Celem niniejszego artykułu jest próba oceny narzędzi informatycznych usprawniających procesy w firmie produkującej wiązki kablowe przy zmieniającej się liczbie kryteriów, wariantów i oceniających ekspertów oraz model i implementacja algorytmu automatycznego rankingowania kryteriów i wariantów. (abstrakt oryginalny)
EN
The purpose of this article is attempt of evaluation the informatics tools, which improve the processes in the manufacturing company of cable harnesses with changing the number of criteria, variants and evaluators experts and the model and implementation of algorithm automatic ranking of criteria and variants. (original abstract)
Omówiono zagadnienie metody kompleksowej sprzężonej z zastosowaniem techniki komputerowej. Wyjaśniono pojęcie metody kompleksowej oraz opisano jej współpracę z system programowania KOLIOP. Przedstawiono dwa transportowe zastosowania metody kompleksowej: KOLIOP-TOUOP (dotyczy ustalania tur obiegu ruchu pojazdów lub przepływu ładunków i obejmuje plany obiegu, dyspozycję i planowanie zdolności przewozowej) oraz KOLIOP-TROP (dotyczy optymalizacji i wykorzystania ładowności, obejmuje transport i jego użytkowników - to jest przemysł i handel).
EN
Different procedures can be employed to optimize the processes connected with transport. One of them, based on the complex KOLIOP method is demonstrated with reference to two problems, i.e. transport relationships and rational loading. The method based on dialogue has an advantage over absolute result in that there are two benefits. One is a mathematically optimal solution with given restrictive conditions, the other, a simultaneous adjustment of the result to the realia from which emerge circumstances and conditions not yet quantifiable. In both cases the procedures explain the course of action addressed to concrete recipients.(original abstract)
Rozdział koncentruje się na poszukiwaniu równowag Nasha, które byłyby bliższe wynikom optymalnym w sensie Pareto niż odpowiednie równowagi gier klasycznych. Zbadano trzy gry: dylemat więźnia, walkę płci i dwie wersje gry w cykora. Wiadomo, że dla każdej z tych gier istnieją równowagi skorelowane, które poprawiają rezultaty wspomnianych gier. Zaproponowano wykorzystanie rozszerzenia gier do domeny kwantowej w formalizmie Eiserta-Wilkensa-Lewensteina, w którym strategie graczy są zdefiniowane jako transformacje pełnej grupy SU(2). Pokazano, że tak zdefiniowane kwantowe odpowiedniki gier klasycznych mają równowagi Nasha wyrażone w metastrategiach kwantowych, które są bardziej zbliżone do paretooptymalnych niż ich klasyczne odpowiedniki. Relacje przedziałowe są to funkcje, które każdej parze wariantów decyzyjnych (x,y) przyporządkowują podprzedział domknięty przedziału [0,1] (oznaczony symbolem R(x,y)). Przedział R(x,y) jest interpretowany jako nieprecyzyjnie określony stopień przewagi wariantu x nad wariantem y. Relacje przedziałowe mogą być wykorzystane do modelowania preferencji w systemach wspomagania decyzji w sytuacji nieokreśloności, niedokładności lub niepełnej informacji o preferencjach decydenta. (abstrakt oryginalny)
Prowadzone badania nad podejmowaniem decyzji w warunkach ryzyka i w warunkach niepewności pokazują nowe ścieżki postępowania w odróżnieniu od podejść klasycznych. W pracy (...) warunki związane z kryterium oczekiwanej użyteczności są zastąpione poprzez pesymistyczne kryteria decyzyjne. (fragm. tekstu)
Zgodnie z zaleceniami władz krajowych i UE, aby wspomagać zrównoważony rozwój i bezpieczeństwo gospodarki (oparte na programie Foresight, uwzględniającym sprawiedliwą kooperację placówek nauki, edukacji i przedsiębiorstw), w pracy (...) rozwiązuje się problemy optymalizacji zarządzania kapitałami z uwzględnieniem ryzyka na podstawie funkcji użyteczności zrównoważonego rozwoju oraz wdrażania technologii innowacyjnych. Zapewnia to wirtualizację prowadzonej działalności. Rozpatruje się też redukcję niebezpieczeństwa, tj. oczekiwanych zagrożeń strat kapitałowych wyrażanych przez funkcję nieużyteczności poprzez działania prewencyjne, profilaktyczne i ubezpieczeniowe, które wyraża stopa redukcji strat. W zalecanych działaniach dla wzrostu bezpieczeństwa zaproponowano wspomaganie dialogu w celu uzyskania sprawiedliwej kooperacji zagrożonych upadkiem przedsiębiorstw z organizacjami społecznymi. (fragm. tekstu)
Od czasu opublikowania pionierskich prac Forrestera, który sformułował założenia klasycznej Dynamiki Systemowej, metoda ta rozwija się wielowątkowo. W ostatnich latach zainteresowanie kontynuatorów idei SD, koncentruje się na bardzo istotnym zagadnieniu, a mianowicie - na problematyce zmienności struktur modeli i jej symulacji. Z zagadnieniem tym łączy się tak zwana "optymalizacja zanurzona w symulację", czy "symulacja zanurzona w optymalizację". Należy jednak podkreślić, iż w ogólnej liczbie prac z zakresu SD (kilka tysięcy) są to próby wciąż nieliczne i niewystarczające do pełnego ujęcia tego bodaj najważniejszego "ewolucyjnego" zagadnienia, o jakże istotnych implikacjach dla np. Problematyki uczenia się (w) organizacji czy określenia podstaw budowy systemów wspomagania decyzji. W niniejszym artykule autorzy skoncentrowali się na, tak zwanym, upraszczaniu struktur systemów, modelowanych hybrydowo, w oparciu o metodę SD. Jako obiekt rozważań wzięto model DYNBALANCE(3-1-III) modyfikując go, pod kątem wyboru tak zwanych parametrów strukturalnych, które na koniec badań symulacyjnych określą ostateczną strukturę systemu. Przedstawiono wyniki eksperymentów, z wykorzystaniem pakietu COSMIC i COSMOS, oraz na koniec, sformułowano wnioski o użyteczność tych wyników, w aspekcie wspomagania decyzji.(fragment tekstu)
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przedstawione opracowanie zawiera zwięzłą prezentację autorskiej propozycji wykorzystania ogólnej idei tzw. metody uogólnionych macierzy odwrotnych w optymalizacji liniowej do poszukiwania optymalnych rozwiązań zadań optymalizacji ilorazowej. W przedstawionych i rekomendowanych procedurach postuluje się ponadto idee algorytmu linearyzacji rozpatrywanych ilorazowych zadań optymalizacyjnych oparte na klasycznej koncepcji metody Franka i Wolfe'a w programowaniu nieliniowym. Synteza proponowanych sposobów postępowania umożliwia dodatkowo uzyskiwanie dopuszczalnych i optymalnych tzw. rozwiązań uogólnionych rozpatrywanych zadań optymalizacji ilorazowej, co daje dodatkowe możliwości, w tym interpretacyjne, w przypadkach sprzeczności układu warunków ograniczających analizowanej klasy zadań optymalizacyjnych. Ta okoliczność, w intencji autora, dodatkowo wzmacnia ideę praktycznej użyteczności proponowanych iteracyjnych procedur optymalizacyjnych(fragment tekstu)
EN
In the paper we have proposed the author's generalizations of the selected, classical, theoretical methods to be used to the aid of the treat of the optimal decisions of the economy and management with the use of some ideas of applying the methods of the generalized inverse matrices in the linear optimization.(original abstract)
Uruchamianie, a następnie funkcjonowanie przedsiębiorstwa eksportującego swoje towary staje się coraz bardziej skomplikowane. W procesach decyzyjnych muszą być uwzględniane różnorodne aspekty "narzucone" przez otoczenie przedsiębiorstwa. Otoczenie turbulentne, jest mało przyjazne, a nawet wrogie. W tych warunkach szczególnego znaczenia nabiera stosowanie odpowiednich narzędzi decyzyjnych wspomagających procesy podejmowania decyzji i jednocześnie zapewniających osiąganie zamierzonych celów. Zaprezentowano możliwość wykorzystania rachunku matematycznego w obszarze racjonalnego wyboru wariantu działania na rynku krajowym i międzynarodowym. Zagadnienie jest istotne z uwagi na specyfikę procesów gospodarczych w rolnictwie i handlu rolno-spożywczym, gdzie w sposób naturalny występuje wiele czynników "ryzykogennych". np. nieurodzaj, wahania sezonowe, krótkie terminy przydatności produktów do spożycia itp. (abstrakt oryginalny)
EN
This paper attempts to explain that starting up and then operating an export enterprise becomes an increasingly complex activity. The decision-making processes have to address various aspects that are " imposed" by enterprise's local and international environment. This environment is turbulent, relatively unfriendly, or even hostile. Considering these circumstances, application of relevant tools supporting the decision-making processes and ensuring achievement of the intended goals gains special importance. The article presents the possibility of using selected decision-making tools to support a rational choice of the variant of action, while stressing the benefits the mathematic tools offer in the practice of broadly understood agribusiness. The benefits are related, among other things, to the specificity of business wholesale in agriculture, characterized by the natural existence of many "risk-producing" factors. (original abstract)
Ład korporacyjny, z właściwym dla danego przedsiębiorstwa elastycznym schematem bodźcowym, systemem zarządzania ryzykiem i wewnętrznym mechanizmem kontroli i oceny efektywności, jest podstawą jego sprawnego funkcjonowania. Autorzy przyjmują, że konkurencyjny ład gospodarczy wzmacnia proefektywnościowe mechanizmy w ramach nadzoru korporacyjnego. Artykuł jest próbą ukazania funkcjonowania przedsiębiorstwa jako podmiotu wystawionego na silne oddziaływanie bodźców w ramach ładu korporacyjnego w warunkach tworzenia się konkurencyjnego porządku gospodarczego. (abstrakt oryginalny)
EN
Corporate governance, with a flexible incentive scheme, risk management system and internal efficiency control and evaluation mechanism, relevant to a given enterprise, constitutes a basis of its efficient functioning. The Authors assume that competitive economic governance reinforces efficiency-oriented mechanisms within corporate governance. This article is an attempt to present functioning of an enterprise as an entity exposed to a strong influence of incentives within corporate governance against the background of creation of a competitive economic order. (original abstract)
W artykule rozważono pewne własności rozwiązań niezdominowanych w przestrzeniach liniowych częściowo uporządkowanych. W przestrzeniach tego typu relacja częściowego porządku jest generowana przez ostry i wypukły stożek. Wykorzystując powyższy fakt uzyskuje się prostą interpretację punktów niezdominowanych. W pracy zajęto się możliwościami opisania tych punktów.
Polskie prawo podatkowe dopuszcza możliwość wyboru roku podatkowego przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych. W artykule przedstawiono sytuacje, w których taka zmiana może okazać się opłacalna. Zaprezentowano również metodę pozwalającą na optymalizację wyboru roku podatkowego z punktu widzenia ograniczenia kosztów zamrożenia środków pieniężnych w zaliczkach na podatek dochodowy. (abstrakt oryginalny)
EN
Polish tax law allows corporations to choose their tax year. The aim of this article is to indicate when such a change may be profitable. The method enabling minimizing the cost of capital frozen in a form of payments on account of corporate income tax is presented in the study. (original abstract)
W opracowaniu zaproponowano model gry wieloosobowej, w której każdy gracz reprezentuje brany pod uwagę przez decydenta cel (przy założeniu, że miernikiem osiągnięcia każdego celu jest jedno kryterium). Gracza, jako osobę, można więc utożsamiać z decydentem, który rozpatruje zagadnienie z punktu widzenia jednego kryterium (celu). W opracowaniu zaprezentowano wielokryterialny dyskretny problem decyzyjny jako model wieloosobowej gry koordynacji, w sytuacji, gdy nie ujawniono dodatkowych informacji pozwalających określić stopień substytucji między rozpatrywanymi celami, a tym samym nie można agregować ocen wariantów decyzyjnych według poszczególnych kryteriów. Zaproponowano również model w postaci gry kooperacyjnej, w sytuacji, gdy możliwe jest określenie substytucji między rozpatrywanymi celami, w szczególności, gdy określono ważność poszczególnych kryteriów w postaci unormowanych wag. Wskazano również możliwości oraz ograniczania wykorzystania proponowanej metodologii w konkretnych problemach decyzyjnych. (fragment tekstu)
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W przedstawionym opracowaniu zaproponowano konkretne, autorskie uogólnienia wybranych, klasycznych metod teoretycznych, które mogą być wykorzystywane do celów wspomagania podejmowania optymalnych decyzji ekonomicznych i zarządczych z wykorzystaniem niektórych idei aplikowania do tego celu metod wykorzystujących procedury uogólnionych macierzy odwrotnych w optymalizacji liniowej.(fragment tekstu)
EN
In the paper we suggest particular, author's generalizations of the chosen classical theoretical methods to be used to the aid of the treatment of the optimal economic and managerial decisions with the use of some ideas applied to the end of methods of the generalized inverse matrices in the linear optimization.(original abstract)
W pracy analizowano wpływ niepewności rynku zbytu i konkurencji na optymalny wybór zmiennych decyzyjnych firmy, takich jak moment podjęcia inwestycji (wejścia na rynek) i jakości produktu, na jej strategiczną wycenę. Przedstawiono analizę korzyści płynących z elastycznej technologii zarządzania jakością w firmie planującej inwestycję na rynku z niepewnością.
EN
The author analyzed an uncertainty of the trade area and competition together with its impact on the firm's optimal variables choice such as the moment of entering the market and the product quality on its strategic valuation. The paper also consists of an analysis of advantages coming from flexible technology of the quality management in the company that is planning to invest in the uncertain market. (AŁ)
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The goal of the article was to present the possibilities of application of the Simos' method to weight's determination in the optimal multicriteria decision making in logistics on example choice of supplier. To illustrate the problem a critical analysis of the methods described in the literature in the area of logistics was conducted. They were also confronted with so-called Simos' method described in the literature in the area of operations research in the so called basic and modified version.(original abstract)
17
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
An ability to generate consistent results is the most critical operational feature of every method. The objective of the present paper was to demonstrate the results of the study conducted within the Ministry of Science and Higher Education Grant NN111345138 (Methodology of multicriteria comparative analysis of elements), regarding the relationship between the level of inconsistency of the AHP results, measured by Consistency Ratio (CR), and number of the compared criteria. Experiment involved analysis of 3-8 characteristics of selected objects (laptop, printer, public transport, mobile phone, flat and food store). The results showed that the analysis of as few as 3 characteristics resulted in a very high fraction of inconsistent opinions (more than 50%). In case of 6,7 and 8 characteristics this fraction exceeded 80%. (original abstract)
Artykuł zawiera przedstawienie architektury i informatycznych uwarunkowań projektu sieciowego systemu wspomagania decyzji umożliwiającego wspomaganie użytkownika w obrębie czterech podstawowych obszarów: informatycznego, analitycznego, edukacyjnego i dydaktycznego.
EN
The article presents the architecture and the software backup of a project on a network decision-making support system. Such a system will enable to support the user within four basic areas: informational, analytical, educational and didactic. (J.W.)
AHP (Analityczny Proces Hierarchiczny) jest wielokryteriową decyzją wspierającą metodę opracowaną przez Thomasa L. Saaty. Zapewnia ona indywidualnym i grupowym osobom podejmującym decyzje podmiotowy sposób osiągnięcia optymalnej decyzji. AHP został zaprojektowany do wyboru najlepszej decyzji spośród całej liczby oszacowanych alternatyw z zachowaniem kilku kryteriów. Artykuł opisuje klasyczne rozwiązanie Saatiego problemu AHP i pokazuje wpływ AHP na kształtowanie ceny depozytów bankowych. (AŁ)
EN
The Analytic Hierarchy Process (AHP) is a multicriteria decision support method created by Thomas L. Saaty. It provides both individual and group decision makers an objective way for reaching an optimal decision. The AHP is designed to select the best from a number of alternatives evaluated with respect to several criteria. It is taken by carrying out pairwise comparison judgements which are used to develop overall priorities for ranking the alternatives. This method allows for some level of inconsistency in judgements (that is unavoidable in practice) and provides some measures for limiting that. Our article describes classical Saaty solution to the AHP problem and shows the application of the AHP in establishing the price of the bank deposits. (original abstract)
W artykule omówiono proces właściwego podejmowania decyzji biznesowych. Decyzje w firmie to system naczyń połączonych, który w znacznym stopniu wpływa na efektywność organizacji i jej elastyczność w dostosowywaniu się do realiów rynkowych. Dlatego warto przyjrzeć się, jak ów system zwykle działa w organizacjach, a jak mógłby działać, tak by najefektywniej spełniał swoje zadanie.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.