The Przedkarpackie sink is a very interesting area for geological studies. These studies have a long record and focus mainly on Żupy Krakowskie (deposits of halite) due to their significance to the economic and social development of the region. Regular studies were launched as late as in the 19th century. Gypsum mined in the Kraków surroundings - Bochnia, Bonarka and Zielonki - was investigated. Gypsum from Bochnia was found to be fibrous (very pure in some cases) and concretive. On the other hand, gypsum from Bonarka is fibrous, waxy/glassy to translucent, with some clay impurities. Zielonki samples represent grey, high-crystalline gypsum.
PL
Zapadlisko Przedkarpackie jest bardzo interesującym terenem badań geologicznych. Badania te mają długotrwałą tradycję, koncentrowały się i koncentrują głównie na Żupach Krakowskich ze względu na ich znaczenie dla rozwoju społeczno-ekonomicznego regionu. Systematyczne badania rozpoczęto dopiero w XIX w. Przebadano gipsy pochodzące z okolic Krakowa - z Bochni, Bonarki i Zielonek. Stwierdzono, że gipsy z Bochni to gipsy włókniste (niekiedy bardzo czyste) oraz gipsy konkrecyjne. Gipsy z Bonarki są włókniste, woskowo-szkliste do przeświecających, lekko zanieczyszczone iłem. Próbki pochodzące z Zielonek reprezentują gips wielkokrystaliczny, szklicowy, szary.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przeprowadzono modyfikację pół-wodnego gipsu za pomocą dwóch typów małocząsteczkowych żywic epoksydowych Epidianu 5 i Epidianu 53. Stwierdzono, że żywice epoksydowe zwiększając wodoodporność tworzyw gipsowych i utrudniając przenikanie w nich wody, a także w istotny sposób poprawiając wytrzymałość na zginanie i ściskanie w stanie suchym i na mokro. Stosunkowo lepsze wyniki uzyskane przy zastosowaniu dodatku Epidianu 53 można tłumaczyć mniejszą lepkością tej żywicy, co ułatwia równomierne jej rozprowadzenie w zaczynie gipsowym.
EN
Two kinds of low-molecular weight epoxy resins: Epidian 5 and Epidian 53 were used for modification of the semi-hydrate gypsum. It was found, that epoxy resins increase the water-resistance of gypsum materials and make difficult the water infiltration in them. They also significantly improve the flexural and compression strength under dry and wet conditions, respectively. The lower viscosity of Epidian 53 could be a reason of relatively better results obtained in case of using of this kind of resin. The lower viscosity of Epidian 53 facilitates its evenly distribution in the gypsum paste.
Produkty te często postrzega się jako wyroby tego samego typu i do tego samego zastosowania. Tymczasem różnią się one właściwościami użytkowymi, które decydują o ich przeznaczeniu.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Dzięki rozwojowi technologii coraz powszechniejsze jest stosowanie tworzyw gipsowych do wykańczania wnętrz umożliwiające również układanie okładzin ceramicznych na takich podłożach. Problemem jest jednak nieprzestrzeganie zasad poprawnego projektowania oraz wykonawstwa, które skutkuje odspajaniem płytek.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy przedstawiono przegląd najważniejszych metod prażenia gipsu. Ze względu na konstrukcję i sposób prażenia, omawiane są urządzenia, w których materiał pozostaje w bezpośrednim kontakcie z gorącymi gazami (młyn mieląco-prażący, piec obrotowy, prażarka fluidalna) oraz piece przeponowe (kalcynator, prażarka kotłowa), w których materiał ogrzewany jest w sposób pośredni. Produkt wytwarzany w tych urządzeniach składa się głównie z beta-Ca-SO4 0,5H2O stanowiącego podstawowy składnik gipsu budowlanego. W urządzeniach takich jak kalcynator lub prażarka fluidalna można ponadto uzyskiwać spoiwa wielofazowe lub anhydryt II wykorzystywane do produkcji spoiw tynkarskich.
EN
A review of the most important methods of gypsum calcination are presented in this paper. Regarding calcination method, instalations are grouped into those, in which hot gas are in direct contact with raw materials (ring-roller mill, rotary kilns, flash calciner) and those instalations with indirect exchange of heat (rotary tubular calciner, gypsum kettle). Product obtained in those aggregates mainly consist of beta-CaSO4 0,5H2O, basic component of gypsum binders. In rotary calciner and flash calciner it is possible to obtain anhydrite II as well as multiphase binders used to dry mortars production.
Artykuł przedstawia krótką historię gipsu w Polsce począwszy od pierwszych śladów zastosowania w pozostałościach romańskiego kościoła św. Mikołaja w Wiślicy z końca IX wieku aż do roku 1994, kiedy to w Elektrowni "Bełchatów" powstaje pierwsza w kraju instalacja odsiarczania spalin metodą mokrą wapienną.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Opracowano technologię nowych sztucznych włókien gipsowych, uzyskiwanych przez rekrystalizację. W procesie tym stosowano gips naturalny, gips syntetyczny i gips odpadowy powstający przy odsiarczaniu gazów w elektrowni Bełchatów. Próbki gipsu były rozpuszczane w roztworach kwasu solnego o różnych stężeniach, w podwyższonej temperaturze. Podczas chłodzenia tych roztworów następowała krystalizacja włókien gipsowych, które były następnie oddzielane w procesie filtracji. Badano wpływ jonów glinu i żelaza na długość uzyskiwanych włókien. Stwierdzono, że dodatek tych jonów ma korzystny wpływ na długość włókien, poprzez zwiększenie rozpuszczalności gipsu. Także dodatek aldehydu 4-dwumetyloaminobenzoesowego zwiększał długość powstających włókien. Z tym ostatnim dodatkiem długość włókien dochodziła do 6 mm.
EN
Technology of new man-made gypsum fibres obtained by re-crystallization has been worked out. In this process the natural, synthetic and waste gypsum from sulphur removal of gases from the Bełchatów power plant was used. The gypsum samples were dissolved in hydrochloric acid solution at elevated temperature. During cooling of these solutions the gypsum fibres were crystallised, and then the fibres were separated by the filtration process. The fibres were about 6 mm long.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Gładzie są wyrobami na bazie spoiwa gipsowego, naturalnego lub syntetycznego, bardzo drobno zmielonych wypełniaczy mineralnych oraz dodatków modyfikujących, które poprawiają plastyczność oraz regulują czas wiązania gotowej masy gipsowej. Przeznaczone są do prac wykończeniowych wewnątrz budynku, również w kuchniach i łazienkach, a ostatecznym efektem ich zastosowania jest bardzo gładka powierzchnia stanowiąca podłoże pod malowanie, rzadziej pod tapetowanie.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych podstawowych cech technicznych materiałów kompozytowych, otrzymanych ze spoiwa gipsowego z odsiarczania spalin w przemyśle energetycznym. Właściwości tych kompozytów rozpatrzono głównie w zakresie ich odporności mechanicznej na kolejne zawilgocenia. Przedstawiona została próba stworzenia modelu procesu rozmiękania tworzyw w składzie mieszanek gipsowych. Rozważono również możliwość zastosowania tych materiałów kmopozytowych w budownictwie.
EN
The resutts of examination of properties of gypsum-polymer composites of gypsum from processes of desulphurization of flue gases from power plants are presented. Composite gypsum materials, after the first moistening, lose considerably their strength and after drying do not reach their original properties. Basing on the model considerations confirmed by laboratory tests, the effect of moistening of gypsum materials upon their properties has been described. The applications of gyps
12
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Popularność gipsu wynika z wyjatkowych zalet tego materiału. warstawa tynku gipsowego na ścianie poprawia bowiem izolacyjność akustyczną i termiczną, a dzięki możliwości wchłaniania i oddawania wilgoci zapewnia w mieszkaniu swoisty mikroklimat. Ponadto gips jest czysty ekologicznie i bezzapachowy. Fachowcy wybierają produkty gipsowe ze względu na ich szybkie twardnienie i dużą łatwość formowania oraz obróbki.
13
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Cement science is often introduced in a simple way. In the chemistry of cement a simplified means of representing oxides and compounds that have effectively been "built up" from oxides has been introduced. Relatively few chemical equations are used to demonstrate the reactions of Portland, blended, high alumina, sulphoaluminate and various other cements. The reactions of ferrite phase are commonly ignored as though they are of no consequence. Under certain conditions designated accelerators start to retard or designated retarders begin to accelerate: the situation appears to be less easy. False set, flash set and air set are all not simple phenomena. The complicated effect of gypsum on the quality of cement is also discussed.
PL
Nauka o cemencie często jest uważana za naukę prostą. W chemii cementu stosowany jest uproszczony sposób zapisu tlenków i związków "zbudowanych" z tlenków. Stosunkowo niewiele równań chemicznych jest używanych do przedstawiania reakcji cementów portlandzkich, z dodatkami, glinowych, siarczanoglinianowych i innych. W przypadku cementu portlandzkiego i cementu glinowego reakcje fazy żelazianowej są powszechnie pomijane, jakby nie miały żadnych konsekwencji. Sytuację komplikuje to, że w niektórych przypadkach domieszki przyspieszające wiązanie działają opóźniająco, a opóźniacze - przyspieszająco. Także fałszywe wiązanie, błyskawiczne wiązanie i wiązanie powietrzne nie są zjawiskami prostymi. Rozważono również skomplikowany wpływ gipsu na jakość cementu.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Znanych jest pięć faz siarczanu wapniowego: gips dwuwodny, półwodziany 0,5 i 0,6 H2O oraz anhydryty III, II i l. Struktury obu półwodzianów oraz anhydrytu III są zbliżone i składają się z wielościanów CaO8 połączonych tetraedrami SO4. Łańcuchy wielościanów tworzą w tych strukturach kanały, w których lokują się cząsteczki wody. Faza CaSO4.0,6H2O ma pole trwałości w układzie p - T położone w pobliżu krzywej prężności nasyconej pary wodnej.
EN
There are known five phases of calcium sulphate: gypsum dihydrate, subhydrates 0.5 and 0.6 H2O and anhydrites III, II and l. The structures of two subhydrates and of anhydrite III are similar and consist of CaO8 polyhedra linked with SO4 tetrahedra. The chains of polyhedra in these structures form channels in which water molecules place themselves. The CaSO4.0,6H2O phase has the stability field in the p - T system situated in the proximity of the curve of saturated water vapour pressure.
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Autor przedstawia rys historyczny metod odsiarczania na świecie i w Polsce, przywołuje te najbardziej rozpowszechnione. Uwagę koncentruje na metodzie mokrej wapiennej, którą uznaje się za jedną z najbardziej popularnych. Następnie opisuje właściwości desulfogipsów i przedstawia stawiane im wymagania, które wynikają z norm. Odwołuje się przy tym do tzw. Protokołów Siarkowych, których Polska musi przestrzegać. Na tym tle prezentuje też krajowe dokonania.
17
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono wyniki badań mających na celu określenie podstawowych cech technicznych kompozytowych materiałów polimerowo-gipsowych z dodatkiem różnych włókien sztucznych, rozproszonych w całej objętości tworzywa. Za kryterium przydatności przyjęto m.in. gęstość objętościową, nasiąkliwość wagową, wytrzymałość na zginanie oraz ściskanie.
Przedstawiono wyniki badań wpływu warunków hydraulicznych na równoczesne strącanie gipsu i węglanu wapnia w krystalizatorze z mieszadłem. Użyto aparatu o objętości 0,4 dm^3 przystosowanego do pracy ciągłej. Analizowano wpływ stężeń, miejsca wprowadzania reagentów, jednostkowej mocy mieszania oraz średnicy mieszadła na rozkład ziarnowy tworzących się kryształów i związaną z tym wydajność filtracji. Określono zakres stężeń i warunki mieszania, w jakich rozdział zawiesiny przebiegał z największą wydajnością.
EN
The results of experiments focused on the effect of the hydrodynamic conditions on calcium carbonate and calcium sulphate dehydrate simultaneous precipitation are presented. The experiments were carried out in a continuously working crystallizer of volume of 0.4 dm^3 and forced circulation by means of the stirrer. The influence of the reaction mixture concentration, location of the feed, unit power input and stirrer diameter on the particle size distribution and filtration efficiency have been examined. The field of the reagents concentration and mixing conditions for optimum filtration efficiency have been determined.
20
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW