Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The act of “talka” in historic preservation discourse in contemporary Latvia

Burzyńska Katarzyna

Builder

|

2020

|

R.24, nr 12

22--26

EN

The stem of contemporary culture in the Baltics arose from the countryside and folklore. Among the traditions of the Baltic cultures, there is talka – a term derived from work in the field, which historically was the act of communal work of the village residents to help each family in their agricultural work, such as haymaking, rye harvesting, manuring, threshing, flax pulling, and breaking. Known in other countries as “bee”, the term “talka“ in the Baltics refers to voluntary community work. As the communities have been moving to cities, talka has followed them naturally. Currently, cooperative work efforts include maintenance of sites and buildings, and it is a frequent and widespread act. The paper reviews examples of combined efforts of small communities to improve the appearance, performance, and security of public spaces. The application of joint work has allowed for low-cost gentrification and urban upgrade of several neighborhoods in Latvia.

PL

Współczesna kultura krajów bałtyckich wywodzi się ze wsi i folkloru. Jedną z tradycji kultur bałtyckich jest talka – zjawisko, które historycznie było aktem zbiorowej pracy mieszkańców wsi i pomocy każdej rodzinie w pracach na roli. Podczas migracji mieszkańców wsi do miast talka podążała za nimi w naturalny sposób. Obecnie wspólne działania obejmujące utrzymanie osiedli i drobne naprawy budynków to zjawisko powszechne oraz regularne, a termin talka oznacza dobrowolną pracę na rzecz społeczności. W artykule omówiono przykłady wspólnej pracy małych społeczności lokalnych, mającej na celu poprawę estetyki, funkcjonowania i bezpieczeństwa przestrzeni publicznych. Zaangażowanie społeczności pozwoliło na niskobudżetową gentryfikację oraz modernizację kilku dzielnic Łotwy.

2

Integration of project results on a GIS platform and its impact on conservation strategies

Wilczyńska Izabela, Dąbek Paweł Bronisław, Ćmielewski Bartłomiej, Kościuk Jacek

Architectus

|

2020

|

Nr 2 (62)

151--159

EN

The geographic information system (GIS) has become a very popular and useful tool to aggregate and process spatial data. In this paper, the implementation of data obtained during survey seasons at the El Fuerte de Samaipata (Bolivia) archaeological site and results of data analysis on the GIS platform are presented. In addition to the thematic layers, a description of the sectors and archaeological relics was added to the whole system. The implemented layers are related to orthoimages created from terrestrial laser scanning (TLS) and from close range photogrammetry (in visual, spectral, and infrared light), raw photos of petroglyphs, a highly detailed vector plan of the site, conservation risk maps, new spatial divisions, description layers, and a digital terrain model (DTM) based on the results of TLS. Such a system, with an implemented DTM, allows rainwater runoff and its impact on the archaeological site to be analysed. Thus, the paper presents a study on some hydrological conditions of the Samaipata rock. It is part of the larger research project “Architectural examination and complex documentation of Samaipata (El Fuerte de Samaipata/Bolivia) site from the World Heritage List”. The results of this study are considered mainly from the point of view of conservation recommendations and strategies. Same aspects, however, may influence future studies on the chronology and cultural affiliation of the Samaipata rock carvings.

PL

System informacji geograficznej (GIS) stał się bardzo popularnym i użytecznym narzędziem do agregowania i przetwarzania danych przestrzennych. W niniejszym artykule przedstawiono implementację danych uzyskanych podczas sezonów badań na stanowisku archeologicznym El Fuerte de Samaipata (Boliwia) oraz wyniki analizy danych na platformie GIS. Oprócz warstw tematycznych do całego systemu dodano opis sektorów i zabytków archeologicznych. Zaimplementowane warstwy są powiązane z ortoobrazami utworzonymi z naziemnego skanowania laserowego (TLS), fotogrametrii bliskiego zasięgu (w świetle wizualnym, spektralnym i podczerwonym), surowych zdjęć petroglifów, bardzo szczegółowego planu wektorowego, map ryzyka, nowego podziału przestrzennego stanowiska, warstw opisowych oraz cyfrowego model terenu (DTM) opartego na wynikach TLS. Taki system przetwarzania danych z wdrożonym DTM pozwala na analizę spływu wody deszczowej i jej oddziaływania na stanowisko archeologiczne. W związku z tym w artykule przedstawiono badania niektórych warunków hydrologicznych skały Samaipata. Badania są częścią większego projektu „Badania architektoniczne i kompleksowa dokumentacja stanowiska Samaipata (Fuerte de Samaipata/Boliwia) z Listy Światowego Dziedzictwa”. Wyniki tych prac rozpatrywane są głównie z punktu widzenia zaleceń i strategii ochrony skały. Te same aspekty mogą jednak wpłynąć na przyszłe badania dotyczące chronologii i przynależności kulturowej rzeźb skalnych Samaipata.

3

Okulograf jako innowacyjne narzędzie konserwatorskie. Propozycja poszerzenia zakresu badań dotyczących dziedzictwa architektury i urbanistyki

Rusnak M., Szewczyk J.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2018

|

Nr 54

25--35

PL

Ochrona dziedzictwa kulturowego, jakim jest architektura i urbanistyka, ze względu na różnorodność stylistyczną, historyczną, kulturową czy ideologiczną wymaga jednostkowego traktowania. Specjaliści poszczególnych dziedzin dostrzegają wartość dziedzictwa architektury w odmiennych elementach. W jeszcze inny sposób widziana jest ona przez laika. Wzrok, jako zmysł dominujący w poznawaniu architektury zabytkowej, w prezentowanych rozważaniach stał się pojęciem kluczowym. Naszym zdaniem zapis i analiza procesu patrzenia na dany obiekt czy przestrzeń mogłyby stanowić klucz, najpierw do zrozumienia tego, jak człowiek wizualnie odbiera przestrzeń zabytkową, a następnie do optymalnego jej aranżowania – podkreśleniem elementów istotnych i wycofaniem dysharmonijnych. Idealnym w tym wypadku narzędziem do przeprowadzenia badań nad dziedzictwem architektonicznym i urbanistycznym jest okulograf. Eye tracker jest narzędziem rejestrującym ruch gałki ocznej, a oprogramowanie pozwala na wydobycie z tego zapisu danych o wielorakim zakresie. Ich analiza w obecności specjalistów nie tylko z dziedzin bliskich konserwacji zabytków, ale też psychologów i socjologów, dałaby najlepszy efekt w poznaniu sposobu patrzenia na budynki i otaczającą je przestrzeń oraz sposobu ich ochrony. Okulograf może, naszym zdaniem, stać się narzędziem harmonijnie scalającym pozostałe działania konserwatorskie, gdyż umożliwia interdyscyplinarną dyskusję w oparciu o obiektywne dane.

EN

Protection of such cultural heritage as architecture and urban planning demands an individual approach due to extreme stylistic, historical, cultural and/or ideological diversity. Experts in various fields perceive different aspects of architectural heritage as significant. A layman, however, looks at it in yet another way. Vision, the dominant sense as far as perception of architecture is concerned, becomes the main factor in the discussion at hand. It is our belief that a record and analysis of one’s process of looking at an object or space may constitute a key – first, to understand how a person visually intakes a historical space, and then, to optimize its arrangement by means of emphasizing the important elements and pushing the disharmonious ones to the background. It appears that an ideal tool for that purpose may be found in an eye tracker. It is a device that records the movements of an eyeball, and from which a specialized piece of software is able to gather lots of interesting data. The data’s analysis in company of experts from fi elds both related to conservation and not – e.g. psychologists or sociologists – may produce better results as to our understanding of how others look at various buildings and areas – and then lead to better ways of conservation thereof. An eye tracker allows an interdisciplinary discussion based on nonbiased data and therefore may become a tool that will make it possible to combine all different kinds of conservation efforts into one.

4

Adaptive reuse of commercial and public buildings in Wroclaw Old Town in Poland. The occupant’s safety and comfort versus preservation of authenticity of monumental buildings

Kirschke Krystyna, Kirschke Paweł, Komarzyńska-Świeściak Elżbieta

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2018

|

Vol. 14, nr 3

24--41

EN

There are more than a hundred historic public buildings in the centre of Wrocław, adapted to fulfill modern commercial function. Against the background of today’s cosmopolitan shopping centers and office buildings, these buildings are distinguished by stylish architecture, maintained in eclectic, Art Nouveau or modernist forms. In the process of renewal of such monumental buildings, there is a need to reconcile the requirement for maximum protection of the historic material with safety and comfort of use. The multi-disciplinary construction design constituting the basis for the adaptive reuse of the heritage building must be preceded by conservation research and concept designs simulating possible program options. This allows linking the assessment of the value of the architecture with a choice of the matching function corresponding to the location and historic structure of the building. The further multi-disciplinary design process and implementation of such a project should be based on the Research by Design scheme. This allows for control of the implementation of the project and to rationalize the necessary upgrade of the facility with the application of such space and technical solutions that limit the destruction of its historic substance. The paper presents conclusions from several adaptive reuse projects carried out in such a way, in which it was possible to create high-class department stores, banks, hotels or prestigious offices inside the heritage buildings. The essence of these developments was to preserve the authenticity of the monumental building, while providing the necessary infrastructure, plant rooms and equipment guaranteeing safety and comfort of use.

PL

W centrum Wrocławia istnieje ponad sto zabytkowych obiektów użyteczności publicznej przystosowanych do pełnienia komercyjnych funkcji usługowych. Na tle dzisiejszych kosmopolitycznych galerii i biurowców gmachy te wyróżniają się stylową architekturą, utrzymaną w formach eklektycznych, secesyjnych lub modernistycznych. W procesie ich rewaloryzacji istnieje potrzeba pogodzenia konieczności maksymalnej ochrony historycznej substancji z komfortem i bezpieczeństwem użytkowania. Wielobranżowy projekt budowlany stanowiący podstawę przebudowy zabytku musi być poprzedzony analizami konserwatorskimi oraz koncepcjami symulującymi możliwe warianty programowe. Pozwala to na powiązanie oceny wartości architektury z dobraniem funkcji adekwatnej do lokalizacji i historycznej struktury obiektu. Dalszy wieloetapowy proces projektowy i realizacja takiego przedsięwzięcia powinny opierać się o schemat Research by Design. Pozwala to na kontrolowanie przebiegu inwestycji i zastosowanie takich rozwiązań przestrzennych i technicznych, które ograniczają destrukcję jego historycznej substancji. W referacie przedstawiono wnioski z kilkunastu tak przeprowadzonych przedsięwzięć, podczas których w zabytkach udało się stworzyć wysokiej klasy domy handlowe, banki, hotele lub prestiżowe biurowce. Istotą tych inwestycji było zachowanie autentyczności zabytku i wyeksponowanie jego walorów, przy zapewnieniu niezbędnych instalacji infrastrukturalnych i związanych z nimi pomieszczeń oraz urządzeń gwarantujących bezpieczeństwo i komfort użytkowy.

5

Methods of education supporting conversion of farm buildings in rural areas on the non-agriculture functions

Florysiak K.

Przestrzeń i Forma

|

2018

|

nr 35

91--104

EN

Education is one of the tools that can affect on changes in the cultural environment at the national, regional or local level in positive way. The article addresses the issue of educational methods used by the state authorities of the Netherlands, England and Germany that support the conversion of farm buildings into non-agricultural functions in rural areas.

PL

Edukacja jest jednym z narzędzi, które w pozytywny sposób mogą wpływać na zmiany w środowisku kulturowym na poziomie krajowym, regionalnym czy lokalnym. W artykule podjęto zagadnienie metod edukacyjnych stosowanych przez organy państwowe Holandii, Anglii i Niemiec wpierające przekształcenia obiektów gospodarczych na funkcje pozarolnicze na obszarach wiejskich.

6

Atrakcyjność współczesnej ruiny. Współczesne funkcjonowanie historycznych ruin zamków w Małopolsce

Dettloff Paweł

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2018

|

Nr 6

53--71

PL

Praca przedstawia przykłady czterech historycznych ruin zamku. Zabytki te pozostają dobrze zachowane. Podjęto jednak działania rewitalizacyjne mające na celu ich rozwój, a także dostosowanie do funkcji turystycznej. Obiekty te są chętnie odwiedzane. Dowodzi to, że "trwałe ruiny" mogą być atrakcją bez (koniecznej) odbudowy i pełnej rekonstrukcji. Podstawowymi elementami programów adaptacji omawianych ruin do nowej funkcji są: - konserwacja zabytku - warunek niezbędny, - możliwe "lekkie" przekształcenia, tj. kształt budynku, - ogaraniczanie szlaków turystycznych, w tym wprowadzania schodów, ganków (tarasów), w szczególności tarasów widokowych na wieżach itp., - wykorzystanie istniejących przestrzeni (wnętrz budynku) do celów wystawowych, - tworzenie infrastruktury towarzyszącej (kasy fiskalne, urządzenia sanitarne). Możliwym jest wkorzystanie powyższych elementów jako scenerii masowych imprez łączących zabawę i edukację: inscenizacje historyczne, pokazy, turnieje itp. Ten sposób popularyzacji przeszłości i dziedzictwa kulturowego jest jednocześnie promocją zabytku. Wykorzystanie historycznych ruin w celach turystycznych jest doskonałą okazją dla zabytków, jednak wiąże się z pewnym ryzykiem. Niebezpieczeństwo to "przeciążenie" dodatkowymi - komercyjnymi atrakcjami i sprawienie, że pomnik wydawać się może kiczowaty.

EN

There have been presented examples of four historic castle ruins. These monuments have been thoroughly preserved lately. At the same time, measures have been taken to conduct their revitalization - development and adaptation to the tourist function. These objects are now eagerly visited. This proves that "permanent ruins" can be a great attraction without (necessary) restoration and full reconstruction. The basic elements of the program of adaptation of those ruins to the new function include: - conservation of the monument - an indispensable condition - possible "slight" addition, i.e. the shape of the building - delimiting tourist routes, including the introduction of stairs, porches (platforms), especially viewing platforms on towers, etc. - use of existing volumes (building interiors) for exhibition purposes, - accompanying infrastructure (cash registers, sanitary facilities). A great opportunity for these excesses is their use as a scenery of mass events combining fun and education: historical staging, shows and tournaments, etc. Such popularization of the past and cultural heritage is simultaneously a promotion of the monument. The use of historical ruins for tourism purposes is a great occasion for these monuments, however it also carries some risks. The danger here is "overloading" with additional - commercial attractions and making the monument seem rather kitschy.

7

Konserwacja zabytków, czyli perspektywy promieniowania jonizującego w zwalczaniu pasożytów i odnowie dzieł sztuki

Swaczyna K.

Analit

|

2018

|

Nr 5

27

PL

Dzieła sztuki stanowią ważną część naszej kultury, a zainteresowanie nimi sięga bardzo odległych czasów. Konserwacja zabytków dziedzictwa kulturowego przez wiele lat opierała się na prostych metodach fizyko-chemicznych, jednak wszystkie miały ograniczoną penetrację do wnętrza obiektów. Z tego też względu chemicy konserwatorzy poszukiwali metod ratowania zniszczonych dzieł, pozostawiających obiekt w nienaruszonym stanie. Wykorzystanie promieniowania jonizującego w tym celu to interesująca alternatywa dla tradycyjnych metod walki z bakteriami, pleśniami i insektami oraz dla polepszenia wyglądu zniszczonych już obiektów. W przypadku, kiedy przedmiot jest w bardzo złym stanie, ostatnią deską ratunku okazuje się być radiacyjna konsolidacja, pozwalająca na jego odnowienie, a do walki z pasożytami konieczne jest użycie radiacyjnej dezynfekcji i dezynsekcji. Problem pojawia się wówczas, gdy zagrożone są zbiory znaczące historycznie, kiedy duża ilość artefaktów musi zostać poddana wyjałowieniu. W tym momencie czas odgrywa ważna rolę, czy uda się uratować muzealne zabytki?

8

Bohdan Rymaszewski (1935–2016)

Konopka M

Wiadomości Konserwatorskie

|

2017

|

Nr 51

135--138

9

Contemporary art in the historic landscape

Łakomy K., Sarnat Ł.

Technical Transactions

|

2017

|

Vol. 10(114)

15--22

EN

The paper discusses the subject of the introduction of modern forms into spaces of a historical character, mainly into historical gardens. Its aim is to present the general tendencies, causes and scope of the introduction of modern art into these types of interiors, the problem of their interference with historical tissue, its scope and goal, along with an outline of general guidelines for these types of projects.

PL

Artykuł porusza problematykę wprowadzania nowoczesnych form do przestrzeni o charakterze historycznym, głównie do ogrodów zabytkowych. Ma ca celu przedstawienie ogólnych tendencji, przyczyn i zakresu występowania współczesnej sztuki w tego typu wnętrzach, problemu ich ingerencji w tkankę zabytkową, jej zakresu i celu, wraz nakreśleniem ogólnych wytycznych do tego typu działań.

10

Przywrócenie wystroju zabytkowego wnętrza w gabinecie w wieży na zamku w Łańcucie

Łyziak-Dyga P.

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2017

|

Vol. 2

275--288

PL

Artykuł przybliża tematykę rekonstrukcji elementów wystroju wnętrza Gabinetu w wieży południowowschodniej, znajdującego się w Muzeum-Zamku w Łańcucie. Głównym celem jest prezentacja przeprowadzonych badań historycznych oraz problematyki związanej z badaniami historycznymi. W trakcie prowadzonych w latach 2014–2015 prac badawczych i konserwatorskich zostały zdiagnozowane oraz zrekonstruowane liczne elementy wystroju, tj. obrazy, grafiki, makaty, umeblowanie. Ponadto została też zbadana wcześniejsza dekoracja malarska, znajdująca się w zasłoniętej późniejszym stropem kopule. Na podstawie badań in situ oraz przeanalizowanej literatury przeprowadzono prace konserwatorskie oraz częściową rekonstrukcję elementów wystroju wnętrza.

EN

This article covers the subject of reconstruction of the interior design elements of the Office in the tower, which is found on the south eastern side of the Museum-Castle in Lancut. Its main goal is to showcase the historical research that has been done, as well as, the problems entailed in the historical researches. Over the course of the research and conservation works carried out during the years 2014–2015, several elements have been recognized and reconstructed, which consist of: paintings, graphics, tapestries, and furniture. Furthermore, the earlier painted decorations which were found hidden above the ceiling copula, had also been analysed. On the basis of the research done in the original location, as well as the analysis of the relevant literature, covservation work was undertaken and partial reconstruction of the interior elements was performed.

11

Comparison of selected methods of interactive geovisualization on the basis of a monuments register in Poland

Król K., Prus B.

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2017

|

no. 4

55--66

EN

Visualization of objects on interactive maps usually completes a design process which is preceded by collecting and processing of data. The same applies to the list of monuments (objects of cultural heritage), as its compilation requires both field and office works. The aim of the paper was to evaluate if registers monuments maintained by Polish communes (gminas) can be presented with Google Fusion Tables and Leaflet software, the tools that are specifically used to provide and visualize data. Successive stages of creating a communal register of monuments in Poland – from surveying the objects of heritage in the field to preparing their address cards and creating electronic map application – were presented in the paper. In conclusion, it was proved that a web mapping service, in which text description and photographic documentation of presented objects are complemented with data about their location, can perfectly supplement the communal list of objects of cultural heritage compiled as a standard paper address cards.

12

Analiza bilansu energetycznego zabytkowej zabudowy dzielnicy Bojary w Białymstoku, jako element programu rewitalizacji

Tur M.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury

|

2017

|

z. 64, nr 3/II

371--382

PL

Dostosowanie historycznych budynków do współczesnych wymagań w zakresie komfortu cieplnego przy jednoczesnym utrzymaniu niskich kosztów eksploatacji jest jednym głównych przeszkód w procesie rewitalizacji zabytkowych dzielnic. Brak ujęcia w programie rewitalizacji analiz efektywności usprawnień termomodernizacyjnych uwzględniających kompromis pomiędzy wymaganiami konserwatorskimi, a analizą energetyczną i ekonomiczną, może prowadzić do fiaska programu rewitalizacji i zniszczenia zabytkowej substancji historycznej. Śródmiejska dzielnica Białegostoku – Bojary jest przykładem zanikającego na naszych oczach materialnego i kulturowego dziedzictwa miasta. Na jej terenie znajduje się jednolita stylowo drewniana zabudowa, która wartość zabytkową zachowuje nie tylko w warstwie wizualnej, ale także w postaci wyjątkowych ówcześnie rozwiązań gospodarowania ciepłem. W okresie kilkudziesięciu ostatnich lat, dzielnica doświadczała wielu działań modernizacyjnych – od nieskrępowanego przepisami ożywienia inwestycyjnego lat 90. XX w., po wprowadzenie rygorystycznego wzornika zabudowy. Artykuł przedstawia rys historyczny dzielnicy jako uzasadnienie potrzeby jej ochrony, obecny stan zachowania i podejmowane dotychczas działania modernizacyjne. Opisana została analiza bilansu energetycznego domów bojarskich, z uwzględnieniem wyników przeprowadzonych badań szczelności powietrznej. Opracowanie zostało oparte na podstawie badań terenowych, inwentaryzacji oraz metod obliczeniowych obejmujących bilans energetyczny i wpływ szczelności powietrznej. Wynikiem badań jest przedstawienie efektywności energetycznej jako jednego z kluczowych aspektów rewitalizacji.

EN

Adaptation of historical buildings to modern requirements of thermal comfort with a low cost of maintenance is one of the main obstacles in the process of revitalization of historic districts. Lack of specific technical modernization solutions in the revitalization program can lead to common interventions that results in the loss of attributes being a part of cultural heritage and finally to the failure of the revitalization program. Inner-city district Bojary with its wooden houses is an example of the disappearing material and cultural heritage of the city. Over the past several decades, the district has experienced a number of revitalization efforts with finally enaction of a rigorous zoning plan. Despite this, only 58% of wooden houses have preserved to this day. The paper presents the historical outline of the district, the current state of preservation and the revitalization efforts undertaken so far. An analysis of the energy balance of wooden houses has been described, taking into account the results of conducted airtightness tests. The study was based on field research, survey and computational methods. The result of the research is the indication of energy efficiency issue of historical buildings as one of the key elements of the revitalization program.

13

Kostium francuski w architekturze XIX wieku i jego recepcja na ziemiach Polski na przykładzie pałaców w Świerklańcu i Kronenberga w Warszawie

Tołłoczko Z.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2016

|

Nr 48

106--118

PL

Niniejszy esej jest poświęcony kolejnym egzemplifi kacjom barbarzyństwa, które przyniosła II wojna światowa i jej pokłosie, czyniąc nieodwracalne skutki nie tylko w polskim, ale i europejskim dziedzictwie architektonicznym. Przedmiotem rozważań jest osobliwie, nieistniejący niestety pałac w Świerklańcu (Neudeck) oraz pałac L. Kronenberga w Warszawie. Obydwa nie egzystujące obecnie zabytki kostiumu francuskiego w architekturze historyzmu i eklektyzmu drugiej połowy XIX wieku łączą nie tylko analogie i powinowactwa stylowe, ale również fascynująca historia z burzliwych dziejów Europy Środkowej i jej kultury.

EN

This essay is devoted to subsequent exemplifi cations of barbarism that was brought by World War II and its aftermath, wreaking irrevocable damage in not merely Polish but also European architectonic heritage. The subject of discussion is, surprisingly, the no longer existing palace in Świerklaniec (Neudeck) and the palace of L. Kronenberg in Warsaw. Both non-existent monuments of the French costume in the architecture of historicism and eclecticism of the second half of the 19th century are linked not only by stylistic analogies and relationships, but also the fascinating history of the turbulent times in Central Europe and its culture.

14

The edifice of the Academy of Art in Szczecin (the Former Grumbkow Palace) – reconstruction and conservation

Tuszyński M.

Przestrzeń i Forma

|

2016

|

nr 28

119--140

EN

The article describes one of the most recognizable landmarks of Szczecin. Its past and current function proves that the historical building does not have to be only a historic monument but it can still be a full-fledged civil structure meeting the requirements of changing users. Now, after the modernization, it acts successfully not only as an educational institution but also as the headquarters of the Academy of Art in Szczecin.

PL

W artykule opisany został jeden z najbardziej rozpoznawalnych budynków w Szczecinie. Jego przeszłość i aktualna funkcja dowodzi, że gmach historyczny nie musi być jedynie zabytkiem, ale wciąż może być pełnowartościowym obiektem spełniającym wymagania zmieniających się użytkowników. Obecnie, po przeprowadzonej modernizacji, z powodzeniem pełni on funkcję placówki dydaktycznej i jednocześnie jest główną siedzibą Akademii Sztuki w Szczecinie.

15

Tezy konserwatorskie 2015 – propozycja reformy służb ochrony zabytków

Broda Aleksander, Konopka Marek, Landecka Halina, Zalasińska Katarzyna, Zielniewicz Tadeusz

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2016

|

Nr 1

135--140

EN

The article explores directions of possible changes to be made to the model of monument protection. It not only recommends specific provisions but also focuses on a model understood as a structure of definitions and relations existing among them. This allows for rough description of a selected aspect of reality. The analysis comes down to deliberations on monument protection system, including necessary duties and competences of government and local government administration bodies. Effects of the principle of subsidiarity and decentralisation of Polish historic preservation administration were brought into special focus. Additionally, narrow scope of duties was determined for state and local government administration bodies.

16

Studies of historical modifications to the Bernardine monastery garden in Kraków as the basis for its redesign

Baster P.

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2016

|

no. 2

7--18

EN

Characteristics rules of composition of the Polish monastic geometric gardens, combined with the information on the history and the spatial changes in the Bernardine monastery garden in Kraków and the iconographic research on the discussed garden design, show its clear architectural and landscape character. The study indicates that there are no de facto differences in the views on its original form and underlying principles of composition. The Bernardine monastery garden was similar to other such garden designs in Poland, and its composition was based on the earlier medieval idea of the division of space into quarters planted with trees. Although over the centuries, modifications were made to the course of the borders and the general form of the garden, it remains in the very same location and invariably presents its geometric layout. Currently, the original composition is less intelligible, and the land use is different from the historical one. This fact justifies the need to redesign the garden based on the spatial studies of its historical transformations.

PL

Charakterystyka zasad kompozycji polskich geometrycznych ogrodów klasztornych, połączona z wiadomościami dotyczącymi historii oraz zmian przestrzennych ogrodu OO. Bernardynów w Krakowie oraz badaniami materiałów ikonograficznych dotyczących omawianego założenia, ukazują jego klarowną architektoniczno-krajobrazową postać. Przeprowadzone badania wskazują, iż nie ma de facto rozbieżności w poglądach na temat jego pierwotnej formy oraz podstawowych założeń kompozycji. Ogród klasztoru Bernardynów był podobny do innych tego typu założeń w Polsce, a jego kompozycja była oparta o wcześniejszą, średniowieczną ideę podziału przestrzeni na obsadzone drzewami kwatery. Choć na przestrzeni wieków dokonywano zmian w przebiegu granic oraz ogólnej postaci ogrodu, nieustająco znajduje się on w tej samej lokalizacji i niezmiennie prezentuje geometryczny charakter układu. Obecnie dawny zarys kompozycyjny jest słabiej odczytywalny, zaś sposób zagospodarowania różni się od historycznego; uzasadnia to konieczność wykonania projektu jego rekompozycji na bazie badań przestrzennych przemian ogrodu.

17

Redesign project for the Bernardine monastery garden in Kraków, based upon guidelines resulting from its historical modifications and contemporary functional considerations

Baster P.

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2016

|

no. 3

7--19

EN

Bernardine monastery garden in Kraków boasts a history of several centuries, while the spatial changes that occurred therein have been described and illustrated by many authors. The present state of the compound in question is not contrary to the general principles of monastic gardens’ composition or to historical sources about this particular garden realisation. As a result, it was possible to develop a project for the redesign of the garden (approved by the Małopolska Regional Monument Conservation Authority), under which specific design solutions were adopted, legitimised by the data contained in written sources or resulting from the analysis of the historical plans of the garden.

PL

Celem niniejszej pracy była próba wyznaczenia obszarów predysponowanych do lokowania działalności gospodarczej w powiecie wielickim w oparciu o przyjęty zestaw kryteriów wykluczających oraz analiza ich atrakcyjności inwestycyjnej. Działalność gospodarcza obejmuje swym zagadnieniem obiekty inwestycyjne, mogące negatywnie oddziaływać na środowisko i zdrowie ludzi. Zastosowany zestaw cech przestrzennych wynikał z dostępności pozyskanego materiału i obejmował 39 warstw tematycznych, podzielonych merytorycznie na 12 grup. Dane w postaci map cyfrowych pozyskano z Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej. Delimitacji przestrzennej jednostek dokonano za pomocą Systemu Informacji Geograficznej (GIS), w programie MapInfo Professional 8. W wyniku przeprowadzonej delimitacji otrzymano dwie lokalizacje obszarów predysponowanych w obrębie gmin: Gdów i Wieliczka. Uznano, że istnieje możliwość lokowania działalności gospodarczej na wyodrębnionych terenach a wyróżnione lokalizacje charakteryzuje bogata infrastruktura inwestycyjna, świadcząca o ich atrakcyjności gospodarczej.

18

Malborski kościół jak "nowy"

Lackorzyńska M.

Ceramika Budowlana

|

2016

|

nr 3

33--34

PL

Zamek malborski - największy ceglany obiekt na świecie zbudowany z 50 milionów cegieł, z 10 kilometrami murów obronnych, odzyskuje dawną świetność. Dzięki pozyskanemu dofinansowaniu, w ciągu ostatnich dwóch lat udało się wyremontować ostatnie nieodbudowane po wojnie części zamku - kościół Najświętszej Marii Panny wraz z kaplicą św. Anny i największą na świecie - ponad ośmiometrową figurą Madonny z Dzieciątkiem. Prace prowadzono również na wieży głównej zamku oraz w Wieży Kleszej i Domku Dzwonnika.

19

Domek Loretański w Gołębiu. Dziedzictwo utracone

Michalska G.

Architectus

|

2016

|

Nr 1 (45)

49--58

PL

Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na nieudane prace konserwatorskie na obszarze Lubelszczyzny, której „marką kulturową” jest manierystyczna architektura sakralna i świecka. Jednym z cennych obiektów stylu nazwanego „renesansem lubelskim” jest unikatowa w formie i symbolice Kaplica Loretańska w Gołębiu (pow. puławski). Poddana zabiegom renowacyjnym w latach 2011–2012 utraciła wiele w zakresie substancji zabytkowej. Dowodem jest porównanie stanu zabytku sprzed prac konserwatorskich z obecnym. Autorka próbuje odpowiedzieć na pytanie o przyczyny przeprowadzania obecnie prac konserwatorskich, jak się wydaje, z pominięciem ustawowo regulowanych procedur na kolejnych etapach takich zadań.

EN

The main aim of this article is to draw attention to unsuccessful renovation works in the Lublin Region. The Lublin Region is famous for Mannerist architecture. The Loretto Chapel in Gołąb near Puławy is one of the most precious masterpieces of the Lublin Renaissance style (local variety of Mannerism). The Loretto Chapel was renovated in 2011–2012. During that renovation it lost much of its authentic artistic matters. The proof for this statement can be a comparison between the condition before and after renovation. The author asks for the reasons for unprofessional renovation, which was carried out without necessary procedures prescribed by Polish law.

20

Metodyka badawczo-konserwatorska zabytków pochodzenia archeologicznego ze stopów miedzi

Garbacz-Klempka A., Legoń K., Dyga A.

Przegląd Odlewnictwa

|

2015

|

Vol. 65, nr 1-2

18--23

PL

Zabytki metalowe zajmują ważną pozycję w badaniach historii kultury materialnej. Stanowią przedmiot analiz pod względem stylistycznym i technologicznym, przy wykorzystaniu wiedzy specjalistów różnych dziedzin i nowoczesnych nieniszczących technik badawczych. Badania zabytków wymagają specjalnego postępowania, zgodnego z zasadami ich zachowania i ochrony, dlatego też zalecane jest stosowanie metod nieniszczących i nieinwazyjnych. Celem pracy jest opis metodyki postępowania prowadzonego w czasie konserwacji zabytków metalowych pochodzenia archeologicznego. Podkreślono znaczenie nieniszczących metod badawczych jak spektrometria fluorescencji rentgenowskiej czy mikroskopia optyczna. Badania makro- i mikroskopowe umożliwiają ocenę stanu zachowania zabytków, rodzaju nawarstwień korozyjnych, są także pomocne przy analizie typologicznej ozdób archeologicznych i techniki wykonania. Przy udziale metody spektrometrii fluorescencji rentgenowskiej dokonuje się analizy składu chemicznego stopu i określenia przybliżonych właściwości technologicznych. Na podstawie tych informacji dokonuje się przygotowania programu konserwatorskiego, który obejmuje m.in. usunięcie produktów korozji, ustabilizowanie procesów korozyjnych, wzmocnienie struktury zabytku metalowego oraz zabezpieczenie przed dalszymi procesami destrukcji. Tak przygotowane zabytki mogą być przeznaczone do ekspozycji muzealnej, przy zachowaniu specjalnych warunków wilgotności i temperatury powietrza. Pośrednim celem jest przedstawienie metodyki badań i konserwacji wybranych zabytków metalowych ze zbiorów Muzeum Archeologicznego w Krakowie jako swoistego poligonu badawczego oraz zaprezentowanie praktyk w zakresie prowadzonych tu interdyscyplinarnych badań terenowych i naukowych.

EN

Metal monuments are important in investigations of the material culture history. They constitute the subject of analyses in respect of style and technology, at utilising the expert knowledge of several fields and modern non-destructive research techniques. Investigations of monuments and antique elements require special procedures, in conformity of their maintenance and protection rules. Therefore using non-destructive and non-invasive methods is recommended. The aim of this study is the description of the methodology applied during the restoration of metal monuments of the archaeological origin. The meaning of non-destructive investigation methods, such as X-ray fluorescence spectrometry or optical microscopy, is emphasised. Macroscopic and microscopic tests allow assessments of the maintenance state of monuments, kinds of corrosive piling ups as well as they are helpful in typological analyses of archaeological ornaments and in recognizing their production techniques. The analysis of the chemical composition of alloys and determinations of their approximate technological properties is performed by means of the X-ray fluorescence spectrometry. On the bases of these information the conservation program, consisting - among others - of the removal of corrosion products, stabilisation of corrosion processes, strengthening of the metal monument structure and protection against further destruction processes, is prepared. Monuments prepared in such way can be intended for the museum exposition, at maintaining special conditions of humidity and air temperature. The indirect aim is the presentation of the research and restoration methodology of the selected monuments from the collection of the Archaeological Museum in Krakow, treated as the special testing ground as well as showing trainings of the performed there interdisciplinary field and scientific investigations.