W artykule przedstawiony został przykład wykorzystania technologii informacyjnej i programu STER do oceny ryzyka zawodowego wybranego stanowiska pracy. Uzyskane wyniki porównano z innymi metodami oceny ryzyka zawodowego. Na podstawie analizy porównawczej wykazano zasadność wykorzystania oprogramowania komputerowego w praktyce, wskazano jego wady i zalety.
EN
The article presents an example of using information technology and the STER program to assess the occupational risk of a selected job. The obtained results were compared with other methods of occupational risk assessment. On the basis of a comparative analysis, usefulness of computer software were proved in practice, its advantages and disadvantages were pointed out, too.
The elastomeric anti-trauma pad (EA-TP) based on shear thickening fluid (STF) has been developed. Dynamic oscillatory shear experiment was conducted at constant strain amplitude of 5%. STF composed of 25% of volume fraction of 7 nm Fumed Silica, dispersed in polypropylene glycol with molar mass 400 gmol−1 shows elastic properties in entire investigated range of the frequency. Ballistic tests of EA-TP with 7.62 mm × 39 mm PS bullets were performed according to the PN-V-87000:2011 standard. The studies revealed about 60% reduction of the average backface signature depth (BSD) for the EA-TP, when compared to the nowadays commonly used soft insert. The ATR-FTIR analysis confirmed slight impact of the elevated temperature and air (oxygen) on the chemical degradation of the EA-TP surface. The UV-VIS spectroscopy has allowed to notice colour deviation of the aged samples towards green and yellow, as well as lack of dye resistance to accelerated aging process. Thermographic analysis has shown no visible changes of the EA-TP surface and sub-surface during accelerated aging process. The aforementioned small changes on the surface of EA-TP did not affect the ballistic properties of composite armour. EA-TP insert maintains ballistic properties after accelerated aging process which was simulating the period of 6 years according to ASTM F1980 – 07:2002 standard.
The aim of this study was to test the usefulness of magnetron sputtering technology to produce coatings on selected elements of a firefighter’s helmet to protect against infrared radiation (PN-EN 171 standard). The scope of research includes testing the deposition produced via magnetron sputtering of metallic and ceramic coatings on plastics, which are used to manufacture the components comprising the personal protection equipment used by firefighters. The UV-VIS, NIR used to research the permeation coefficients and reflections for light and infrared light and the emission spectrometry with ICP-AES used for the quantitative analysis of elements in metallic and ceramic coatings. Microstructural and micro-analytical testing of the coatings were performed using scanning electron microscopy (SEM). Measurements of the chemical compositions were conducted using energy-dispersive X-ray spectroscopy (EDS). The hardnesss of the coatings were tested using a indentation method, and the coating thicknesses were tested using a ellipsometry method.
Komunikacja miejska autobusowa jest pojęciem powszechnie rozumianym jako przemieszczanie się autobusem z jednego do drugiego punktu. Pośród pasażerów można wyróżnić między innymi osoby niepełnosprawne. Najczęściej wybierane przez nie kierunki podróży to praca, szkoła, lekarz czy rehabilitacja. W ostatnim czasie społeczeństwo zaczyna postrzegać niepełnosprawnych jako osoby pełnowartościowe, które mogą aktywnie i samodzielnie uczestniczyć w życiu społecznym. Niniejszy artykuł przedstawia wyniki analizy związanej z odpowiedzią na pytanie dotyczące dostępności komunikacji miejskiej autobusowej dla osób niepełnosprawnych. Obszar badań stanowiło miasto Zabrze.
EN
Bus public transport is a concept widely understood as a movement by bus from one point to another. Among the passengers can be distinguished among other people with disabilities. Most of their destinations are work, school, physician or rehabilitation. In recent times, society begins to perceive people with disabilities as full-fledged individuals who can actively and independently participate in social life. This article presents the results of analysis related to the response to the question about the availability of bus public transport for the disabled. The study area was the city of Zabrze.
Celem artykułu jest rozważenie wpływu uwarunkowań kulturowych na innowacyjność polskiej gospodarki. Opracowanie składa się z trzech części. W pierwszej syntetycznie przedstawiono główne pojęcia dotyczące innowacyjności oraz poziom innowacyjności polskiej gospodarki na tle innych krajów. W drugiej części skoncentrowano się na makrouwarunkowaniach innowacyjności gospodarki. Podkreślono znaczenie zmian systemowych, napływu kapitału zagranicznego oraz decyzji o akcesji Polski do UE. Szerzej omówiono rolę BIZ oraz klastrów. W części trzeciej rozważania koncentrowały się na uwarunkowaniach kulturowych. W podsumowaniu podkreślono potrzebę dalszych zmian uwarunkowań kulturowych w kierunku sprzyjającym wzrostowi innowacyjności.
EN
The aim of this article is to consider the impact of cultural factors on the innovation of the Polish economy. The paper consists of three parts. In the first synthetically describes the main concepts related to innovation and the level of innovation in the Polish economy as compared to other countries. The second part focuses on the macro determinants of the innovation economy. It emphasized the importance of systemic changes, the inflow of foreign capital and the decision of the Polish accession to the EU. For more discusses the role of FDI and clusters. In the third part, deliberations focused on cultural conditions.
Rheological fluids belong to the group of smart materials which can also form a component of some textile products. In this study shear thickening fluids (STF) and magnetorheological fluids (MRF) were synthesised. STF is a colloidal suspension of silica nanoparticles in an organic liquid carrier. The viscosity of STFs depends on the shear rate, which means that for a sufficiently high shear rate their properties change from the characteristic of a liquid to that typical for a solid body. This process is rapid and fully reversible. MRF is a noncolloid suspension of micrometric iron particles in a carrier liquid, usually oil. Under the action of an external magnetic field the particles form a chain-like structure and the MRFs change the viscosity, with their properties becoming characteristic of an elastic solid. In this study flexible body armours which are able to protect limbs were elaborated. Such systems can also be used for other flexible shields such as mates, blankets etc., as well as to find civilian applications, for example sport protective clothing.
PL
Materiały inteligentne zadomowiły się już na dobre w niemal wszystkich gałęziach przemysłu. Stanowią one również komponent wielu inteligentnych wyrobów tekstylnych. Przedmiotem opracowania są ciecze koloidalne, zagęszczane ścinaniem (STF) oraz ciecze magnetoreologiczne (RMF). Ciecze STF są koloidalną zawiesiną nanocząstek krzemionki w nośniku organicznym, np. glikolu etylenowym lub polietylenowym. Są to ciecze nienewtonowskie, czyli ich lepkość zależy od szybkości ścinania. STF wykazują zjawisko dylatacji, co znaczy, że przy odpowiednio dużej szybkości ścinania ich właściwości przechodzą od typowych dla cieczy, do charakterystycznych dla ciała stałego. Praktycznie zaś można stwierdzić, że STF pod wpływem uderzenia zmienia się z lepkiej cieczy w sprężyste ciało stałe. Proces ten jest szybki i w pełni odwracany. Ciecze MRF są niekoloidalną zawiesiną mikrometrycznych cząstek proszku żelaza w cieczy nośnej, zazwyczaj oleju. Są to również ciecze nienewtonowskie. Pod wpływem zewnętrznego pola magnetycznego cząstki żelaza tworzą sztywne łańcuchy a ciecze zmieniają lepkość i zbliżają swoje właściwości do typowych dla ciała stałego. MRF znajdują zastosowanie w adaptacyjnych układach tłumienia drgań, sprzęgłach, hamulcach itp. W ramach projektu POIG Innowacyjna Gospodarka Inteligentne pancerze pasywne z zastosowaniem cieczy reologicznych ze strukturami nano opracowywane są elastyczne kamizelki kuloodporne, zdolne do ochrony kończyn. Tego typu pancerze mogą też być stosowane na inne pozbawione sztywności, osłony, w postaci mat, plandek itp. Ciecze zagęszczane ścinaniem mogą także znaleźć zastosowania cywilne w ochraniaczach sportowych oraz odzieży ochronnej.
Ciecze magnetoreologiczne MRF (magnetorheologicalfluids) reprezentują ważną grupę materiałów inteligentnych, zmieniających swoje właściwości, w sposób kontrolowany, dzięki oddziaływaniu odpowiedniego czynnika zewnętrznego. W przypadku cieczy magnetoreologicznych, zmiana ta następuje pod wpływem zewnętrznego pola magnetycznego. Zjawisko to nazywane jest efektem magnetoreologicznym. Wytworzono i przebadano ciecze magnetoreologiczne na bazie oleju syntetycznego i żelaza karbonylkowego. Zastosowano różne rodzaje Stabilizatora, wielkości cząstek Fe oraz oleje o różnej lepkości i zbadano ich wpływ na właściwości reologiczne cieczy magnetoreologicznych. Stwierdzono, że zastosowanie odpowiednich składników odgrywa istotną rolę w zachowaniu się MRF. Przeprowadzono badania właściwości reologicznych w trybie statycznym lepkości i naprężenia ścinającego W funkcji szybkości ścinania (0,1÷630 S-1) bez pola i W polu 159 kA/m. Największy wzrost lepkości W polu magnetycznym wykazała ciecz o oznaczeniu OM75.15.A200 na bazie oleju nośnego o najmniejszej lepkości (15 mm2/S). Natomiast największą lepkość n = 87 kPa' s i naprężenie ścinające t= 8,7 kPa cechowała się ciecz OM75.l0O.A200 na bazie oleju o lepkości 100 mm2/S w polu magnetycznym 15 9 kA/m. Ponadto dla wytworzonych cieczy wyznaczono charakterystykę lepkosprężystą W funkcji pola magnetycznego: moduł zespolony G*, moduł zachowawczy G' i moduł stratności G". Największy wzrost modułów charakteryzujących właściwości lepkosprężyste w polu magnetycznym 0,3 T, wykazała opracowana przez autorów MRF o symbolu OM75.100.1A200. Właściwości tej cieczy w polu 230 kA/m wynosiły: moduł zespolony |G*| - 1,2 MPa, moduł zachowawczy G' - 1,2 MPa i moduł stratności G” - 0,35 MPa. Opracowaną MRF zastosowano do budowy hybrydowych pancerzy z wysokowytrzymałymi materiałami tekstylnymi z włókien paraaramidowych oraz polietylenowych, chroniących przed atakami z użyciem noża/białej broni. Obecność cieczy magnetoreologicznej w hybrydowych pancerzach przyczyniła się do zmniejszenia głębokości penetracji ostrza.
EN
Magnetorheological fluids (MRFS) represent a prominent group of smart materials with variable properties under the infiuence of distinctive, external factors. In magnetorheological fluids the properties can be Varied in a controlled way by a magnetic field. This specific behaviour is called the magnetorheological effect. In this paper, a series of MRFS based on synthetic oils and carbonyl iron powders was produced and examined. Different types of stabilizers, the size of the carbonyl iron powder particles and synthetic oils varying in viscosity, were applied. The infiuence of each component on the rheological properties of the MRFS was investigated. It was found that the application of a proper component plays a crucial role in MRFS performance. The rheological measurements of viscosity and shear stress as a function of shear rate in the range of 0. 1÷630 s-1 in static tests were carried out without and in a magnetic field of 159 kA/m (Fig. 5, 6, 8, 9, 11, 12). The maximum increase in viscosity in a magnetic field was shown by the MRF marked as OM75.15. A200 based on the lowest viscosity carrier oil (15 mm2/S). On the other hand, the MRF marked as OM75.l0O.A200 based on a carrier oil with a viscosity of 100 mm2/S demonstrated the largest values of viscosity (n = 87 kPa's) and shear stress (t = 8.7 kPa) in the magnetic field of 159 kA/m. Additionally, the viscoelastic characteristics of the synthesized MRFS (complex G*, Storage G' and loss G" modules) as a function of magnetic field were also carried out (Fig. 7, 10, 13). The results show that the most intense increase in the viscoelastic module under the magnetic field was exhibited by the OM75.l0O.A200. The maximum values of viscoelastic module achieved by this fluid are respectively complex modulus |G*| - 1.2 MPa, storage modulus G' - 1.2 MPa and loss modulus G"- 0.35 MPa. One of the synthesized MRFS was chosen for application in a hybrid structure of knife-resistant armour combined with textile materials, including high-strength para-aramid and polyethylene fibres. The application of MRF in hybrid, knife-resistant armours helped to reduce the penetration depth of the blade (Tab. 2).
The article presents the results of preliminary work carried out for flexible body armour systems designs which contained three types of magnetorheological fluid (MRFs). The stab resistance of the multilayered material systems with magnetorheological fluids were investigated. Tests were carried out on a newly built rig at the Faculty of Materials Science and Engineering, Warsaw University of Technology. Three different configurations of flexible body armour were made. It was found that samples of the multilayered material system containing MRF had lower depth of deformation by about 30% than the reference samples. The combination of MRFs with para-aramid woven fabrics in several usable forms and/or sheets of ultra-high molecular weight polyethylene fibres gives possibilities for obtaining new types of multi-layered systems protecting effectively against various kind of threats.
PL
W niniejszym artykule zaprezentowano wyniki wstępnych prac przeprowadzonych dla elastycznych pancerzy, zawierających 3 typy cieczy magnetoreologicznej. Zbadano odporności na przekłucie układów materiałowych z cieczami MR. Testy przeprowadzono na nowo powstałym stanowisku na Wydziale Inżynierii Materiałowej, Politechniki Warszawskiej. Wykonano konstrukcje elastycznych pancerzy o trzech różnych konstrukcjach. Na podstawie wstępnych wyników stwierdzono, iż próbki zawierające ciecz magnetoreologiczną miały mniejszą głębokość deformacji o ok. 30 % niż odpowiadające im wzorce. Połączenie cieczy MR z tkaninami z włókien para-aramidowych i/lub z nietkanymi wyrobami z włókien polietylenowych stwarza możliwość uzyskania nowego typu kompozytów skutecznie chroniących przed różnego rodzaju zagrożeniami.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Composite structures built of para-aramid fabric and shear thickening fluid (STF) are developed in the light of their potential application in smart body armour. The study reports on the rheological behaviour of nanosized silica suspensions. Depending on the oligomer chemical structure and molecular weight, we observe different behaviour under shear stress. The STF composed of PPG400 and containing various volume fraction of FS showed good time stability. The compositions containing 6.5 and 11.7 vol. % of silica maintain their rheological properties, although the composition with the highest concentration of solid phase lost about 20% of its maximum viscosity value after 40 days in a closed vial. The addition of colloidal shear thickening fluids to para-aramid woven fabric (Twaron® CT709) showed enhanced ballistic penetration resistance of the elaborated system for Parabellum 9mm bullet.
PL
Struktury kompozytowe na bazie tkanin paraaramidowych oraz cieczy zagęszczanych ścinaniem są opracowywane z myślą o zastosowaniu ich przy budowie inteligentnych pancerzy pasywnych. Przedstawione badania pokazują, jak zmieniają się właściwości reologiczne zawiesin koloidalnych na bazie nanokrzemionki w zależności od chemicznej struktury oligomeru, jego masy cząsteczkowej oraz stężenia fazy stałej. Dla cieczy zagęszczanych ścinaniem o różnych stężeniach nanokrzemionki przedstawiono wyniki testu stabilności właściwości reologicznych po 40 dniach od wytworzenia. Kompozycje o stężeniu 6,5 i 11,7% objętościowych fazy stałej wykazują stałe właściwości reologiczne w badanym czasie. Krzywa lepkości dla cieczy dylatancyjnej zawierającej 17,7% objętościowych fazy stałej posiada ten sam charakter w dniu wytworzenia oraz po 40 dniach, jednak maksymalna wartość lepkości uzyskana dla cieczy po 40 dniach jest mniejsza o około 20%. Kompozyty wytworzone na bazie cieczy koloidalnej o właściwościach dylatancyjnych oraz tkanin paraaramidowych (Twaron® CT709) wykazują zwiększoną wytrzymałość balistyczną w stosunku do czystej tkaniny paraaramidowej dla pocisku Parabellum 9 mm.
With the development of civilization scientists create various new materials and/or refine those already known. Over the past several decades, noted considerable interest in the so-called intelligent materials is observed. This group, beside the color-changing material, and light emitting fluids belong also magnetorheological fluids (MRF) which change their structure under the influence of external magnetic field. In this paper, a brief review of selected applications of magnetorheological fluid is given.
W artykule opisano nową metodę pomiaru wysokiego napięcia wykorzystującą zjawisko emisji polowej elektronów. Przedstawiono wyniki badań warstw nanokompozytowych Ni-C pod kątem zastosowania ich w przyrządach pomiarowych opartych o wspomniane zjawisko.
EN
The new method of high voltage measurement using field emission phenomena is described in the paper. There are presented results of research on Ni-C nanocomposite layers in order to application in measuring instruments based on mentioned phenomena.
This paper presents a new design of an absorbing screen based on a classical Salisbury concept. In the new design a resistive sheet from the classical Salisbury screen is replaced by a patterned layer. This allows eliminating major disadvantages of classical solutions, such as their narrow frequency bandwidth and high overall screen thickness. Electromagnetic simulations with QuickWave - 3D package are performed and confirm the theoretical predictions of the paper.
PL
Artykuł prezentuje nowe podejście do struktur absorbujących, oparte o klasyczne rozwiązanie typu Salisbury. W zaproponowanej strukturze, jednorodna warstwa rezystywna zastąpiona została przez warstwę wzorów. Takie rozwiązanie pozwala na wyeliminowanie głównych wad klasycznych struktur, którymi są wąskie pasmo pracy oraz duża grubość panelu. Symulacje elektromagnetyczne potwierdzające słuszność przyjętej koncepcji, przeprowadzono w programie QuickWave - 3D.
W artykule przedstawiono najważniejsze parametry procesu spawania po okręgu quasi wielokrotną wiązką elektronów. Omówiono ich wpływ na jakość spoiny oraz w oparciu o przeprowadzone doświadczenia określono ich graniczne wartości pozwalające uzyskać poprawną spoinę.
EN
The most important parameters of quasi multiple EB welding process on the circle were presented in the paper. The influence of these parameters on weld quality was discussed and basing on researches there were estimated the board values for proper weld obtaining.
W artykule przedstawiono jedną z możliwości wykorzystania quasi wielokrotnej wiązki elektronów w procesie spawania - obróbką cieplną. Pokazano sposób odchylania wiązki w czasie tej operacji oraz przedstawiono narzędzie ułatwiające projektowanie schematów czasowo - przestrzennych a także wpływ takiego schematu na uzyskaną spoinę.
EN
Thermal processing - one of possibilities of quasi multiple EB using in EB welding process is presented in the paper. The way of EB deflection during this operation was shown and the tool which facilitates time - space patterns designing as well as the impact of these patterns on welds is described.
W referacie omówiono uzyskane wyniki geologiczno-złożowe odwiertów WM-A3H, WM-A4H i WM-ASH, zrealizowanych w ramach drugiej części przewidywanego zakresu wierceń dla podetapu budowy PMG Wierzchowice do pojemności czynnej 1,2 mld m3. Przedstawiono: — zmiany w trajektorii odwiertów w stosunku do projektu i ich przyczyny, — zmiany w głębokości stropu Ca 1 i zakładany sposób ich uwzględnienia, — uzyskane wyniki interpretacji ilościowej geofizyki wiertnicznej, — ustalone wydajności absolutne odwiertów.
EN
The paper discusses geological and reservoir results of the wells: WM-A3H, WM-A4H and WM-ASH. The wells were drilled as the second part of the planned drilling range for construction of the UGS Wierzchowice – stage 1.2 billion m3 of working gas. The paper presents: — changes of the trajectories and their causes, — recorded changes of the Ca 1 top depth and anticipated way to take them into account, — the results of quantitative interpretation of well-logging, — fixed absolute open flow of the wells.
W artykule podano podstawowe informacje na temat PMG Bonikowo, PMG Daszewo i PMG Wierzchowice, w różnych stadiach zaawansowania budowy. Przedstawiono: podstawowe informacje o złożach przekształconych na PMG, powody przekształcenia złóż węglowodorów na podziemne magazyny gazu oraz rolę magazynów, charakterystykę pracy i odwierty PMG, aktualne zdolności produkcyjne odwiertów, planowane etapy rozbudowy, prace geologiczne, badania sejsmiczne i inne, aktualizowanie danych uzyskiwanych w procesie budowy i eksploatacji PMG Wierzchowice, stan zaawansowania budowy PMG.
EN
The article gives basic information about Bonikowo UGS, Daszewo UGS and Wierzchowice UGS in various stages of completion. The article presents: basic information about the gas fields converted into the UGS, reasons for the conversion of hydrocarbon reservoirs into the underground gas storages and role of the UGS, UGS and the wells characteristics, current productivity of the wells, planned stages of extension, well drilling, seismic studies and others, updating the data obtained in the process of construction and operation of UGS Wierzchowice, state of completion of the UGS Wierzchowice.
W artykule zaprezentowano prognozy udokumentowania nowych złóż kopalin pospolitych w obrębie województwa śląskiego oraz możliwość ich zagospodarowania, uwzględniając ograniczenia sozologiczne i zagospodarowanie terenu oraz zapotrzebowanie na określony surowiec.
EN
Prognostic areas for documentation of new common mineral deposits within the Silesia district were presented together with conditions of their future exploitation, usually restricted due to sozological limitations, local land use patterns and market demand for each kind of raw material.
Wśród pięciu innowacyjnych rozwiązań, które mają szansę odmienić nasze życie w ciągu najbliższych pięciu lat, znalazły się: energooszczędne panele słoneczne wbudowane w asfalt, farbę i okna; "kryształowa kula" przewidująca stan zdrowia; możliwość głosowej nawigacji internetowej; osobisty, cyfrowy doradca w zakupach oraz ... koniec z przeciążeniem informacjami. O dorocznej liście "IBM Next five in five" informuje dyrektor ds. komunikacji IBM Polska, Katarzyna Janik.
20
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono problemy występujące przy uzyskiwaniu wysokiej jakości spoin dla elementów z tytanu i jego stopów, miedzi oraz przy łączeniu stali o różnej zawartości węgla. Dla każdego z tych materiałów przedstawiono rozwiązania opracowane w ITR, wykorzystujące możliwości urządzeń do spawania wiązką elektronów.
EN
The problems in obtaining high quality welds of titanium and its alloys, and cooper, and during joining elements of steels containing various carbon concentration are presented in the paper. For each of these materials the procedures developed in Tele & Radio Research Institute, utilizing advantages of EB welding machines are shown.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.