Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Bezpieczne i efektywne wydobycie złoża techniką strzałową w warunkach kopalń KGHM Polska Miedź S.A.

Mertuszka Piotr

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2025

|

nr 1-2

43--59

PL

Do pozyskiwania urobku w kopalniach rud miedzi w rejonie Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego, od momentu rozpoczęcia eksploatacji, stosuje się materiały wybuchowe. W oparciu o ponad 50-letnie doświadczenie można wnioskować, że zastąpienie tej techno-logii innymi rozwiązaniami nie będzie w najbliższym czasie możliwe, zarówno z przyczyn ekonomicznych, jak i z uwagi na występowanie coraz trudniejszych warunków górniczo-geologicznych. Obecnie największą grupę materiałów wybuchowych pod względem zużycia stanowią materiały wybuchowe emulsyjne luzem, których stosowanie na skalę przemysłową wdrożono w kopalniach KGHM Polska Miedź S.A. już w roku 2004. Niestety, parametry termodynamiczne tego typu materiałów wybuchowych zależą od szeregu czynników związanych z przyjętą technologią wydobycia. W artykule przedstawiono wyniki wieloletnich badań materiałów wybuchowych emulsyjnych, które potwierdziły, że wiele parametrów robót strzałowych w polskich kopalniach rud miedzi nie zostało jak dotąd zoptymalizowanych i część ładunków odpalanych jest w warunkach, które nie gwarantują odpowiednio dużej efektywności robót strzałowych. Dotyczy to zarówno przebiegu reakcji uczulania materiałów wybuchowych emulsyjnych luzem, jak i wpływu wybranych czynników technologicznych na prędkość detonacji, spośród których wyróżnić należy średnice otworów strzałowych, rodzaj środków inicjujących, temperaturę ładunków czy też czas, który upłynął po-między załadowaniem materiału wybuchowego do otworów strzałowych a odpaleniem. W rezultacie, sformułowano wnioski i zalecenia dotyczące bezpiecznego i efektywnego wydobycia złoża techniką strzałową w warunkach kopalń rud miedzi Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego.

EN

Explosives have been used to extract the deposit from copper mines in the Legnica-Głogów Copper District since the beginning of exploitation. Based on over 50 years of experience, it can be concluded that replacing this technology with other solutions will not be possible soon, both for economic reasons and due to the more and more difficult mining and geologic conditions. Currently, the biggest group of explosives in terms of consumption are bulk emulsion explosives, the use of which on an industrial scale was implemented in the KGHM mines already in 2004. Unfortunately, the thermodynamic parameters of this type of explosive depend on several factors related to the adopted mining method. The article presents the results of many years of research on emulsion explosives, which confirmed that several parameters of blasting operations in the Polish copper mines have not been optimized so far and some of the charges are fired in conditions that do not guarantee sufficiently high blasting efficiency. This applies both to the process of the sensitization reaction of bulk emulsion explosives and to the influence of selected technological factors on the detonation velocity, including the diameter of the blastholes, the type of initiation, the temperature of the charges, and the time that elapsed between loading the explosive into the blastholes and the detonation. As a result, conclusions and recommendations were formulated regarding the safe and efficient extraction of deposits using blasting in the conditions of copper mines in the Legnica-Głogów Copper District.

2

Experimental study of stemming applicability in underground hard rock mining

Mertuszka Piotr, Pytlik Mateusz

Materiały Wysokoenergetyczne

|

2024

|

T. 16

141--150

EN

In this paper, results of experimental studies of stemming applicability for hard rock underground mining are presented. Different stemming materials were examined, including clay, sand, cement slurry, adhesive charge and two types of montage foam. The results of the small scale investigations were evaluated based on the Trauzl lead block test and indicated that cement slurry and clay stemming produced the greatest expansion. Therefore, due to relatively small differences in expansion and the semi-liquid form of the former, the latter was tested underground. However, in situ tests of clay stemming did not provide clear conclusions confirming or rejecting its usefulness for improvement of blasting effectiveness.

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych dotyczących możliwości zastosowania przybitki w kopalniach podziemnych skał zwięzłych. Przeanalizowano różne rodzaje przybitek, w tym glinę, piasek, zawiesinę cementową, ładunek klejowy i dwa rodzaje piany montażowej. Wyniki badań stanowiskowych ocenione z wykorzystaniem metody bloku ołowianego Trauzla wykazały, że zawiesina cementowa oraz przybitka gliniana spowodowały największe wydęcie. Dlatego też, z uwagi na stosunkowo niewielkie różnice i półpłynną postać pierwszej, druga z nich została przebadana pod ziemią. Wyniki badań przybitki glinianej in situ nie wykazały jednak jednoznacznie jej przydatności w poprawie efektywności robót strzałowych.

3

The effect of blasting using low-density emulsion explosives

Skrlec Vinko, Dobrilovic Mario, Tumara Barbara S., Bohanek Vjecislav

Journal of Sustainable Mining

|

2024

|

Vol. 23, iss. 1

10--19

EN

Low-density emulsion explosives are essentially blends of an emulsion matrix and a certain amount of gaseous phase inclusions acting as hot spots. With the addition of expanded polystyrene for gaseous sensibilization, the resulting explosive blend was developed to reduce peak values and pressure impulse of gaseous detonation products on surrounding rock. This resulted in a decrease in rock stress and a decrease in cracking zone width outside of the minefield boundary. The use of low-density emulsion explosives correlates with the decrease in the seismic effect of blasting, more precisely, the decrease of induced rock oscillation velocities. The low-density emulsion explosive used in this work was validated based on laboratory and field experiments. The laboratory experiments measured dominantly detonation and safety characteristics, while field experiments characterized working capacity, i.e. single-shot blasting effect in an igneous diabase. The obtained measurements were compared against reference explosives (pentrite, emulsion explosive sensitized with glass microspheres, and ANFO explosive). Measured parameters were detonation velocity and oscillation velocity used to determine the seismic effect of blasting in the immediate borehole vicinity.

4

Meandry określania wpływu robót strzałowych na otoczenie zakładów górniczych surowców skalnych

Patla Sławomir, Solatycka Dagmara

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2024

|

nr 7

2--10

EN

Open pit mining of rock raw materials using explosives involves hazards that should be taken into account already at the design stage of blasting works. The article presents the issue of determining the detrimental effects of blasting works on the mines surroundings: the flyrock, effect of an air shock wave and detrimental paraseismic vibrations. The authors discussed methods of determining hazard zones, both from a legal perspective and based on measurements. The section on the dispersion of the flyrock presents the factors influencing this threat and the possibilities of their uncontrolled change. Differences in the concepts of „the flyrock" and „range of the flyrock zone" were also indicated.

PL

W artykule przedstawiono zagadnienie związane z określaniem szkodliwych oddziaływań robót strzałowych na otoczenie w odkrywkowych kopalniach surowców skalnych w postaci: rozrzutu odłamków skalnych, działania powietrznej fali uderzeniowej i drgań parasejsmicznych. Omówiono sposoby określania stref zagrożeń w ujęciu prawnym i w oparciu o pomiary. W części dotyczącej rozrzutu odłamków skalnych przedstawiono czynniki mające wpływ na to zagrożenie oraz możliwości ich niekontrolowanej zmiany. Wskazano również różnice w pojęciach „rozrzut odłamków skalnych" i „zasięg strefy zagrożenia rozrzutem odłamków skalnych".

5

Zorganizować od nowa : roboty strzałowe w Górniczych Zakładach Dolomitowych z punktu widzenia organizacji pracy

Podsiadło Paweł

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2023

|

nr 2

55--58

PL

Cel, czyli ograniczenie negatywnego oddziaływania robót strzałowych na otoczenie kopalni, osiągnęliśmy. Od momentu, kiedy zaczęliśmy wdrażanie zmian, nie odnotowaliśmy negatywnego sygnału ze strony mieszkańców, co wcześniej miało miejsce.

6

Influence of explosive maximum instantaneous charge on blasting environmental impact

Odeyemi Olukemi Y., Taiwo Blessing O., Alaba Olarewaju C.

Journal of Sustainable Mining

|

2023

|

Vol. 22. iss. 4

344--357

EN

Our research looked at the effect of explosive maximum instantaneous charge on ground vibrations and noise levels during blasting operations at the Calaba limestone quarry in Nigeria. Vibrock (V9000) seismograph was used to take readings related to ground vibrations and noise generated during all blasting operations that took place in the quarry for a period of one year. The results obtained indicate that the average ground vibration readings fall between 0.25 mm/s to 3.6 mm/s and the average noise decibel generated during the blasting operations between 35 and 158 dB. An artificial neural network (ANN) model is developed in this study for the prediction of blast-induced ground vibration and noise level. The proposed ANN model was compared with existing empirical models and was found to give the highest prediction accuracy. It was revealed that both noises generated and ground vibrations during all blasting operations increase with an increase in explosive maximum instantaneous charge. Additionally, the measuring equipment distance from the blast site was also revealed to have a negative correlation with noise generated and ground vibrations.

7

Occupational Risk Management Method for Quarry Blasting Operations Based on Modified FMECA Algorithm

Dworzak Michał

Inżynieria Mineralna

|

2023

|

no. 1

241--249

EN

Occupational risk assessment is one of the most crucial legal obligation for employers and the basis of accident prevention. In the case of highly repetitive work operations and an almost constant work environment, performing a preliminary risk analysis and checking risk levels periodically may be sufficient. In the case of blasting operations in quarries: the mining and geological conditions, technology, blasting methods, explosives, and initiating agents are variables that affect occupational safety. Moreover they make occupational risk assessment difficult to apply on the operational level. Therefore, occupational risk management followed by a deep analysis of hazards and their associated risks may allow to design and manage blasting works with regard to occupational risk. The paper presents the method for the support of occupational risk management in quarry blasting operations based on a modified FMECA algorithm. The designed method provides a systematic approach to risk identification, and allows to indication of the main occupational hazards that should be prioritized for preventive action. The preventive action which could be implied in the design stage by changes in technology or work organization based on options available for a particular quarry.

PL

Ocena ryzyka zawodowego stanowi jedno z podstawowych wymagań prawnych stawianych pracodawcy oraz fundament prewencji wypadkowej. W przypadku prac charakteryzujących się powtarzalnymi czynnościami i niewielką zmiennością środowiska pracy, wykonanie oceny ryzyka zawodowego wraz z okresową kontrolą poziomu ryzyka wydaje się wystarczające i spełnia wymaganie stawiane przez prawo. Rozważając prace strzałowe w kamieniołomach, warunki górnicze i geologiczne, stosowana technologia i metody strzelania, środki strzałowe i inicjujące są zmiennymi, które mogą wpływać na poziom bezpieczeństwa pracy. Ponadto zmienne występujące w trakcie robót strzałowych powodują, że ocena ryzyka zawodowego i jej wyniki są trudne do wdrożenia na poziomie operacyjnym. Rozwiązaniem tego problemu może być zarządzanie ryzykiem zawodowym poprzedzone szczegółową analizą zagrożeń i towarzyszących im ryzyk, które może pozwolić na projektowanie i zarządzanie robotami strzałowymi z uwzględnieniem ryzyka zawodowego pracowników. Artykuł prezentuje metodę wspierającą zarządzanie ryzykiem zawodowym w robotach strzałowych w odkrywkowym górnictwie skalnym opartą na zmodyfikowanym algorytmie FMECA. Zaproponowana metoda pozwala na systematyczne podejście do identyfikowania ryzyk zawodowych i wskazuje na kluczowe zagrożenia zawodowe, dla których powinny zostać w szczególności zastosowane działania profilaktyczne. Ograniczenie ryzyka zawodowego może być osiągnięte na etapie projektowania robót strzałowych poprzez zmianę technologii lub organizacji pracy w oparciu o dostępne możliwości dla danego zakładu górniczego, a wybór charakteru rodzaju zmian jest wspierany przez zaproponowany w niniejszym artykule algorytm.

8

The mining of igneous rocks – mining technology exemplified by the “ZALAS” Porphyry Mine

Kurek Jan, Wydro Tomasz

Mining – Informatics, Automation and Electrical Engineering

|

2022

|

R. 60, nr 3

7--13

EN

The geological structure and rock resources of the region of Krakow are very diverse. This results from its location at the junction of three structural units as well as from the variety of geological processes that have taken place during their geological history. Devonian to Quaternary formations are visible on the surface, while the rocks found in boreholes are even older. Igneous rocks in the region of Małopolska (Lesser Poland) are concentrated in a relatively small area. The following rocks have been mined in the past: red porphyry in Miękinia, melaphyre in Regulice, porphyry in Orla. Currently active mines – quarries, which are engaged in continuous exploitation, include the “Zalas” Porphyry Mine in Zalas and the “Niedźwiedzia Góra” Diabase Mine in Tenczynek.

PL

Budowa geologiczna oraz zasoby skalne okolic Krakowa są bardzo urozmaicone. Wynika to z jednej strony z położenia tego obszaru na styku trzech jednostek strukturalnych, a z drugiej strony jest spowodowane różnorodnością zachodzących w tej części Małopolski procesów geologicznych. Na powierzchni terenu ukazują się utwory powstałe w okresie od dewonu do czwartorzędu, natomiast w otworach wiertniczych stwierdzono skały jeszcze starsze. Występowanie skał magmowych w Małopolsce koncentruje się na stosunkowo małym obszarze. W przeszłości eksploatowano czerwony porfir w Miękini, melafir w Regulicach oraz porfir w miejscowości Orlej. Obecnie czynne kamieniołomy, prowadzące ciągłą eksploatację to Kopalnia Porfiru „Zalas” w miejscowości Zalas oraz Kopalnia Diabazu „Niedźwiedzia Góra” w Tenczynku.

9

Małopolskie górnictwo skał magmowych – technologia wydobycia na przykładzie Kopalni Porfiru „Zalas”

Kurek Jan, Wydro Tomasz

Mining – Informatics, Automation and Electrical Engineering

|

2022

|

R. 60, nr 3

14--20

PL

Budowa geologiczna oraz zasoby skalne okolic Krakowa są bardzo urozmaicone. Wynika to z jednej strony z położenia tego obszaru na styku trzech jednostek strukturalnych, a z drugiej strony jest spowodowane różnorodnością zachodzących w tej części Małopolski procesów geologicznych. Na powierzchni terenu ukazują się utwory powstałe w okresie od dewonu do czwartorzędu, natomiast w otworach wiertniczych stwierdzono skały jeszcze starsze. Występowanie skał magmowych w Małopolsce koncentruje się na stosunkowo małym obszarze. W przeszłości eksploatowano czerwony porfir w Miękini, melafir w Regulicach oraz porfir w miejscowości Orlej. Obecnie czynne kamieniołomy, prowadzące ciągłą eksploatację to Kopalnia Porfiru „Zalas” w miejscowości Zalas oraz Kopalnia Diabazu „Niedźwiedzia Góra” w Tenczynku.

EN

The geological structure and rock resources of the region of Krakow are very diverse. This results from its location at the junction of three structural units as well as from the variety of geological processes that have taken place during their geological history. Devonian to Quaternary formations are visible on the surface, while the rocks found in boreholes are even older. Igneous rocks in the region of Małopolska (Lesser Poland) are concentrated in a relatively small area. The following rocks have been mined in the past: red porphyry in Miękinia, melaphyre in Regulice, porphyry in Orla. Currently active mines – quarries, which are engaged in continuous exploitation, include the “Zalas” Porphyry Mine in Zalas and the “Niedźwiedzia Góra” Diabase Mine in Tenczynek.

10

System Matterhorn jako narzędzie wspomagające roboty górnicze w odkrywkowych zakładach górniczych

Kordyzon Łukasz, Sarwa Paweł, Kaczor Piotr, Madetko Robert

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2022

|

nr 1

17--22

PL

W artykule przedstawiono wybrane funkcjonalności wykorzystującego drony komputerowego systemu Matterhorn oraz możliwości jego zastosowania przy optymalizacji procesów towarzyszących robotom górniczym w odkrywkowych zakładach górniczych, służącej podniesieniu bezpieczeństwa pracy, ograniczeniu ryzyka oraz poprawie efektywności dzięki oszczędności czasu i zmniejszeniu zużycia części maszyn.

EN

Last years were the time of rapid development of drones technology. That's why SSE Group has developed Matterhorn drone based system for open pit mines, which is described in the paper. Appropriate selection of drone fly parameters and alignments of software made possible to optimize the time of data collection and creation of photogrammetric model. Integration of data from photogrammetric analyse and evaluation of rock mass quality (based on information on drilling parameters) allows appropriate design of location and mass of blasting materials as well as number of blasting holes. The use of the system solutions allows also to assess output fragmentation based on 3D model created, in the context of shooting effects control. Integration of different available technologies (such as: drones, GNSS, explosives, drilling, computer designing, data collection and exchange) allows therefore to increase quality of drill and blast service. But first of all the use of Matterhorn system makes possible to improve occupational health and safety, because of shortening the time of workers presence in the open pit as well as elimination of people mistakes during drilling holes and shooting designing. Thanks to optimization of production processes it therefore allows to improve economic effects of open pit exploitation.

11

Optymalizacja robót strzałowych z użyciem nowoczesnych narzędzi pomiarowych

Rogosz Kamil, Brych Maria

Górnictwo Odkrywkowe

|

2021

|

R. 62, nr 4

37--42

PL

Przeprowadzony zakres badań i zebrane doświadczenia pokazały, że w rejonach prowadzenia robót strzałowych gdzie obiekty chronione znajdują się względnie blisko źródła drgań, niezbędne jest stosowanie nowoczesnych narzędzi pomiarowych. Łączenie fotogrametrii lotniczej krótkiego zasięgu, GPS, fotogrametrii naziemnej oraz skaningu laserowego po- zwala na uzyskanie dokładnego modelu 3D, z możliwością jego uszczegółowienia w miejscach wrażliwych np. zabioru na całej długości otworu. Umiejętne wykorzystanie dostępnych, nowoczesnych narzędzi pomiarowych prowadzi do uzyskania pożądanego efektu sejsmicznego, przy zachowaniu możliwości technologicznych prowadzenia robót strzałowych.

EN

Buildings are often situated close to the blasting works which are a part of macro-levelling works. The aim of this paper is to describe using the modern measuring devices in macro-levelling design works for the protection inhabitant and buildings against influences of vibrations, flyrock and air blast. It is possible to lower the intensity of impacts by appropriately matched parameters: charges in the blast-hole, length of stemming, blast-hole diameter, burden, spacing between blast-holes and rows, etc. Combine spatial data from different sources: GPS, aerial photogrammetry and laser scanning system results make a convenient, high level of accuracy 3D visualization and digital terrain model on the basis of which it is possible to design safe macro-levelling works.

12

Application cumulative tensile explosions for roof cutting in Chinese underground coal mines

Yang Jun, Liu Binhui, Bian Wenhui, Chen Kuikui, Wang Hongyu, Cao Chen

Archives of Mining Sciences

|

2021

|

Vol. 66, no. 3

421--435

EN

Cumulative blasts are an important controlled blasting method used to control the propagation of cracks in the predetermined direction. However, traditional cumulative blasts are associated with long processing times and poor blasting effects. A simple blasting technology called bilateral cumulative tensile explosion (BCTE) is proposed in this paper. There are two application types where BCTE is used. The first application is used to control the stability of high-stress roadways in both Wangzhuang mine 6208 tailgate and Hongqinghe mine 3-1103 tailgate. The second application is used to replace the backfill body in gob-side entry retaining (GER) in Chengjiao mine 21404 panel, Jinfeng mine 011810 panel and Zhongxing mine 1200 panel. The first application type reveals that BCTE can significantly reduce the deformation of the surrounding rock and reduce the associated maintenance cost of the roadways. Whereas the second application type, the roadway deformations are smaller, the process is simpler, and the production costs are lower, which further promotes GER and is of significance towards conserving resources.

13

Strzelanie w nowych czasach : kompleksowa automatyzacja prowadzenia prac wiertniczo-strzałowych

Kawalec Paweł, Kuźmik Łukasz, Madetko Robert, Płachta Marcin

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2020

|

Nr 2-3

28--33

PL

Zajęcia online w szkołach, teleporady lekarskie, wideokonferencje w pracy... To dziś nasza nowa rzeczywistość, wymuszona obecną sytuacją, choć jeszcze do niedawna nie do pomyślenia. Także w górnictwie można wprowadzić wiele inteligentnych rozwiązań, pozwalających na automatyzację i cyfryzację pracy, czyniąc ją mniej podatną na wszelkiego rodzaju słabości i błędy ludzkie. Takim rozwiązaniem jest system kompleksowej metodologii nowoczesnego prowadzenia robót strzałowych.

14

Wpływ wybranych parametrów na wynik oceny fotogrametrycznej urobku uzyskanej na podstawie Split Desktop 2.0

Biessikirski Andrzej, Dworzak Michał, Pyra Józef, Twardosz Michał

Przegląd Górniczy

|

2020

|

T. 76, nr 6

1--7

PL

W artykule przedstawiono wpływ rodzaju okonturowania, kąta sporządzania dokumentacji fotograficznej oraz typu rozkładu na ocenę fragmentacji urobku. Badania przeprowadzono dla trzech różnych prób, uzyskanych z odstrzelenia bloczków badawczych.. Na podstawie uzyskanych danych zauważono, że największy wpływ na analizę fotogrametryczną ma okonturowanie urobku. Delineacja automatyczna, pomimo że znacząco przyspieszała czas analizy, najczęściej wymagała wykonania przez użytkownika znaczących korekt, które w dużej ilości przypadków nie były możliwe do wprowadzenia. Kąt sporządzania dokumentacji zdjęciowej miał marginalne znaczenie dla wielkości kąta do 45°. Kąt 90° dokładnie obrazował płaszczyznę próby, przez co możliwa była lepsza identyfikacja rozmiaru analizowanych brył. Typ zastosowanego rozkładu miał marginalny wpływ na wynik analiz.

EN

The influence of the type of delineation, angle of photographs from which they were taken, and type of distribution based on which fragmentation assessment was made, were presented in this paper. Researched was made based the muck pile obtained from blasted three individual concrete blocks. On the basis of the obtained data, it was shown that the major influence on the assessment results, had a delineation process. Despite the fact that an automatic delineation, expedite time of the analysis, it most often requires from the user to perform a significant amount of corrections. Moreover in a large number of cases the corrections were not possible to apply. The angle range of 30¸45°, has not significantly influence the results of analysis. Only the angle of 90° showed different results. It was explained by the plane of the test, which made possible better identification of rock boundaries. The type of distribution had a small impact on the fragmentation result.

15

Urabianie złóż materiałami wybuchowymi w kopalniach rud miedzi LGOM

Mertuszka Piotr, Kondoł Piotr, Pawłowicz Jerzy, Baran Wojciech, Dulko Tadeusz

Przegląd Górniczy

|

2020

|

T. 76, nr 1

27--35

PL

Do pozyskiwania urobku w kopalniach rud miedzi w rejonie Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego od momentu rozpoczęcia eksploatacji stosowano materiały wybuchowe. W oparciu o ponad 50-letnie doświadczenie można wnioskować, że zastąpienie tej technologii innymi rozwiązaniami, nie będzie w najbliższym czasie możliwe, zarówno z przyczyn ekonomicznych, jak i z uwagi na występowanie coraz trudniejszych warunków górniczo-geologicznych. Postęp technologiczny w zakresie techniki strzałowej w górnictwie światowym znalazł także swoje odzwierciedlenie w polskim górnictwie rud i metali nieżelaznych. Wykorzystywane początkowo dynamity zastąpione zostały niemalże całkowicie materiałami wybuchowymi emulsyjnymi, w tym w zdecydowanej większości materiałami luzem. Ręczny załadunek otworów strzałowych materiałami nabojowanymi zastąpiono modułami produkcyjno-załadowczymi dla MWE luzem. Z kolei stosowane przez blisko 30 lat zapalniki elektryczne, pod koniec lat 90. zostały zastąpione systemami inicjacji nieelektrycznej. W ramach artykułu przedstawiono wybrane etapy ewolucji robót eksploatacyjnych w kopalniach rud miedzi LGOM, bazujących na technice strzałowej ze szczególnym uwzględnieniem stosowanych w kolejnych latach środków strzałowych.

EN

Explosives have been used for exploitation of the deposit in the Legnica-Głogów Copper Belt since the beginning of operations in this area. Based on more than 50 years of experience one may conclude, that replacing of this technology with other solutions will not be possible in the near future, both from economic reasons as well as due to difficult mining and geological conditions. Technological progress in the field of blasting techniques in the world’s mining industry has also been reflected in the Polish mining of non-ferrous metal ores. The primary used dynamites were almost completely replaced with the emulsion explosives, delivered mainly in the bulk form. The manual loading of cartridge explosives into the blastholes was replaced with mixing-charging units for bulk emulsion explosives. In turn, electric detonators used for almost 30 years, at the end of ‘90s were replaced with non-electric initiation systems. The article presents selected stages of the evolution of mining in the LGOM copper mines based on the blasting technology, with particular reference to the explosives and initiation systems used in subsequent years.

16

Ocena oddziaływania drgań wzbudzanych robotami strzałowymi na zabudowania w świetle znowelizowanej normy PN-B-02170:2016-12

Pyra Józef, Sołtys Anna, Winzer Jan

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2020

|

Nr 3

38--47

PL

O tym, jak ważna jest ochrona obiektów budowlanych w otoczeniu kopalni odkrywkowej przed skutkami robót strzałowych, wie każdy przedsiębiorca prowadzący eksploatację złoża z użyciem materiałów wybuchowych. W związku z tym, że w Polsce od 1985 roku do oceny oddziaływania drgań na budynki zalecana i stosowana była norma PN-B-02170:1985, również ocena oddziaływania drgań indukowanych robotami strzałowymi kopalniach odkrywkowych była prowadzona w oparciu o wytyczne rzeczonej normy. W 2016 roku norma została znowelizowana. W artykule przedstawiono istotne zmiany wprowadzone w znowelizowanej normie PN-B-02170:2016-12.

EN

The importance of protecting construction objects in the vicinity of an open cast mine against the effects of blasting works is a well-known fact for every entrepreneur mining a deposit with the use of explosives. Due to the fact that in Poland, since 1985, the standard PN-B-02170:1985 has been recommended and used to assess the impact of vibrations on buildings, the impact assessment of vibration induced by blasting operations in open-cast mines has been carried out based on the guidelines of the said standard. In 2016, the standard was amended. The article presents significant changes introduced in the revised PN-B-02170:2016-12 standard.

17

Strzał w rozwój : oprogramowanie O-Pitblast jako wsparcie przy projektowaniu specjalistycznych strzelań metodami gładkościennymi

Hetmańska Marta

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2019

|

nr 3

58--63

PL

Rozwój świadomości oraz technik wykonywania robót strzałowych w górnictwie odkrywkowym spowodował wzrost zainteresowania metodami strzelania gładkościennego. Pozwalają one nie tylko na uzyskanie docelowego kształtu zbocza, przy możliwie najmniejszym zniszczeniu nowo odsłoniętej calizny, ale również na większą kontrolę samego procesu. Szereg rozbudowanych funkcji i szeroki wachlarz możliwości pełnej personalizacji parametrów wykonywanych prac czyni oprogramowanie 0-Pitblast innowacyjnym narzędziem wspierającym projektowanie nawet wysoko specjalistycznych strzelań.

18

Technika strzelnicza jako kierunek prac badawczych prowadzonych w Katedrze Górnictwa Odkrywkowego AGH

Pyra Józef, Sołtys Anna, Wizner Jan

Przegląd Górniczy

|

2019

|

T. 75, nr 10

45--52

PL

„Praca badawcza dla przemysłu, jakim jest górnictwo odkrywkowe nie musi być wielka, ale musi być skuteczna i odpowiedzialna”. Takie przesłanie było mottem zespołu, kształtującego się w Zakładzie Techniki Strzelniczej, Instytutu (późniejszej Katedry) Górnictwa Odkrywkowego, pod kierownictwem Profesorów Juliana Sulimy-Samujłło i Zbigniewa Onderki. W swojej działalności zespół podjął wyzwanie stworzenia warunków naukowych i organizacyjnych, dla zapewnienia bezpiecznego dla otoczenia, wykonawstwa robót strzałowych w górnictwie odkrywkowym. Praca w terenie stwarzała warunki do ciągłego doskonalenia sztuki górniczej i budowania dobrej współpracy z przemysłem. W artykule przedstawiono w zarysie genezę działalności naukowej i dydaktycznej w zakresie techniki strzelniczej. Wskazano na działania zmierzające do powstania laboratoriów, umożliwiających wykształcenie i przygotowanie do praktycznej działalności pokoleń inżynierów strzałowych. Realizacja programu prac wymagała przygotowania bazy aparaturowej, jak również zbudowania systemów informatycznych do projektowania robót strzałowych i kontroli ich efektów. Znaczącym sukcesem było wypracowanie oryginalnych procedur prowadzenia badań kontrolnych oddziaływania robót strzałowych na otoczenie kopalń odkrywkowych, które z powodzeniem nadal są stosowane.

EN

“Research work for the surface mining industry does not have to be great but it must be effective and responsible”. This message was the motto of the team, which was formed at the Laboratory of Blasting Techniques, the Institute (later the Department) of Surface Mining, under the leadership of Professors Julian Sulima-Samujłło and Zbigniew Onderka. In their activities, the team took up the challenge of creating scientific and organizational conditions to ensure the execution of blasting works in surface mining safe for the environment. Field work created conditions for continuous improvement of mining art and building good cooperation with industry. The article outlines the genesis of scientific and didactic activity in the field of blasting technique. Activities aimed at creating laboratories enabling education and preparation for practical activity of generations of blast engineers were indicated. The implementation of the work program required the preparation of the equipment base as well as the construction of IT systems for the design of blasting works and control of their effects. A significant success was the development of original control measurements procedures for the impact of blasting works on the surroundings of surface mines, which are still successfully used.

19

Ocena oddziaływania drgań wzbudzanych robotami strzałowymi na zabudowania zgodnie z normą PN-B-02170:2016-12

Sołtys Anna, Winzer Jan

Przegląd Górniczy

|

2019

|

T. 75, nr 6

17--24

PL

Jak ważna jest ochrona obiektów budowlanych w otoczeniu kopalni odkrywkowej przed skutkami robót strzałowych, wie każdy przedsiębiorca prowadzący eksploatację złoża z użyciem materiałów wybuchowych. W związku z tym, iż w Polsce, od roku 1985, do oceny oddziaływania drgań na budynki zalecana i stosowana była norma PN-B-02170:1985, również ocena oddziaływania drgań indukowanych robotami strzałowymi w kopalniach odkrywkowych prowadzona była w oparciu o wytyczne rzeczonej normy. W 2016 roku, norma została znowelizowana. W artykule przedstawiono istotne zmiany wprowadzone w znowelizowanej normie PN-B-02170:2016-12. Szczególną uwagę należy zwrócić na wymagania dotyczące prawidłowego wykonywania pomiarów drgań i analizy sejsmogramów zarejestrowanych zdarzeń. Dopiero w nowelizacji normy wskazano, że właściwym rozwiązaniem jest przeprowadzenie filtrowania tercjowego przebiegu czasowego i przeprowadzenie oceny oddziaływania przez naniesienie na skale SWD histogramu wartości maksymalnych mierzonego parametru dla częstotliwości środkowych pasm tercjowych. Taka procedura od wielu lat jest już stosowana w Laboratorium Robót Strzałowych i Ochrony Środowiska AGH oraz przez firmę Exploconsult z Krakowa. Niestety odczuwa się pewien niedosyt, co do osobnego i jasnego ujęcia oddziaływania drgań krótkotrwałych impulsowych (np. wzbudzanych robotami strzałowymi), których czas oddziaływania na budynek liczony jest w pojedynczych sekundach. Zapewne będzie to skutkować dalszym brakiem jednoznaczności w ocenach oddziaływania.

EN

The importance of construction objects protection in the vicinity of the open cast mine against the effects of blasting works is a well-known fact for every entrepreneur conducting exploitation of the deposit with the use of explosives. Due to the fact that in Poland, from 1985, the standard PN-B-02170:1985 was recommended and used to assess the impact of vibrations on buildings, the assessment of the vibration impact induced by blasting operations in open-cast mines was carried out based on the guidelines of the said standard. In 2016, the standard was amended. The article presents significant changes introduced in the revised PN-B-02170:2016-12 standard. Particular attention should be paid to the requirements for conducting correct vibration measurements and analysis of recorded seismograms. It was only in the amendment to the standard that it was appropriate to conduct tertiary filtering in the time domain and to conduct an impact assessment by plotting on the SWD scale a histogram of the maximum values of the measured parameter for the mid-frequency bands. Such a procedure has been used for many years in the Research Laboratory of Blasting Works and Environmental Protection AGH and by Exploconsult LLC from Kraków. Unfortunately, one feels a bit unsatisfied about the separate and transparent approach to the impact assessment of short-time vibrations (e.g. induced by blasting works), whose time of impact on the building can be counted in seconds. Probably, it will result in a further lack of unambiguity of the impact assessments.

20

Monitoring the impact of blasting operations on the environment – new solutions

Pyra Józef, Sołtys Anna, Winzer Jan

Materiały Wysokoenergetyczne

|

2019

|

T. 11(1)

56--65

EN

Blasting operations carried out in open-cast mines generate seismic vibrations, which can adversely influence nearby structures. As a result, open-cast mines undertake measures to define the conditions for the execution of blasting operations, which are safe for the surroundings as well as documenting the level of this impact. Documenting the seismic interference through cyclic control measurements and the assessment of this interference carries one disadvantage, which is its periodic implementation. This drawback is eliminated by applying seismic monitoring. In Poland, the influence of blasting on the surroundings is monitored by a system called Mine Vibration Monitoring Station (MVMS). The system was designed and built at the AGH University of Science and Technology in Krakow and has been modernized and updated over the last few years. Presently, it is a remotely controlled system which maintains communication via the internet, with data collected at the central server of the University. Evolution of the system and its technical capabilities are presented in the article.

PL

Roboty strzałowe prowadzone w kopalniach odkrywkowych surowców skalnych wzbudzają drgania, które mogą powodować szkodliwe oddziaływanie na obiekty budowlane w otoczeniu. W związku z powyższym kopalnie prowadzą działania skierowane z jednej strony na wyznaczenie warunków bezpiecznego dla otoczenia wykonywania robót strzałowych, a z drugiej strony na dokumentowanie poziomu tego oddziaływania. Dokumentowanie oddziaływania przez cykliczne pomiary kontrolne i oceny oddziaływania mają zasadniczą wadę w postaci okresowej ich realizacji. Ta słaba strona pomiarów kontrolnych jest całkowicie niwelowana przez monitoring oddziaływania. W Polsce do monitorowania oddziaływania robót strzałowych na otoczenie stosowany jest system Kopalniana Stacja Monitoringu Drgań (KSMD), który został zaprojektowany i zbudowany w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. System ten w czasie kilku lat uległ modernizacji i unowocześnieniu. Aktualnie jest to zdalnie sterowany system z zastosowaniem łączności przez Internet, dane pomiarowe gromadzone są na centralnym serwerze w AGH. W artykule przedstawiono ewolucję systemu z podkreśleniem aktualnych jego możliwości.