Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Ocena stanu zanieczyszczenia flory wodnej pozostałościami pestycydów na obszarach intensywnie użytkowanych rolniczo

100%

Adamski A. , Łozowicki J. , Kaczyński P. , Kalaji H. M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

tom Vol. 19, nr 3

45--51

PL

Celem niniejszej pracy było pilotażowe określenie stanu zanieczyszczenia pozostałościami środków ochrony roślin ekosystemów słodkowodnych na obszarach intensywnie użytkowanych rolniczo województwa podlaskiego. W badaniach analitycznych poszukiwano pozostałości 431 substancji czynnych (s.cz.) pestycydów. Oznaczenie jakościowe i ilościowe wykonano techniką chromatografii cieczowej sprzężonej z tandemową spektrometrią mas. W 85% ogółu badanych próbek stwierdzono obecność pozostałości pestycydów. Spośród 431 badanych substancji wykryto tylko 23 substancje czynne, z czego najliczniejszą grupę stanowiły herbicydy (11 s.cz.). Wyniki przeprowadzonych wskazują na występowanie znacznych stężeń pestycydów w rzęsie wodnej (Lemna L.), co potwierdza, iż roślina ta jest doskonałym bioindykatorem zanieczyszczeń ekosystemów słodkowodnych.

EN

The aim of this study was to pilot the determination of the contamination state with residues of plant protection products of freshwater ecosystems in the areas of Podlasie voivodship characterized by intensive agriculture. The analytical studies indicated residues of 431 active ingredients (a.i.) of pesticides. The qualitative and quantitative determination was performed using liquid chromatography technique coupled with tandem mass spectrometry. The presence of residues was found in 85% of the samples tested . Out of the 431 substances tested, only 23 active substances were detected, with herbicides as the most numerous group (11 (a.i.). The results show that there are significant concentrations of pesticides in the water lance (Lemna L.), which confirms that this plant is an excellent bioindicator of freshwater ecosystems contamination.

2

Pomiar biokoncentracji zanieczyszczeń w ocenie skażenia środowiska, narażenia organizmów oraz prognozowaniu ekologicznych efektów zanieczyszczeń

100%

Bonda-Ostaszewska E.

Ekonomia i Środowisko

|

2014

|

tom nr 2

288--297

PL

Koncepcja zrównoważonego rozwoju zakłada taki sposób zaspokajania potrzeb współczesnego człowieka, który nie ogranicza możliwości zaspokojenia potrzeb przez przyszłe generacje. Oznacza to, że każde współczesne działanie mające na celu polepszenie jakości życia powinno odbywać się w trosce o zachowanie równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych. Nie da się ukryć, że rozwój gospodarczy pociąga za sobą intensywną chemizację środowiska. Rozwój komunikacji i przemysłu oznacza wzrost emisji spalin oraz wytwarzania odpadów przemysłowych, podnoszenie wydajności produkcji rolnej nieodłącznie związana jest z wprowadzaniem do środowiska substancji chemicznych w postaci nawozów sztucznych czy środków ochrony roślin. Stały wzrost populacji ludzkiej związany z podniesieniem jakości życia to dodatkowo zwiększenie ilości odpadów komunalnych. Wszystkie zanieczyszczenia mogą potencjalnie oddziaływać na organizmy bytujące w danym środowisku, co w efekcie może prowadzić do zaburzenia równowagi w ekosystemach. Aby przeciwdziałać temu zjawisku koniecznością staje się więc stałe monitorowanie wpływu zanieczyszczeń na systemy biologiczne.

EN

Intensive environmental contamination by chemicals caused by human activities makes the monitoring of biological systems response necessary. It is difficult to predict the effects of pollutants basing only on measuring their concentrations in the abiotic environment. Toxic effects of pollutant are determined by its bioavailability for the accumulation in the body. Measurement of bioconcentration of pollutants in organisms is one of the types of biomonitoring. This allows the tracking the distribution of pollutants in the environment, not only allowing the assessment of environmental pollution, but also the real threat posed by these pollutants for the organisms living in this environment. Monitoring of bioconcentration of pollutant in conjunction with the analysis of their physiological effects and trophic relationships in ecosystems allows the prediction of ecological effects of pollution.

3

Wykorzystanie Chironomidae do biomonitoringu środowiska wodnego

100%

Czaplicka-Kotas A.

Technologia Wody

|

2014

|

tom Nr 4 (36)

18--23

PL

Larwy muchówek z rodziny Chironomidae (Diptera, Insecta) odgrywają dużą rolę w bioindykacji środowiska wodnego i stosowane są do typologii oraz biomonitoringu. W pracy omówiono zalety i wady Chironomidae jako organizmów wskaźnikowych. Na podstawie przeglądu piśmiennictwa, w tym prac własnych, wykazano, że larwy z rodziny Chironomidae mogą być wykorzystane do badań bioakumulacji metali w organizmach. Larwy te są również wykorzystywane w testach toksyczności, w tym mutagenności. W oparciu o ilościowe i jakościowe występowanie poszczególnych gatunków Chironomidae w danym środowisku wodnym można dokonać oceny jakości środowiska wodnego.

EN

The larvae of nematoceran flies from the Chironomidae family (Diptera, Insecta) play an important role in bioindication of aquatic environment and are used for typology and biomonitoring. This paper discusses the advantages and disadvantages of Chironomidae as indicator organisms. Basing on literature reviews, including author’s own research, it was shown that the larvae from the Chironomidae family can be used in examining bioaccumulation of metals in organisms. The larvae are also used in toxicity tests, including mutagenicity. On the basis of quantity and quality of respective Chironomidae species occurrence in a given aquatic environment the quality of aquatic environment can be evaluated.

4

Analiza wielopierwiastkowa włosów ludzkich jako metoda biomonitoringu zanieczyszczeń przemysłowych obecnych w środowisku i żywności

100%

Chojnacka K. , Zielińska A. , Górecka H. , Dobrzański Z. , Górecki H.

Przemysł Chemiczny

|

2009

|

tom T. 88, nr 5

420-426

5

Biomonitoring zanieczyszczeń przemysłowych i toksyn z wykorzystaniem analizy mineralnej włosów ludzkich

100%

Chojnacka K. , Zielińska A. , Michalak I. , Górecka H. , Mikulewicz M. , Górecki H.

Przemysł Chemiczny

|

2010

|

tom T. 89, nr 4

338-341

6

Biomonitoring w ocenie skażenia środowiska metalami

100%

Bykowszczenko N. , Karczmarek A.

Problemy Ekologii

|

2006

|

tom R. 10, nr 1

35-40

PL

Przedstawiono wyniki badań rozkładów zawartości: Na, Mg, Cl, K, J, Br, Ca, Mn, Sr, V, Cr, Fe, Co, Cu, Zn, As, Se, Ta, Au, Ag, Hg, Tb w mchu Pleurozium Schreberi na terenie Słowińskiego Parku Narodowego. Celem badań było określenie wpływu Bałtyku na skażenie metalami regionów nadmorskich. Stwierdzono, że poziom stężeń metali jest niski i odpowiada rejonom nieskażonym innych krajów. Próbki mchu pobrano w 27 odpowiednio rozmieszczonych na terenie parku punktach, co posłużyło do wygenerowania rozkładów stężeń zanieczyszczeń. Rozkłady stężeń są zróżnicowane. Struktura pól jest też inna dla różnych pierwiastków.

EN

Metals contamination analysis in the Slowinski National Park are presented. As an indicator served moss Pleurozium Schreberi, commonly used in air pollution assessment. Contents of the following metals were studied Na, Mg, Cl, K, J, Br, Ca, Mn, Sr, V, Cr, Fe, Co, Cu, Zn, As, Se, Ta, Au, Ag, Hg, Tb. The goal of the work was to determine the influence of the Baltic Sea on metals contamination of the coastal area. It was found that the contamination level was low and similar to uncontaminated regions of other countries. The moss' samplings were taken at 27 properly distributed stations. They were the basis of generated spatial distributions. The results received were various for different chemical elements.

7

Organizmy żywe w ocenie stopnia zanieczyszczenia ekosystemów morskich

100%

Wardencki W. , Dymowska A. , Namieśnik J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2001

|

tom Vol. 8, nr 6

559-571

PL

Przedstawiono zastosowanie organizmów żywych do oceny stopnia zanieczyszczenia ekosystemów morskich. W pierwszej części omówiono ogólne informacje dotyczące wymogów stawianych organizmom stosowanym do biomonitoringu oraz parametry biologiczne i ekologiczne istotne przy ich zastosowaniu. Następnie podano przykłady zastosowania typowych organizmów w biomonitoringu mórz (makroalgi, mięczaki, wieloszczety, skorupiaki i ssaki). W ostatniej części omówiono przykłady zastosowania organizmów w biomonitoringu różnych mórz, w tym Morza Bałtyckiego.

EN

The application of living organism for pollution assessment of marine ecosystems is presented. The general information on requirements that bioindicators ought to fulfil for marine environments and biological and ecological factors that affect contaminant concentrations in organisms are given. Next, the application of different organisms for marine ecosystems biomonitoring (macroalgae, mollusk, polychaetes, crustaceans, fish and mammals) are discussed. The examples of living organisms for biomonitoring of different marine ecosystems including the Baltic Sea are presented.

8

Assessment of river health in Australia by diatom assemblages - a review

94%

John J.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2004

|

tom Vol. 33, No. 2

95--104

EN

This paper summarises the findings of two national projects carried out by the author, covering the largest area ever investigated on the use of diatoms for monitoring river health in Australia, as well as to recommend future directions in diatom river monitoring in Australia. The first project (1995 to 1998) involved South-west Western Australia – well known for its forests and abundance of streams and rivers. Data on environmental variables and diatom taxa were obtained from 136 sites, out of which 117 were used as reference sites and 29 as monitoring (impacted) sites. Some 20 sites were randomly selected from the reference sites and used as "test sites" to verify internal consistency of the reference sites which were considered to be relatively pristine. The streams and rivers were finally classified into four distinct groups based upon environmental factors and diatom distribution pattern. The second project involved monitoring the health of urban streams around the city of Perth, western Australia. The investigation (1996 to 1999) focussed on classification of the urban streams based on water quality parameters and "stream conditions" and development of a predictive model using diatoms as biomonitors. Close to 180 sites were sampled with 30 environmental variables measured. All the sites were classified on the basis of seven environmental variables with the highest correlation coefficient with the sites, using the multivariate pattern analysis program PATN. The reference and monitoring sites were mostly separated on the basis of environmental factors and distinct diatom assemblages. Currently, a national protocol for assessing the health of all rivers using diatoms in Australia is being compiled.

9

Performance of Metallothionein Biomarker from Sulcospira testudinaria to Assess Heavy Metal Pollution in the Brantas River Watershed, Indonesia

94%

Hertika A. M. S. , Arfiati D. , Lusiana E. D. , Putra R. B. D. S.

Journal of Ecological Engineering

|

2023

|

tom Vol. 24, nr 3

276--286

EN

Heavy metal pollution in freshwater ecosystems is a critical issue because it threatens the ecosystem as well as public health. Early detection of these pollutants is therefore essential, and biomarker analysis can be an ideal way to achieve this. Metallothionein (MT) protein is a widely-used molecular biomarker related to the physiological and biological changes which suitable bioindicators, like freshwater snails, undergo in stressful environments. The purpose of this research is to assess the relationship between the heavy metals lead (Pb), cadmium (Cd) and mercury (Hg) and MT levels in freshwater snails (Sulcospira testudinaria) in the Brantas River watershed. Heavy metals were assayed using an atomic absorption spectrophotometer, while MT levels were analyzed using indirect enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA). Water quality parameters including temperature, dissolved oxygen (DO), biological oxygen demand (BOD), ammonia concentration, and phenol concentration were also measured. Samples were obtained from ten sampling sites at Brantas River watershed. The results indicated that Pb concentration ranged from 0.001–0.006 mg/L, Hg from 0.001–0.005 mg/L, and Cd from 0.005–0.03 mg/L, while MT concentration ranged from 0.40–0.80 ng/g. Relationship analysis between heavy metals and MT level in this study revealed the significant effect of Pb concentration on MT values in Sulcospira testudinaria. Therefore, MT in this snail is a potential biomarker for Pb contamination.

10

Evaluation of the Effects of Three Chemical Fertilizers on Artemia salina

94%

Naamane A. , El Birgui K. , Rafii S. , Merbouh C. , Iounes N. , El Amrani S.

Journal of Ecological Engineering

|

2023

|

tom Vol. 24, nr 5

103--109

EN

As part of eco-toxicological tests on Artemia salina, the impact of the most commonly used fertilizers in Morocco was assessed (Ammonium Sulfate, Ammonium Nitrate, and a mixture of Nitrogen 10%, Phosphorus 30% and Potassium 10%), with Potassium Bichromate (K2Cr2O7) as reference substance at different concentrations (10, 20, 40, 80, 160, 320 mg/l), for 24 hours. The results of the statistical study revealed that the lethal effects caused by the three agrochemicals increase with the concentration and vary from one substance to another in a significant way. There is a higher sensitivity to ammonium sulphate (the concentration that kills 50% of the animals: 37.32 mg/l ± 6.09) followed by ammonium nitrate the concentration that kills 50% of the animals: 110.7 mg/l ± 7.11), and a mixture of Nitrogen 10%, Phosphorus 30% and Potassium 10% (the concentration that kills 50% of the animals: 143.13 mg/l ± 23.12). Therefore, Artemia salina exhibits sensitivity to agrochemicals and can be considered as a good biomonitoring tool for future toxicological analysis of agrochemicals.

11

Rodzaje, źródła i ilość zanieczyszczeń powietrza na wsi

94%

Tomaszewska B.

Zeszyty Naukowe. Mechanika / Politechnika Opolska

|

2011

|

tom z. 98

85-86

EN

Characteristics of selected air pollution. Description of the village in which the test were conducted. Characteristics of research methods. Laboratory tests and analysis and discussion of the results.

12

Use of Biomonitoring Tools to Detect Water Quality-Dependent Ecosystem (Macroinvertebrate) Responses in Lentic Systems : the Examples of Lakes İznik and Manyas, Türkiye

94%

Mercan D. , Arslan N.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2023

|

tom Vol. 52, No. 1

79--89

EN

Lakes İznik and Manyas located in Türkiye are important biodiversity resources in the Palearctic region. No studies to date have explored the ecological statuses of these lakes together with their water quality based on biotic indices utilizing benthic macroinvertebrates. In this study, some parameters listed in the SWQMR of Türkiye were measured to determine the ecological quality of the lakes. Biotic indices included in the WFD and bacteriological parameters in terms of human health were also evaluated for these lakes. Sampling was performed at 6 stations in 2018-2019. Results for the zoobenthic community structure indicate that Lake İznik has started to become organically polluted and Lake Manyas is more polluted. Also, the biological index results for Lake İznik also show that the lake water quality has started to decrease and that pollution conditions have occurred, pointing to class III water quality. It is clear that there is pollution pressure in Lake İznik. However, according to the results, the macrozoobenthic community structure, diversity, and water quality of Lake İznik seem to be better than those of Lake Manyas. According to the results of the water qualities in the lakes, precautions should be taken to eliminate the negative pressures seen in both lakes.

13

Wykorzystanie komórek nabłonkowych z jamy ustnej w monitoringu biologicznym ludzi

94%

Błaszczyk E. , Danuta Mielżyńska-Švach D.

Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine

|

2012

|

tom 15

|

nr 4

129-138

EN

One of the basic methods for determining the degree of environmental risk posed to humans is identification of harmful substances in various environmental elements (air, water, soil, food). In contrast to environmental monitoring human biological monitoring (HBM) enables the estimation of an absorbed dose, general or localized in a specific organ. HBM enables the assessment of exposure to substances which are absorbed by the body via different exposure pathways and with different contaminant carriers. It is based on the measurement of indicators, the so-called biomarkers, in body fluids (blood, urine, saliva, etc.) or in of exposure, effects and susceptibility. A particularly useful method is determination of adducts, i.e. carcinogenic compounds (or their metabolites) with proteins or DNA, which are markers of exposure. Biomarkers of biological effects are different cytogenetic changes, including micronuclei. These are extranuclear structures containing fragments of chromatin (arising as a result of DNA breaks) or whole chromosomes (damage to the spindle apparatus during mitosis). Up to now most studies on the DNA adduct levels and micronuclei have been conducted in peripheral lymphocytes. At present, studies using blood, especially in children to restricted to ethical aspects, and therefore tests using epithelial cells from the oral cavity have become more popular. Epithelial cells are the main building material of an epithelial tissue which makes up about 60% of all cells of the human body. The main function of the epithelial tissue is covering and lining of the outer and inner surfaces of the body. Epithelium underwent high specialisation in various parts of the human body, which is associated with its structure and function. Human oral cavity is covered by stratified squamous epithelium, which is comprised of cells called keratinocytes. Oral epithelial cells may differentiate in two directions: towards keratinized or nonkeratinized oral epithelia. In this study, based on our past experience and the available literature, research procedures for the collection of oral epithelial cells and their proper preparation for using them both for the analysis of DNA adducts and micronucleus assay are presented.

PL

Jedną z podstawowych metod określania stopnia zagrożenia środowiskowego ludzi jest oznaczenie substancji szkodliwych w poszczególnych elementach środowiska (powietrze, woda, gleba, żywność). W odróżnieniu od monitoringu środowiska – monitoring biologiczny ludzi (HBM) umożliwia oszacowanie wielkości dawki wchłoniętej, ogólnej bądź zlokalizowanej w określonym narządzie. HBM pozwala na ocenę narażenia na substancje, które wchłaniane są do organizmu wszystkimi drogami i z różnych nośników zanieczyszczeń. Polega na pomiarze wskaźników, tzw. biomarkerów w płynach ustrojowych (krew, mocz, ślina, itd.) lub w tkankach i narządach. Biomarkery dzielimy na markery ekspozycji, skutków oraz wrażliwości. Szczególnie przydatną metodą jest oznaczanie adduktów, czyli związków substancji rakotwórczych (lub ich metabolitów) z białkami lub DNA, będących markerem narażenia. Za biomarkery skutków biologicznych uznawane są różne zmiany cytogenetyczne, w tym także obecne w komórkach mikrojądra. Są to struktury pozajądrowe zawierające fragmenty chromatyny (powstałe w skutek pęknięć DNA) lub całe chromosomy (uszkodzenia wrzeciona podziałowego). Większość badań poziomu adduktów DNA i mikrojąder była dotychczas prowadzona w komórkach limfocytów krwi obwodowej. W chwili obecnej prowadzenie badań z wykorzystaniem krwi, zwłaszcza u dzieci jest obostrzone względami bioetycznymi, dlatego zainteresowaniem naukowców zaczęły się cieszyć testy wykorzystujące komórki nabłonkowe z jamy ustnej. Komórki nabłonkowe są głównym budulcem tkanki nabłonkowej, a także stanowią około 60% wszystkich komórek organizmu człowieka. Tkanka nabłonkowa pełni przede wszystkim funkcję okrywającą i wyściełającą zewnętrzne oraz wewnętrzne powierzchnie organizmu. Nabłonek w różnych częściach organizmu człowieka uległ wysokiej specjalizacji, co związane jest z jego budową i pełnioną funkcją. Jamę ustną człowieka jest pokrywa nabłonek wielowarstwowy płaski, który zbudowany jest z komórek określanych jako keratynocyty. Komórki nabłonkowe jamy ustnej mogą podlegać dwóm drogom różnicowania – w kierunku nabłonków rogowaciejących i nierogowaciejących. W niniejszej pracy w oparciu o nasze dotychczasowe doświadczenia oraz dostępną literaturę przedstawiono procedury badawcze zawierające opis poboru komórek nabłonkowych z jamy ustnej oraz przygotowanie go w ten sposób, aby mógł zostać wykorzystany zarówno do analizy adduktów DNA, jak i testu mikrojądrowego.

14

Biologiczne systemy wczesnego ostrzegania

94%

Chmist J.

Kierunek Wod-Kan

|

2017

|

tom Nr 4

17--19

PL

Biologiczne systemy wczesnego ostrzegania bazują na behawioralnej reakcji ryb, małży, bezkręgowców, bakterii lub ich połączeniu. Pozwalają na natychmiastową detekcję zanieczyszczeń na podstawie prawidłowej interpretacji zmian zachowania wykorzystywanych organizmów wskaźnikowych.

15

Przegląd wybranych biologicznych metod oceny stanu środowiska naturalnego

84%

Jakubus M. B. , Tatuśko N.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

tom Nr 42

78--86

PL

Efektem działalności człowieka są między innymi trafiające do środowiska ksenobiotyki. Szczególnie zanieczyszczenie gleb prowadzi do ich degradacji, co ostatecznie może wiązać się z zachwianiem równowagi biologicznej danego ekosystemu. Standardowo do oceny stanu środowiska glebowego wykorzystuje się chemiczne metody, które nie zawsze są szybkie i tanie. W związku z tym, praktyka oraz nauka przy monitoringu środowiska coraz częściej sięga po metody biologiczne, które w większości spełniają takie warunki, stając się uzupełnieniem rutynowej praktyki laboratoryjnej. Niniejsza praca prezentuje przegląd powszechnie wykorzystywanych, wybranych metod biologicznych służących do oszacowania jakości środowiska glebowego. W pierwszej części artykułu omówiono biomonitoring jako pierwszy etap kontroli polegający na obserwacji organizmów wskaźnikowych. W kolejnej części skupiono się na biotestach, wskazując ich większe bądź mniejsze zastosowanie potwierdzone literaturą przedmiotu. Szczególna uwaga autorek pracy została zwrócona na fitotesty oraz testy wykorzystujące bezkręgowce.

EN

The xenobiotics introduced into the environment are the effect of human activities. It is especially soil contamina-tion that leads to degradation of soils, which may finally be referred to the biological imbalance of the ecosystem. Normally chemical methods are used for the assessment of soil’s quality. Unfortunately, they are not always quick and inexpensive. Therefore, the practice and the science at environmental monitoring more frequently employ biological methods. Most of them meet the above mentioned conditions and become a supplement of routine la-boratory practices. This publication shows an overview of selected common biological methods used to estimate the quality of the environment. The first part of the paper presents biomonitoring as a first step of environmental control which relies on the observation of indicator organisms. The next section was dedicated to the bioassays, indicating the greater or lesser practical applications confirmed by literature on the subject. Particular attention has been focused on phytotests and the tests based on the invertebrates.

16

The use of bark in biomonitoring heavy metal pollution of forest areas on the example of selected areas in Poland

84%

Świsłowski P. , Kříž J. , Rajfur M.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2020

|

tom Vol. 27, nr 2

195--210

EN

In the year 2016, passive biomonitoring studies were conducted in the forest areas of southern and north-eastern Poland: the Karkonosze Mountains (Kark), the Beskidy Mountains (Beskid), Borecka Forest (P. Bor), Knyszynska Forest (P. Kny), and Białowieza Forest (P. Bia). This study used bark from the tree, Betula pendula Roth. Samples were collected in spring (Sp), summer (Su), and autumn (Au). Concentrations of Mn, Fe, Ni, Cu, Zn, Cd, and Pb were determined for the samples using the atomic absorption spectrometry method with flame excitation (F-AAS). Based on the obtained results, the studied areas were ranked according to level of heavy-metal deposition: forests of southern Poland > forests of north-eastern Poland. Some seasonal changes in the concentrations of metals accumulated in bark were also indicated, which is directly related to their changing concentrations in the air during the calendar year, for instance, the winter heating season produces higher concentrations of heavy metals in the bark samples taken in spring. When deciding to do biomonitoring studies using bark, but also other biological materials, it is necessary to take into account the period in which the conducted research is done and the time when the samples are taken for analysis, because this will have a significant impact on the obtained results.

17

The Use of Water Plants in Biomonitoring And Phytoremediation of Waters Polluted with Heavy Metals

84%

Krems P. , Rajfur M. , Wacławek M. , Kłos A.

Ecological Chemistry and Engineering S

|

2013

|

tom 20

|

nr 2

353-370

EN

The publication is a synthetic review of many years of research on the possibility of using water plants (macrophytes) to assess pollution of surface waters and the possibility of using the biomass in phytoremediation processes. The results of the research of kinetics and equilibria of heavy metals sorption and desorption conditions were presented in order to repeatedly use the biomass, as well as the research on the influence of abiotic factors on sorption processes. Defence mechanisms of macrophytes, which enable them to vegetate in considerably polluted waters, have been discussed. The results presented herein and carried out in many countries demonstrate that macrophytes can be successfully used in the biomonitoring of water environments and phytoremediation of waters and sewage; however, validation of these procedures requires more detailed research of the mechanisms, which accompany them.

PL

Publikacja jest syntetycznym przeglądem prowadzonych od wielu lat badań, dotyczących możliwości zastosowania roślin wodnych (makrofitów) do oceny zanieczyszczenia wód powierzchniowych oraz możliwości wykorzystania ich biomasy w procesach fitoremediacji. Przedstawiono wyniki badań dotyczących kinetyki i równowag sorpcji metali ciężkich, warunków desorpcji, w celu wielokrotnego wykorzystania biomasy, oraz badań dotyczących wpływu czynników abiotycznych na procesy sorpcji. Omówiono mechanizmy obronne makrofitów, umożliwiające im wegetację w wodach o znacznym zanieczyszczeniu. Zaprezentowane wyniki badań, prowadzonych w wielu krajach świata, wskazują, że makrofity mogą być w przyszłości z powodzeniem wykorzystywane w biomonitoringu środowiska wodnego oraz w fitoremediacji wód i ścieków, przy czym walidacja procedur wymaga dokładniejszego poznania mechanizmów, jakie towarzyszą tym procesom.

18

THE USE OF NEUTRON ACTIVATION ANALYSIS IN THE BIOMONITORING OF TRACE ELEMENT DEPOSITION IN THE OPOLE PROVINCE

84%

Kłos A. , Aleksiayenak Y. A. , Ziembik Z. , Rajfur M. , Jerz D. , Wacławek M. , Frontasyeva M. V.

Ecological Chemistry and Engineering S

|

2013

|

tom 20

|

nr 4

677-687

EN

The neutron activation analysis procedure was used to determine the concentration of 42 elements: Na, Mg, Al, Cl, K, Ca, Sc, V, Cr, Mn, Fe, Ni, Co, Zn, As, Se, Br, Rb, Sr, Zr, Nb, Mo, I, Ag, Cd, Sb, Ba, Cs, La, Ce, Nd, Sm, Eu, Tb, Yb, Hf, Ta, W, Au, Hg, Th, and U accumulated in mosses sampled for testing in September and October 2011 in the Opole Province (Southern Poland). Samples of different moss species were collected near the intersections of the grid lines marked on the map of the province. The distance between the points was approximately 20 km. The analysis of the results made it possible to identify the places of increased deposition of element-pollutants and to indicate the potential sources of emission. Factor analysis revealed four components, two of which are of definite anthropogenic origin. The possible sources of elements are local industry and farming, and distant heavy industry complexes. The results have demonstrated the increased content of Cr, Cd, Hg, and U in moss samples collected in agricultural areas located in the southern part of the province. It has been concluded that the industrial areas of Rybnik and Ostrava and Karvina Coal Basin may be the potential source of emission of these elements.

PL

Metodą neutronowej analizy aktywacyjnej oznaczono stężenia 42 pierwiastków: Na, Mg, Al, Cl, K, Ca, Sc, V, Cr, Mn, Fe, Ni, Co, Zn, As, Se, Br, Rb, Sr, Zr, Nb, Mo, I, Ag, Cd, Sb, Ba, Cs, La, Ce, Nd, Sm, Eu, Tb, Yb, Hf, Ta, W, Au, Hg, Th i U, zakumulowanych w mchach pobranych do badań we wrześniu i w październiku 2011 roku na terenie województwa opolskiego (południowa Polska). Próbki różnych gatunków mchów pobierano w bliskiej odległości od miejsc przecięcia linii siatki kartograficznej naniesionych na mapę województwa. Odległości pomiędzy punktami wynosiły ok. 20 km. Analiza wyników badań umożliwiła wskazanie miejsc zwiększonej depozycji zanieczyszczeń wraz ze wskazaniem potencjalnych źródeł ich emisji. Wykazano m.in. zwiększoną zawartość Cr, Cd, Hg i U zakumulowanych w próbkach mchów pobranych do badań na obszarach rolniczych położonych na południu województwa. Stwierdzono, że potencjalnym źródłem emisji mogą być uprzemysłowione tereny Rybnickiego i Ostrawsko-Karwińskiego Zagłębia Węglowego. Badania prowadzono w ramach projektu Environmental studies in the South of Poland using nuclear and related analytical techniques.

19

Epiphytic Lichen Diversity as Indicator of Environmental Quality in an Industrial Area (Central Lithuania)

84%

Sujetovienė G.

Polish Journal of Ecology

|

2017

|

tom Vol. 65, nr 1

38--45

EN

The objective of the study was to evaluate the impact of nitrogen fertilizer industry pollution on epiphytic lichen communities. The study plots are located in Scots pine Pinus sylvestris stands at different distances (up to 12 km) to the northeast and southwest of the nitrogen fertilizer producer plant in central Lithuania. The stands were semi-mature and mature and growing on sandy sites of the Vaccinio-myrtillosa site type. Species richness, composition and index of atmospheric purity (IAP) were assessed at each site. Species diversity was calculated by grouping species by their ecological values for eutrophication. Species frequency was calculated according to lichen life strategies (growth forms, photobionts, reproductive strategies). Twenty lichens species were recorded in the surrounding of the pollution source. An increase in species richness and diversity was found with increasing the distance up to 10 km from the plant. Based on IAP values three zones (< 5, 5–10, > 10 km) with different air pollution were distinguished. The increase in species richness was related to the increase in eutrophication-tolerating species along with sensitive to pollution species. The lichen diversity value of nitrophytic species (LDVnitro) increased with increasing distance from the pollution source. Foliose and fruticose growth forms were both positively significantly related with the distance, being common in the plots with lower level of pollution. Crustose lichens are less sensitive to this factor and the prevalence of crustose thalli was found in the nearest vicinity to the plant.

20

Pine bark as indicator of selected anthropogenic pollutants

84%

Chrzan A. , Marko-Worłowska M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2018

|

tom Vol. 25, nr 2

153--165

EN

Environmental monitoring of potentially toxic trace elements is important to control their concentrations in the environment. The suitability of bark and topsoil for monitoring of these heavy metals and acidifying gases pollution was investigated. Concentrations of Pb, Cd, Ni were determined in topsoil and in samples of necrotic bark of Pinus sylvestris L. collected along transects around the Skawina industry center and in parts of Bielansko-Tyniecki Landscape Park in Krakow. After comparing the concentration of heavy metals and pH value in pine bark with topsoil, it was observed that topsoil is better biomonitor for lead and nickel than bark of Pinus sylvestris and that bark appear to be suitable bioindicator of atmospheric deposition only for cadmium and acidifying components. The results obtained confirm the negative impact of aluminium work, power plant and transport on quality and number of environmental pollutants at the sites situated near these industries and road with intensive traffic. Therefore, the constant monitoring of these localities is necessary.

PL

Monitorowanie stężenia potencjalnie toksycznych pierwiastków śladowych w środowisku jest bardzo ważne. W tym celu zbadano przydatność kory sosny i wierzchniej warstwy gleby do monitorowania metali ciężkich i związków zakwaszających w środowisku. Stężenia Pb, Cd, Ni określano w glebie oraz w próbkach kory Pinus sylvestris L. zebranych wokół centrum przemysłowego Skawiny oraz na terenie Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego w Krakowie. Badania porównawcze wykazały, że gleba jest lepszym wskaźnikiem zanieczyszczenia ołowiem i niklem niż kora sosny, natomiast kora wydaje się być odpowiednim bioindykatorem tylko dla kadmu i związków zakwaszających. Uzyskane wyniki potwierdzają negatywny wpływ huty aluminium, elektrowni i transportu na jakość i wielkość zanieczyszczeń środowiska w miejscach położonych w pobliżu tych gałęzi przemysłu i drogach o intensywnym ruchu. Dlatego konieczne jest stałe monitorowanie tych miejsc.