greater changes arc to be noted where livestock production is concerned. The number of head of cattle declined in the period in question by c. 35%. In the case of swine, there has not been such a clear fall in the herd size, with the changes that have been noted reflecting a move away from this kind of livestock on the smallest farms, as well as an increase in the numbers kept on large pig farms. Overall, the period 1988-96 brought an 11.4% decline in agricultural output. The profitability of sales of produce declined, while a disproportionately large increase in prices for the means of production ensured that the trade in agricultural goods with the EU was in the red from 1993 onwards. In this sense the EU is already close to Poland, while Poland remains far from the EU.(original abstract)