Tematem artykułu jest możliwość wystąpienia w Polsce kryzysu walutowego, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożenia, jakie stwarzają w tym względzie przepływy kapitału krótkoterminowego. Przedstawiono tło współczesnych kryzysów walutowych; omówiono mechanizm, skutki i przyczyny kryzysów walutowych. Omówiono też doświadczenia wynikające z kryzysów walutowych lat 90.
Międzynarodowy Fundusz Walutowy, naczelna instytucja walutowa i stróż międzynarodowego ładu monetarnego w świecie, znalazł się od pewnego czasu w centrum gwałtownych dyskusji i stał się sam obiektem ostrej krytyki. Wyjaśnienie przyczyn tego zjawiska wymaga najpierw zwięzłego przedstawienia historyczno-doktrynalnego tła sprawy i ewolucji roli samego Funduszu we współczesnej, globalizującej się gospodarce światowej.
Artykuł definiuje kryzys walutowy, omawia jego przyczyny, skutki oraz możliwości przewidywania i zapobiegania. Przedstawia tradycyjne i najnowsze poglądy na naturę przepływów finansowych.
Aim/purpose – This paper investigates the accuracy of leading indicators in the case of the 2001 sovereign default crisis and the 2018 currency turmoil in Argentina.Design/methodology/approach – In this paper, we conducted early warning signals analysis based on a-priori selected variables. For each of the macroeconomic variables, we computed yearly changes and selected the threshold to minimise the noise-to-signal ratio, i.e. the ratio of percentage of false signals in ‘normal’ times to percentage of good signals in a two-year period preceding each of the crises.Findings – The predictive power of indicators differs significantly in various crisis epi-sodes. For the 2001 crisis, the decline in value of bank deposits was the best leading indicator based on the noise-to-signal ratio. For the 2018 currency crisis, the lowest noise-to-signal ratio was observed for the lending-deposit rate ratio.Research implications/limitations – The survey is limited mostly by the data availabil-ity and their quality.Originality/value/contribution – This paper gives a complex review of the major early warning indicators in the context of the most recent history of Argentina’s economy. It applies a set of classical leading indicators to two modern cases of financial crises. The paper proposes an original ‘knocking the window’ approach to the presentation of tradi-tional warning concepts in the context of current economic events.
Do niedawna prawdopodobieństwo wystąpienia kryzysu finansowego wydawało się w Polsce niewielkie. Jednak kryzysy gospodarczy i obecny zadłużeniowy sprawiły, że niebezpieczeństwo kryzysu walutowego stało się ponownie realne. Celem opracowania jest analiza czynników ryzyka wystąpienia kryzysu walutowego związanych z przyjętą strategią finansowania długu publicznego.(abstrakt oryginalny)
EN
Currency crisis becomes a real danger after the economic crisis from the years 2007-2009 and the debt crisis in euro zone. Public debt is one of the main factors of economic crisis. The aim of the paper is the analysis of Polish public debt structure and its influence on the risk of currency crisis in Poland.(original abstract)
Celem opracowania jest przedstawienie nowego ujęcia zależności między kategoriami opisującymi gospodarkę otwartą, a zatem także stworzenie przyczynków do odpowiedzi na pytania o źródła kryzysów walutowych i znaczenie w tej mierze polityki gospodarczej, zwłaszcza polityki kursu walutowego.
Opracowanie przedstawia ustawowy model ładu korporacyjnego polskiej spółki. W prezentowanym artykule autorzy stawiają sobie dwa podstawowe cele. Pierwszym jest prezentacja i analiza zasadniczych przyczyn powstawania kryzysów walutowych, drugim odpowiedź na pytanie czy w dobie liberalizacji przepływów finansowych kryzys walutowy grozi Polsce. (abstrakt oryginalny)
Omówiono specyficzny charakter perturbacji walutowych ostatnich lat, a także zjawisko globalizacji. Zwrócono uwagę na realne i monetarne uwarunkowania obecnej fali kryzysów oraz na mechanizm powstawania i rozprzestrzeniania się kryzysów.
Międzynarodowy kryzys zadłużenia w latach 80. wymusił w wielu krajach wysoko zadłużonych politykę polegania na własnych oszczędnościach. W Chile strategia ta została utrzymana w latach 90. Przypadek Chile pokazuje, że istotne jest zarządzanie przepływem kapitału. Chile uniknęło kryzysu finansowego między innymi dlatego, że - przy zdrowych fundamentach (zdrowy budżet, wysokie stopy krajowych oszczędności i inwestycji) - rząd prowadził zróżnicowaną politykę wobec napływu kapitału i zniechęcał do kumulacji krótkoterminowych długów. Bardzo liberalne przepisy o bezpośrednich inwestycjach zagranicznych przyciągały bezpośrednie inwestycje zagraniczne w skali umożliwiającej niemal całkowite pokrycie deficytu obrotów bieżących. Ograniczanie napływu kapitału krótkoterminowego w Chile okazało się skuteczne i niełatwe do obejścia.
Polska jako jeden z nielicznych krajów wśród rynków wschodzących nie przeżyła do tej pory kryzysu walutowego. Nie oznacza to jednak że kryzys taki nam nie grozi. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytania: Czym jest kryzys walutowy? Jak go definiujemy? Kiedy walutowa dewaluacja staje się kryzysem? Czy Polsce grozi kryzys walutowy?
Celem pracy jest zweryfikowanie tezy, czy kryzysy walutowe w Polsce, Czechach i na Węgrzech przebiegały w ten sam sposób oraz czy wpłynęły na efektywność rynków walutowych. Napływ funduszy do krajów nowej akcesji spowodował w ostatnich latach bardzo silną aprecjację walut krajowych, co jak się wydaje pogorszyło efektywność rynków, skłaniając uczestników do obiektywnie (i zweryfikowanych ex post) ryzykownych zachowań - nadmiernego zaciągania kredytów w walutach obcych, korzystania z CIRS, wystawiania opcji call w celu pokrycia kosztów nabycia opcji put. W pierwszej części pracy dokonano przeglądu literatury dotyczącej kryzysów walutowych. W części drugiej, za pomocą indeksu presji rynkowej, zidentyfikowano okresy presji spekulacyjnej oraz nasilenie kryzysu w Polsce, Czechach i na Węgrzech oraz zbadano, czy po kryzys wpłynął na efektywność (słabą) rynku walutowego w tych trzech krajach.
Przeprowadzona analiza wskazuje na różne źródła powstania oraz przebieg kryzysów walutowych. Typowe przyczyny powstania kryzysu walutowego wiążące się z deficytem budżetowym oraz obrotami handlowymi nie zawsze znajdują potwierdzenia w rzeczywistości. Zalecenia MFW sprowadzające się przede wszystkim do kontroli wydatków budżetowych, ograniczenia konsumpcji, subsydiów nie gwarantują utrzymania koniunktury gospodarczej i nie chronią kraju przed pojawieniem się kryzysu walutowego. Sam kryzys walutowy jest bezpośrednim źródłem poważnych gospodarczych konsekwencji. Wpływa bowiem na dekoniunkturę gospodarczą, doprowadza do recesji. Zasadniczo obniża się PKB, wzrasta bezrobocie, inflacja. Poprawa wskaźników makroekonomicznych następuje po relatywnie dłuższym okresie. Kryzys walutowy wywoływany jest zespołem różnych czynników. Nie można wskazać jednej uniwersalnej przyczyny. Zespół czynników sprzyjających pojawieniu się kryzysu walutowego można podzielić na dwie podstawowe grupy: obiektywne oraz subiektywne. (fragment tekstu)
EN
The article gives the basic information on the cause of currency crisis. The theoretical studies are compared with practical events in three different regions: Turkey, Thailand and Argentina. Those analyzes gave a clear picture on the way and reasons of crisis. Unfortunately they are not universal and cannot be adopted in any country. Thanks to this study two groups of reasons are indicated objective and subjective ones. The close attention is paid to currency crisis, connections with economic and particularly financial policy. (original abstract)
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem artykułu jest przedstawienie i scharakteryzowanie modeli kryzysów walutowych. Model pierwszej generacji zaprezentowano na podstawie kryzysu w krajach latynoamerykańskich, model drugiej generacji, bazując na kryzysie Europejskiego Systemu Walutowego, natomiast model eklektyczny przedstawiono na przykładzie kryzysu azjatyckiego, który miał miejsce w 1997 roku. Celem szczegółowym pracy jest przedstawienie dwuosobowej gry o sumie niezerowej, która obrazuje wpływ poziomu rezerw walutowych na prawdopodobieństwo wystąpienia ataku spekulacyjnego na walutę danego kraju. W artykule wykazano, iż poziom utrzymywanych rezerw walutowych ma istotny wpływ na myślenie inwestorów oraz na to, jakie strategie zostaną przez nich obrane. W końcowej części pracy sformułowano wnioski oraz dokonano próby odpowiedzi na pytanie, czy omówiona w artykule teoria kryzysów walutowych ma zastosowanie w wyjaśnieniu przyczyn i skali kryzysu finansowego początku XXI wieku. (fragment tekstu)
EN
The article describes and characterizes the models of currency crises. The presentation of the first-generation model is based on the crisis in Latin America, the second-generation model based on the crisis of European Monetary System and the Asian crisis exemplifies the third-generation model. The article demonstrates a non-zero-sum game which displays the role of the currency reserves. It is shown that the level of the currency reserves has an impast on both the probability of potential speculative attack and the investors' way of thinking, as well as their investment strategies. (original abstract)
W artykule autor wyjaśnił, czym jest zjawisko Carry Trade, opisał jego istotę, postarał się przywołać problemy dotyczące oszacowania jego skali oraz ryzyk z nim związanych. W dalszej części pracy rozważane są sprzeczności pomiędzy teorią niepokrytego parytetu siły nabywczej a faktem występowania Carry Trade, przywołany zostaje Międzynarodowy Efekt Fishera. W kolejnej części wskazana jest przyczyna ponadnormalnych stóp zwrotu - jest nią ryzyko załamania walutowego. Rozważane są również zagadnienia zmienności. W podsumowaniu autor zwrócił dodatkowo uwagę, że po okresie pokryzysowego luzowania polityki pieniężnej przyszedł korzystny okres dla stosujących strategię - niskie stopy procentowe w krajach rozwiniętych(abstrakt oryginalny)
EN
In the paper the author explains Carry Trade phenomenon and presents its essence. He also tries to show problems with estimating its scale and points out risks connected with Carry Trade. In the next part of this paper, contradictions between Carry Trade and uncovered interest parity are considered on the basis of International Fisher effect. In the third part the author indicates the cause of excessive rate of returns from strategy, which is usually appointed to currency crash risk. Volatility of exchange rates is also shown as part of explanation. In summary there are some remarks to current post crisis situation, when after global easing of monetary policy there is a positive environment for Carry Trade.(original abstract)
Podstawowym celem regulacji prawnodewizowych jest ochrona tzw. interesu dewizowego państwa. Po doświadczeniach minionego dziesięciolecia i serii kryzysów walutowych, które w tym czasie wystąpiły w różnych krajach na świecie, interes dewizowy państwa powinien być utożsamiany z ochroną tego państwa przed konsekwencjami narastania zjawisk, mogących skutkować kryzysem walutowym. Celem prawa dewizowego jest również wprowadzenie ograniczeń, które po wystąpieniu kryzysu walutowego administracyjnie ograniczą odpływ kapitału za granicę. Prawo dewizowe nie jest cudownym środkiem przeciwdziałającym kryzysom walutowym. W konkretnych jednak przypadkach prawidłowo skonstruowane przepisy mogą wspomóc inne działania o charakterze ekonomicznym, mające na celu walkę z kryzysem.
W niniejszym artykule uzasadnia się, iż identyfikacja momentów kryzysowych proponowana w literaturze ekonomicznej nie jest najlepszym rozwiązaniem. Proponowana jest alternatywna metoda identyfikacji epizodów kryzysowych, która również oparta jest na wskaźniku presji rynkowej (Exchange market pressure). W rozdziale drugim niniejszego artykułu idea wskaźnika presji rynkowej jest przedstawiana i różne sposoby mierzenia wskaźnika są prezentowane. W trzecim rozdziale dotychczasowe podejścia do identyfikacji epizodów kryzysowych są przedstawione i wady tych podejść są wskazane. Alternatywna nowa metoda jest prezentowana w rozdziale czwartym. Rozdział piąty zawiera ilustrację empiryczną dotyczącą identyfikacji epizodów kryzysowych za pomocą dotychczasowych rozwiązań i nowego rozwiązania w Polsce, Czechach, Słowacji i na Węgrzech. W szóstym rozdziale niniejszego artykułu zawarte są wnioski. (fragment tekstu)
EN
The economic literature dealing with currency crises most frequently identifies crisis occurrence on the basis of a measure called exchange market pressure wchich approximates pressures on the currency markets. It is shown in this article that the identification of crises episodes obtained in this way leaves much to be desired. That is why an alternative method of identifying crisis occurence is presented in the paper. Nevetherless, the methods also benefits from the concept of echange market pressure. (original abstract)
Dominującą cechą współczesnej gospodarki światowej jest jej zmienność, a zatem też i niestabilność, wyznaczająca szerokie pole dla realizacji wielu scenariuszy rozwoju przyszłej sytuacji na poszczególnych rynkach. Obserwowane bowiem w ostatnich latach procesy zaskakują często swoją gwałtownością i mogą przybierać postać także negatywnych zjawisk. W tym kontekście za szczególnie ważne można uznać pojawiające się nowe wyzwania, biorąc pod uwagę ich skalę i zakres, w postaci kryzysów walutowych. Ich destrukcyjna rola nie tylko polega na dewastacji rodzimej gospodarki, ale również na możliwościach ekspansji turbulencji finansowych w inne regiony świata. Zasadnicza kwestia, jaka tutaj się pojawia, dotyczy często obecnie używanego pojęcia anglojęzycznego "global governance", jako określenia zdolności do wpływania i kształtowania procesów w wymiarze światowym. Niewątpliwie podmiotami instytucjonalnymi, po których oczekuje się podejmowania działań stabilizacyjnych i sanacyjnych w skali globalnej, są międzynarodowe organizacje gospodarcze. W tym obszarze badawczym, jakim jest przedmiotem niniejszej publikacji, za jednego z głównych aktorów globalnej sceny działań można uznać Międzynarodowych Fundusz Walutowy. Czy jednak działania tego podmiotu są adekwatne do pojawiających się zagrożeń? Czy obecny kształt organizacji odpowiada wymogom współczesności? Te poważne pytania stanowią kluczowy obszar decyzyjny dla kształtowania i tworzenia realnych warunków długookresowego rozwoju ekonomicznego na świecie. (fragment tekstu)
Słaby dolar jako waluta rezerwowa reszty świata, oddziałuje na globalną gospodarkę. John Connnally, sekretarz skarbu w gabinecie prezydenta Nixona, zwykł mawiać „to nasza waluta, ale wasze zmartwienie”, kiedy Europejczycy piętnowali słabego dolara. Dzisiaj te słowa nabierają szczególnego znaczenia – dosłownego. Słaby dolar jako waluta rezerwowa reszty świata, oddziałuje na globalną gospodarkę. Chiny „okazują zaniepokojenie” słabym dolarem (w swoich rezerwach walutowych mają 1,34 bln dol.), eksport krajów strefy euro stracił już prawie całą rezerwę konkurencyjności na amerykańskim rynku, cena ropy bije rekordy, a szefowie amerykańskich banków i rynki finansowe na długo zapamiętają zeszłoroczne „hipoteczne” wakacje. Wszystko to oddziałuje na dolara i jego wartość – cena eurodolara zbliża się do psychologicznej bariery 1,50, zaś my od kilkunastu tygodni przywykliśmy do „zielonego” wartego niecałe 2,50 zł. (abstrakt oryginalny)
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.