Celem artykułu jest próba przedstawienia postępów i przeszkód we wprowadzaniu gospodarki rynkowej w Polsce w ciągu ubiegłych siedmiu lat. Omówiono tu organizacyjno-prawne warunki dla funkcjonowania gospodarki rynkowej w kraju postsocjalistycznym, postępy w zmianie struktury produkcji i poprawie efektywności, zmiany zasad podziału dochodów w przedsiębiorstwach, problemy usprawnienia niektórych służb publicznych.
Prezentowana w niniejszym opracowaniu koncepcja otwierania gospodarki wychodzi z założenia o kluczowej roli czynników zewnętrznych w rynkowej transformacji gospodarki. Równocześnie zakłada, że otwieranie gospodarki, definiowane jako proces wiązania kierunków rozwoju danej gospodarki z kierunkami rozwoju gospodarki światowej w celu podwyższenia efektywności gospodarowania, ma w swej istocie wymiar ekonomiczny i w związku z tym :abstrahuje od ideologii i polityki jako ewentualnych elementów tego procesu. W tym sensie można ją odnosić zarówno do gospodarek w procesie transformacji rynkowej, tj. byłych krajów socjalistycznych, a więc i teorii związanej / tym procesem (Economics of Transition), jak też krajów rozwijających się i odpowiednio teorii rozwoju (Economics of Development).(fragment tekstu)
Przedmiotem zainteresowania w tym rozdziale są kraje południa Europy: Grecja, Hiszpania, Portugalia i Włochy. (...) Sformułowania "kraje południa Europy", "kraje południa Unii Europejskiej" lub "południa strefy euro" nie mają geograficznego charakteru, są raczej użytecznym terminem pozwalającym na nazwanie wyodrębnionej grupy państw o systemie gospodarczym wykazującym cechy, które szczegółowo omówiono poniżej. Wyznaczono specyfikę systemu gospodarczego krajów południa Unii Europejskiej w relacji do pozostałych krajów Unii oraz krajów OECD. Tam, gdzie z powodu dostępności danych było to możliwe, posłużono się benchmarkiem w postaci średniej dla 27 krajów Unii Europejskiej oraz średniej dla krajów OECD. Pomocniczo dla celów porównawczych wybrano również Niemcy, Wielką Brytanię oraz USA. Specyfika systemów gospodarczych Grecji, Hiszpanii, Portugalii i Włoch, o której mowa poniżej, jest zatem wyznaczona względem krajów o wysokim produkcie krajowym brutto i dojrzałej gospodarce rynkowej, zwłaszcza krajów Unii Europejskiej. (fragment tekstu)
Artykuł przedstawia genezę rozwoju ośrodków handlowych. Definiuje pojęcia: ośrodek handlowy i centrum handlowe. Podaje kryteria klasyfikacji i kategorie ośrodków handlowych. Omawia tendencje rozwojowe ośrodków handlowych w krajach wysoko rozwiniętych.
W artykule przedstawiono funkcjonowanie zamówień rządowych na materiały i wyroby w latach osiemdziesiątych. Omówiono przebudowę systemu gospodarczego oraz jego wpływ na organizację zamówień rządowych. Na koniec przedstawiono funkcjonowanie zamówień rządowych w gospodarce rynkowej.
EN
The author presents and evaluates the functioning of the government orders for materials and products since their introduction in 1983. The initial from of the ordering system and the changes occur-ring in it, undertaken together with the attempts to reform the economy, have been discussed. Also the efficiency and the main revealed defects of that tool of state influence on the economy have been presented. Special attention has been focused on the form of the governmental ordering system under the conditions of the carried on reconstruction of the Polish economy tending towards the market economy. The solutions binding in 1990 and the necessity of further changes with intent to adjust the government orders to the conditions of the market economy have been presented.(original abstract)
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Spór o globalizację wynika z faktu, iż nie ma obecnie problemu bardziej istotnego dla rozwoju gospodarki światowej. Jedni w ramach tego sporu (B. Barber) twierdzą, że należy "cywilizować anarchiczne siły globalnej ekonomii", inni sugerują (J. Gray), iż stanowi narzędzie globalnej dominacji, a jeszcze inni (J. Norbert) występują w obronie globalnego kapitalizmu. Konflikt pomiędzy globalistami i antyglobalistami wynika z różnej oceny skutków funkcjonowania wolnego rynku, który powoduje, iż "bogaci stają się coraz bogatsi, a ubodzy coraz ubożsi" (Jan Paweł II). Obrońców wolnego rynku nazywa się "rynkowymi fundamentalistami" (J. Stiglitz), ale inni - powołując się na dane Human Development Report i World Development Indicators - twierdzą, że "globalna nędza zmniejszyła się". Funkcjonowanie mechanizmu wolnego rynku w skali globalnej traktuje się jako fakt obiektywny, wątpliwości rodzą się przy ocenie jego społecznych skutków, stąd tytułowa alternatywa w ramach której (L. Jospin) sugeruje się rynkowa gospodarka - tak, rynkowe społeczeństwo - nie.(abstrakt oryginalny)
EN
The dispute over globalization results from the fact that there is no other such important issue for the development of the world economy. Some in the context of this dispute (B. Barber) argue that one should "civilize anarchic forces of the global economy," others (J. Gray), have suggested that it is a tool for global domination, and still others (J. Norbert) are in defense of global capitalism. The conflict between globalists and antiglobalists results from different perception of the effects of the functioning of the free market, which makes "the rich are becoming richer and the poor getting poorer" (John Paul II). Defenders of the free market are being called the "market fundamentalists" (J. Stiglitz), but others - citing figures from the Human Development Report and the World Development Indicators - claim that "global poverty has decreased". Functioning of the mechanism of the free market on a global scale is treated as an objective fact, doubts arise in assess ing its social consequences, hence the alternative mentioned in the title which suggests (L. Jospin): market economy - yes, market society - no.(original abstract)
In countries with a market economy, in particular the highly developed ones, the intensive development of the sphere of innovative systems products (i.e. multi-products, multi-values) takes place. In parallel, new marketing concepts evolve to support this development. However, in the twenty-first century, new challenges (i.e. megatrends), which may seriously undermine the development of these products, combined with the global crisis, are emerging. The article discusses the opportunities and threats for this development stemming from the analysed megatrends.(original abstract)
Ramowa koncepcja przygotowania i prezentacji sprawozdań finansowych przedstawia cele sprawozdań finansowych, podstawowe założenia, elementy sprawozdań finansowych oraz uznawanie elementów sprawozdań finansowych, ich obliczanie a także koncepcje kapitału i zachowania kapitału. Ten podstawowy dokument opublikowany przez IASC w podstawowych założeniach przygotowania i prezentacji sprawozdań finansowych wymienia ujęcie memoriałowe oraz zasadę ciągłości działania. Zasady te podporządkowane są koncepcji wiernego i rzetelnego obrazu przedsiębiorstwa, który ma przedstawiać sprawozdanie finansowe. Najważniejszą z zasad jest zasada memoriałowa, która oznacza, że w księgach rachunkowych każdej jednostki gospodarczej ujmowane są wszystkie zdarzenia gospodarcze, które wystąpiły w danym roku obrotowym. Zgodnie z zasadą memoriałową, skutki transakcji lub innych zdarzeń uznaje się wówczas, gdy mają miejsce rejestrując je w księgach rachunkowych i wykazując w sprawozdaniach finansowych za okres, którego dotyczą, co zapewnia kompletność obrazu zmian finansowo-rzeczowych w majątku jednostki w danym okresie. Nie gwarantuje ona jednak poprawności ustalania wyniku finansowego jednostki gospodarczej w danym roku obrotowym. Ustalanie wyniku finansowego dla okresu sprawozdawczego, którym jest rok obrotowy wymaga przestrzegania zasady współmiemości. Zasada współmiemości zakłada merytoryczną i czasową zgodność kosztów, strat i podobnych kategorii wynikowych z przychodami, zyskami i podobnymi kategoriami wynikowymi uwzględnionymi w procedurze obliczania wyniku finansowego, osiągniętego przez jednostkę gospodarczą w danym okresie. (fragment tekstu)
Opracowanie stanowi zbiór propozycji sposobów prezentacji cech i funkcji rachunkowości w dydaktyce, wynikających z prób wykorzystania różnych rozwiązań w wieloletnich doświadczeniach dydaktycznych. Wprowadzenie zawiera treści powszechnie znane, ale ich omówienie jest wskazówką jak syntetycznie zaprezentować studentom treści, które stanowią punkt wyjścia do realizacji celu poznawczego i dydaktycznego. (fragment tekstu)
Celem artykułu jest wykazanie, że kategoria wartości - kluczowa kategoria gospodarki rynkowej - jest w swej istocie powiązana z rozwojem pracy społecznej. Praca wykonywana przez człowieka odzwierciedla nie tylko jego wysiłek fizyczny i umysłowy, ale także jego umiejętności oraz jego poczucie celowości wykonywania pracy. W tym sensie praca człowieka ma charakter użyteczny, który odnosi się do jakości tej pracy. W pojęciu użyteczności zawiera się stosunek jednej pracy do każdej innej pracy, a zatem obejmuje ono kwestie alokacji pracy społecznej. Rozwój pracy społecznej dokonuje się w ramach tożsamości wartości użytkowej i wartości. Dynamiczny rozwój pracy zastosowanej w konkretnych warunkach tworzenia użytkowych wartości wyraża kategoria efektywności, która nie jest obojętna wobec makroekonomicznego kryterium efektywności pracy społecznej. Ustalenie makroekonomicznego kryterium efektywności pracy społecznej dla ukierunkowania jej rozwoju w indywidualnym wymiarze wydaje się nader obiecujące z punktu widzenia poszukiwania właściwego modelu gospodarki rynkowej(abstrakt oryginalny)
EN
The paper aims to demonstrate that the category of value, being a key category in market economy, is intrinsically associated with the development of social labor. Since labor is provided by humans, it embodies their physical and intellectual effort as well as their skills and their perception of the purpose of the work being, or to be, done. This means that labor is useful, hence it has use-value relating to its quality. The notion of use-value presupposes relations between all instances of labor, implying its linkage to social allocation of labor. Social labor develops through the equation of use-value with value. The dynamic development of labor performed under specific conditions of use-value creation is reflected in the category of efficiency, which is not neutral or extraneous to the macroeconomic criterion of social efficiency. Directing scholars' attention to establishing a macroeconomic criterion for the development of social labor - a criterion by which to improve labor at an individual level - seems to be a promising path in the ongoing search for an ideal model of market economy(original abstract)
Conception of transition includes transformation from the centrally planned, administrative to market economy. Transition such as this represents a broad located, global process, which began at the end of the eighties and the beginning of the nineties of the last century. All transition economies can be classified into four groups: Central and Eastern Europe (CEE): Albania, Bulgaria, Croatia, Czech Republic, FRY, Macedonia, Hungary, Poland, Romania, Slovakia, Slovenia, Bosnia and Herzegovina and Serbia and Montenegro; The Baltic countries: Estonia, Latvia, Lithuania; The Commonwealth of Independent States: Armenia, Azerbaijan, Russia, Belorus, Kazakhstan, Georgia, Kyrgiz Republic, Moldova, Tajikistan, Turkmenistan, Ukraine; Transition economies in Asia: Cambodia, Lao, Vietnam, China. (original abstract)
Artykuł jest polemiką z tezami przedstawionymi przez prof. M. Skousena, amerykańskiego ekonomistę, podczas wykładu Co napędza gospodarkę: C, I, czy G?, który wygłosił 28 maja 2012 r. w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. (abstrakt oryginalny)
EN
This article is a polemic against the theses presented by prof. M. Skousen, an American economist, during his lecture What drives the economy: C, I, or G?, who he pronounced 28th of May, 2012, in the Warsaw School of Economics. (original abstract)
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The paper examines specific aspects of China's membership in the World Trade Organization (WTO). China has been a member of WTO since 11 December 2001. The main thesis of this paper is that the Chinese membership in the WTO is not full because China has still not been granted "Market Economy" status. This is the reason why the anti-dumping procedures against China are much simpler than against any other WTO member. The main goal of this paper is to describe the antidumping procedure in the WTO and present the differences between procedures against countries with Non-Market Economy Status (China example) and with Market Economy Status.(abstrakt oryginalny)
EN
Przedmiotem artykułu są wybrane aspekty członkostwa Chin w Światowej Organizacji Handlu (WTO). Chiny są członkiem WTO od 11 grudnia 2001 r. W artykule przyjęto tezę, że chińskie członkostwo w WTO nie jest pełne, ponieważ Chinom nie został nadal przyznany status "gospodarki rynkowej" przez największych partnerów handlowych (UE i USA). W związku z tym procedury antydumpingowe przeciwko Chinom są znacznie prostsze niż wobec jakiegokolwiek innego członka WTO.(original abstract)
Stereotypowe myślenie o gospodarce oparte na ekonomii rynkowej nie zawsze musi sprawdzać się w rzeczywistości. Japoński przypadek pokazuje, że to deregulacja spowodowała w tamtej gospodarce wiele negatywnych następstw, a regulacja państwa zawsze eliminowała najbardziej dotkliwe dla społeczeństwa zjawisko, jakim jest bezrobocie. Dlatego przy wyborze polityki gospodarczej państwa nie zawsze warto kierować się stereotypową ekonomią. Zawsze natomiast warto uwzględniać specyfikę danej gospodarki oraz społeczeństwa i na takiej podstawie formułować cele i narzędzia tej polityki. (fragment tekstu)
EN
Based on the experience of Japan economy the author states that conventional thinking about market economy without central regulation as a panacea for all negative phenomena existing in country's socio-economic development should be taken with a big offishness. Maximal deregulation of an economy, could often cause a lot of negative repercussions in the public life. Author admits that the economic policy should take into account peculiarity of a given economy. Author points out that proceeding process of Americanisation of Japan socio-ecobomic reality turns out extraordinarily disadvantageous for Japan economy which was based on traditional values as obedience, loyalty, and diligence of the society. (original abstract)
Udział państwa w gospodarce rynkowej, zakres, formy i instrumenty jego oddziaływania na przebieg procesów gospodarczych były, są i zapewne jeszcze długo będą przedmiotem dyskusji, sporów i sprzecznych poglądów, i to zarówno w nauce, jak i w praktyce gospodarczej. Problem ten, zawsze obecny i ważny, wydaje się szczególnie istotny w okresie transformacji gospodarczej w krajach realizujących procesy przebudowy systemowej i przejścia z systemu gospodarki centralnie zarządzanej do systemu gospodarki rynkowej. (fragment tekstu)
EN
The role of the state and market mechanism in the contemporary market economy is subject to heated debates, both in science and economic practice. The paper deals with the advantages of the market mechanism while indicating that its efficient functioning is dependent on several conditions, whose development in Poland is still incomplete. In this situation, the active role of the state is particularly justifiable, especially for supporting the incompletely shaped and insufficiently effective market mechanism. Poland's entering the European Union will reinforce and expand the economic functions of the state. (original abstract)
Autor polemizuje z zarzutami stawianymi przez partie opozycyjne pod adresem gospodarki rynkowej. Podkreśla, że tylko normalna gospodarka rynkowa z solidnym zapleczem konstytucyjnym i ustawodawczym, z twardą egzekucją prawa jest najlepszą i najkrótszą drogą do sukcesu ekonomicznego i społecznego.
Artykuł został poświęcony zagadnieniu oszustw korporacyjnych i składa się z dwóch części. W pierwszej części przedstawiono problematykę oszustw korporacyjnych jako przykład przestępstw popełnianych przez przedsiębiorstwa oraz omówiono charakterystykę i typologię oszustw korporacyjnych. W drugiej części natomiast skoncentrowano się na analizie głównych strategii walki z przestępstwami korporacyjnymi, w tym nowego podejścia whistle blowing (abstrakt oryginalny)
EN
This article deals with the issue of corporate fraud and consists of two parts. In the first part the problem of corporate fraud as an example of corporate offence has been presented and the characteristics and typology of corporate fraud have been discussed. Whereas the second part focuses on the analysis of main strategies of counteracting corporate fraud, including the new whistle blowing approach.(original abstract)
19
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule podjęto kwestię zmian w kształtowaniu funkcji socjalnych przez współczesne państwo w warunkach globalizacji, zmniejszania roli państw narodowych i zwiększającej się presji ze strony międzynarodowego biznesu na "urynkowianie" państwa. (abstrakt oryginalny)
EN
Since the late eighties gradual begins withdrawal of the state from the exercise of a number of social function. The process of commercializing is the result of globalization and the pressure exerted by international business. Along with the progressive marketization develops the concept of activating state in which the emphasis is on active citizens and take responsibility for their fate, and satisfy the needs of a social nature. (original abstract)
W artykule podjęto próbę: 1) opracowania listy atrybutów rozwiniętej gospodarki rynkowej, tworzących układ docelowy dla krajów postkomunistycznych; 2) nakreślenia dwóch podstawowych "dróg dojścia" do układu docelowego; 3) scharakteryzowania czynników determinujących "drogi dojścia".(abstrakt oryginalny)
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.