Wypalenie zawodowe wśród polskich fizjoterapeutów / Professional burnout in polish physiotherapists

• Autorzy: Joanna Kowalska
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Wprowadzenie: Zjawisko wypalenia zawodowego postrzegane jest jako poważny problem społeczny powiązany z obciążającym charakterem pracy opartej na kontaktach z innymi ludźmi. Fizjoterapeuci stanowią jedną z grup zawodowych szczególnie narażonych na różnorodne stresujące sytuacje, które mogą prowadzić do wypalenia. Jednakże w literaturze mało uwagi poświęca się tej grupie w porównaniu z innymi pracownikami służby zdrowia. Brak jest badań na temat występowania zjawiska wypalenia zawodowego wśród polskich fizjoterapeutów. W związku z tym celem niniejszej pracy było rozpoznanie nasilenia objawów wypalenia w tej grupie zawodowej oraz identyfikacja czynników, które mogą sprzyjać występowaniu tego zjawiska. Materiał i metoda: Badanie imało charakter kwestionariuszowy. Wzięło w nim udział 64 fizjoterapeutów. którzy wypełniali ankietę z pytaniami dotyczącymi pracy zawodowej oraz kwestionariusz wypalenia zawodowego C. Masłach (MBI) w polskiej adaptacji T.Pasikowskiego. Wyniki: Rezultaty omawianego badania wskazują, że poziom wypalenia zawodowego wśród polskich fizjoterapeutów jest niższy niż wśród przedstawicieli innych grup zawodowych na- rażonych na występowanie stresu zawodowego. Ponadto na podstawie przeprowadzonego badania można wskazać czynniki związane z wykonywanym zawodem fizjoterapeuty, które predysponują do rozwoju objawów wypalenia zawodowego. Wnioski: Uzyskane wyniki mogą stanowić podstawię do dalszych badań dotyczących efektywnego przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu wśród fizjoterapeutów.

EN

Background: The professional burnout is emerging as broad social problem associated with peculiar character of work based on contacts with other people. Physiotherapists constitute one of groups especially exposed to various stressful situations which can lead to the burnout. However, in the literature little attention has been devoted to this group compared with other health service employees. There is no research about the burnout syndrome among Polish physiotherapists. The purpose of the present study was then to determine the prevalence of burnout among this occupational group and to disclose its relationship with several work- related factors. Material and Methods: Sixty four physiotherapists completed an anonymous questionnaire concerning their work and the Polish adaptation of the MBI scale. Results: The examination has shown that the level of the professional burnout in Polish physiotherapists was lower than in the other occupational groups exposed to stressful situations at work. Moreover, current study allowed for distinguishing certain work-related factors which can promote the development of burnout manifestations. Conclusions. Obtained results can be the base for future research to further explore the problem as well as to develop effective precautions program against burnout among physiotherapists.

Słowa kluczowe

EN

wypalenie zawodowe; fizjoterapia; stres zawodowy; burnout; physiotherapy; occupational stress

• Czasopismo: Advances in Rehabilitation
• Rocznik: 2011
• Tom: 25
• Numer: 3
• Strony: 43-51

Daty

wydano

2011-09-01

online

2013-08-27

Twórcy

autor

Joanna Kowalska

• Zakład Psychologii Rehabilitacyjnej, Wydział Psychologii, Uniwersytet Warszawski, Warszawa, Polska,

Bibliografia

• 1. Sapilak BJ. Steciwko A. Melon M. Zespól wypalenia zawodowego- czy stoimy na przegranej pozycji? Lekarz 2006:9:14-7.
• 2. Freudenberger HJ. Staff burnout. J Soc Issues 1974:30(1): 159-65.[Crossref]
• 3. Masłach, C. Burned-out. Human Behavior 1976:5(9): 16-22.
• 4. Masłach C. The client role in staff bumout. Soc Issu- esl978:34:lll-24.
• 5. Masłach C. Schaufeli WB. Leiter MP. Job bumout. Aimu Rev Psychol 2001:52:397-422.[Crossref]
• 6. Farber BA. Bumout in psychotherapists: Incidence, types. and trends. Psychother Priv Pract 1990;8(1):35-44.[Crossref]
• 7. Pines AM. Aronson E. Bumout: From tedium to personal growth. New York: Free Press: 1981.
• 8. Rosenberg T. Pace M. Bumout among mental health professionals: Special considerations for the marriage and family therapist. J Marital Fam Ther 2006:32(l):S7-99.[Crossref]
• 9. Kamrowska A. Wypalenie zawodowe. Pol Merkur Le- karski 2007:23(136):317-9.
• 10. Solera JK. Yamanb H. Estevaf: M. i in. Bumout in European family doctors: the EGPRN study. Fam Prac 2008:25(4):245-65. (ściągnięto z sieci 25.03.2010 ze strony: http://fampra.oxfordjournals.org).
• 11. Świderski T. Langer D. Popkowska-Zerbin H. Wypalenie zawodowe a poczucie koherencji u lekarzy. Nowiny Psychol 1999. 3: 69-74.
• 12. Jaracz K. Górna K, Konieczna J. Burnout, stress and styles of coping among hospital nurses. Rocz Akad Med Bia- lymst, 2005;50(Suppl.l):216-9.
• 13. Alacacioglu A. Yavuzsen T. Dirioz M. Oztop I. Yilmaz U. Bumout in nurses and physicians working at an oncology department. Psychooncology 2009:1S(5):543-S.
• 14. Wolfe GA. Bumout of therapists: inevitable or preventable? Phys Ther 19Sl:61(3):1046-50.
• 15. Balogmi J. Titiloye V. Balogun A, Oyeyemi A. Katz J. Prevalence and determinants of bumout among physical and occupational therapists. J Allied Health 2002:31 (3): 131-9.
• 16. Schuster N. Nelson D. Quisling C. Bumout among physical therapists. Phys Ther 1984:64(3):299-303.
• 17. Lindsay R. Hanson L. Taylor M. McBumey H. Workplace stressors experienced by physiotherapists working in regional public hospitals. Aust J Rural Health 2008;16(4): 194-200.[Crossref][PubMed][WoS]
• 18. Campo MA. Weiser S, Koenig KL. Job strain in phy- sical therapists. Phys Ther 2009:S9(9):946-56.[Crossref][WoS]
• 19. Mandy A. Saner M. Lucas K. Bumout and self-efficacy in Norwegian physiotherapists. International Journal of The- rapy & Rehabilitation. 2004:11(6):251-7.
• 20. Serrano Gisbert MF. de Los Fayos EJ. Hidalgo Montesinos MD. Bumout in Spanish physiotherapists. Psicothema 2008:20 (3):361-8.
• 21. Li Calzi S. Farinelli M. Alianti L. Manigrasso V, Taroni AM. Physical rehabilitation and bumout: different aspect of the syndrome and comparison between healthcare professionals involved. Eur J Phys Rehabil Med 2006:42:27-36.
• 22. Ogiwara S. Hayashi H. Bumout amongst Physiothera- pists in Ishikawa Prefecture. J Phys Ther Sci 2002:14(1):7-13. (ściągnięto z sieci 25.04.2010 ze strony: http://www.jsta-ge.jst.go.jp/article/jpts/14/1/14_7/_article/-char/en)[Crossref]
• 23. Pavlakis A. Raftopoulos V, Theodorou M: Bumout syndrome in Cypriot physiotherapists: a national survey. BMC Health Serv Res 2010:10(1):63. (ściągnięto z sieci 24.04.2010 z strony: <http://www.ncbi.nlm.nih.gov>)[Crossref]
• 24. Pasikowski T. Polska adaptacja kwestionariusza Ma- słach Bumout Inventory. W: Sęk H. editor. Wypalenie za- wodowe. Przyczyny i zapobieganie. Wydanie 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN: 2009. str. 135-48.
• 25. Milczarek J. Poziom wypalenia zawodowego nauczy- cieli przedszkoli. Ruch Pedagogiczny 2005:3-4:47-54.
• 26. Sekułowicz M. Wypalenie zawodowe nauczycieli pra- cujących z osobami z niepełnosprawnością intelektualną. Wro- claw : Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego; 2002.
• 27. Kawa R. Professional bumout in therapists working with children with autism. W: Pisula E. Tomaszewski P. red. New ideas in studying and supporting the development of exceptional people. Warszawa: Warsaw University Press: 2009. str. 308-17.
• 28. Pisula E. Piętka M. Wypalenie zawodowe u terapeu- tów zajęciowych pracujących z osobami z autyzmem. Czło- wiek-Niepełnosprawność-Społeczeństwo 2005:1:139-51.
• 29. Ogińska-Bulik N. Wpływ spostrzeganego stresu w pracy i radzenia sobie na poziom wypalenia zawodowego w grupie funkcjonariuszy policji. Czas Psychol 2003:1:111-8.
• 30. Ogińska-Bulik N. Kaflik-Pieróg M. Stres w pracy, poczucie własnej skuteczności a zespół wypalenia zawodowe- go u strażaków. Acta UL. Fol. Psychol 2003:7:37-47.
• 31. Nawój J. Psychospołeczne i zdrowotne koszty wykonywania zawodu funkcjonariusza więziennego. Auxil Soc 2000:1:77-90.
• 32. Korlak-Łukasiewicz A. Problem wypalenia zawodowego u pracowników socjalnych : jak mu zaradzić? Pr Soc 2001:4:3-21.
• 33. Donahoe E. Nawawl A. Wllker L. Schindler T. .Tette UDE. Factors associated with bumout of physiothera- pists in Massachusetts rehabilitation hospitals. Phys Ther 1993:73(11):750-61.
• 34. Bandura A. Self-efficacy: the exercise of control. New York: W.H. Freeman and Company; 2003.
• 35. Sęk H. red. Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapo- bieganie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN: 2009.
• 36. Cherniss C. Role of professional self-efficacy in the etiology and amelioration of bumout. W: Schaufeli B. Ma- słach C. Marek T. red. Professional bumout: Recent developments in theory and research. Washington DC: Taylor & Francis: 1993. str. 135-43.
• 37. McLaughlin AM. Erdman J. Rehabilitation staff stress as it relates to patient acuity' and diagnosis. Brain Inj 1992:6(l):59-64.[PubMed][Crossref]
• 38. Speakman HG. Pleasant JM. Sutton GB. The job satisfaction of physical therapists. Physiother Res lilt 1996:l(4):247-54.

Identyfikatory

DOI

10.2478/rehab-2013-0014