The main problem of this article centers around the issue related to access to devices, serving to a purpose of water supply and draining off waste. The act concerning this issue imposes the requirement of providing an appropriate infrastructure for water supply and draining off waste on public utility enterprise or commune. However, when public entities do not plan investments connected with the building of proper infrastructure, one should consider, whether private people have the possibility to finance building of necessary devices. In accordance with judicial opinions, financing investments in water pipe infrastructure by private investors is not allowed on the basis of legal regulation in force. Moreover, the Act on Real Estate Management defines institution, which enables to collect a charge for increase in the value of real estate after completing the construction of the water pipe lines. Nevertheless this institution do not ensure effective participation in financing of infra-structure development by private investors. In connection with the above it seems that it should be introduced regulation, which enable concluding contracts, concerning financial participation in building infrastructure by private investors and also necessary protection of customers.(original abstract)
W literaturze występuje niemały zbiór badań nad modelami biznesu przedsiębiorstw z branż IT. Wobec czego powstało pytanie o kształt i możliwość rekonfiguracji modelu biznesu przedsiębiorstw z branży dojrzałej? Dążąc do zgłębienia tego problemu, badaniami objęto modele biznesu przedsiębiorstw wodociągowych. Badania teoretyczne i empiryczne ujawniły ich składniki i formy. W efekcie uzyskanych opinii powstał obraz, z którego wynika, że biznes prowadzony przez setki, a nawet tysiące lat jest bardzo trudny do rekonfiguracji. (abstrakt oryginalny)
EN
The article presents research on the business models values in the water utilities in Poland and discussion about perception of values by the companies. The values in many aspects are perceived similarly by the clients. Whenever companies as important values perceived those related to efficiency and continuity of the process values whether the clients paid attention to the social area of companies activity such as urbanization and ecology focused on care of source of water. Two business models were generated for the purpose of this article. One of them is equal to the existing one in Poland. Comparison of the values presented by two models showed remarkable differences in the area of management, but the same values can be find in the emotional area and similar values we observed in the technical matter. This exercise has been taken to show problems concerning business models in water utilities and presents only a glance perception of the problem. Further research should be continued in order to identify relations between values in different business models. (original abstract)
W pracy przedstawiono ogólne zasady projektowania i wykonywania systemów wodociągowych. Opisano oraz porównano różne rodzaje sieci wodociągowych. Scharakteryzowano także materiały stosowane w sieciach wodociągowych oraz wskazano ich wady i zalety. Praca zawiera także informacje na temat czynności związanych z odbiorem sieci i przekazania jej do użytku (próby szczelności oraz dezynfekcja). (abstrakt oryginalny)
EN
The paper presents general principles for design and construction of water supply systems. Describes and compares the different types of water supply networks. Also describes the materials used in water networks and identifies their advantages and disadvantages. Work also includes information on activities related to the acceptance network and transfer it to use (leak test and disinfection). (original abstract)
Artykuł dotyczy regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków, który w wielu gminach niczego nowego nie reguluje i pełni charakter jedynie fasadowy. Orzecznictwo kwestionuje niemal wszystkie uregulowania w sposób niekonsekwentny, z ogromną ilością różnic w poszczególnych województwach, w związku z czym wyłania się z niego obraz chaosu poglądów wojewodów i wojewódzkich sądów administracyjnych. Tymczasem chodzi zaś o zbudowanie regulaminu, w którym znajdzie się wiele merytorycznych treści i wyeksponowanie argumentu, że regulamin powinien mieć inny kształt, niż to wynika z piętnastoletniej praktyki. (abstrakt oryginalny)
EN
The article applies to the regulations on the supply of water and the discharge of sewage, which, in many municipalities, does not regulate anything new and is purely of a facade nature. Case law inconsistently contests almost all regulations, with a huge number of differences in individual voivodships and therefore a picture of chaos of views of the voivods and voivodship administrative courts emerges from it. Meanwhile, the point is to build a set of regulations, which will have a lot of substantive content, as well as to emphasize the argument that the rules should be of a different shape than arises from the fifteen years of experience. (original abstract)
W pracy przedstawiono początkowe wyniki benchmarkingu w sektorze wodociągów i kanalizacji. Głównym celem pracy jest ukazanie konieczności dokonywania porównań i ciągłego doskonalenia się, zwłaszcza w sektorze usług publicznych, gdyż w obecnym czasie dobrze zarządzana firma musi podlegać zmianom i ulepszeniom, co wpływa wprost na zwiększenie jej efektywności finansowej i technicznej. Wstępna analiza porównawcza kilku wybranych wskaźników wykazała, że są obszary w dziedzinie wodociągów i kanalizacji, które wymagają w Polsce udoskonalenia, np. ograniczenie strat wody w sieci dystrybucji lub zwiększenie niezawodności działania systemów komunalnych.(abstrakt oryginalny)
EN
The article depicts the results of benchmarking research in water and sewage systems. The main aim of the article is to demonstrate the necessity of carrying out benchmarking analysis in companies exploiting water and sewage systems in Poland. The results of the benchmarking analysis can be used to improve the effectiveness of that kind of companies and the quality of their services. The results of the research depicted in the article show that there are areas in Polish water and sewage systems that should be a subject of improvement, in particular energy efficiency, loss of water and the reliability of services.(original abstract)
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono opis i sposób działania programu do optymalizacji hydraulicznej i kosztowej pracy sieci wodociągowej. Program ten jest elementem złożonego systemu ICT do wspomagania zarządzania miejskiego przedsiębiorstwa wodociągowego. Przykładowe obliczenia optymalizacji wykonano na uproszczonym modelu sieci wodociągowej w Rzeszowie. Na podstawie wyników obliczeń symulacyjnych pokazano przydatność stosowania tego typu rozwiązań informatycznych w usprawnianiu zarządzania złożonymi obiektami sieciowymi, jakimi są miejskie sieci wodociągowe.(abstrakt oryginalny)
EN
The article presents the description and method of operation of the program for hydraulic and cost optimization of the water supply network. This program is an element of a complex ICT system to support the management of municipal water supply companies. Examplary optimization calculations were made on a simplified model of the water network in Rzeszów. On the basis of the results of simulation calculations, the usefulness of using this type of IT solutions in improving the management of complex network facilities, such as urban water supply networks, was shown.(original abstract)
W opracowaniu przedstawiono niektóre czynniki infrastrukturalne wsi, które wpływają na kształtowanie obszarów wiejskich. Wśród tych czynników wymieniono warunki mieszkaniowe, sieć wodociągów i kanalizacji, sieć dróg oraz poziom zużycia energii elektrycznej. Stwierdzono znaczny wzrost poziomu warunków mieszkaniowych, które w niektórych przypadkach zbliżone są do standardów występujących w miastach. Obecnie infrastruktura techniczna na wsi nabiera zupełnie nowego znaczenia w kontekście naszego wstąpienia do Unii Europejskiej, przyjęcia strategii realizacji Wspólnej Polityki Rolnej, w tym zwłaszcza programów rolno-środowiskowych. Aplikując programy WPR, Polska zobowiązała się jednocześnie do realizacji celów tej polityki, jej zasad, kryteriów, standardów i warunków funkcjonowania na wspólnym rynku.(abstrakt oryginalny)
EN
The paper shows some rural infrastructure factors that influence shaping of rural areas. Among these factors there are listed: housing, water supply and sewage networks,roads and electricity consumption level. There is a considerable increase in housing conditions, which in some cases are similar to the conditions in cities. Currently, the technical infrastructure in the countryside takes a completely new meaning in the context of our accession to the European Union, the adoption of strategies for the implementation of the Common Agricultural Policy, especially the agro-environmental programmes. By applying the CAP programmes, Poland has committed itself to achieving the objectives of this policy, its principles, criteria, standards and conditions for the functioning on the common market. The new RDP 2007-2013 contains a number of actions which significantly strengthen rural infrastructure and increase the conditions of the farmers in the environment.(original abstract)
Celem artykułu są rozważania dotyczące obecności bakterii z rodzaju Legionella w systemach wodociągowych oraz odpowiedź na pytanie czy bakterie te stanowić mogą poważny problem w logistyce systemów zaopatrzenia w wodę w Polsce. W artykułu przedstawiona została analiza liczby zachorowań w Polsce na legionelozę - chorobę wywoływaną przez bakterie z rodzaju Legionella - w ostatnich latach. Liczba ta oraz zapadalność na tę chorobę porównano z zachorowaniami w innych krajach europejskich. Ponadto, analizie poddano dane dotyczące jakości wody przeznaczonej do spożycia w wybranych miejscach (szpitale, koszary, itp.) pod kątem obecności bakterii z rodzaju Legionella. Zestawiono także epidemie choroby legionistów zarejestrowane w Europie w ostatnich latach. W podsumowaniu stwierdzono, iż w logistyce systemów zaopatrzenia w wodę, a w szczególności w logistyce dystrybucji wody nie należy lekceważyć zagrożenia związanego z obecnością bakterii z rodzaju Legionella i możliwością ich namnażania się. Należy podejmować właściwe działania zmierzające do ograniczania tego zagrożenia. Edukacja odbiorców wody będących właścicielami instalacji wodociągowej w budynkach oraz zarządców nieruchomości w zakresie zagrożenia związanego z tymi mikroorganizmami wydaje się jednym z kluczowych działań. Tylko świadomość zagrożenia u ludzi pozwoli na podjęcie właściwych kroków zaradczych. (abstrakt oryginalny)
EN
The aim of the paper are considerations for the presence of Legionella in drinking water distribution systems and to answer the question whether these bacteria can be a serious problem in the logistics of water supply systems in Poland. The paper presents an analysis of the number of cases of legionellosis in Poland in recent years. This number and incidence of the disease compared with registered cases in other European countries. In logistics of water supply systems should not be underestimated risks associated with the presence of Legionella and the possibility of their proliferation. Action should be taken towards mitigate this threat. Education of consumers of water (which are owners of plumbing in buildings) and property managers on the risk associated with these microorganisms seems to be one of the key actions. Only awareness of the danger allowed to take the appropriate remedies.(original abstract)
Wstąpienie Polski do Unią Europejskiej (UE) spowodowała konieczność dostosowania prawa krajowego do wymogów stawianych w przepisach unijnych, w tym przede wszystkim Ramowej Dyrektywie Wodnej (RDW). W RDW duży nacisk położono na wyposażenie w odpowiednią infrastrukturę największych miast, głównie ze względu na generowaną przez nie ilość zanieczyszczeń. W pracy dokonano analizy i oceny wielkości zmian w zakresie gospodarki wodno-ściekowej miasta Bydgoszczy, skupiając się głównie na latach 1990-2011. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono znaczący rozwój badanej infrastruktury. Największe zmiany zaobserwowano w przypadku długości sieci kanalizacyjnej (wzrost o 300%), a w mniejszym stopniu wodociągowej (wzrost o 39%). Znacząco wzrosła również liczba osób korzystająca z kanalizacji o 7 punktów procentowych (z 84,6 do 91,6%). Bardzo korzystną zmianą w odniesieniu do środowiska naturalnego był kilkukrotny wzrost ilości oczyszczanych ścieków. Obecnie niemal 100% wytwarzanych ścieków w mieście jest oczyszczanych. Wskazano na istotne znaczenie środków pomocowych uzyskanych z UE na realizację inwestycji związanych z analizowaną infrastrukturą. Całkowity koszt inwestycji w tej dziedzinie wyniósł około 1 mld zł, a ponad połowę z tych środków miasto otrzymało z funduszy UE. Podsumowując stwierdzono istotną poprawę w zakresie gospodarki wodno-ściekowej w Bydgoszczy. Rozbudowana i zmodernizowana infrastruktura spełnia obecnie wymagania jakościowe i ilościowe zawarte w RDW. (abstrakt oryginalny)
EN
Poland's accession to the European Union (EU) has brought about the need to adapt the national legislation to the requirements of the EU regulations, in particular including the Water Framework Directive (WFD). The WFD puts great emphasis on the infrastructure facilities in major cities, mainly because of the amount of waste they generate. The paper presents the analysis and evaluation of changes in the water supply and sanitation system in the city of Bydgoszcz, focusing on the years 1990 to 2011. The analysis found a significant development of the tested infrastructure. The largest change was observed for the length of the sewerage network (an increase by 300%), and a bit less in the case of water supply (up by 39%). The number of people using sewage system significantly increased: by 7 percentage points (from 84.6 to 91.6%). A several-fold increase in the amount of treated wastewater was a very positive development from the point of view of the environment. Currently, 100% of wastewater generated in the city is treated. The importance of the EU financial aid for investments in the water and sanitation infrastructure was pointed out. The total investment in this area was about 1 billion PLN, and the city received more than half of this sum from the EU funds. In conclusion, a significant improvement in the field of water supply and wastewater management in Bydgoszcz was recorded. Currently, the expanded and modernized infrastructure meets the quality and quantity requirements set out by the WFD. (original abstract)
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy przedstawiono zmienność wskaźników zużycia wody dociągowej w 17 tysięcznym mieście powiatowym położonym we wschodniej części województwa małopolskiego. Użytkowników podzielono na gospodarstwa domowe, zakłady przemysłowe, zakłady usługowe wraz z pozostałymi odbiorcami. Na podstawie analizy obejmującej wielolecie 2000-2012, przy spadku całkowitego zużycia wody o 15,0 %, ustalono wskaźniki zużycia wody w odniesieniu do jednego podłączenia wodociągowego poszczególnych użytkowników wody. Ich średnie wartości wynosiły odpowiednio 0,744; 60,359 i 1.606 m3 ×d-1. W okresie badań wymienione wskaźniki uległy obniżeniu w przypadku gospodarstw domowych o 31,2 %, zakładów usługowych o 43,8 %, natomiast w przypadku zakładów przemysłowych podwyższeniu o 15,0%. Ustalono także przeliczeniowe zużycie wody na jednego mieszkańca w gospodarstwach domowych jako średnie 82,96 dm3 ×d-1. Wskaźnik ten uległ zmniejszeniu z 91,08 dm3 ×d-1 w roku 2000 do wartości 79,57 dm3 ×d-1 w roku 2012 (redukcja o 12,6 %). W strukturze zużycia wody dominującym użytkownikiem były gospodarstwa domowe (52,0%) następnie przemysł (30,8%), a pozostałą część wody (17,2 %) pobierały zakłady usługowe wraz z innymi użytkownikami.(abstrakt oryginalny)
EN
The paper presents the variability in tap water consumption in a 17-thousand poviat town located in the eastern part of the Lesser Poland voivodeship. The recipients were divided into households, industrial plants, service facilities along with other recipients. Based on the analysis conducted in a multi-year period of 2000-2012, with a decrease in the total water consumption by 15.0%, the water consumption indicators were determined in relation to one connection to the water supply network of individual water consumers. Their mean values were 0.744; 60,359 and 1.606 m3 ×d-1, respectively. During the study period the mentioned indicators decreased - by 31.2% in the case of households, by 43.8% for service facilities, while in the case of industrial plants they increased by 15.0%. The conversion water consumption per capita in households was also determined as an average of 82.96 dm3 × d-1. This ratio decreased from 91.08 dm3 × d-1 in 2000 to 79.57 dm3 × d-1 in 2012 (reduction by 12.6%). In the structure of water consumption, households were the predominant users (52.0%) followed by industry (30.8%) while the remaining amount of water (17.2 %) was consumed by service facilities along with other recipients.(original abstract)
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zbiorowe zaopatrzenie w wodę pitną prowadzone jest przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne. Są one zobowiązane przepisami prawa do zapewnienia dostaw wody w sposób ciągły i o należytej jakości. Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi sprawowany jest w Polsce przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Systematyczną kontrolę wody przeprowadza powiatowy inspektor sanitarny. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna prowadzi monitoring kontrolny średnio 4 razy w roku w każdym wodociągu, natomiast monitoring przeglądowy raz w roku.(abstrakt oryginalny)
EN
Collective drinking water supply is carried out by water and sewage companies. They are obliged by law to ensure of water supply in a continuous way with adequate quality. Supervision of the water quality intended for human consumption in Poland is be held State Sanitary Inspection. Systematic water control is carried out by the district sanitary inspector. District Sanitary- -Epidemiological Station conducts control monitoring an average 4 times a year in each water supply while revision monitoring once a year.(original abstract)
Zapewnienie społeczeństwu miasta dostępu do bieżącej wody jest bardzo ważnym zadaniem. Od czasów średniowiecza w Gdańsku starano się o to, aby mieszkańcy mieli jak najbardziej bezpośredni dostęp do wody pitnej. Pierwszy system wodociągowy doprowadzał drewnianymi rurami wodę do studni zlokalizowanych w centrum miasta. W 1868 r. uruchomiono pierw-sze ujęcie wody. zlokalizowane ono było w Pręgowie, skąd rurami grawitacyj-nie woda doprowadzana była w granice miasta. Ujęcie to eksploatowane jest do dzisiaj. Wraz z rozwojem miasta i wzrostem ludności zamieszkującej Gdańsk, powstawały kolejne ujęcia wody. Gdański system wodociągowy kształtowano w taki sposób, aby ujęcia dostarczały wodę do miejskiej magi-strali, skąd rozprowadzana była w poszczególne części miasta. Obecnie gdańskie wodociągi korzystają z dziesięciu ujęć wody. Wśród nich jest jedno ujęcie drenażowe (Pręgowo), jedno ujęcie powierzchniowe (Straszyn) oraz osiem ujęć głębinowych. Woda dostarczana mieszkańcom Gdańska jest bada przez akredytowane laboratorium przez cały cykl produkcji oraz w trakcie dystrybucji w sieci wodociągowej, a jej jakość spełnia wszystkie wymagania zawarte w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 13 listopada 2015 roku w spra-wie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.(abstrakt oryginalny)
EN
Assurance of the access to the running water for the city's community is a very important task. From the Middle Ages in Gdansk it was aimed to give the resi-dents the biggest possible direct access to drinking water. The first water supply system brought water to the wells in the city center with the use of wooden pipes. In 1868 the first water intake was activated. It was located in Pręgowo where again, with the use of pipes, water was gravi-tationally brought to the city's borders. This treatment is being utilized until today. With the development of the city and increase of the Gdańsk population, new water intakes were being created. Gdansk water supply system was shaped in the way which was supposed to provide water for the city main line, where it was distributed to various parts of the city. Currently Gdansk waterworks use ten water intakes. Among them there is one drainage intake (Pręgowo), one shot surface intake (Straszyn) and eight deep-water intakes. Water given to the residents of Gdansk is tested by an accredited laboratory through the entire production cycle and during the dis-tribution of the water in the supply system. Its quality meets all the require-ments of the Regulation of the Minister of Health of 13 November 2015 due to the case of water quality intended for human consumption.(original abstract)
Infrastruktura wodociągowa stanowi ważny wyróżnik ogólnego rozwoju gospodarczego oraz standardu życia ludności. Powszechność usług wodociągowych jest "papierkiem lakmusowym" standardu cywilizacyjnego. Z drugiej strony struktura dostaw i zużycia jednostkowego wody jest również wyznacznikiem racjonalnego nią gospodarowania. Mimo niewątpliwej potrzeby rozeznania sytuacji w zakresie rozwoju infrastruktury wodociągowej w Polsce brak jest opracowań na ten temat, w tym również publikacji GUS, na których oparto przedstawiony w tym opracowaniu materiał faktograficzny. (fragment tekstu)
W artykule zaprezentowano zmiany stanu wyposażenia obszarów wiejskich powiatu olsztyńskiego ziemskiego w systemy odprowadzania ścieków bytowych, ze szczególnym uwzględnieniem przydomowych oczyszczalni ścieków. Dane pochodziły z zasobów GUS-BDL. Obliczono udział ludności korzystającej z wodociągów i kanalizacji oraz zaprezentowano liczbę komunalnych oczyszczalni ścieków. Dane dotyczące przydomowych oczyszczalni ścieków i zbiorników bezodpływowych przeanalizowano na 1000 mieszkańców oraz na 100 km2 powierzchni. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że wyposażenie w systemy odprowadzania ścieków rośnie. Szczególnie korzystnie rośnie liczba przydomowych oczyszczalni ścieków i nie spada liczba bezodpływowych zbiorników. Jest to wynikiem rosnącej liczby gospodarstw domowych i mieszkańców zwłaszcza w gminach otaczających Olsztyn. (abstrakt oryginalny)
EN
The purpose of the study was to evaluate, in a local approach, the state of supply of rural areas in a rural district with household wastewater management systems, with the focus on home wastewater treatment plants. The study covered the rural areas of the district of Olsztyn. The data, which were acquired from the Bank of Local Data, were processed through basic mathematical transformations and statistical measures. The structure and intensity indices were calculated per 1,000 residents. Large differences were found in the access to linear infrastructure and to individual systems of wastewater discharge. The results showed a constant increase in the number of home wastewater treatment plants and septic tanks due to the constant influx of people to villages lying around the town of Olsztyn. In contrast to studies conducted on a regional scale, no decrease in the number of septic tanks was observed correlated with the growing number of home wastewater treatment plants. A possible reason can be the specific environmental conditions and protection of inland waters, which limit possible locations of home wastewater treatment plants. (original abstract)
Praca napisana została na podstawie danych udostępnionych przez Miejskie Wodociągi i Kanalizacje w Bydgoszczy. W artykule przedstawiono strukturę wiekową i materiałową sieci wodociągowej zaopatrującej w wodę miasto o 360 tys. mieszkańców. Stwierdzono, że w 2013 roku łączna długość sieci wodociągowej wynosiła 1021,7 km, w czym największy udział wynoszący 60,1% miały przewody rozdzielcze. Przewody z najmłodszej grupy wiekowej - do 5 lat stanowiły w tym czasie 17,2 %, a 47,1% przewodów nie przekroczyła 20 lat. W 2013 r. bydgoska sieć wodociągowa zbudowana była głównie z rur wykonanych z żeliwa szarego i PE. W sumie przewody wykonane z tych materiałów stanowiły 81,1% całkowitej długości sieci. Na podstawie udostępnionych danych z lat 2007-2013 dotyczących liczby awarii oraz długości sieci wyznaczono współczynnik awaryjności, który w 2013 r. wynosił dla całej sieci - 0,21, dla przewodów magistralnych-0,02, rozdzielczych - 0,15, a dla przyłączy wodociągowych-0,42. Stwierdzono, że analizowany system dystrybucji wody charakteryzował się małą awaryjnością, a więc dobrym stanem technicznym gwarantującym świadczenie usług na wysokim poziomie niezawodności.(abstrakt oryginalny)
EN
The paper has been developed drawing on the data made available by the Municipal Water and Sewerage Company in Bydgoszcz. The article demonstrates the age and material structure of the water supply network supplying the city with 360 thousand residents. It was found that in 2013 a total length of the water supply network was 1021.7 km, with the highest share of 60.1% of the distribution pipes. The lowest-age-category pipes, up to 5 years, at that time accounted for 17.2%, and 47.1% of the pipes did not exceed 20 years. In 2013 the Bydgoszcz water supply network was mostly built from the pipes made of grey cast iron and PE. In total the pipes made of those materials accounted for 81.1% of the entire network length. With the 2007-2013 data made available on the number of breakdowns and the network length, there was determined the failure rate which for the entire network in 2013 was 0.21, for water mains - 0.02, distribution pipes - 0.15, and for water supply connections - 0.42. It was found that the water distribution system analysed showed a low failure rate; hence a good technical condition which would guarantee rendering high-reliability services.(original abstract)
17
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Infrastruktura komunalna ma istotny wpływ na funkcjonowanie i rozwój systemu osadniczego kraju, zarówno na ilościowy i jakościowy rozwój miast, jak i obszarów wiejskich. Celem artykułu jest przedstawienie zmian poziomu infrastruktury wodociągowej kanalizacyjnej, z wykazaniem dynamiki procesów w skali kraju, poszczególnych województw oraz porównaniem efektów realizacji zadań na obszarach miast i terenach wiejskich. Zakres czasowy badania obejmuje ostatnich 20 lat, tj. lata 1995-2014. Przeprowadzone badania wykazały, że w skali całego i poszczególnych województw notowano znaczące efekty inwestycyjne. W pierwszych latach samorządności główny nacisk położono na inwestycyjne wodociągowe, po pewnym czasie rozpoczęto realizację komplementarnych projektów kanalizacyjnych. Duże efekty inwestycyjne notowano zwłaszcza w regionach Polski wschodniej i centralnej. W znacznym stopniu było to możliwe dzięki programom wsparcia finansowanym ze środków krajowych i dotacji unijnych. W układzie przestrzennym zwrócić należy uwagę na znacznie dysproporcje odsetka korzystających z sieci pomiędzy regionami Polski wschodniej oraz zachodniej i północnej. W części wynika to nadal z uwarunkowań historycznych oraz nierównomiernej alokacji nakładów inwestycyjnych także w okresie powojennym. Mimo wykazanych znaczących efektów rzeczowych inwestycji skala potrzeb występujących w poszczególnych regionach kraju jest nadal duża. Oznacza to, że w najbliższych latach koniecznym będzie wygospodarowanie w budżetach gmin dalszych środków na rozbudowę infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej. Jest to jeden z warunków kształtowania wzrostu konkurencyjności jednostek terytorialnych oraz możliwości ich wielofunkcyjnego, zrównoważonego rozwoju. (abstrakt oryginalny)
EN
Municipal infrastructure has an impact on the functioning and development of the settlement system of the country, the development of cities and rural areas. The aim of the article is to present changes in the level of water supply and sewage infrastructure, showing the dynamics of the processes in the country, the various provinces and comparing the effects of the implementation of tasks in urban areas and rural areas. The time range of the study covers the last 20 years, ie. the years 1995-2014. The study showed significant effects of investment. In the first years of self-realized investment concerned all water supply, then complementary projects for sewer were launched. Large investment effects were noted especially in the regions of eastern and central Poland. To a large extent this was possible thanks to the support programs funded by national and EU subsidies. In terms of the spatial layout much attention should be paid to the disproportion percentage on the network between Polish eastern and western and northern regions. In part this is due to continuing with the historical conditions and the uneven allocation of investment in the post-war period. Despite reported significant improvements in property investment the scale of the needs in the various regions of the country it is still high. This means that in the coming years it will be necessary to economise in the budgets of municipalities further funds for development of infrastructure of water and sewage. This is one of the conditions shaping the growth of competitiveness of territorial units and the possibility of multi-functional, sustainable development. (original abstract)
18
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem artykułu jest zaprezentowanie sytuacji polskich przedsiębiorstw wodociągowych z perspektywy benchmarkingu na tle doświadczeń międzynarodowych oraz omówienie zalet stosowania benchmarkingu w celu poprawy efektywności tych przedsiębiorstw. Z doświadczeń autora wynika, że pierwszych efektów w zarządzaniu kosztami przez benchmarking można oczekiwać po około trzech latach uczestnictwa w projekcie benchmarkingowym. Kolejnym wyzwaniem jest znalezienie właściwych partnerów benchmarkingowych lub projektu benchmarkingowego, a przede wszystkim zapewnienie właściwej jakości i interpretacja danych płynących ze wskaźników benchmarkingowych. Zastosowanie zarządzania kosztami za pomocą benchmarkingu w Aquanet SA przyniosło wymierne efekty, można zatem stwierdzić, iż metoda ta przyczynia się do obniżenia kosztów, a w rezultacie zwiększa efektywność przedsiębiorstw wodociągowych.(abstrakt oryginalny)
EN
The aim of this paper is to present the situation of Polish water utilities from the perspective of cost benchmarking against the background of international experience, and to discuss the merits of using benchmarking with a view to improving water utilities efficiency. The text examines the income side of the issue by focusing on the water tariff levels used by Polish water utilities. The author's experience is that the first effects of using benchmarking in cost management are achieved after about three years of participating in benchmarking project. Another important threat is the difficulty in finding benchmarking partners or a proper benchmarking project. The third one, in the author's view the most significant, is an inadequate preparation of benchmarking indicators. The implementation of benchmarking of cost management at Aquanet SA produced measurable results, presented in this paper. It could be concluded, therefore, that using this method of cost management contributes to cost efficiency and, as a result, increases the efficiency of water utilities.(original abstract)
W niniejszym opracowaniu badano wpływ przebiegu transmisji sportowych na zużycie wody w systemie wodociągowym. Założono, że wysoka oglądalność transmisji wywołuje zmniejszenie zapotrzebowania na wodę. Korelacja danych na wykresach wskazuje na wzajemną zależność zużycia wody od oglądalności. Analizą objęto 67 meczów piłkarskich rozegranych w okresie od 2012 do 2018 r . Szczegółowej analizie poddano 47 meczów, dla których skorelowano dane z oglądalności z danymi z zużycia wody w czasie ich transmisji telewizyjnych. Posiadały ponad 5 mln widzów oraz ponad 40% udział w widowni telewizyjnej. Dla tych meczy opracowano wykresy zużycia wody z systemu telemetrycznego największych polskich przedsiębiorstw. W każdym analizowanym przypadku zachodzi korelacja przebiegu transmisji meczu z ilością wody zużywanej w całym systemie dystrybucyjnym. Na 10 minut przed meczem oglądalność znacznie rośnie a zużycie wody gwałtownie maleje. Podczas I i II połowy meczu oglądalność rośnie a zużycie wody maleje. Na początku przerwy oraz tuż po zakończeniu meczu oglądalność gwałtownie maleje a zużycie wody ekstremalnie szybko rośnie. Niezależnie od czasu rozgrywania zaobserwowano tzw. Szczyt sanitarny jako skokowy wzrost zużycia wody oraz Wąwóz reklamowy w wykresie oglądalności. Z uwagi na silnie rosnące przepływy w krótkim czasie rośnie ryzyko wystąpienia awarii oraz ryzyko utraty ciągłości dostaw. W trakcie transmisji sportowych o dużym wskaźniku oglądalności należy zapewnić możliwość nagłego wzrostu zapotrzebowania na wodę o min. 15%, tj. o ponad 2000 m3/h dla dużych magistralnych systemów dystrybucji wody wyposażonych w sieć zbiorników wyrównawczych. Dla innych przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych w systemach z mniejszą infrastrukturą należy zapewnić możliwość wzrostu chwilowego zapotrzebowania od 50% do nawet 100%. (abstrakt oryginalny)
EN
In this study the influence of the course of sports transmissions on water consumption in the water supply system was studied. It has been assumed that high audience of the transmission decrease in demand for water. The correlation of data on the graphs indicates the mutual dependence of water consumption on audience. The analysis covered 67 football games played in the period from 2012 to 2018. In case of 47 matches a detailed correlated analysis into water consumption and audience was made. Selected football matches had over 5 million viewers and over 40% share in the television audience. Data of water consumption of the largest Polish enterprises were developed. In each case analyzed, there is a correlation of the transmission of the match with the amount of consumed water. During the first and second half of the match, audience increases and water consumption decreases. At the beginning of the break and just after the match, a audience decreases rapidly and the water consumption is growing sharply. The risk of failure and the risk of losing the continuity of supplies increases. During sports broadcasts with a large viewing rate, it is necessary to ensure the possibility of a sudden increase in water demand by min. 15% i.e. by over 2,000 m3/h for large main water distribution systems equipped with a network of expansion tanks. For other water companies in systems with smaller infrastructure, it should be possible to increase the temporary demand from 50% to even 100%. (original abstract)
20
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The process of designing and implementing industrial models (or GIS) for underground utility infrastructure (UUI) includes a number of activities relat-ed to the analysis of source data to identify objects, pre-processing the initial data, creating spatial database and development of relevant graphic (maps) and text (registers) products.Nowadays, every organization needs to be flexible and able to respond in a time-ly and adequate manner to the changes that occur in a complex and dynamic external environment. This is the reason why the paper proposes an approach for the design and development of a geoinformation system (GIS), through the capabilities of modern software for a part of the water supply and sewerage network for the needs of Water Supply and Sewerage Berkovitsa LTD.The purpose of the paper and GIS for maintaining data on UUI is to provide access to digital data for underground utility infrastructure and their charac-teristics, as well as to assist in the easy creation of references to underground utility infrastructure data in digital and graphic form.(original abstract)
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.