Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Transformations of urban and architectural space of the market square in Leszno at the turn of the 20th and 21st centuries

100%

Masztalski R. , Pach P.

Architectus

|

2010

|

tom Nr 2(28)

119--126

EN

If we agree with the assumption that an architect and urban planner are the professions which enjoy public trust, then we cannot in our work resort to cultural patterns, social needs or ecological conditions. If, however, we egoistically assume that the most important thing is individual artistic experience of the author, realizing their unrestrained vision of architecture or urban development, and its future users do not participate at all in this process, then we only build a monument of the author which is useless for local community.

PL

Dynamiczny rozwój Leszna po drugiej wojnie światowej wiązał się ze zmianami sposobu kształtowania przestrzeni jego rynku. Rynek miasta średniej wielkości, jakim jest Leszno, będący częścią żywej, wciąż zmieniającej się tkanki miejskiej ośrodka o znaczeniu regionalnym, podlegał przekształceniom estetycznym i politycznym, które zdarzyły się na przełomie XX i XXI wieku w Polsce. Miasto, w latach 1975-1999 było stolicą województwa, co w znacznej mierze przyczyniło się do zmiany wizerunku rynku. Historia tego miejsca w ostatnich kilkudziesięciu latach wyodrębniła w przestrzeni rynku leszczyńskiego funkcje przyczyniające się do tworzenia tu centrum kulturalnego i rozrywkowego miasta. W świetle owych przemian podejmowane współcześnie działania modernizacyjne rynku zdają się mieć jedynie charakter "kosmetyczny", czyli wyłącznie porządkujący. Bardziej zdecydowane działania pozostają wciąż wyłącznie w sferze koncepcyjnej.

2

Podważony sens lokalizacji

94%

Chudak M.

Przegląd Komunalny

|

2007

|

tom nr 7

64-65

PL

W każdym mieście występują tereny wypoczynkowe, których jakość zagospodarowania jest zazwyczaj adekwatna do jego rangi administracyjnej. W ośrodkach gminnych możliwości rekreacji ograniczają się do korzystania z miejscowych parków i boisk, podczas gdy w stolicach województw i coraz częściej również w siedzibach władz powiatowych przygotowuje się duże projekty architektoniczno-urbanistyczne, mające na celu wszechstronne zaspokajanie potrzeb w zakresie aktywności fizycznej mieszkańców.

3

Siedemnastowieczne korzenie drukarstwa leszczynskiego

94%

Biberstajn R.

Roczniki Naukowe. Seria A. Miscellanea. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Lesznie

|

2004

|

nr 02

19-32

4

Pogranicze leszczyńsko-wschowskie w 1939 roku. W 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej

94%

Ratajewska B.

Adhibenda

|

2019

|

nr 6

103-129

EN

After Poland regained independence, only a small part of the then Wschowa Poviat (currently the Commune of Wijewo and Włoszakowice) was incorporated into Poland, to the Leszno Poviat, which was then within the borders of Poland. The remaining part of the Wschowa Poviat was left in Germany. In this way Wschowa (then Fraustadt) and Leszno became the towns of the Polish and German borderlands. In the direction to Leszno the last village on German’s side was Dębowa Łęka (Geyersdorf) and the first one on Poland’s side Długie Nowe. The Germans felt aggrieved by the resolution of the Versailles Treaty of June 1919. They could not accept, among other things, the fact that some of their territories were incorporated into reborn Poland. In January 1933, Adolf Hitler took the office of the German Chancellor. In subsequent years the Germans systematically violated the provisions of the Versailles Treaty and prepared for war. However, Polish-German relations were correct during the first few years of Hitler’s rule in Germany. On 26 January 1934, both countries signed the German-Polish Non-Aggression Pact. The situation changed drastically in autumn of 1938. The Germans proposed a new agreement to Poland. Gdańsk was to be annexed to the Reich, and an exterritorial motorway and railway connecting the Reich with East Prussia was to run through Polish Pomerania. In return, the Germans offered to prolong the validity of the pact of January 1934 up to 25 years. Poland rejected the German proposal. Polish-German relations quickly became increasingly tense and the outbreak of armed conflict was more probable. In March 1939 the Abwehr (German intelligence and counterintelligence services) began establishing battle and sabotage groups in Poland. They recruited the local Germans who were familiar with life in Poland. The Wrocław Abwehr also created such groups in the Province of Poznań. In July 1939 these groups consisted of 2324 people in Poznań. The same was in the borderland Poviat of Leszno. In summer of 1939, a spying group led by Arthur Krämer (40 people) operated in Leszno and Kurt Schlecht’s group (10 people) in the nearby Gronówek. In 1939 German youth more often escaped to the Reich. According to the Provincial Office in Poznań, from January to June 1939, 2 628 people escaped from the Province of Poznań, including 189 from the Poviat of Leszno. In July and August 1939, the number of escapes from the Province of Poznań to Germany increased even more. The reports of the Leszno starost of June and July 1939 mention German fortification works near Wschowa. On 1 September 1939 Germany attacked Poland. The Second World War broke out; it lasted a few years and claimed many millions of lives. On the night of 31 August and 1 September 1939, a few hours before the attack on Poland, the Germans committed acts of sabotage near the boundary between Leszno and Wschowa Poviats. Walther Starke (an officer of the Wrocław Abwehr), who resided in Wschowa, was responsible, among other things, for supervising sabotage groups in the Leszno Poviat. Arthur Krämer mentioned above escaped to Wschowa on 20 August 1939 and then prepared, under Starke’s supervision, a sabotage act whose aim was to support German riots against Poland in Święciechów and Leszno. The operation began on the night of 31 August and 1 September 1939 around 1.00, so a few hours before the war broke out. The group of 25 people under the command of Arthur Krämer and Wilhelm Hirte set off from Wschowa. They attacked the Border Guards post in Długie Nowe but Polish soldiers repelled them. 1 September 1939 was marked by skirmishes with the Grenzschutz units and saboteurs who particularly made themselves felt in Leszno and Święciechów. The Poles, however, managed to repel Germans. Leszno was also shelled by German artillery. One of the best-known events of the second day of the war (Saturday, 2 September 1939) on the Polish-German border in Major Poland (Wielkopolska) was a sortie made by Polish army from Leszno to Wschowa. The sortie was made primarily by the 55th Poznań Infantry Regiment under the command (from November 1935) of Col. Władysław Wiecierzyński. The first sortie unit included the 2nd company of the 1st battalion of the 55th Poznań Infantry Regiment under the command of Captain Edmund Lesisz, a tank platoon, a platoon of heavy machine guns and a platoon of artillery under the command of Captain Ludwik Snitko. The second sortie group included a squadron of TKS light reconnaissance tanks (11 units) under the command of Lieutenant Wacław Chłopik and a squadron of cyclists commanded by Lieutenant Zbigniew Barański. At the same time, a platoon of uhlans commanded by Second Lieutenant Tadeusz Stryja from the 17th King Bolesław Chrobry Uhlan Regiment was in the forest near Wschowa, observing the area and transmitting information via radio. The sortie towards the border with Germany began around 4 p.m. on 2 September 1939. The infantry was transported to the village of Stare Długie. There they prepared to attack and cross the Polish-German border. The attack itself was carried out around 5.30 p.m. The 1st platoon of the 2nd company under the command of Second Lieutenant Stanisław Rybczyński attacked the border crossing; and the 2nd platoon, commanded by Second Lieutenant Władysław Konwiński, captured the German customs office, seizing weapons and ammunition. The 3rd platoon, commanded by Second Lieutenant Stefan Perkiewicz, led an attack in the area between Stare Długie and Geyersdorf. Around 6 p.m. the Polish army captured Dębowa Łęka, which was left in a hurry by its inhabitants. Captain Ludwik Snitko shelled Wschowa with cannons on the orders of General Roman Abraham. A total of thirty-six shells were launched towards the town. It is probable that several German soldiers were killed and a dozen or so wounded. This action caused a lot of commotion. The authority of Wschowa even thought of evacuating civilians to Głogów. The leading unit of this sortie, namely the 3rd platoon commanded by Second Lieutenant Stefan Perkiewicz reached as far as town’s outskirts. The sortie of the Polish army to Wschowa on 2 September 1939 did not have any strategic significance, but it was not its purpose. Thanks to this attack, the morale of the soldiers who crossed the border of the enemy was raised since they captured one of the German villages and shelled the town of Wschowa. In September 1961 the monument commemorating this event was unveiled at the entrance to Wschowa. It is a boulder with a plaque informing about the events of 2 September 1939.

5

Niewykorzystane szanse Leszna

94%

Chudak M.

Przegląd Komunalny

|

2010

|

tom nr 3

56-57

PL

Od momentu upodmiotowienia jednostek samorządu terytorialnego z początkiem lat 90. ubiegłego wieku obserwuje się stały rozwój polskich miast, polegający m.in. na przekształceniach funkcjonalno-przestrzennych, znajdujących następnie odzwierciedlenie w systematycznej poprawie jakości stanu zabudowy i zagospodarowania terenów.

6

School Theatre after Comenius: Šebestián Macer and the Leszno Plays (1641–1652)

94%

Klosová M.

Acta Comeniana (International review of Comenius studies and early modern intellectual history)

|

2013

|

tom 27

103-114

EN

The article is devoted to dramas performed at the school in Leszno in the 17th century, especially in the 1640s and 1650s – that is, during the rectorate of Šebestián Macer of Letošice. According to surviving sources, the number of plays produced then, in comparison with the preceding era when Comenius was rector, definitely did not decrease. The tendencies established by Comenius's play Diogenes of 1640 continued in the next period. In the Macer era, first, a number of secular elements (e.g. in the play Hercules monstrorum domitor) were introduced in plays performed on the Leszno stage; secondly, at that time too, factual teaching material was adapted into a play (Macer's dramatisation of Comenius's Janua). That was in harmony with the practice of a number of Polish and Silesian schools at the time, which presented actus oratorii, in principal composed rhetorical productions that in some cases adapted the teaching material.

7

Wyprzedzić czas

94%

Matuszewska L.

Przegląd Komunalny

|

2008

|

tom nr 11

50-52

PL

Wiosną przyszłego roku ruszy budowa zakładu zagospodarowania odpadów w podleszczyńskiej Trzebani. Rocznie ma być tam przerabiane ok. 70 tys. ton odpadów dostarczanych z 18 gmin. Jest to największe, najdroższe i najnowocześniejsze przedsięwzięcie z dziedziny ochrony środowiska, jakie kiedykolwiek było realizowane w regionie leszczyńskim.

8

W cieniu gimnazjum. Szkolnictwo luterańskie w Lesznie w XVII wieku

84%

Szymańska K.

Studia z Teorii Wychowania

|

2019

|

nr 2 (27)

9-25

EN

Apart from the Czech Brethren, the Lutherans were another large religious group in the Uxth-century Leszno. They came to Leszno in 1628 from nearby Silesia, mainly from Góra. They formed an organized community using the German language, with a strong identity. From the beginning of their stay in Leszno, they applied for their own school. Initially, they sent their children to the school of the Czech Brethren. In 1638 they were granted the privilege to found elementary school and school for girls. There were also small private schools. In 1659 a Latin school was established, which was to be an alternative – for religious reasons – to the gymnasium of the Brethren. Lutherans were interested in practical education: theology, law and medicine. The level of education in Lutheran schools in Leszno is confirmed by the number of students studying at German universities, including in Frankfurt (Oder), Leipzig, Jena.

PL

Obok braci czeskich drugą wielką grupą wyznaniową w XVII-wiecznym Lesznie byli luteranie. Przybyli oni do Leszna w 1628 roku z pobliskiego Śląska, głównie z miasta Góra. Tworzyli zorganizowaną wspólnotę posługującą się językiem niemieckim, o silnie ukształtowanej tożsamości. Od początku pobytu w Lesznie starali się o własną szkołę. Początkowo posyłali swoje dzieci do szkoły braci czeskich. W 1638 roku otrzymali przywilej na założenie szkoły elementarnej oraz szkoły dla dziewczynek. Istniały też małe placówki prywatne. W 1659 roku powstała szkoła łacińska, która – z powodów wyznaniowych – miała być alternatywą dla gimnazjum braci czeskich. Luteranie zainteresowani byli wykształceniem praktycznym: teologicznym, prawniczym i medycznym. O poziomie nauczania w szkole luterańskiej świadczy liczba młodzieży studiującej na uniwersytetach niemieckich, m.in. we Frankfurcie nad Odrą, w Lipsku, Jenie.

9

Architektura obiektów pocztowych w Lesznie

84%

Herkt-Knapp D.

Architectus

|

2005

|

tom Nr 1-2(17-18)

63--70

PL

Od najdawniejszych czasów Leszno zajmowało specyficzne położenie geopolityczne i komunikacyjne. To tu przecinały się główne szlaki prowadzące ze Śląska ku Pomorzu, a także z Warszawy ku zachodnim granicom państwa. W mieście rozwijał się handel, wytwórstwo i życie intelektualne (międzynarodowy ośrodek pedagogiki - Jan Amos Komeński z Czech, medycyny - chirurg Jonson ze Szkocji). W XVII wieku, gdy do Leszna napłynęła fala osadników czeskich i śląskich, miasto przekształciło się w ośrodek oświatowo-kulturalny, z własnymi drukarniami i wydawnictwami. Dzięki szybkiemu rozwojowi gospodarczemu Leszno stało się drugim po Poznaniu miastem Wielkopolski. Panowała tutaj, gwarantowana przywilejami właścicieli, wolność handlowa i wyznaniowa. Warto podkreślić, że w tym czasie współżyły tu cztery wyznania: bracia czescy, luteranie, katolicy i żydzi. Wysokie znaczenie miasta wyrażało się w rozwoju licznych funkcji usługowych. Wśród nich znalazły się między innymi zarówno usługi pocztowe, jak i związane z nimi obiekty. Niniejsza praca powstała na podstawie materiałów udostępnionych przez Wojewódzki Urząd Konserwatorski, Archiwum Państwowe w Lesznie, a także dokumentów, planów i opracowań będących własnością Archiwum Poczty Polskiej. Ma ona na celu wykazanie rozwoju i przekształ-ceń zabudowy pocztowej miasta. Rozważania dotyczą usytuowania, funkcji, bryły, zastosowanego materiału i konstrukcji, od XVII-wiecznego zajazdu do XX-wiecznego gmachu poczty. Ramy chronologiczne obejmują okres od XVII w., tzn. od wydania przez Jana III Sobieskiego przywileju zezwalającego Lesznu na urządzenie własnej poczty do chwili obecnej. Zarys terytorialny dotyczy obszaru Leszna w jego obecnych granicach administracyjnych, tzn. wraz z przyłączonymi do miasta Gronowem, Zaborowem i Strzyżewicami.

EN

Since very long ago Leszno had a specific geopolitical and communication location. Main routes from Silesia to Pomerania and also from Warsaw in the direction of the west Polish boundaries, crossed here. Due to a fast economic development Leszno became the second town of Wielkopolska (Greater Poland) after Poznań. The high significance of the town was expressed in the development of many service functions. Amongst them were postal services and objects bound with them. This paper was based on material made accessible by institutions which in their archives have studies related to the development and transformation of post office buildings in the town. The considerations refer to the location, function, form of the objects, material used and their construction - from the 17th century inn to the 20th century post office buildings. Time has not been kind to post office objects in Leszno. Some of the buildings were closed down, others lost their original function and appearance.

10

Carpentry craft at the turn of the 18th and 19th centuries. Case study: the roof structure of the Church of the Holy Cross in Leszno

84%

Schaaf U. , Prarat M.

Architectus

|

2022

|

nr 1 (69)

PL

W 1790 r. pożar strawił górną część kościoła pw. św. Krzyża w Lesznie, który zbudowany został w latach 1711–1715. Odbudowa więźby dachowej i sklepień nastąpiła w latach 1798–1802. Było to niezwykle skomplikowane zadanie, albowiem była to konstrukcja rozłożona nad prostokątnym korpusem o wymiarach 24 × 44 m z wpisanym w nim wydłużonym przesklepionym oktogonem. Celem niniejszego tekstu jest przedstawienie tej skomplikowanej konstrukcji. Metoda badań polegała na analizie systemu i układu konstrukcyjnego, złącz ciesielskich, budulca i jego obróbki, systemu ciesielskich znaków montażowych. Badania architektoniczne wykonane w połączeniu ze studium źródeł i literatury przedmiotu pozwoliły na odtworzenie historii budowlanej od końca XVIII do 2. połowy XX w. oraz wydobycie pierwotnie zastosowanej sztuki ciesielskiej. Omawiana konstrukcja to wolna więźba jętkowa o stolcach leżących na dolnej kondygnacji i konstrukcja wieszarowa jednowieszakowa na górnej. Wieszak wsparto dodatkowo zastrzałami i mieczami sięgającymi przez obie kondygnacje, a rozpór także dodatkowymi zastrzałami na dolnej kondygnacji. Są to rozwiązania znane z konstrukcji rozporowo-wieszarowej i rozporowej. Ponadto podwieszono stopki do konstrukcji jedno- lub dwuwieszakowej w obrębie wewnętrznego oktogonu. Ten skomplikowany system konstrukcyjny wymagał użycia różnych rodzajów wiązarów dachowych, od pełnego i niepełnego do narożnego i kulawkowego. Występują one w dodatku w różnych odmianach i wariantach. Wyniki badań mogą się stać przyczynkiem do szerszych analiz sztuki ciesielskiej na przełomie XVIII i XIX w.

EN

In 1790, a fire consumed the upper part of the Church of the Holy Cross in Leszno, which was built in the years 1711–1715. The reconstruction of the roof structure and the vaults took place in 1798–1802. It was an extremely complicated task because it was a construction spread over a rectangular body measuring 24 × 44 m with an elongated, vaulted octagon inscribed in the body. The purpose of this text is to present this complex construction. The research method consisted in the analysis of the structural system and layout, carpentry joints, building materials, their processing, and the system of carpentry assembly marks. The architectural research carried out in conjunction with the study of sources and literature on the subject enabled the reconstruction of the building history from the end of the 18th century to the 2nd half of the 20th century, and the recovery of the originally used carpentry craft. The discussed structure is a free collar beam roof structure with a hanging king post structure lying on the lower tier and a king post truss structure on the upper one. The king post was additionally supported by passing braces and braces reaching through both tiers, and the straining beam was also strengthened by additional passing braces on the lower tier. These solutions are known from the hanging and strutted frame and strut frame structures. Moreover, short tie beams were suspended from the king post or queen post structure within the inner octagon. This complex structural system required the use of various types of roof trusses, from the principal rafter truss and paired common rafter to the corner and jack-tie rafter. They also come in different varieties and variants. The results of the research may become a contribution to a broader analysis of the carpentry craft at the turn of the 18th and 19th centuries.

11

Nowa inicjatywa Miejskiego Zakładu Oczyszczania w Lesznie. Dwadzieścia razy cztery

84%

Matuszewska L.

Recykling

|

2001

|

tom nr 11

25-25

12

Carpentry craft at the turn of the 18th and 19th centuries. Case study: the roof structure of the Church of the Holy Cross in Leszno

84%

Schaaf U. , Prarat M.

Architectus

|

2022

|

tom Nr 1 (69)

37--51

EN

In 1790, a fire consumed the upper part of the Church of the Holy Cross in Leszno, which was built in the years 1711–1715. The reconstruction of the roof structure and the vaults took place in 1798–1802. It was an extremely complicated task because it was a construction spread over a rectangular body measuring 24 × 44 m with an elongated, vaulted octagon inscribed in the body. The purpose of this text is to present this complex construction. The research method consisted in the analysis of the structural system and layout, carpentry joints, building materials, their processing, and the system of carpentry assembly marks. The architectural research carried out in conjunction with the study of sources and literature on the subject enabled the reconstruction of the building history from the end of the 18th century to the 2nd half of the 20th century, and the recovery of the originally used carpentry craft. The discussed structure is a free collar beam roof structure with a hanging king post structure lying on the lower tier and a king post truss structure on the upper one. The king post was additionally supported by passing braces and braces reaching through both tiers, and the straining beam was also strengthened by additional passing braces on the lower tier. These solutions are known from the hanging and strutted frame and strut frame structures. Moreover, short tie beams were suspended from the king post or queen post structure within the inner octagon. This complex structural system required the use of various types of roof trusses, from the principal rafter truss and paired common rafter to the corner and jack-tie rafter. They also come in different varieties and variants. The results of the research may become a contribution to a broader analysis of the carpentry craft at the turn of the 18th and 19th centuries.

PL

W 1790 r. pożar strawił górną część kościoła pw. św. Krzyża w Lesznie, który zbudowany został w latach 1711–1715. Odbudowa więźby dachowej i sklepień nastąpiła w latach 1798–1802. Było to niezwykle skomplikowane zadanie, albowiem była to konstrukcja rozłożona nad prostokątnym korpusem o wymiarach 24 × 44 m z wpisanym w nim wydłużonym przesklepionym oktogonem. Celem niniejszego tekstu jest przedstawienie tej skomplikowanej konstrukcji. Metoda badań polegała na analizie systemu i układu konstrukcyjnego, złącz ciesielskich, budulca i jego obróbki, systemu ciesielskich znaków montażowych. Badania architektoniczne wykonane w połączeniu ze studium źródeł i literatury przedmiotu pozwoliły na odtworzenie historii budowlanej od końca XVIII do 2. połowy XX w. oraz wydobycie pierwotnie zastosowanej sztuki ciesielskiej. Omawiana konstrukcja to wolna więźba jętkowa o stolcach leżących na dolnej kondygnacji i konstrukcja wieszarowa jednowieszakowa na górnej. Wieszak wsparto dodatkowo zastrzałami i mieczami sięgającymi przez obie kondygnacje, a rozpór także dodatkowymi zastrzałami na dolnej kondygnacji. Są to rozwiązania znane z konstrukcji rozporowo-wieszarowej i rozporowej. Ponadto podwieszono stopki do konstrukcji jedno- lub dwuwieszakowej w obrębie wewnętrznego oktogonu. Ten skomplikowany system konstrukcyjny wymagał użycia różnych rodzajów wiązarów dachowych, od pełnego i niepełnego do narożnego i kulawkowego. Występują one w dodatku w różnych odmianach i wariantach. Wyniki badań mogą się stać przyczynkiem do szerszych analiz sztuki ciesielskiej na przełomie XVIII i XIX w.

13

Rzadkie nielegowe gatunki ptakow obserwowane w okolicach Leszna w latach 1981-1990

83%

Kuzniak S. , Lorek G. , Stepniewski J.

Lubuski Przegląd Przyrodniczy

|

1992

|

tom 3

|

nr 2-3

71-78

14

Recruitment and motivation of Generation Z in the face of the employee’s market

83%

Ratajczak J.

Research Papers in Economics and Finance

|

2020

|

tom 4

|

nr 1

37-50

EN

Contemporary demographic changes in the labour market pose many challenges. One of them is the need to reconcile the needs of employees from different generations. The youngest generation on the labour market – Generation Z – has very specific expectations, which are discussed in the paper. At the same time, the article describes the labour market in a poviat town on the example of Leszno. As it turned out, contrary to popular opinion, despite the low level of unemployment and the difficulty in finding employees in many industries, there is no employee market in Leszno. Employers do not respond to the expectations of job candidates, especially the youngest ones, which in turn leads to their travelling to other, larger cities. In this way Leszno is depopulating. A similar situation occurs in other small poviat towns. The article proposes one solution to this problem, which is one of the research purposes. The second purpose is recognision of Generation Z’s expectations towards their future employers. The outcomes are described in the article.

15

Uslugi w planowaniu przestrzennym Leszna

83%

Chudak M.

Scripta Comeniana Lesnensia. Seria A. Miscellanea. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im.Jana Amosa Komeńskiego w Lesznie

|

2007

|

nr 05

37-56

16

Jeremias Hentschel Lesna Polonus (1662–1709) i jego księgozbiór. Fragment z dziejów biblioteki parafii luterańskiej w Lesznie.

82%

Szymańska K.

Biblioteka

|

2015

|

nr 19(28)

59-80

EN

The article presents Jeremias Hentschel (1662–1709), the deacon of the Lutheran parish in Leszno, his own writings and the collection of books that he handed over to the parish library, also endowed by him. The deacon endowed the sum of 940 guilders for the construction of the building of the library as well as 144 works in 25 volumes that had been purchased by him between 1682–1687. The volumes have distinctive provenance marks: the acronym JHLP, standing for Jeremias Hentschel Lesna Polonus, embossed on parchment bindings of the books. The collection includes numerous academic treatises and dissertations published in Orthodox Lutheran centers, notably in Jena and Wittenberg, as well as philosophical texts, materials on the history of the Church and polemics with other Christian denominations. Non-religious texts are scarce.

PL

Artykuł przedstawia postać diakona parafii luterańskiej w Lesznie Jeremiasa Hentschela (1662–1709), jego piśmienniczą aktywność oraz zbiór książek, które przekazał ufundowanej przez siebie bibliotece parafialnej. Przedmiotem daru była kwota 940 guldenów na budowę pomieszczenia biblioteki oraz 144 dzieła w 25 tomach, które nabył w latach 1682–1687. Woluminy te mają charakterystyczną proweniencję: wytłoczony na pergaminowych okładkach akronim JHLP – Jeremias Hentschel Lesna Polonus. Omawiany zbiór obejmuje liczne dysertacje akademickie wydane w czołowych ośrodkach ortodoksji luterańskiej, głównie w Jenie i Wittenberdze, teksty z zakresu filozofii, historii Kościoła, polemiki z innymi wyznaniami chrześcijańskimi. Teksty niereligijne stanowią margines.

17

Użytkownicy zbiorów biblioteki i archiwum kościoła św. Jana w Lesznie w świetle dokumentów archiwalnych od XIX wieku do 1939 roku

82%

Szymańska K.

Biblioteka

|

2019

|

nr 23(32)

97-120

EN

The article discusses problems surrounding access to the collections of the library and the archives of St. John Church in Leszno. These resources, historically important for the history of the town, the Unity of the Bohemian Brethren as well as the history of the protestant movement in Poland and Europe, have been a significant source on the relevant topics for researchers since the eighteenth century. In the nineteenth century, following the development of the research into the life and the output of Jan Amos Komensky and the Bohemian Brethren, the need for better access to these materials became more apparent. On the basis of available archival sources from the 19th–20th centuries, the author shows who and for what purpose used the archives and the library collections from the former church of the Bohemian Brethren church in Leszno.

PL

W artykule poruszono problem udostępniania zbiorów archiwum i biblioteki kościoła św. Jana w Lesznie. Zbiory te – o historycznym znaczeniu dla dziejów Leszna, Jednoty Braci Czeskich i historii protestantyzmu w Polsce i Europie – od XVIII wieku budziły zainteresowanie badaczy. W XIX wieku, na fali rozwoju badań nad życiem i dorobkiem Jana Amosa Komeńskiego oraz braćmi czeskimi, wzrosła potrzeba dostępu do tych materiałów. Na podstawie dostępnych źródeł archiwalnych z XIX–XX wieku przedstawiono, kto i w jakim celu korzystał z archiwum i biblioteki ulokowanych na terenie dawnego kościoła braci czeskich w Lesznie.

18

Kilka przykladow nietypowego usytuowania gniazda przez sierpowke Streptopelia decaocto w Lesznie

71%

Michalak W.

Przegląd Przyrodniczy

|

2005

|

tom 16

|

nr 3-4

176-179