Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Průchod ke "Knize proměn" : metafyzika změny v čínském myšlení z perspektivy procesuální filosofie

100%

Dadejík O. , Lomová O. , Zuska V.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2018

|

tom 66

|

nr 6

827-844

EN

This study draws on the tradition of Chinese and European interpretations of the I-Ching (Book of Changes) and examines that book’s structure and its philosophical or metaphysical background with the help of contemporary western process philosophy. The main aim is to defend the thesis that the I-Ching presents a grasp of a basic insight that prioritises becoming over being and process or event over state – an insight that is insisted upon by process philosophy in opposition to the mainstream of the entirety of western thought. In the first and second parts, employing mutual comparison, the paper traces how the I-Ching attempts to capture the processes of becoming rather than fixed states. In the third part, the study discusses the convergence between the grasping of change in the I-Ching and, above all, Whitehead’s process philosophy, and the concluding fourth part provides evidence for the validity of the aforementioned hypotheses, placing the aspects examined in the wider context of Chinese nature lyrical poetry.

DE

Die vorliegende Studie knüpft an die traditionellen chinesischen und europäischen Interpretationen des Yijing (Buch der Wandlungen) an und beleuchtet vermittels der heutigen westlichen Prozessphilosophie dessen Struktur und seinen philosophischen bzw. metaphysischen Hintergrund. Hauptziel ist die Verteidigung der These, dass das Yijing die Erfassung des grundlegenden Einblicks darstellt, um den es gerade in der Prozessphilosophie geht und der im Gegensatz zur Hauptströmung des gesamten westlichen Denkens das Werden dem Sein vorzieht, sowie den Prozess bzw. des Ereignis dem Zustand. Im ersten und zweiten Teil der Studie wird im gegenseitigen Vergleich die Art und Weise verfolgt, in der im Yijing versucht wird, die Prozesse des Werdens und eben nicht fixierte Zustände zu erfassen. Der dritte Teil befasst sich mit der Konvergenz zwischen der Erfassung der Veränderung im Yijing und vor allem Whiteheads Prozessphilosophie. Im abschließenden vierten Teil wird dann die Gültigkeit der aufgeführten Hypothesen durch Erfassung der untersuchten Momente im breiteren Kontext der chinesischen Naturlyrik belegt.

2

Józefa Życińskiego zmagania z językiem o Bogu

72%

Heller M.

Zagadnienia Filozoficzne w Nauce

|

2022

|

nr 72

109-125

EN

In the two-volume work Theism and the Analytical Philosophy (1985; 1988a) Joseph Życiński took up the challenge of renewing Christian metaphysics so that it could appear as a full-fledged partner in the dialogue with other streams of contemporary philosophy. This renewal should use two sources: the methodological principles of analytic philosophy, especially its philosophy of language, and certain elements of Whitehead’s process philosophy. This study presents a critical reconstruction of Życiński’s arguments contained in the first two chapters of (1985), which are devoted to the problem of language. Main results of this part of Życiński’s work are negative, that is, they refute the arguments and interpretations of those analytical philosophers who show the meaninglessness of the theistic language or try to assimilate it to other standard languages, depriving it of a reference to the transcendent reality. How can a positive part of the Życiński program be developed? It seems that only by formulating specific problems in the field of philosophy of God, or even theology, and choosing the right linguistic tools to drill down on a given problem and seek its solution. This is in line with Wittgenstein’s concept of language games. Życiński tries to do this in (1988a). Życiński turned out to be a precursor of nowadays increasingly developing analytical theology.

3

WHITEHEADOWSKIE INSPIRACJE FILOZOFII JÓZEFA ŻYCIŃSKIEGO

58%

Dziadkowiec J.

Roczniki Filozoficzne

|

2012

|

tom 60

|

nr 4

55-76

EN

Three issues of Życiński’s philosophy are inspired by the process philosophy of A.N. Whitehead’s and his followers: (i) a comprehension of event-dynamic structure of nature as a creative process towards novelty, (ii) a link between the rationality field hypothesis and Whitehead’s concepts of eternal objects and potentiality, (iii) a panentheistic idea of God that emerges from the theory of God’s two natures (aspects). Starting from an analysis of the ontic structure of nature and heading for a grasp of the world’s immanent aspect of God, Życiński follows the neoclassical path of natural theology that is close to processualism. A discovering of transcendent God, that reveals himself in natural processes as the rationality field, brings important consequences for an explanation of God’s attributes and His relation to relatively autonomous creatures. Multithreaded processual inspirations enable us to see those aspects of Życiński’s philosophy and theology in a broad metaphysical context.

XX

Trzy zagadnienia filozofii Życińskiego są inspirowane filozofią procesu A.N. Whiteheada i jego kontynuatorów: (i) rozumienie zdarzeniowo-dynamicznej struktury przyrody jako kreatywnego procesu w stronę nowości, (ii) powiązanie hipotezy pola racjonalności z Whiteheada koncepcją bytów wiecznych i pojęciem potencjalności, (iii) panenteistyczna koncepcja bytu Bożego wypływająca z teorii dwóch natur (aspektów) Boga. Wychodząc od analizy ontycznej struktury przyrody i zmierzając w stronę uchwycenia immanentnego światu aspektu Boga, podąża Życiński neoklasyczną drogą teologii naturalnej, która jest bliska procesualizmowi. Odkrywanie transcendentnego Boga, który przejawia się w procesach naturalnych jako pole racjonalności, niesie ważne konsekwencje dla wyjaśniania atrybutów bytu Bożego, jak i Jego relacji do względnie autonomicznego stworzenia. Wielowątkowe inspiracje procesualne pozwalają postrzegać te aspekty filozofii i teologii Życińskiego w szerokim kontekście metafizycznym.

4

Procesualizm wobec dylematów badania „Bezpieczeństwa” II

58%

Rossa J.

Studia Administracji i Bezpieczeństwa

|

2021

|

nr 11

53-79

EN

In a second article an author has developed a position of epistemological perspective’s integration in frames as a process philosophy on a conceptualisation research problem practice, example being an issue of social discipline pertinent to compliance with sanitary-epidemiological regime. The subject of investigation is a question of antiviral mask exploitation. Conclusions contained in the present article are related also to public policy recommendations which were applied to pandemic matters.

PL

W drugim artykule autor rozwija stanowisko integracji poznawczych perspektyw w ramach filozofii procesu na przykładzie praktyki konceptualizacji problemu badawczego kwestii dyscypliny społecznej istotnej dla przestrzegania reżimu sanitarno-epidemiologicznego. Przedmiotem badania jest kwestia użytkowania masek przeciwwirusowych. Konkluzje zawarte w niniejszym artykule odnoszą się również do rekomendacji dla publicznej polityki dotyczącej kwestii pandemii.

5

Procesualizm wobec dylematów badania „Bezpieczeństwa” I

58%

Rossa J.

Studia Administracji i Bezpieczeństwa

|

2021

|

nr 11

27-51

EN

A concept of „security” simultaneously subserves a human intentionality description, after effects of objectivized social practices and an expected value of forthcoming states of affairs. Only a processual perspective does justice to the internal tensions of the structuring intentionality, which motives energize solely the expansions of social systems entropy which yields to shortages of the security. The article concentrates itself on epistemological dimensions the issue as well as research problems quantification and categorisations dilemmas. The article indicates a circumstance of an integrative epistemological perspective shortage in interdisciplinary subsumes of “security” problematics. An author of the article has sided with epistemological research perspectives integration in processes philosophy frames and explicit disseverance value-normative perspectives from utilitarian-quantifiable assessments, because a security measurement as value ad also as a quantifiable quality encounter on paradoxes impossible for surmounting stemming from ideological discourses predilections to muddling the orders for among other discursive hegemony.

PL

„Bezpieczeństwo” jest terminem służącym jednocześnie do opisu ludzkiej intencjonalności, zobiektywizowanego skutku społecznych praktyk oraz wartości oczekiwanej przyszłych stanów rzeczy. Jedynie ujęcie procesualne oddaje sprawiedliwość wewnętrznemu napięciu tej sekurytyzującej intencji, której motyw pobudzić może tylko wzrost entropii społecznych układów skutkujący brakiem „bezpieczeństwa”. Artykuł koncentruje się na poznawczych wymiarach zagadnienia oraz problemach i dylematach związanych z kwantyfikacją oraz kategoryzacją problemów badawczych. Wskazuje się w nim na fakt braku integrującej perspektywy poznawczej w interdyscyplinarnym ujmowaniu problematyki bezpieczeństwa. Autor opowiada się za integracją epistemologicznych perspektyw badawczych w ramach filozofii procesu oraz wyraźnym oddzieleniem perspektywy normatywnej od utylitarno-ilościowych ocen, ponieważ próby „mierzenia” bezpieczeństwa jako wartości i jako kwantyfikowalnej jakości napotykają na niemożliwe do przezwyciężenia paradoksy wynikające ze skłonności zideologizowanych dyskursów do pomieszania porządków aksjonormatywnych z kwantyfikowalnymi ilościowo stanami rzeczy dla celów dyskursywnej hegemonii.