Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wokół antropologicznych założeń transhumanizmu

100%

Misztal D.

|

nr 3

107-124

PL

O ile transhumanizm postrzegać można jako konsekwencję zakwestionowania przez odkrycia naukowe i postęp technologiczny dominujących, tradycyjnych wyobrażeń o kondycji ludzkiej, o tyle zagadnienia antropologiczne należałoby uznać za jeden z jego centralnych wątków. W tym kontekście, próbuję w artykule odpowiedzieć na pytanie o powody, dla których zagadnienia te nie doczekały się w transhumanistycznym dyskursie pełniejszej i systematycznej ekspozycji.

EN

Insofar as transhumanism can be seen as a consequence of the undermining of traditional anthropological beliefs by scientific discoveries and technological progress, the issues of philosophical anthropology should be considered as one of its central themes. In this context, I try to answer why there is a lack of more systematic and thorough presentation of said issues in transhumanist discourse.

2

Wokół antropologicznych założeń transhumanizmu

100%

Misztal D.

|

nr 46 (3)

107-124

PL

O ile transhumanizm postrzegać można jako konsekwencję zakwestionowania przez odkrycia naukowe i postęp technologiczny dominujących, tradycyjnych wyobrażeń o kondycji ludzkiej, o tyle zagadnienia antropologiczne należałoby uznać za jeden z jego centralnych wątków. W tym kontekście, próbuję w artykule odpowiedzieć na pytanie o powody, dla których zagadnienia te nie doczekały się w transhumanistycznym dyskursie pełniejszej i systematycznej ekspozycji.

EN

Insofar as transhumanism can be seen as a consequence of the undermining of traditional anthropological beliefs by scientific discoveries and technological progress, the issues of philosophical anthropology should be considered as one of its central themes. In this context, I try to answer why there is a lack of more systematic and thorough presentation of said issues in transhumanist discourse.

3

Wojna i pokój – dualizm świata w powieści Zachara Prilepina Patologie

88%

Borkowska A.

|

nr 14

5-17

PL

Debiutancka powieść Zachara Prilepina Patologie to pierwsze pozycja literatury pięknej opisująca wojnę w Czeczenii, przy czym z perspektywy uczestnika wydarzeń. Główny bohater, Jegor Taszewski, to alter ego pisarza. Kompozycja utworu oparta jest na trzech liniach: wspomnieniach protagonisty z dzieciństwa, historii jego związku z ukochaną oraz opisie wydarzeń i przeżyć wojennych. W powieści rysuje się podwójny obraz świata, uzyskany nie tylko dzięki połączeniu obecnych zdarzeń ze reminiscencjami z czasów pokoju jako dwóch części życia jednego człowieka. Mamy tu do czynienia z kontrastem brutalności ze zmysłowością, sacrum przeplata się z profanum, rozmowy o Bogu mieszają z opisami żołnierskich problemów żołądkowych. Celem artykułu jest pokazanie ambiwalencji świata w powieści, stawiającej w opozycji piękno i brzydotę, śmiech i powagę, życie i śmierć, wielkość i nikczemność.

4

60 lat oświaty rolniczej na Pomorzu Zachodnim

75%

Pawlowicz J.

Zachodniopomorski Magazyn Rolniczy

|

2006-2007

|

nr 13

5

Holistic physiotherapy or psycho-physio-therapy Part 1: Human being in existential philosophy or from monism via dualism to pluralism

63%

Mazurek J.

Physiotherapy

|

2009

|

tom 17

|

nr 2

74-79

PL

W podstawowych dziedzinach fizjoterapii powstaje coraz więcej specjalizacji. Takie "rozczłonkowanie" fizjoterapii grozi "rozbiciem" bytowej jedności człowieka. Naprzeciw temu zjawisku wychodzi fizjoterapia holistyczna. W części pierwszej przybliżone zostaną trzy nośne w filozofii koncepcje bytu, a także konsekwencje, jakie pociągają za sobą określone teorie.

EN

The main fields of physiotherapy are being divided into a rising number of specialties that gradually become narrower and narrower. Such disintegration of physiotherapy creates a major threat to the existential unity of the human being. Holistic physiotherapy aims to revert this alarming trend. Part 1 gives the reader a closer look on three major philosophical concepts of existence and presents consequences arising from those concepts.

6

Możliwości wykorzystania metod matematycznych w zarządzaniu w górnictwie metali nieżelaznych

63%

Krzak M.

|

tom R. 51, nr 5

248-254

PL

W artykule zaprezentowano założenia programowania liniowego. Zdefiniowano podstawową terminologię programowania liniowego i metodykę jego rozwiązywania. Praktyczne zastosowanie programowania liniowego w górnictwie zaprezentowano na prostym przykładzie. Problemy programowania poszerzono o analizę wrażliwości i interpretację programów dualnych.

EN

Foundations of linear programming were presented in the paper. Base terminology of linear programming and methodology of their solutions were defined. The practical utilization of the linear programming in mining was presented on the simple example. Problems of programming were extended with sensitivity analysis and dual programming interpretation.

7

Robert Louis Stevenson Philosophically: Dualism and Existentialism within the Gothic Convention

63%

Czyżewska U. , Głąb G.

|

tom 62

|

nr 3

19-33

EN

Robert Louis Stevenson’s The Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde (1886) has often been regarded as a direct text in its dealings with a multi-dimensional conception of dualism, insecurity, anxiety and weakness. In the constrained moral atmosphere of Victorian England, where such issues were consciously or even intentionally avoided, the novel seemed to be articulating difficult themes about which society preferred to remain silent. A specific literary tradition, the history of Great Britain, scientific discoveries and lively, scientific debates of the 19th-century are ones of the most significant factors which make The Strange Case so original and memorable. The study poses a number of questions: Why does the history of the double return? What is a meaning of a double in a given context? What is so significant about this concept that it has inspired many others successors (e.g. Stephen King’s The Dark Half, 1989)? Why this motif is so popular? The project of delivering the answers to these questions in a one paper is not straightforward. Therefore, the main purpose of this article is limited to presentation and analysis of a condition of men in the face of emerging Modernism with a close reference to philosophical ideas of the turn of the century. On such basis, it investigates the foundations of Stevensonian philosophy of dualism.

PL

Powieść The Strange Case of Dr Jekyll i Mr Hyde [Dr Jekyll i pan Hyde] (1886) Roberta Louisa Stevensona jest często traktowana jako bezpośredni tekst o wielowymiarowej koncepcji dualizmu, niepewności, lęku i shabości. W atmosferze wiktoriańskiej Anglii, gdzie świadomie unikano podejmowania nakreślonej hasłowo problematyki, powieść nie unika tematów, o których społeczeństwo wolałoby milczeć. Specyficzna tradycja literacka, historia Wielkiej Brytanii, XIX-wieczne odkrycia oraz debaty naukowe są jednymi z najważniejszych czynników, które sprawiają, że The Strange Case jest dziełem oryginalnym i niezapomnianym. Przedstawiona w artykule filozoficzna refleksja nad powieścią obejmuje szereg pytań: dlaczego zagadnienie dualizmu w literaturze powraca? jaki jest jego sens w danym kontekście? na czym polega „wyjątkowość” dzieła inspirująca wielu następców Stevensona (np. Stephen King Mroczna połowa, 1989)? dlaczego ten motyw literacki jest tak popularny? Udzielenie odpowiedzi na powyższe pytania w jednym artykule nie jest proste. Dlatego główny cel artykułu został ograniczony do prezentacji i analizy stanu człowieka w obliczu powstającego modernizmu z odniesieniem do idei filozoficznych popularnych na przełomie wieków. Na tej podstawie zostały sformułowane Stevenson’a podstawy filozofii dualizmu.

8

„Próbujemy być rodziną wielokulturową...” – dualistyczny przekaz dziedzictwa kulturowego (komunikat z badań)

63%

Cukras-Stelągowska J.

|

nr 3

134-149

PL

W niniejszym artykule podejmuję rozważania na temat wychowania międzykulturowego w rodzinie mieszanej (w małżeństwach katolicko-żydowskich). W szczególności przyglądam się konstruowaniu różnych świeckich i religijnych wzorców dwukulturowego życia rodzinnego oraz możliwym formom i treściom międzypokoleniowego przekazu rodzinnego w dorosłym pokoleniu Żydów. Badania, przeprowadzone w latach 2018–2022, oparte zostały na metodzie biograficznej – łącznie zrealizowano 15 wywiadów pogłębionych. W artykule prezentuję jedynie fragment szerszego projektu, skupiam się na biografiach czterech kobiet pochodzenia żydowskiego – trzy z nich to przedstawicielki trzeciego pokolenia powojennego. Wszystkie zaś próbują łączyć wychowanie etniczne z dualistycznym, ze względu na typ zawartego związku dwukulturowego lub stosunek do kultury dominującej. Część analityczna stanowi krótką rekonstrukcję typu rodziny pochodzenia, autoidentyfikacji, definicji kulturowej rodziny własnej oraz argumentacji dotyczącej transmisji dziedzictwa żydowskiego każdej z kobiet. Wypowiedzi uczestniczek badań na temat sposobów celebracji podwójnych świąt zebrano w tabeli. Narratorki tworzą typ kulturowo otwarty rodziny własnej oraz w jednym przypadku typ kulturowo zdeklarowany (według klasyfikacji Alicji Szerląg).

EN

In this article, intercultural education in a mixed family (in Catholic-Jewish marriages) is explored. In particular, my focus is on the construction of various secular and religious patterns of bicultural family life and the possible forms and content of intergenerational family transmission in the adult generation of Jews. The research conducted in 2018–2022 was based on the biographical method – a total of 15 in-depth interviews were carried out. In the article, only a part of a broader project is presented. The biographies of four women of Jewish origin are explored – three of them are representatives of the third post-war generation. All of them try to combine ethnic and dualistic education, due to the type of bicultural marriage or the attitude to the dominant culture. The analytical part is a short reconstruction of the type of family origin, self-identification, cultural definition of one’s own family and opinions regarding the transmission of the Jewish heritage of each woman. Statements of the participants of the research about the ways of celebrating double holidays are collected in a table. The narrators create a culturally open type of their own family and in one case a culturally declared type (according to Alicja Szerląg’s classification).

9

Dualizmy a pojęcie tego, co polityczne. Teoretyczne rozważania o politycznym znaczeniu myślenia binarnego

63%

Minkner K.

|

2023

|

tom 77

7-28

PL

W artykule omówiono relacje pomiędzy różnymi rodzajami myślenia opartego na opozycjach binarnych w kontekście tego, co polityczne. Główne założenie artykułu opiera się na twierdzeniu, że pojęcie polityczności wymaga przepracowania różnego rodzaju dualizmów. Weryfikacja wyjściowego założenia została przeprowadzona w dwóch – przeciwstawnych – kierunkach. Z jednej strony funkcjonują dualizmy sferyczne typu publiczne–prywatne, które w praktyce wspierają opozycję polityczne/niepolityczne. Podziały takie okazują się źródłem wymazywania ważnych problemów życia zbiorowego jako z założenia niepolitycznych. Z drugiej strony żadna konceptualizacja polityczności – jako fundamentalnego stosunku politycznego – nie może obyć się bez dualistycznych założeń. Przy czym różne koncepcje odmiennie podchodzą do tego zagadnienia. Biopolityczna teoria M. Hardta i A. Negriego propaguje znoszenie dualizmów, ale ostatecznie dychotomiczna logika w niej wraca, choć jako przejaw niekonsekwencji. Najbardziej realistycznie koncept polityczności jawi się w agonistycznej teorii Ch. Mouffe i E. Laclau, w której polityczność wiąże się immanentnie z fundamentalnymi antagonizmami opartymi na relacji my–oni.

EN

The article discusses the relationship between different kinds of thinking based on binary oppositions in the context of the political. The main assumption of the article is based on the claim that the notion of the political requires a reworking of different kinds of dualisms. The verification of the initial assumption has been carried out in two – opposing – directions. On the one hand, there are sphere dualisms of the public–private type, which in practice support the political/ non-political opposition. Such divisions turn out to be a source of erasure of important political problems of collective life. On the other hand, no conceptualisation of the political, understood as a fundamental political relationship, can do without dualistic assumptions. Different conceptions approach this issue differently. For example, the biopolitical theory of M. Hardt and A. Negri promotes the abolition of dualisms, but ultimately the dichotomous logic in it returns, although as a manifestation of inconsistency. The concept of the political that seems most realistic appears in the agonistic theory of Ch. Mouffe and E. Laclau, in which the political is immanently associated with fundamental antagonisms based on the us–them relationship.

10

Geneza opozycji między monizmem a dualizmem. Uwagi historyczno-terminologiczne

63%

Roskal Z.

|

nr 1

EN

In the article I address the problem of the genesis of the monism-dualism opposition. I focus on showing the historical context in which this opposition appeared. First of all, I analyze the terminology related to this opposition. I show that due to the emancipation of philosophy from theology, certain terms that were used to present theological doctrines were adopted for the purposes of philosophical research. I present the transfer of this terminology from theology to philosophy and interpret dualism as a liminal concept.

PL

Abstrakt: W artykule podejmuję problem genezy opozycji między monizmem a dualizmem. Skupiam się na ukazaniu kontekstu historycznego, w którym opozycja ta się pojawiła. Przede wszystkim analizuję terminologię związaną z tą opozycją. Pokazuję, że w związku z uniezależnieniem się filozofii od teologii pewne terminy, które były wykorzystywane do prezentacji doktryn teologicznych, zostały zaadaptowane do badań filozoficznych. Przedstawiam transfer terminologii z teologii do filozofii i interpretuję dualizm jako pojęcie liminalne.

11

Amerykańska Gwardia Narodowa jako służba cywilno-militarna

63%

Gruszczyk A. , Rokicki J.

|

2017

|

nr 3

151-167

PL

Celem artykułu jest przedstawienie genezy, historii, struktury i funkcji Gwardii Narodowej Stanów Zjednoczonych, i jej znaczenia w strukturze komponentów rezerwowych Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych oraz dla całego systemu militarnego państwa – na poziomie federalnym, stanowym i lokalnym. Gwardia Narodowa buduje swoją tożsamość odwołując się do tradycji milicji kolonialnych, zbrojnych oddziałów oddolnie organizowanych przez kolonistów na terenie pierwszych trzynastu kolonii brytyjskich przed ogłoszeniem Deklaracji Niepodległości w celu utrzymania pokoju wewnątrz osad, jak również odparcia zagrożeń zewnętrznych. Dualny charakter Gwardii Narodowej jest konsekwencją dwóch przeciwstawnych procesów: oddolnej inicjatywy obywateli oraz ambicji kontrolnych rządu federalnego. Dualny, stanowo-federalny charakter Gwardii Narodowej wynika z zapisu ustawy z 1933 roku – National Guard Mobilization Act, wprowadzającym zasadę podwójnej przynależności: wszyscy żołnierze finansowani z funduszy federalnych mieli znajdować się zarówno na listach Gwardii Narodowej danego stanu, jak i Gwardii Narodowej Stanów Zjednoczonych. Dualizm amerykańskiej Gwardii Narodowej uwidacznia się w jej funkcjach i działaniach, sporach kompetencyjnych, ocenach społecznych oraz sposobach wykorzystania tej formacji przez polityków, nie zawsze akceptowanych przez większość społeczeństwa. Ma on również wpływ na kształtowanie własnej tożsamości przez członków Gwardii Narodowej i na ewolucję jej społecznego statusu, zależną od przemian rozumienia idei patriotyzmu.

EN

This article is aimed at the presentation of the origins, structure and functions, as well as the dynamics of the United States National Guard as an element of the reserve components of the United States Armed Forces, a vital part of the country’s military system on all levels: federal, state and local. The National Guard’s identity can be traced back to the traditions of the colonial militia, i.e. locally organized armed units of colonists, established in the first thirteen colonies prior to the adoption of the Declaration of Independence to keep peace within the settlements and to protect them from the outside threats. The dual character of the National Guard stems from two opposite processes: the grassroots initiative of the citizens and the controlling urges of the federal government. The dual, state-federal nature of the National Guard is a consequence of the 1933 National Guard Mobilization Act which introduced the rule of double belonging: the soldiers financed from federal funds were to be signed up both on the National Guard lists of a given state as well as the lists of the United States National Guard. The dual nature of the National Guard is apparent in its functions and actions, in the competence disputes, social opinions and the various political modes of use, not always condoned by the nation’s majority. It also affects the National Guard members’ identity as well as the evolution of the formation’s social status, dependent on the perception of the ever-changingidea of patriotism.

12

How do traumatic Shoah-witness testimonies fit into German History Education?

54%

Morgan K. E.

|

nr 1

273-285

PL

W niniejszym eseju prześledzone są sposoby, w jakie traumatyczne relacje świadków Holokaustu zostały włączone w program nauczania historii Niemiec. Szczególną uwagę zwraca się na to, w jaki sposób uczniowie powinni zrozumieć kwestie Narodowego Socjalizmu i Holokaustu. Programy nauczania są zróżnicowane, a ich cele i metody związane z emocjami, wyobraźnią i wymiarem etycznym nie są – zgodnie z charakterem tego zagadnienia- wyraźnie zdefiniowane. Sytuacja ta stawia nauczycieli i uczniów przed pewnymi wyzwaniami, ale też możliwościami. Jedną z takich możliwości jest wykorzystanie wirtualnych przedstawień relacji świadków Holokaustu. Emocjonalne, opisujące traumatyczne wspomnienia narracje pozwalają uczniom przyjąć funkcję postronnych świadków; proces ten został pokrótce opisany. Trudności wynikające z wykorzystania ustnych przekazów polegają na tym, że są niedyskursywnym źródłem wiedzy, a nie dowodami historycznymi w tradycyjnym rozumieniu.

EN

This essay traces ways in which traumatic Shoah witness testimonies fit into German history curricula conceptually by highlighting the competencies with which pupils are meant to grasp the topic of National Socialism and the Holocaust. Such curricula are diverse and they keep the learning objectives and teaching methods pertaining to emotions, imagination and ethical dimensions - as relevant to the topic - abstractly vague. This poses certain challenges and opportunities for history teachers and pupils. One such opportunity is the incorporation of virtual video-graphed Shoah witness testimonies that by their nature are emotional as they narrate traumatic memories. The opportunity in such narrations lies in assigning the function of tertiary witnessing to pupils and this process is briefly described. The challenges of using such oral histories can be understood as those that clash with the non-discursively organised knowledge in pursuit of truth (verifiable facts) by means of what is traditionally considered historical evidence.

13

„Τὸ πνεῦμα καὶ ἡ ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα” (1 Tes 5,23). Stoickie źródła rozumienia ducha w Pierwszym Liście do Tesaloniczan

51%

Pasterczyk P.

|

nr 3

831-848

EN

In the article the author interprets 1 Thess 5:23 from the point of view of stoic philosophy. This interpretation claims to answer two questions: Why is St. Paul referring to the tripartite constitution of human being from spirit, soul and body instead of the dualistic constitution of soul and body? What is the exact meaning of the term spirit (πνεῦμα) used in 1 Thess 5:23 as the key term? The usual exegesis understands the term spirit (πνεῦμα) in New Testament as theological description of the Holy Spirit. The interpretation of 1 Thess 5:23 from such a point of view is hardly possibly because it would mean a conflict with the dualistic (Plato, Aristotle) anthropology used by St. Paul in his writings. Moreover it could be interpreted as a pantheistic and monistic explanation of a human being. The proposed answer stems from the interpretation of the term spirit (πνεῦμα) in its philosophical source in stoic philosophy. St. Paul was educated in Hellenistic Tarsus and could have had contact with the stoic thinking taught traditionally in this city. Such an interpretation sufficiently explains the sense of the formula “your whole spirit and soul and body” but it does not mean that St. Paul understood the human being according to a materialistic interpretation of stoic spirit and soul. It means an adoption of the stoic anthropological formula for the expression of the totality of a human being needed in the theological description of the end (παρουσία) in 1 Thessalonians.

PL

Przedmiotem artykułu jest interpretacja 1 Tes 5,23 z perspektywy filozofii stoickiej. Ta interpretacja chce dać odpowiedź na dwa następujące pytania: Po pierwsze, dlaczego Paweł z Tarsu odnosi się do trialistycznej konstytucji ludzkiego bytu złożonego z ducha, duszy i ciała, zamiast do dualistycznej konstytucji opartej o złożenie z duszy i z ciała. Po drugie, jakie jest znaczenie terminu „duch” (πνεῦμα) zastosowanego w 1 Tes 5,23. Dotychczasowa egzegeza tego fragmentu wyjaśnia ten termin przede wszystkim w odniesieniu do teologicznego opisu Ducha Świętego, który odzwierciedla hebrajski termin ruah. Taka egzegeza 1 Tes 5,23 wydaje się stać w konflikcie z dualistyczną antropologią (Platon, Arystoteles) stosowaną zwykle przez Pawła w jego listach (napięcie między duchem i ciałem). Ponadto taka interpretacja może być rozumiana jako panteistyczne i monistyczne wyjaśnienie ludzkiego bytu. Zaproponowana w tym artykule odpowiedź jest zakorzeniona w interpretacji terminu πνεῦμα w jego filozoficznych źródłach stoickich. Paweł z Tarsu był bowiem ukształtowany w hellenistycznym Tarsie i mógł mieć kontakt ze stoicką filozofią, która była tradycyjnie nauczana w tym mieście. Taka interpretacja wyjaśnia w wystarczający sposób sens formuły „duch wasz (τὸ πνεῦμα), dusza (ἡ ψυχὴ) i ciało (τὸ σῶμα)”, co jednak nie oznacza, że jej autor rozumiał ludzki byt w świetle materialistycznej interpretacji ducha i duszy filozofii stoickiej. Oznacza jedynie zastosowanie stoickiej formuły antropologicznej dla wyrażenia totalności ludzkiego bytu, która była Pawłowi potrzebna w teologicznym opisie końca (παρουσία) w Pierwszym Liście do Tesaloniczan.

14

Między determinizmem a prowidencjalizmem. Perspektywa historyczna w dramacie Dymitra Mereżkowskiego Carewicz Aleksy

44%

Sobol A.

|

nr 7: Słowianoznawstwo

43-59

PL

W artykule poddano analizie teorię D. Mereżkowskiego, dotyczącą losu jednostki i czynników nadnaturalnych wpływających na życie podmiotów procesu historycznego (determinanty i niezmienność losu człowieka). Omówiono również koncepcje historiozoficzne i estetyczne, ściśle powiązane z pojęciem „dziejowości”: teorię dualizmu (uniwersalna walka przeciwieństw) i świata triady (historia rozumiana jako trzyetapowy proces: Stary, Nowy i Trzeci Testament). W artykule przeanalizowano również motyw rewolucji religijnej, postrzeganej przez pisarza jako przełomowy moment w dziejach ludzkości.

RU

Предметом статьи является анализ концепции Д. Мережковского, касающейся судьбы личности в истории и сверхъестественных факторов, влияющих на жизнь субъектов исторического процесса (детерминанты и инвариантность судьбы человека). Посвящается также внимание историософским и естетическим концепциям Д. Мережковского, связанным с понятием „историчности”: теории дуализма (универсальная борьба противоположностей), триады (история - триединый процесс развития: Ветхий, Новый и Третий Заветы). В статье также обсуждается мотив религиозной революции, понимаемой писателем как переломный момент в истории человечества.

EN

The article focused attention on the analysis of Merezhkovsky’s theory about fate of the people and natural factor and his effect on the life these people – subjects of historical process (determinants and invariance of fate of the people). Discussed also historiosophical and esthetic concepts – connected with historical process: theory of dualism, Triad’s world, ideas The New and The Third Testaments. This article contains analysis the motif of religious revolution as a crucial moment in the history.

15

Man as a being overcoming himself according to Roman Ingarden and Henryk Elzenberg

38%

Płoszczyniec A. , Płoszczyniec A.

|

2020

|

nr 4

16

Na duchowych rozdrożach. „Nie-dualistyczne” podejście do zagadnień duchowych w prozie Olgi Tokarczuk

38%

Mikołejko Z.

Slavia Meridionalis

|

2020

|

tom 20

PL

Autor podejmuje – z perspektywy religioznawczej oraz filozoficznej – próbę rekonstrukcji struktury duchowej, która wyłania się z literackiej twórczości Olgi Tokarczuk. W jego przekonaniu bezpośredni kontekst owej konstrukcji stanowi poczucie kryzysu, a nawet zmierzchu dzisiejszej kultury Zachodu. Z tego względu Tokarczuk zmierza ku paradoksalnej syntezie antynomii rozdzierających współczesny świat, które wyrastają z radykalnie odmiennych tradycji intelektualnych, religijnych i cywilizacyjnych. Przede wszystkim Tokarczuk chodzi o zespolenie racjonalnej i empirycznej tradycji europejskiego oświecenia z nurtami profetycznymi i mesjańskimi, jak również elementami ludowej magii. Wzorem takiego rodzaju fuzji stało się dla pisarki osiemnastowieczne Podole – kraina położona na wschodnich rubieżach Rzeczpospolitej Obojga Narodów, gdzie w burzliwych okolicznościach rodziły się liczne formy mistycyzmu żydowskiego i chrześcijańskiego.

EN

The author attempts to reconstruct the spiritual structure that emerges from the literary work of Olga Tokarczuk. In his opinion, the direct context of this structure is a sense of a crisis or even the twilight of contemporary Western culture. For this reason, Tokarczuk seeks a paradoxical synthesis of antinomies which are tearing the modern world apart and which grow out of radically different intellectual, religious and civilisational traditions. Above all, she aims to combine the rational and empirical tradition of the European Enlightenment with prophetic and messianic currents, as well as elements of folk magic. For Tokarczuk, what has become a model of such a fusion is eighteenth-century Podolia, a region in the eastern borderlands of the Polish–Lithuanian Commonwealth, where numerous forms of Jewish and Christian mysticism and messianism were born in stormy historical circumstances.